Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά – 29/1/2010

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!

Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…

ΜΑΡΙΝΕΛΛΑ-ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΣ «ΡΕΣΙΤΑΛ» (PHILIPS 6641459)

Τα λόγια είναι πολύ φτωχά για να περιγράψει κάποιος ένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής δισκογραφίας. Αυτό το τριπλό άλμπουμ που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1976 συγκαταλέγεται σίγουρα μέσα στους δέκα κορυφαίους δίσκους όλων των εποχών και θεωρείται πλέον κάτι παραπάνω από κλασικό. Τα τραγούδια του αντέχουνε μέχρι σήμερα, είναι πασίγνωστα και φυσικά δε νοείται ενημερωμένη και σοβαρή δισκοθήκη χωρίς το «Ρεσιτάλ», ένας τίτλος που ταιριάζει απολύτως στο όλο εγχείρημα.

Είναι η εποχή που η Μαρινέλλα αποφασίζει ν’ αφήσει τα κοσμικά κέντρα της παραλίας («Στορκ», «Νεράιδα» κ.τ.λ.), τα φανταχτερά ρούχα και το λαμπερό θέαμα της πίστας και ν’ ανέβει στην Πλάκα, η οποία τότε ακόμη έσφυζε από ζωή και καλλιτεχνική δημιουργία. «Βασιλιάς» της ήτανε ο Κώστας Χατζής, ο οποίος για χρόνια είχε ως στέκι του τη μπουάτ «Σκορπιός» όπου γραφτήκανε μερικές από τις πιο χρυσές σελίδες στην ιστορία της ελληνικής μουσικής. Τα τραγούδια-καταγγελίες του ήταν εξαιρετικά δημοφιλή κι ο κόσμος συνέρρεε στον συγκεκριμένο χώρο για να τον απολαύσει. Ευτυχώς που οι περισσότερες από αυτές τις παραστάσεις ηχογραφηθήκανε «ζωντανά»…

Φαινομενικά, Μαρινέλλα και Χατζής ήτανε δύο τελείως διαφορετικοί καλλιτέχνες. Άλλο ρεπερτόριο, άλλος τρόπος παρουσίασης της δουλειάς τους, άλλος τρόπος ζωής και ούτω καθεξής. Υπήρχαν όμως δύο κοινά στοιχεία: Η αγάπη τους για το καλό τραγούδι και …ο παραγωγός τους Φίλιππος Παπαθεοδώρου που έκανε και το «προξενιό». Αμφότεροι δεχτήκανε με μεγάλη χαρά να συνεργαστούνε κι έτσι ξεκίνησε η προετοιμασία μιας από τις πιο ιστορικές στιγμές στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας.

Χρειάστηκε περίπου έξι μήνες για να γραφτούνε τα τραγούδια – όλα σε μουσική Χατζή – και να γίνουν οι πρόβες για μία και μοναδική εμφάνιση, που ήτανε προγραμματισμένη για την Κυριακή 28 Μαρτίου 1976 στον «Σκορπιό». Μαρινέλλα και Χατζής δουλέψανε με πολύ κέφι αλλά και μεγάλη αγωνία για το τελικό αποτέλεσμα, αφού δε μπορούσαν εκ των προτέρων να γνωρίζουν αν θα είχε επιτυχία το «πάντρεμά» τους. Το μερίδιο του λέοντος όσον αφορά τους στίχους είχε η Σώτια Τσώτου, σχεδόν μόνιμη συνεργάτης του τραγουδοποιού από τα πρώτα του βήματα.

Και η μεγάλη στιγμή έφτασε. Εκείνο το βράδυ, η μπουάτ ήταν κατάμεστη κι όταν οι δύο καλλιτέχνες ανεβήκανε στη σκηνή για να παρουσιάσουν το «Ρεσιτάλ» τους, ο κόσμος τους αποθέωσε. Ακούγοντας τον δίσκο, πολλές φορές θα νιώσετε τη συγκίνηση, τα έντονα συναισθήματα και την αγαλλίαση που ένιωθαν όλοι εκείνοι οι τυχεροί που δώσανε το παρών στον «Σκορπιό». Έχουν αποτυπωθεί τα πάντα, με κάθε λεπτομέρεια…

