Γράφει ο Αλέξης Λιόλης
alexli@musiccorner.gr
3/2/2010
www.musiccorner.gr
Δισκογραφικές συναντήσεις
Χαρούλα Αλεξίου – Λίνα Νικολακοπούλου
Λεπτομέρειες…
Μιλώντας για «λεπτομέρειες», αναφερόμαστε σε μεμονωμένες στιγμές που οι δύο κυρίες του τραγουδιού μας συναντήθηκαν δισκογραφικά, πέρα από τις ολοκληρωμένες συνεργασίες τους στους δίσκους «Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια» (1990) και «Δι’ ευχών»:
«Όταν είχα τελειώσει το “Δι’ ευχών” ήμουν σε μια παραλία στη Σέριφο και έκοψα τη σελίδα και την έκανα μια βαρκούλα. Την άφησα στη θάλασσα και της είπα “να πας όσο πιο μακριά μπορείς”… Της βάρκας… Και είχα αγωνία να δω αν θα βγει πιο έξω ή αν θα βουλιάξει νωρίς. Και πήγαινε και πήγαινε… Είχα γράψει μια κάρτα στην Αλεξίου και της ευχόμουν να γίνει Παγκόσμια… Αισθανόμουν ότι ο δίσκος αυτός θα φύγει έξω από την Ελλάδα» (Λίνα Νικολακοπούλου – περιοδικό «DNA»).
Η ευχή έπιασε. Και το «Δι’ ευχών» έδρασε καταλυτικά όχι μόνο στην πορεία των τριών συντελεστών του δίσκου (και του Νίκου Αντύπα και της Λίνας Νικολακοπούλου και της Χαρούλας), αλλά δημιούργησε κατάσταση στην ελληνική δισκογραφική παραγωγή. Το υλικό της «Κολόνιας», απ’ την άλλη, με κορυφαία στιγμή την «Πίστα από φώσφορο», διατήρησε μέσα στα χρόνια και το άρωμα και τη δυναμική του. Εξ’ άλλου, τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου αποτέλεσαν και αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο στο ρεπερτόριο της Χαρούλας.
Στο θέμα μας τώρα…
Στο δίσκο «Paolo Conte live» υπάρχουν δύο τραγούδια του ιταλού τραγουδοποιού με τους ελληνικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου: «Χρόνια» («Anni») και «Λάμπει» («Dal loggione»). Η ζωντανή ηχογράφηση των συγκεκριμένων τραγουδιών του Paolo Conte, που ερμήνευσε η Χάρις Αλεξίου μαζί με δυο ακόμα δικά του («Midnight’s knock out» & «Parigi»), έγινε στο «Παλλάς» το Δεκέμβρη του 1988, ενώ ο δίσκος κυκλοφόρησε δυο χρόνια αργότερα.
Μπαίνουμε, έτσι, στη δεκαετία του ενενήντα και φτάνουμε στο 1994. Τη χρονιά εκείνη κυκλοφόρησε ο δίσκος «Μη φοβάσαι τη φωτιά», με τη μουσική και τα τραγούδια του Δημήτρη Παπαδημητρίου για την ομότιτλη τηλεοπτική σειρά του «Mega» σε σενάριο της Μιρέλλας Παπαοικονόμου. Το ερμηνευτικό βάρος των τραγουδιών «σήκωσαν» ο Αλκίνοος Ιωαννίδης («Κοίτα – κοίτα»), ο Νίκος Δημητράτος («Καημός του Μπαρμπαρόσα») και η Χαρούλα Αλεξίου, που σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου ηχογράφησε εκεί δύο τραγούδια: «Ό,τι κι αν γίνει» και «Οι δρόμοι»:
«Εσύ κι εγώ κι οι δρόμοι
το φως δε λέει συγνώμη
τρέμει, χαράζει κι ανασταίνεται
μάτια που κλαίτε μ’ αρρωσταίνετε
ζητώντας τ’ όνειρο.
Μια ζωή παραμύθι κι όνειρο…».
Από τότε μέχρι σήμερα οι δρόμοι της δε συναντήθηκαν ξανά με το συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου. Έχοντας «πει» ένα ακόμα δικό του τραγούδι στο «Βίο ελληνικό» του ’90, το «Πήγα σήμερα στους βράχους» σε στίχους του ποιητή Γιώργου Χρονά (το πρώτο τραγούδι του συνθέτη, που μέχρι τότε έγραφε μόνο μουσικές), θα είχε ενδιαφέρον -πιστεύω- μια εκ νέου συνεργασία των δυο τους στο μέλλον, γιατί όχι και σε ένα ολοκληρωμένο δίσκο. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου έχει δώσει ωραία δείγματα δουλειάς κι έχει αποδείξει ότι γνωρίζει καλά την τέχνη του τραγουδιού, όταν βέβαια δεν παρασύρεται σε συνθετικούς …ακκισμούς. Τους «Δρόμους», πάντως, τους βρίσκουμε μερικά χρόνια αργότερα και στο live άλμπουμ της Αλεξίου «Ένα φιλί του κόσμου» (1997).
