aspromavra_egxrwma_logo_500

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης 
Παρασκευή, 11 Ιουλίου 2014

Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…

Αυτή η στήλη λοιπόν, κάθε 15 ημέρες θα σας παρουσιάζει κι από μία σειρά που έγραψε τη δική της ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!

———————————————————–

Η ρομαντική και τραγική «Αναδυομένη» …

Από τα πολλά αριστουργήματα της ελληνικής λογοτεχνίας που διασκευάστηκαν υπό μορφή σειράς για την τηλεόραση, ξεχωριστή θέση κατέχουν εκείνα του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Από το 1975 ως και τα μέσα της δεκαετίας του ’80 ήταν ο πιο «τηλεοπτικός» συγγραφέας, αφού περισσότερα από δέκα έργα του έγιναν σίριαλ που αγαπήθηκαν πολύ από το κοινό της χώρας μας.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τα «Τερέζα Βάρμα Δακόστα», «Αφροδίτη», «Αναδυομένη», «Τυχεροί και άτυχοι», «Μυστικοί αρραβώνες» (η μεγαλύτερη τηλεοπτική επιτυχία μυθιστορήματος του Ξενόπουλου), «Λάουρα», «Ο κόσμος και ο Κοσμάς» κ.α.

Από την άλλη, η Νόρα Βαλσάμη είναι σίγουρα η πιο «Ξενοπουλική» ηθοποιός, καθώς είχε την τύχη να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε τρεις τηλεοπτικές μεταφορές έργων του σπουδαίου συγγραφέα. Η στήλη θα παρουσιάσει σήμερα τη δεύτερη κατά σειρά από αυτές, την αξέχαστη «Αναδυομένη» που λάτρεψαν οι Έλληνες τηλεθεατές, αλλά και μελαγχόλησαν με το τραγικό τέλος του μυθιστορήματος.

Τη διασκευή έκανε η Σούλα Πιερράκου -η οποία εκείνα τα χρόνια βίωνε την απόλυτη επιτυχία ως σεναριογράφος του «Μεθοριακού σταθμού»- και τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Ερρίκος Ανδρέου (σύζυγος της Βαλσάμη), όπως και στην «Αφροδίτη» που είχε προηγηθεί.

Η σειρά προβλήθηκε για πρώτη φορά την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 1978 από την ΥΕΝΕΔ και ολοκληρώθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1979 έπειτα από 16 επεισόδια, ενώ παίχθηκε για μοναδική φορά σε επανάληψη το καλοκαίρι του 1980.

Δυστυχώς, η «αλλαγή» του 1981 πέραν όλων των άλλων, διέγραψε κι ένα μεγάλο κομμάτι από το πολύτιμο τηλεοπτικό παρελθόν σβήνοντας -επισήμως «για οικονομία»- σχεδόν το σύνολο των εκπομπών της ΥΕΝΕΔ, στην πραγματικότητα λόγω του «στρατιωτικού» χαρακτήρα της.

Μέσα σε αυτές υπήρχαν και τα έργα του Ξενόπουλου, τα περισσότερα εκ των οποίων προβλήθηκαν από το εν λόγω δίκτυο: «Αφροδίτη», «Μυστικοί αρραβώνες», «Λάουρα», «Τυχεροί και άτυχοι» και φυσικά η «Αναδυομένη». Όχι ότι άφησε «ήσυχο» το αντίστοιχο αρχείο της ΕΡΤ, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…

Επειδή όμως οι μνήμες από όλα τούτα τα αριστουργήματα παραμένουν πάντα ζωντανές, παρουσιάζουμε σήμερα την «Αναδυομένη», για να θυμίσουμε στους παλαιότερους και να πληροφορήσουμε τους νεότερους ότι η ελληνική τηλεόραση δεν ήταν πάντα σκουπιδαριό όπως η σημερινή, με ως επί το πλείστον αμόρφωτους κι αγράμματους «παρουσιαστές», ξανθιές με μοναδικά προσόντα τα…σωματικά τους, άθλιες εκπομπές φτηνού έως χυδαίου κουτσομπολιού και τουρκικές σειρές της δεκάρας…

aspromavra_egxrwma_anadyomeni_2014_07_02

Η υπόθεση

Ο Ξενόπουλος μας μεταφέρει στη Ζάκυνθο των αρχών του 20ού αιώνα, βασισμένος σ’ ένα παλιό μύθο του νησιού τον οποίο μετατρέπει σε μυθιστόρημα -κυκλοφόρησε για πρώτη φορά ολοκληρωμένο το 1925, ενώ το 1923 είχε ξεκινήσει η δημοσίευσή του σε συνέχειες μέσα από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» (τα γνωστά σημερινά «Νέα»).