Η επιτυχία ήταν πραγματικά τεράστια και το κοινό αποδέχτηκε στο μέγιστο βαθμό τους δύο “αταίριαστους”. Η παράσταση είχε αποφασιστεί να ηχογραφηθεί και να κυκλοφορήσει σε δίσκο, ο οποίος επίσης έτυχε αποθεωτικής υποδοχής και αποδοχής. Οι πωλήσεις ξεπεράσανε τις 500.000 αντίτυπα κι από τους τέσσερις τοίχους της μπουάτ, το «Ρεσιτάλ» ταξίδεψε σε ολόκληρη την Ελλάδα κι αγαπήθηκε όσο λίγα άλμπουμ. Σχεδόν παράλληλα με την κυκλοφορία του, Μαρινέλλα και Χατζής εμφανίστηκαν και στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο της Θεσσαλονίκης όπου επίσης αποθεώθηκαν!

Όσο για τα τραγούδια, τι να πει κάποιος; Τα περισσότερα είναι πασίγνωστα, αγαπημένα και αθάνατα: «Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει», «Δεν ειμ’ εγώ», «Σπουδαίοι άνθρωποι αλλά», «Σ’ αγαπώ», «Πώς να φύγεις», «Η αγάπη όλα τα υπομένει», «Πάρε με μαζί σου τσιγγάνε», «Όλος ο κόσμος είσαι συ», «Ξέχασα να πω», «Φοβάμαι», «Τρελός ή παλικάρι» και τόσα άλλα, έχουν μείνει να θυμίζουν ότι κάποτε σε τούτη δω τη γωνιά της γης υπήρχε τραγούδι…

Ο πρώτος δίσκος περιέχει κομμάτια ερμηνευμένα από τον Κώστα Χατζή στην πρώτη πλευρά και από τη Μαρινέλλα στη δεύτερη, με τη συνοδεία μόνο μιας κιθάρας. Στους άλλους δύο μπαίνει και ορχήστρα, την ενορχήστρωση και διεύθυνση της οποίας ανέλαβε ο Κώστας Κλάββας (τρεις πλευρές) και ο ίδιος ο Χατζής (μία). Το «Κι ύστερα» είναι το μοναδικό τραγούδι που είχε ήδη περάσει στη δισκογραφία ένα χρόνο νωρίτερα (1975) με τη Μαρινέλλα μέσα από το άλμπουμ «Για πάντα», ενώ άλλα δύο ηχογραφήθηκαν λίγο αργότερα σε δεύτερες εκτελέσεις: Το «Σπουδαίοι άνθρωποι» με τον Τόλη Βοσκόπουλο και το «Δεν ειμ’ εγώ» με τη Μαρινέλλα.

Η ηχογράφηση έγινε με το κινητό στούντιο της Audiolab με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο, ο οποίος έκανε το remixing στο στούντιο Polysound. Παραγωγός ήταν ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου και στο εσωτερικό του τριπλού άλμπουμ υπάρχουν φωτογραφίες από εκείνη την αξέχαστη βραδιά.

Τα τραγούδια των δίσκων

Α` πλευρά: Τραγουδά ο Κώστας Χατζής
01) Θυμάμαι (Μ. Κουφιανάκη)
02) Γύρω σκοτάδι (Μ. Κουφιανάκη)
03) Στο σινεμά (Σ. Τσώτου)
04) Δεν ειμ’ εγώ (Σ. Τσώτου)
05) Διπλά σ’ αγάπησα (Μ. Κουφιανάκη)
06) Δεν ήθελα να δίνω (Μ. Κουφιανάκη)
07) Άνθρωπος είσαι (Μ. Κουφιανάκη)
08) Σπουδαίοι άνθρωποι αλλά… (Σ. Τσώτου)
09) Η γη για μένα είναι σπίτι (Σ. Τσώτου)
10) Συνηθισμένη ιστορία (Σ. Τσώτου)
11) Κάτω απ’ το σύννεφο (Δ. Χριστοδούλου)
12) Άκουσε ύπνε μου (Δ. Χριστοδούλου)
13) Πικροί καιροί (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
14) Ήταν για όλους αδελφός (Γ. Λογοθέτη)
15) Εσύ που ήρθες (Ο. Γιόρντη)
16) Αμήν (Σ. Τσώτου)
17) Θέλω να πω ένα τραγούδι (Σ. Τσώτου)

