«Ευελπιστώ ξανά, κάποια τραγούδια μου να γίνουν χειρολαβές γι’ αυτές τις δύσκολες φάσεις που περνάμε…»
Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην Ελένη Λαμπράκη
Φωτογράφηση: Δώρα Παναρίτη
Music Corner – 27/12/2012
Αντί να μιλήσουμε για την ίδια, ας αφήσουμε καλύτερα τους στίχους της να μας πουν γι’ αυτήν… Ίσως να είναι και η καλύτερη αυτοβιογραφία. Μας έχει κάνει να χαμογελάσουμε, να συγκινηθούμε, να τραγουδήσουμε τα λόγια της. Στίχοι της έχουν περάσει στην καθημερινότητά μας σαν αυτόνομες ατάκες: «Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ», «Σ’ όποιον αρέσουμε για τους άλλους δε θα μπορέσουμε», «Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια»… Θα μπορούσαμε πολύ εύκολα ν’ ανοίξουμε κουβέντα με τι εννοεί, να μιλήσουμε για τον αλήτη το χρόνο, τη σωτηρία της ψυχής, την ελληνική φεγγαράδα, τις μοίρες, τα πιο ωραία λαϊκά, τα έργα των ανθρώπων. Όμως η Λίνα Νικολακοπούλου δεν είναι μόνο στιχουργός. Ένας άνθρωπος δραστήριος και πολυπράγμων και έχει κάνει 1002 ακόμα πράγματα για τα οποία θες να ρωτήσεις και να μάθεις. Την ρώτησα αν πιστεύει στη μοίρα, ένα θέμα που συναντάς συνέχεια στα τραγούδια της, και μου είπε πως δε μπορεί να απαντήσει σε ένα τόσο μεγάλο θέμα. Όμως αν πριν από χρόνια η Λίνα και ο Σταμάτης δεν είχαν συναντηθεί στ’ αμφιθέατρα της Παντείου, αν δεν ήταν της μοίρας τους, το ελληνικό τραγούδι θα ήταν κατά πολύ φτωχότερο…
Γράφει πολύ, διαβάζει ακόμα πιο πολύ και αυτό φαίνεται από τον υπέροχο λόγο της όταν σου μιλάει. Με τα χαρακτηριστικά κοκκάλινα γυαλιά της και τη ζεστή βραχνή φωνή της, όπως την παρακολουθούσα τόσα χρόνια στις συνεντεύξεις της, βρέθηκε απέναντί μου στα ξύλινα σκαλάκια της «Χελώνας», της νέας καλλιτεχνικής της στέγης. Όσο για μένα, το άγχος μου ήταν λίγο παραπάνω από τεράστιο. Υπάρχουν για τον κάθε δημοσιογράφο κάποιοι άνθρωποι τους οποίους θαυμάζει πραγματικά, τους οποίους θέλει να γνωρίσει από παιδί και έχει χτίσει στο μυαλό του δεκάδες φανταστικές συνεντεύξεις πάνω σε αυτά που θα ρώταγε. Για μένα η Λίνα Νικολακοπούλου είναι ένας απ’ τους λίγους αυτούς ανθρώπους, και με μεγάλη μου χαρά έχω να πω πως η πραγματική μας συνέντευξη ήταν ακόμα πιο ενδιαφέρουσα από ό,τι είχα φανταστεί…
———————————————————————————————————-
Δείτε το μεγαλύτερο μέρος της συνέντευξης, σε HD video…
———————————————————————————————————-
Music Corner: Κατ’ αρχήν σας ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη…
Λίνα Νικολακοπούλου: Νομίζω ότι είναι μια ευκαιρία για μας. Κάθε δεκαετία είχε τον τρόπο της για να μπορούμε να επικοινωνούμε τις δημιουργίες μας. Εμείς έχουμε ξεκινήσει με τον Κραουνάκη εδώ και 33-34 χρόνια. Χαίρομαι πάρα πολύ που τώρα είμαι στο δικό σας τόπο και στα δικά σας κύματα.