Ένα καλοκαίρι λοιπόν, ο κόντε Μάρκος Λάντος (Ανδρέας Φιλιππίδης) με την κόρη του Κλαίλια (Νόρα Βαλσάμη) και τη γριά μητέρα του κοντέσσα Λάνταινα (Μαρούλα Ρώτα) βρίσκεται στη θερινή κατοικία του, η οποία ονομάζεται «Αναδυομένη» λόγω του ότι από μακριά φαίνεται σα ν’ αναδύεται από τη θάλασσα.

aspromavra_egxrwma_anadyomeni_2014_07_03

Ταυτόχρονα, έρχεται στον ίδιο χώρο για τις καλοκαιρινές διακοπές της η οικογένεια Μεμάρη, η οποία μόλις έχει αγοράσει ένα πύργο κοντά στη βίλα των Λανταίων. Τα μέλη της είναι ο κόντε Μεμάρης (Σπύρος Κωνσταντόπουλος), η σύζυγός του κοντέσα Μεμάρη (Καίτη Λαμπροπούλου) και οι δύο γιοι τους, ο Παύλος (Πάνος Χατζηκουτσέλης) και ο Ντένης (Δάνης Κατρανίδης).

Από εκεί και πέρα, αρχίζει μια σε πρώτη φάση “υπολανθάνουσα” ερωτική ιστορία μεταξύ των δύο αδελφών και της Κλαίλιας, η οποία συνεχώς κάνει παρέα μαζί τους και προσπαθεί ν’ αποφασίσει ποιον από τους δυο θα διαλέξει για σύζυγό της. Την όλη ιστορία «σιγοντάρουν» με τον τρόπο τους οι δύο κόντηδες, οι οποίοι συμφωνούν ότι θα δεχτούν οποιαδήποτε επιλογή της κοπέλας.

Ο Παύλος βλέπει την Κλαίλια με τα μάτια της ψυχής και της τρυφερότητας, ενώ ο Ντένης με τα αντίστοιχα της ύλης και της σάρκας. Αμφότεροι την ερωτεύονται με τον τρόπο τους και μπαίνουν σ’ ένα κρυφό ανταγωνισμό για να την κερδίσουν, αρνούμενοι μάλιστα ο ένας στον άλλο τα συναισθήματά τους γι’ αυτήν.

Αρχικά η νεαρή κοντεσίνα δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον Παύλο που της μιλάει για διάφορα φιλοσοφικά και ιστορικά θέματα, αλλά γρήγορα ανακαλύπτει ότι ο Ντένης της ταιριάζει περισσότερο και τελικώς, επιλέγει εκείνον. Ο Παύλος πληγώνεται βαθιά από αυτή την εξέλιξη και μην αντέχοντας την απόρριψη, δίνει τραγικό τέλος στη ζωή του, πέφτοντας από ένα γκρεμό κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής των δύο οικογενειών, προσπαθώντας να κόψει κρινάκια («μπλαβάκια» όπως τα αποκαλεί ο Ξενόπουλος) για την κοπέλα σ’ ένα δύσβατο σημείο.

Ουδείς υποπτεύεται αυτοκτονία, καθώς όλοι μιλούν για ένα τραγικό ατύχημα. Ωστόσο, ο Παύλος είχε αποφασίσει να πεθάνει, αλλά ούτε στιγμή δε φανέρωσε την παραμικρή τέτοια σκέψη στους γύρω του. Τα «μπλαβάκια» που πρόλαβε να κόψει «έπιασαν» αμέσως και σε λίγο καιρό, ολόκληρο το περιβόλι γέμισε από τα άνθη τους. Ο Ντένης και η Κλαίλια παντρεύτηκαν, αλλά μέσω των λουλουδιών «ζούσε» και ο Παύλος μαζί τους. Όπως λέει λοιπόν ο Ξενόπουλος, από τότε αυτά τα «μπλαβάκια» ονομάζονται κλαίλιες…

Το καστ

Νομίζω ότι μπροστά στην υπέροχη από κάθε άποψη Νόρα Βαλσάμη, όλοι οι υπόλοιποι εκλεκτοί και σπουδαίοι ηθοποιοί ωχριούν. Από τα πιο όμορφα πρόσωπα που υπηρέτησαν το θέατρο, το σινεμά και την τηλεόραση, αλλά και από τα πιο ταλαντούχα. Είχε δε το μοναδικό χάρισμα να φαίνεται πάντα μικρότερη από την ηλικία της κι έτσι ν’ αποδίδει μοναδικά τους ανάλογους ρόλους. Σκεφθείτε ότι στην «Αναδυομένη» είχε περάσει τα 30 χρόνια της κι όμως έμοιαζε με έφηβη, όπως η ηρωίδα του Ξενόπουλου…