Β` πλευρά: Τραγουδά η Μαρινέλλα
01) Νεκρό μου όνειρο (Γ. Παύλου)
02) Όλος ο κόσμος είσαι συ (Σ. Τσώτου)
03) Σ’ αγαπώ (Σ. Τσώτου)
04) Σ’ απαρνήθηκα τρις (Σ. Τσώτου)
05) Κι ύστερα (Σ. Τσώτου)
06) Τώρα που στέγνωσαν τα δάκρυά μου (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
07) Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει (Σ. Τσώτου)
08) Όταν το φως της αγάπης θα σβήσει (Σ. Τσώτου)
09) Γλυκό της νιότης μου πουλί (Σ. Τσώτου)
10) Πάρε με μαζί σου τσιγγάνε (Σ. Τσώτου)
11) Η αγάπη όλα τα υπομένει (Σ. Τσώτου)

Γ` πλευρά: Τραγουδά η Μαρινέλλα
01) Ο γελαστός μου αδερφός (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
02) Αν είσαι άνδρας με καρδιά (Ο. Γιόρντη)
03) Πόσο πικραμένη ειν’ η ματιά σου (Ο. Γιόρντη)
04) Λεβεντονιός (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
05) Και μη ρωτήσεις πια (Σ. Τσώτου)
06) Η τελευταία σελίδα (Σ. Τσώτου)

Δ` πλευρά: Τραγουδά ο Κώστας Χατζής (στίχοι Σώτιας Τσώτου)
01) Κάποια μέρα σκεφτόμουνα (Α. Καλλιγά)
02) Μονολογούμε
03) Αγαπώ-αγαπώ
04) Όλη η ζωή είναι υπόθεσις χαμόγελο
05) Η παλιά Εδέμ
06) Δέκα εντολές

Ε` και ΣΤ` πλευρά: Τραγουδούν η Μαρινέλλα και ο Κώστας Χατζής
01) Η συνείδηση (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
02) Καλόβολη ετούτη η βραδιά (Μ. Κουφιανάκη)
03) Ζητείται (Μ. Κουφιανάκη)
04) Πώς να φύγεις (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
05) Δάκρυ στο δάκρυ το πικρό (Τ. Τσιρμπίνου)
06) Ειν’ καράβια τα κορμιά μας (Γ.Παύλου)
07) Με λες τραγουδιστή (Γ. Παύλου)
08) Ξέχασα να πω (Α. Καλλιγά)
09) Φοβάμαι (Α. Καλλιγά)
10) Τρελός ή παλικάρι (Σ. Τσώτου)

ΜΑΝΟΣ ΛΟΪΖΟΣ «ΑΦΙΕΡΩΜΑ» (MINOS MSM 587-588)

Πρόκειται για ένα «ζωντανά» ηχογραφημένο διπλό άλμπουμ από τη συναυλία που δόθηκε στο Ολυμπιακό Στάδιο στις 13 Σεπτεμβρίου 1985, με αφορμή τη συμπλήρωση τριών χρόνων από το θάνατο του Μάνου Λοΐζου και κυκλοφόρησε το Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς. Τη συγκεκριμένη βραδιά, τίμησαν τη μνήμη του με την παρουσία τους όλοι οι «βασικοί» τραγουδιστές του, πλην της Μαρίας Φαραντούρη, η οποία στο συγκεκριμένο διάστημα βρισκόταν στην τελική φάση της εγκυμοσύνης της…

Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Καλατζής και Βασίλης Παπακωνσταντίνου βρέθηκαν μαζί στη σκηνή για να θυμίσουν στον κόσμο τις μεγάλες επιτυχίες του αξέχαστου συνθέτη, τις οποίες οι ίδιοι ερμήνευσαν σε πρώτη εκτέλεση κι έχτισαν ένα μεγάλο κομμάτι της καριέρας τους πάνω σ’ αυτές. Το κοινό ανταποκρίθηκε και σχεδόν γέμισε τις εξέδρες του Ολυμπιακού Σταδίου, ενώ η συναυλία μεταδόθηκε και από την τηλεόραση.