Music Corner: Εσείς είστε στα δικά μας κύματα, εμείς όμως σήμερα είμαστε στα δικά σας λημέρια, τη «Χελώνα». Οπότε μπορούμε να ξεκινήσουμε και να μας πείτε δυο λόγια για αυτόν τον χώρο στον οποίο έχουμε έρθει και για τη δική σας συμμετοχή σε αυτό.
Λίνα Νικολακοπούλου: Βεβαίως! Ο χώρος αυτός εγκαινιάστηκε φέτος, με σκοπό να μπορέσουμε να στεγάσουμε ο Σταμάτης κι εγώ τις ιδέες μας και τις παραγωγές μας. Μετά από τόσα χρόνια, επιμένουμε ακόμα να παρουσιάζουμε τραγούδια ελληνικά, να γράφουμε καινούρια δικά μας και να τα μοιραζόμαστε με φίλους, που είναι πολλοί δόξα τω Θεώ. Ο χώρος είναι λιτός, έχει αυτή την «πασαρέλα» θα λέγαμε στη μέση και ο κόσμος κάθεται δεξιά κι αριστερά απ’ αυτόν τον κεντρικό άξονα, για να κοιτιώνται και οι άνθρωποι στα μάτια και να κοιτάζουν και τους καλλιτέχνες. Εγώ εδώ έχω τις Τετάρτες μου που έχω τις «Χειρολαβές», ένα δίωρο μουσικό πρόγραμμα που έχω κάνει με βασική ερμηνεύτρια την Αργυρώ Καπαρού και με τη συμμετοχή της Σπείρας Σπείρας. Το πρόγραμμα αυτό είναι βασισμένο σε κάποια καινούρια τραγούδια που βρίσκονται στο ομώνυμο cd, αλλά και επιλογές από παλιότερα τραγούδια δικά μου και του Σταμάτη, συν κάποια θρυλικά τραγούδια απ’ το ελληνικό ρεπερτόριο, που όταν κάνω προγράμματα πάντα αγαπώ να συμπεριλαμβάνω.
Music Corner: Όπως το «Τραγούδι της Ερήμου» («Τα ήσυχα βράδια») που ακούσαμε λίγο πριν…
Λίνα Νικολακοπούλου: Το «Τραγούδι της Ερήμου», ένα τραγούδι που αγαπώ πολύ το «Κι εσύ τρελή με τυραννάς» που έχει γράψει τη μουσική η Μαρίζα Κωχ, έναν Τσιτσάνη το «Μείνε αγάπη μου κοντά μου» που το άκουγα όταν ήμουν πιτσιρίκα… Δηλαδή με λίγα λόγια κάνω κέφι πρώτα εγώ την ώρα που τα σκέφτομαι και μετά το τεστάρω όλο αυτό και με τον κόσμο.
Music Corner: Εκτός από τις «Χειρολαβές» σας βρίσκουμε και στο παιδικό θέατρο της Χελώνας…
Λίνα Νικολακοπούλου: Ναι είναι μία κοινή παράσταση με τον Σταμάτη, τα παιδικά μας παραμύθια τις Κυριακές. Λέγεται «Σπείρα Σπείρα με σπιρούνια», έχω γράψει το λιμπρέττο εγώ, το έχει μελοποιήσει ο Σταμάτης και απευθύνεται σε παιδάκια.
Music Corner: Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με μια παιδική παράσταση;
Λίνα Νικολακοπούλου: Κοιτάξτε, όταν είχαμε συναντηθεί με το Σταμάτη στο πανεπιστήμιο ήταν απ’ τα πρώτα πράγματα που κάναμε. Δηλαδή πήραμε πολύ γνωστά παραμύθια που είχαμε αγαπήσει από τα παιδικά μας χρόνια και τα κάναμε απ’ την αρχή με καινούριες μελωδίες και με δράση. Φρέσκα παιδιά κι εμείς τότε, τολμηρά και τρυφερά την ίδια ώρα. Από εκεί και πέρα ο Σταμάτης στην «Αθηναΐδα» εδώ και τρία χρόνια, έχει εγκαινιάσει αυτές τις Κυριακές με το παιδικό θέατρο και είπαμε να το συνεχίσουμε και εδώ στη «Χελώνα».