Ο μελαγχολικός κι εσωστρεφής Παύλος δε θα μπορούσε να έχει καλύτερη τύχη από το να τον υποδυθεί ο Πάνος Χατζηκουτσέλης. Επίσης σπουδαίος ηθοποιός, με ωραία χαρακτηριστικά κι ένα λιτό τρόπο παιξίματος, σίγουρα λόγω του χαρακτήρα του ρόλου του κέρδισε τη συμπάθεια όλων των τηλεθεατών για τον τρόπο που αγάπησε την Κλαίλια, αλλά κυρίως για τον τρόπο που επέλεξε να της εκδηλώσει τα αισθήματά του. Σημειωτέον ότι αρχικώς τον Παύλο επρόκειτο να υποδυθεί ο Μίμης Χρυσομάλλης…

aspromavra_egxrwma_anadyomeni_2014_07_01

Ο Δάνης Κατρανίδης είναι εξαιρετικός στο ρόλο του «άτακτου», «υλιστή και …ληστή» (όπως τον αποκαλεί η ηρωίδα) Ντένη, ενώ οι ηλικιακά μεγάλοι ρόλοι έχουν την τιμή ν’ αναπαριστώνται από σπουδαίους πρωταγωνιστές όπως ο Ανδρέας Φιλιππίδης (θαυμάσιος και στη ζακυνθινή προφορά που έπρεπε να έχει), ο Σπύρος Κωνσταντόπουλος και η Καίτη Λαμπροπούλου.

Επίσης, συμμετείχαν ο Χάρης Παναγιώτου ως «Τζουάνες» (υπηρέτης και βαρκάρης του κόντε Λάντου) και η Ναταλία Αλκαίου ως «Νένε», αρραβωνιαστικιά του Τζουάνε.

Όλα τα παραπάνω συμπεράσματα, προέκυψαν από τις ελάχιστες σκηνές που έχουν σωθεί στο αρχείο της ΕΡΤ από τη σειρά, στο οποίο φημολογείται ότι υπάρχουν το πολύ δύο επεισόδια -και ίσως όχι ολόκληρα κι αυτά…

aspromavra_egxrwma_anadyomeni_2014_07_04

Σχόλιο

Όπως αναφέραμε στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο, το ελάχιστο υλικό που υπάρχει από την «Αναδυομένη» δε μπορεί να μας οδηγήσει σε 100% ασφαλή συμπεράσματα αναφορικά με τη ροή της ιστορίας, τη διασκευή του μυθιστορήματος από την Πιερράκου, τη λεπτομερέστερη κριτική όσον αφορά την απόδοση των ρόλων από τους πρωταγωνιστές κλπ.

Ωστόσο, ακόμα κι από αυτά τα λίγα πλάνα, μπορούμε να πάρουμε μια όσο γίνεται πιο ικανοποιητική «γεύση» από μια υψηλής ποιότητας σειρά που μπορεί να μην υπάρχει πια -αν και ίσως να βρίσκονται κάποια επεισόδια στο αρχείο του σκηνοθέτη ή ορισμένων συντελεστών της-, αλλά έχει αφήσει το δικό της ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης.

Πάντως, είναι μεγάλο κρίμα που οι νεότερες γενιές δε θα έχουν την τύχη να ξαναδούν αυτά τ’ αριστουργήματα στη μικρή οθόνη, ούσες “αναγκασμένες” να παρακολουθούν αυτό το τρισάθλιο τηλεοπτικό τοπίο στο οποίο την έχουν “καταδικάσει” εκείνοι που ενδιαφέρονται μόνο για την τσέπη τους κι όχι για την ποιότητα…

Η επιτυχία της δε ήταν τόσο μεγάλη, που λίγο μετά την έναρξή της κυκλοφόρησε ένας δίσκος με τον ίδιο τίτλο («Αναδυομένη»), βασισμένος σε μουσικά θέματα που είχε φτιάξει για τη σειρά ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής. Με βάση λοιπόν αυτά, ο Γιάννης Κιούρκας έγραψε στίχους (βασικός συνεργάτης του συνθέτη από τη δεκαετία του ’60) και η Νόρα Βαλσάμη κλήθηκε να ηχογραφήσει οκτώ τραγούδια στο πνεύμα της υπόθεσης του έργου. Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το συγκεκριμένο άλμπουμ, μπορείτε να δείτε εδώ.

aspromavra_egxrwma_anadyomeni_2014_07_05

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here