Στο συγκεκριμένο διπλό άλμπουμ δεν περιλαμβάνεται ολόκληρη η συναυλία, αφού ο χώρος του βινυλίου ήταν περιορισμένος κι έτσι ήταν αδύνατο να χωρέσουν όλα τα τραγούδια που ακούστηκαν. Ωστόσο, υπάρχουν τα πιο αντιπροσωπευτικά κι αγαπημένα που έγραψαν ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της μουσικής τα τελευταία 45 χρόνια στη χώρα μας, με εξαίρεση το «Όλα σε θυμίζουν» που σίγουρα ταίριαζε απολύτως και με το κλίμα της εκδήλωσης…

Εξάλλου, υπάρχουν και δύο που δεν γράφτηκαν από τον Λοΐζο μα από άλλους για κείνον, όπως επισημαίνει από μικροφώνου η Χάρις Αλεξίου: Το «Πρωινό τσιγάρο» του Νότη Μαυρουδή σε στίχους του Άλκη Αλκαίου και το «Αντίο φίλε» που γράφτηκε ειδικά για τη συγκεκριμένη συναυλία από τον Χρήστο Νικολόπουλο σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.

Η ηχογράφηση έγινε από το PDR-IN STUDIO με ηχολήπτες τους Πάνο Δράκο, Γιάννη Παπαϊωάννου και βοηθό τον Γ. Χρονόπουλο, ενώ το remixing στο στούντιο PDR στη Φιλοθέη από τον Πάνο Δράκο. Στο εσώφυλλο υπάρχουν φωτογραφίες από τη συναυλία και την προετοιμασία της, καθώς και σημείωμα του Λευτέρη Παπαδόπουλου το οποίο διάβασε ο ίδιος πριν την έναρξή της.

Τα τραγούδια των δίσκων
01) Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας (ορχηστρικό)
02) Ο δρόμος (Κ. Μητροπούλου) Όλοι οι τραγουδιστές και ο Λ. Παπαδόπουλος
03) Έχω ένα καφενέ (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Νταλάρας
04) Δέκα παλικάρια (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Νταλάρας
05) Η δουλειά κάνει τους άντρες (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Νταλάρας
06) Η γοργόνα (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Καλατζής
07) Μια καλημέρα (Δ. Χριστοδούλου) Χ. Αλεξίου
08) Ποιος το ξέρει (Μ. Λοϊζου) Χ. Αλεξίου
09) Πρωινό τσιγάρο (Ν. Μαυρουδή-Α. Αλκαίου) Χ. Αλεξίου-Γ. Νταλάρας
10) Κι αν είμαι ροκ (Δ. Σιτζάνη) Β. Παπακωνσταντίνου
11) Σ’ ακολουθώ (Μ. Λοϊζου) Β. Παπακωνσταντίνου
12) Τρίτος παγκόσμιος (Γ. Νεγρεπόντη) Β. Παπακωνσταντίνου
13) Ο αρχηγός (Λ. Παπαδόπουλου) Δ. Γαλάνη
14) Το λαϊκό το καφενείο (Λ. Παπαδόπουλου) Δ. Γαλάνη
15) Πόσο σ’ αγαπώ (Λ. Παπαδόπουλου) Δ. Γαλάνη
16) Τζαμάικα (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Καλατζής
17) Δελφίνι-δελφινάκι (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Καλατζής
18) Θα κλείσω το παράθυρο (Λ. Παπαδόπουλου)
19) Μη με ρωτάς (Λ. Παπαδόπουλου) Χ. Αλεξίου
20) Τέλι-τέλι (Πυθαγόρα) Χ. Αλεξίου
21) Το παλιό ρολόι (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Καλατζής
22) Παποράκι (Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Καλατζής
23) Τσε (Μ. Λοϊζου) Β. Παπακωνσταντίνου
24) Ο στρατιώτης (Κ. Μητροπούλου) Β. Παπακωνσταντίνου
25) Σε ψάχνω (Δ. Σιτζάνη) Δ. Γαλάνη
26) Ο γέρο νέγρο-Τζιμ (Γ. Νεγρεπόντη) Δ. Γαλάνη
27) Η μέρα εκείνη δε θ’ αργήσει (Φ. Λάδη) Δ. Γαλάνη-Γ, Νταλάρας
28) Λιώνουν τα νιάτα μας (Φ. Λάδη) Γ. Νταλάρας
29) Το δέντρο (Φ. Λάδη) Γ. Νταλάρας
30) Αντίο φίλε (Χρ. Νικολόπουλου-Λ. Παπαδόπουλου) Γ. Νταλάρας
31) Τ’ ακορντεόν (Γ. Νεγρεπόντη) Όλοι οι τραγουδιστές
32) Καλημέρα ήλιε (Μ. Λοϊζου) Όλοι οι τραγουδιστές