Music Corner: Εφ’ όσον πιάσαμε το θέατρο, θέλω να σταθώ λιγάκι σ’ αυτό. Παλιότερα είχατε ασχοληθεί με κείμενα επιθεώρησης. Θα κάνατε κάτι τέτοιο σήμερα;
Λίνα Νικολακοπούλου: Σήμερα, παρ’ όλο που θα λέγαμε ότι ο κόσμος χρειάζεται πολύ το γέλιο και τη σάτιρα, εγώ πιστεύω ότι χρειάζεται αντίστοιχα και την ευγένεια. Έχει ευτελιστεί η ζωή πάρα πολύ και τα πράγματα έχουν γίνει πολύ άνοστα και πρόχειρα. Νομίζω ότι ο κόσμος θέλει ξανά ποιότητα. Προτίμησα φέτος να γράψω τα νοήματα που θέλω μέσα από λόγια τραγουδιών. Αυτό που συμβαίνει είναι πιο σοβαρό απ’ το να γίνει επιθεώρηση. Αυτή τη στιγμή ο λαός μας θέλει αγάπη, θέλει τους δημιουργούς να ‘ναι κοντά του. Πιστεύω ότι η κατάσταση δεν είναι για γέλια. Επιθεώρηση ήταν όλα αυτά που ζήσαμε στη χώρα μας την τελευταία δεκαετία. Καλύτερα να δείξουμε πιο γερά συναισθήματα, να προτρέψουμε ο ένας τον άλλο για αλληλλεγγύη, αγάπη και σεβασμό, γιατί είναι πολύ δύσκολο αυτό που περνάμε αυτή τη στιγμή στον τόπο μας. Δεν είμαι καθόλου της άποψης ότι αυτή τη στιγμή βοηθάει το γέλιο, η αγάπη και η έννοια για τον διπλανό βοηθάει. Άλλωστε οι άνθρωποι που ξέρουν να κάνουν τον κόσμο να γελάει, θα το κάνουν. Οι συγγραφείς θα γράψουν. Εγώ δεν έχω τέτοια όρεξη αυτή τη στιγμή.
Music Corner: Η δική σας η όρεξη αποτυπώθηκε δισκογραφικά με το νέο cd, τις «Χειρολαβές» με ερμηνεύτρια την Αργυρώ Καπαρού. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυτή τη δουλειά;
Λίνα Νικολακοπούλου: Το κλίμα που υπάρχει σ’ αυτό το cd, αποτελεί μια συντροφιά για τον άνθρωπο που θα το ακούσει. Είναι 18 τραγούδια, υπάρχουν μπαλάντες, υπάρχουν λυρικά τραγούδια, τραγούδια που επιτρέπουν την αισιοδοξία και τραγούδια που καταγγέλλουν κάποια πράγματα. Δηλαδή σ’ ένα σημείο λέω «Ο κόσμος έγινε διάκοσμος / Στα καταστήματα, στις πόλεις, στα σπίτια του, στις εξοχές / Γλυστράν ειδήσεις ανοχές / Κι οι συνειδήσεις έχουν μόλις, μόλις τρομάξει, αφυπνιστεί / Που ξενιτεύονται οι μισθοί εις βάρος της ζωής μας όλης». Και κάπου αλλού βέβαια λέω «Αν δε σε βρουν χαράματα / Πως θες ν’ ακούς τα αηδόνια / Η αγάπη πέντε γράμματα / Μα τα διαβάζεις χρόνια». Κεντράρω πάλι στα πιο δυνατά μας συναισθήματα, στο να είμαστε γεροί και να μην επιτρέψουμε αυτόν τον καταιγισμό του φόβου που κυριαρχεί παντού. Και να θυμηθούμε ότι και οι προηγούμενες γενιές από μας περάσαν πολύ δύσκολα πράγματα σ’ αυτόν τον τόπο, αλλά το τραγούδι πάντα ήταν δίπλα και τους στήριζε. Ευελπιστώ ξανά, κάποια τραγούδια μου να γίνουν χειρολαβές γι’ αυτές τις δύσκολες φάσεις που τώρα αρχίσαμε να περνάμε…
Music Corner: Το τραγούδι είναι ίσως η καλλιτεχνική έκφραση με τον πιο άμεσο αντίκτυπο στον κόσμο…
Λίνα Νικολακοπούλου: Τα τελευταία χρόνια και η δισκογραφία και οι άνθρωποι που γράφουν, έχουν κάπως μαραθεί. Γιατί η κρίση τα χτυπάει όλα και πρωταρχικά το τραγούδι. Όμως έχουμε δει ότι αντίστοιχα σε περιόδους κρίσης ανθίζει η τέχνη. Βλέπω τέτοια δείγματα και τώρα και πιστεύω ότι οι δημιουργοί πρέπει να κάνουμε ό,τι πιο καλό και ό,τι πιο άξιο μπορούμε αυτό το διάστημα.