Μπορεί με το Δημήτρη Παπαδημητρίου η Χαρούλα να «χάθηκε» έκτοτε δισκογραφικά, με τη Λίνα Νικολακοπούλου, όμως, διατηρεί μια δισκογραφική σχέση που μπορεί να μη τη λες στενή, δεν την παραβλέπεις κιόλας. Η Αλεξίου δεν υπήρξε ποτέ η φωνή του λόγου της Νικολακοπούλου, κάτι που θα μπορούσε να ειπωθεί άνετα για την Άλκηστη Πρωτοψάλτη – παρά τις μικρές ή τις μεγάλες ενστάσεις – ή για τη Δήμητρα Γαλάνη. Όταν, όμως, η Χαρούλα τραγουδούσε Νικολακοπούλου έδινε κάθε φορά στους στίχους της μιαν άλλη πνοή κι ένα διαφορετικό κύρος. «Η Χαρούλα κουβαλάει ένα εκτόπισμα. Μοιάζει να έχει μια ιθαγένεια πολύ συγκεκριμένη. Λέει το “Δι’ ευχών” και ξέρεις ότι ορίζει το τοπίο», δήλωσε παλιότερα η αγαπημένη μας στιχουργός.
Πάμε παρακάτω…
Το 2001 κυκλοφόρησαν «Τα μυστικά του κήπου», ένας δίσκος με τραγούδια του Νίκου Κυπουργού για παραστάσεις παιδικού θεάτρου, με τη συμμετοχή πολλών και εκλεκτών ερμηνευτών. Θέλετε ονόματα; Χρόνης Αηδονίδης, Χαρούλα Αλεξίου, Θανάσης Βέγγος, Νένα Βενετσάνου, Δήμητρα Γαλάνη, Σαβίνα Γιαννάτου, Δώρος Δημοσθένους, Χρήστος Θηβαίος, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Λιζέτα Καλημέρη, Μελίνα Κανά, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Έλλη Πασπαλά, Διονύσης Σαββόπουλος, Σπύρος Σακκάς, Μαρία Φαραντούρη, Άρης Χριστοφέλλης και Ψαραντώνης.
Στα «Μυστικά του κήπου», η Χαρούλα τραγούδησε έξοχα «Απ’ τα κουμπάκια ανάμεσα»… Ένα τραγούδι του Κυπουργού, με τους εξαιρετικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου βγαλμένους λες απ’ την παράδοση, γραμμένο για το θεατρικό έργο της Ξένιας Καλογεροπούλου «Το σκλαβί» (ανέβηκε στη «Μικρή Πόρτα» σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου).
«Αργά
η αγάπη
τρυπώνει
λαβώνει
σα σπαθί.
Γοργά
κυλάει
στο αίμα
στο βλέμμα
στο φιλί…».
Έτσι που η Αλεξίου ερμηνεύει τα «Κουμπάκια» είναι σα να ζωντανεύει με τη φωνή της την πορεία της αγάπης, όπως αυτή ξετυλίγεται στους στίχους της Νικολακοπούλου. Μεγαλειώδης ερμηνεία!
Και φτάνουμε στο «Παράξενο φως» του 2000, με τραγούδια πολλών και διαφορετικών δημιουργών, από Γιάννη Σπανό και Αντώνη Βαρδή μέχρι Θάνο Μικρούτσικο και Νίκο Αντύπα κι από Loreena McKennitt, Γιάννη Σπάθα και Νίκο Πορτοκάλογλου μέχρι Χρήστο Νικολόπουλο και Γιώργο Ζαμπέτα. Απ’ αυτούς δε θα μπορούσε να λείψει η Λίνα Νικολακοπούλου. Δύο τραγούδια απ’ το «Παράξενο φως» έχουν την υπογραφή της στους στίχους: «Αμάν αμάν» σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου και «Με το ίδιο βήμα θα γυρίσω» σε μουσική της τουρκάλας Σεζάν Ακσού.
Υπάρχει και το «Πάτωμα» του Σταμάτη Κραουνάκη και της Λίνας Νικολακοπούλου, που όμως δεν ήταν καινούργιο τραγούδι (ηχογραφήθηκε, ως γνωστόν, για πρώτη φορά από την Τάνια Τσανακλίδου στο δίσκο της «Μαμά γερνάω» το ‘88). Η Χαρούλα τραγούδησε το «Πάτωμα» στους «Ψιθύρους» (2000) μόνο με τη συνοδεία ενός πιάνου και με τον «τρόπο» της ανέδειξε «γυμνό» το αίσθημα του τραγουδιού.
Βέβαια, Αλεξίου και Νικολακοπούλου, πέρα από τη δισκογραφία, βρέθηκαν να συνεργάζονται και σε μουσικές παραστάσεις που παρουσίασε κατά καιρούς η ερμηνεύτρια. Όπως τώρα στο «Παλλάς», στη μουσική παράσταση «Η αγάπη θα σε βρει όπου και να ‘σαι», στην οποία η στιχουργός κρατάει το ρόλο του συμβούλου προγράμματος. Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου η Λίνα Νικολακοπούλου έκανε λόγο, ανάμεσα στ’ άλλα, για «τα χιλιόμετρα του αισθήματος που έχει κάνει η Χαρούλα στον κόσμο και στον καθένα μας». Και συνέχισε: «Καθένας μας ανακαλεί και ένα τραγούδι της όταν ακούει το όνομά της. Με τη Χ. Αλεξίου έχουμε πάει μεγάλα ταξίδια όλοι μας».