Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2012

Κάθε τραγούδι έχει τη δική του ιστορία. Άλλοτε από μια προσωπική εμπειρία, άλλοτε από την ανάγνωση ή το άκουσμα μιας ιστορίας, άλλοτε εντελώς τυχαία και συμπτωματικά, έχουν γραφτεί υπέροχες μελωδίες και στίχοι που μας συντρόφεψαν στις χαρές, στις λύπες, στη διασκέδαση, στους έρωτες, στους χωρισμούς μας. Αυτές τις ιστορίες θ’ αφηγείται τούτη η στήλη, σαν ένα παραμύθι, που όμως είναι τόσο αληθινό…

Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…

———————————————————–

Αχ χελιδόνι μου
(Μάνου Λοΐζου – Λευτέρη Παπαδόπουλου)
Γιώργος Νταλάρας

 

Η σχέση του Γιώργου Νταλάρα με τον Μάνο Λοΐζο ξεκινά το 1968, όταν ο 19χρονος φέρελπις τραγουδιστής καλείται να ερμηνεύσει ένα από τα τραγούδια του συνθέτη για το άλμπουμ «Ο σταθμός», με το οποίο εγκαινιάστηκε η ετικέτα μιας νέας εταιρείας με την επωνυμία MINOS! Πρόκειται για το «Ήτανε οκτώ-εννιά» που μπορεί να μην ακούστηκε ιδιαίτερα, όμως ήταν η αφορμή για την έναρξη μιας συνεργασίας που κράτησε ως το 1976 και χάρισε μεγάλες στιγμές στο ελληνικό τραγούδι…

Πέραν της επαγγελματικής τους επαφής, Νταλάρας και Λοΐζος συνδέθηκαν με στενή φιλία -τουλάχιστον μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70- και έκαναν παρέα σχεδόν καθημερινά. Απ’ τη στιγμή μάλιστα που ο συνθέτης ήταν έτσι κι αλλιώς ένας πολύ ανοιχτός και με εξαιρετικό χιούμορ άνθρωπος, τα πειράγματα δίνανε και παίρνανε…

Ο Λοΐζος δεν δίσταζε να εκφράζει το θαυμασμό του για άλλους δημιουργούς και να τους «ζηλεύει» με την καλή έννοια. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Σταύρος Κουγιουμτζής, με τον οποίο ο Νταλάρας είχε σχεδόν αποκλειστική συνεργασία στα πρώτα βήματα της καριέρας του. Συχνά λοιπόν, ο αξέχαστος Μάνος μιλούσε με σεβασμό και αγάπη για τα τραγούδια του Θεσσαλονικιού συνθέτη και δεν παρέλειπε να τονίζει το πόσο θα ήθελε να του μοιάσει…

Ο Νταλάρας τότε άρπαζε την ευκαιρία και για να πειράξει τον Λοΐζο, του έλεγε κάθε φορά: «Κεφάλα (το παρατσούκλι του), ότι κι αν κάνεις δεν πρόκειται ποτέ να γράψεις ένα τραγούδι σαν του Κουγιουμτζή»! Φυσικά δεν το έλεγε επειδή δεν τον θεωρούσε ικανό, αλλά για να τον «τσιγκλήσει» και να τον δοκιμάσει!

Το κόλπο έπιασε…

Φαίνεται λοιπόν ότι μάλλον τα κατάφερε, αφού μια μέρα γύρω στα μέσα του 1971 ο Λοΐζος του είπε με βεβαιότητα: «Ρε συ, θα σου γράψω ένα τραγούδι σαν του Κουγιουμτζή». Ο Νταλάρας τον κορόιδεψε και του επανέλαβε τη γνωστή κουβέντα που συνήθιζε να του λέει, αλλά λίγες μέρες αργότερα δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τον συνθέτη ο οποίος τον καλούσε στο σπίτι του «για ν’ ακούσει κάτι» …

Πράγματι, ο ερμηνευτής πήγε κι αμέσως ο Λοΐζος κάθισε στο πιάνο κι άρχισε να παίζει και να τραγουδά το «Αχ χελιδόνι μου», τους στίχους του οποίου είχε γράψει -ποιος άλλος;- ο Λευτέρης Παπαδόπουλος! Είναι άξιον απορίας το πώς τούτα τα λόγια κατάφεραν να περάσουν από τη «μέγγενη» της χουντικής λογοκρισίας, αφού είναι ξεκάθαρο ότι περιγράφουν τόσο παραστατικά κι εμφατικά τα δύσκολα χρόνια που βίωνε εκείνα τα χρόνια η χώρα μας υπό τον δικτατορικό ζυγό.

Με το που άκουσε το τραγούδι ο Νταλάρας, έμεινε κυριολεκτικά άφωνος κι αργότερα παραδέχτηκε στον Λοΐζο ότι πράγματι είχε γράψει ένα κομμάτι «σαν του Κουγιουμτζή», κάνοντάς τον ιδιαίτερα περήφανο και χαρούμενο. Για να δείτε ποια νοοτροπία είχαν τότε οι δημιουργοί και πόσο σέβονταν ο ένας τη δουλειά και το έργο του άλλου… Άλλωστε, γι’ αυτό ήταν και τόσο σπουδαίοι και σημαντικοί.

Και σε …αισθησιακή ταινία!

Αφού ξεπεράστηκε και το εμπόδιο της λογοκρισίας -ίσως ανέλπιστα για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω-, ο Νταλάρας μπήκε στο στούντιο για να το ηχογραφήσει και λίγο αργότερα το «Αχ χελιδόνι μου» -μαζί με το επίσης πολύ γνωστό «Πάνε να πεις» των ίδιων δημιουργών- κυκλοφόρησε σε δισκάκι 45 στροφών (MINOS 5293) σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

Σχεδόν παράλληλα, αμφότερα τα τραγούδια συμπεριλήφθηκαν και στο «μεγάλο» δίσκο του ερμηνευτή με τίτλο «Ο μέτοικος» που κυκλοφόρησε προς τα τέλη του 1971. Μάλιστα, το «Χελιδόνι» ακουγόταν από τη Λίτσα Σακελλαρίου σε μια … «αισθησιακή» ταινία της εποχής σε σκηνοθεσία Όμηρου Ευστρατιάδη!

Ο Νταλάρας έχει πει πολλές φορές ότι για αρκετά χρόνια ο περισσότερος κόσμος πίστευε ότι το τραγούδι ήταν όντως γραμμένο από τον Κουγιουμτζή, αφού στη μελωδία του υπάρχει όλη αυτή η «εσωτερική μελαγχολία» που ήταν ένα βασικό χαρακτηριστικό του αξέχαστου Μακεδόνα συνθέτη.

Η αξία, η διαχρονικότητα και η σημαντικότητα αυτού του τραγουδιού δε νομίζω ότι χρειάζονται περαιτέρω ανάλυσης. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες μουσικές, στιχουργικές κι ερμηνευτικές στιγμές στην καλλιτεχνική ιστορία της Ελλάδας και ήδη έχει περάσει στο χώρο της «αθανασίας» …

———————

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here