Music Corner: Από τη δική σας εμπειρία, πόσο έχει αλλάξει η ελληνική δισκογραφία τα τελευταία χρόνια;
Λίνα Νικολακοπούλου: Δεν έχει αλλάξει απλώς, άρχισε να εξαφανίζεται ραγδαία! Και θα σας πω γιατί το λέω αυτό. Έβλεπα ότι υπήρχε μια μεγάλη αδιαφορία για δημιουργούς που έκαναν, πως να σας το πω, πολύ εύστοχες παραγωγές. Ο κόσμος αγαπούσε τα τραγούδια τους, τα τραγούδαγε, και ξαφνικά ένιωσα ότι οι εταιρείες αδιαφορούσαν πλήρως. Και σχεδόν, το λέω ευθέως – δεν έχω φοβηθεί στη ζωή μου ποτέ – παράγουμε μόνοι μας τα τραγούδια μας πια. Δηλαδή δε φτάνει που τα γράφουμε, κάνουμε και την παραγωγή μόνοι μας! Όμως αντέχουμε και μπορούμε να το κάνουμε αυτό για ένα και μόνο λόγο: ο κόσμος μας στήριξε όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζει και τώρα. Όταν σε πιστεύει ο κόσμος, σε κρατάει ψηλά.
Music Corner: Υπάρχει η αίσθηση ότι πλέον γράφετε λιγότερο, όμως έχετε δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξή σας ότι γράφετε το ίδιο, απλά δημοσιεύετε λιγότερο. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό; Έχετε άλλες ανάγκες πλέον;
Λίνα Νικολακοπούλου: Και άλλες ανάγκες έχω αλλά ουσιαστικά όταν κλείνει ένας μεγάλος κύκλος, όπως συνέβη σε μένα, χρειάζεται κάποια στιγμή να δεις από μακριά το αποτέλεσμα και να ξαναστοχεύσεις στο τι θέλεις αυτή τη στιγμή να πεις. Γιατί όπως και να το κάνουμε, γράφοντας 33 χρόνια έχεις πει πολλά πράγματα, έχεις εκφραστεί ποικιλότροπα και επάξια. Η επικοινωνία ήταν συνεχής και συνεπής. Όμως τις χρονιές που έμοιαζε σα να μην παράγω τίποτα, εγώ έγραφα, σκεπτόμουν κι ένιωθα. Οι δημιουργοί χρειάζονται συνοδοιπόρους. Κι εγώ είμαι προσεκτική στο ποιοι άνθρωποι έρχονται μαζί μου σ’ αυτή τη μεγάλη διαδρομή που έχω κάνει. Και τώρα με τη Δάφνη την Αλεξανδρή βρήκα ένα λυρικό συνοδοιπόρο, που μπόρεσε πολλά είδη μου να τα μελοποιήσει έτσι όπως μ’ ευχαριστεί εμένα. Δηλαδή απ’ τους πολλούς άξιους συνεργάτες που είχα μέχρι τώρα, προστέθηκε άλλη μια συνεργάτις στην οποία πιστεύω.
Music Corner: Οπότε υπάρχουν ακόμα άνθρωποι οι οποίοι σας εμπνέουν έτσι ώστε να κάνετε δουλειές μαζί;
Λίνα Νικολακοπούλου: Υπάρχουν και θα βγούνε κι άλλοι. Και πολλά νέα παιδιά αυτή τη στιγμή. Νιώθω ότι πρέπει να γυρίσω την προσοχή μου και ν’ ακούσω τις μουσικές τους, το ταλέντο τους, οπότε είμαι ανοιχτή και παρατηρώ όλες τις καινούριες τάσεις. Αλλά ξέρετε κάτι; Πιστεύω πως οι δημιουργοί πρέπει να ρισκάρουμε, αυτό ανανεώνει και εμάς και τον κόσμο. Δεν είναι σωστό να επαναλαμβάνουμε τον εαυτό μας.
Music Corner: Ήταν ένα ρίσκο για εσάς όταν πριν από μερικά χρόνια αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την οργάνωση κάποιων δημόσιων συζητήσεων;
Λίνα Νικολακοπούλου: Όχι δεν ήταν ρίσκο, ήταν κάτι που είχε ωριμάσει μέσα μου. Το ξεκίνησα πριν τέσσερα χρόνια, η πρώτη φορά που έκανα τις ποιητικές Τετάρτες ήταν στο Zoom, μία μπουάτ στην Πλάκα, και εκ των υστέρων για τρία χρόνια είμαι εδώ στο Γκάζι, στο Gazarte, τις Κυριακές, με τη σειρά των συζητήσεων που λέγεται «Ένας λόγος παραπάνω». Είμαι ευτυχισμένη εκείνες τις μέρες γιατί κάνω κάτι που μ’ αρέσει πολύ, έρχομαι σε επαφή με πρόσωπα τα οποία εκτιμώ και σέβομαι και είναι άλλοτε επιστήμονες, άλλοτε λογοτέχνες, καθηγητές πανεπιστημίου, εικαστικοί, άνθρωποι που έχουν ένα λόγο δυνατό και έχουν να πουν κάτι στον κόσμο. Γι’ αυτό και ονομάζεται «Ένας λόγος παραπάνω».
Music Corner: Η ανταπόκριση του κόσμου πως είναι; Νιώθετε πως έχουμε ανάγκη από δημόσιο διάλογο σήμερα;
Λίνα Νικολακοπούλου: Η ανταπόκριση είναι θερμότατη. Να σας πω κάτι; Έχουμε ανάγκη την αλήθεια. Και έχουμε ανάγκη τη συζήτηση η οποία γίνεται ήσυχα, χωρίς να μας κόβουν για διαφημίσεις και χωρίς να μας τρέχει ένας τηλεοπτικός χρόνος. Οι άνθρωποι, θυμάμαι από τα νεανικά μου χρόνια, μαζευόμασταν και μιλάγαμε πολύ. Αυτό που κάνω εγώ είναι κάπως σαν εκείνες τις επισκέψεις. Παίρνουμε το χρόνο μας με ησυχία, χωρίς βιασύνες και διακοπές και είναι μια γλύκα κυριακάτικη. Έρχονται να πιουν τον καφέ τους άνθρωποι όλων των ηλικιών, βεβαίως ανάλογα με το ενδιαφέρον που τους προκαλεί ο κάθε προσκεκλημένος.
Music Corner: Και πάμε πάλι πίσω στα μουσικά. Έχετε πάρα πολλές συνεργασίες στο βιογραφικό σας. Όμως στον περισσότερο κόσμο το όνομα σας είναι ταυτισμένο με αυτό του Σταμάτη Κραουνάκη. Τι το διαφορετικό έχει αυτή η σχέση και έχει αγαπηθεί τόσο;
Λίνα Νικολακοπούλου: Νομίζω όλοι μας σ’ αυτή τη ζωή, ανθρώπους που τους είδαμε μαζί να αγαπιούνται, να δημιουργούν και να μας δίνουν ωραίους καρπούς, δε θέλουμε να τελειώσει ποτέ αυτή τους η σχέση. Θέλουμε να είναι πάντα γεροί, δημιουργικοί και να συνεχίσουν να μας δίνουν ωραία αποτελέσματα. Νομίζω τα είκοσι χρόνια συνεργασίας με το Σταμάτη στη δισκογραφία, αλλά ουσιαστικά και η αληθινή αγάπη που έχουμε ο ένας για τον άλλον, είναι κάτι που ο κόσμος το θέλει να το βλέπει και να το πιστεύει. Ο χρόνος ο αλήτης που λέω κι εγώ στο «Διθέσιο», δεν καταλύει όλες τις σχέσεις. Υπάρχουν αγάπες που κρατάνε μια ζωή. Και δόξα τω Θεώ με το Σταμάτη, αυτό μας έχει συμβεί, έχοντας απελευθερώσει τελείως ο ένας τον άλλο σαν όνειρο, σαν ταξίδι. Γι’ αυτό είναι και επιθυμητό κι απ’ τον κόσμο τόσα χρόνια.
Music Corner: Εδώ θα μου επιτρέψετε να προσθέσω ότι εκτός απ’ τον “αλήτη χρόνο” υπάρχει κι ένα «Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια»!
Λίνα Νικολακοπούλου: Έχουμε φροντίσει και οι δυο να μοσχοβολάει η επικοινωνία μας, ο σεβασμός και το καμάρι που έχουμε ο ένας για τον άλλο. Γιατί περνάμε από πολλά κύματα για να μπορέσουμε να σταθούμε όρθιοι. Και έχει νικήσει η ευγένεια και η φυσική αρμονία που έχουμε με το Σταμάτη. Είμαστε διαφορετικοί χαρακτήρες, αλλά τα ετερώνυμα έλκονται.
Music Corner: Έχετε καταφέρει -και το θεωρώ αξιοθαύμαστο- να ταυτίσετε τα τραγούδια σας με το όνομά σας και την ιδιότητα της στιχουργού. Αυτό είναι αρκετά σπάνιο, μιας και τα περισσότερα τραγούδια τα θυμόμαστε με τον ερμηνευτή τους. Πως το καταφέρατε και πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν;
Λίνα Νικολακοπούλου: Πιστεύω ότι ο Λευτέρης ο Παπαδόπουλος, πριν από μένα, ήταν ο στιχουργός ο οποίος διεκδίκησε την ισοτιμία του ανθρώπου του λόγου μαζί με την αξία και την αναγνώριση του συνθέτη. Εγώ βρήκα ένα έδαφος πρόσφορο αλλά αντιστοίχως φαίνεται πως έπεισα τον κόσμο ότι πάσχω γι’ αυτό που λέγεται τραγούδι. Είμαι ένας άνθρωπος που μ’ ενδιαφέρει να καταγράφω τη ζωή, να έχω μάτια για την καθημερινότητά μας, για την περιπέτεια της ζωής μας σ’ αυτόν τον τόπο. Κι έχει συνδεθεί τ’ όνομά μου πιστεύω, με το Σταμάτη πρώτα, αλλά μετά και με το Νίκο τον Αντύπα, και με το Goran Bregovic, και με τον Ara Dikjian, το Θάνο το Μικρούτσικο που του χρωστώ τόσα πολλά με το «Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια»… πολλούς που νομίζω ότι στον καθένα έδωσα την αλήθεια μου. Και αυτοί οι άνθρωποι έδωσαν το ταλέντο τους σε μένα. Κι έτσι νιώθω πως δεν υπάρχει ασυνέχεια. Κακά τα ψέματα, τα πολλά χρόνια νομίζω επικυρώνουν αν ένας άνθρωπος έχει μια φλέβα ανοιχτή και αν θέλει να είναι παρών και δραστήριος.
Music Corner: Παρ’ όλα αυτά εξακολουθεί να είναι δύσκολο για ένα στιχουργό να καθιερωθεί και να καταφέρει να κυκλοφορήσει, όπως εσείς, μια συλλογή με επιλογές από τα τραγούδια του.
Λίνα Νικολακοπούλου: Λέτε για την κασετίνα, το «Χρόνια πολλά τραγούδι μου». Κοιτάξτε, η Χάρις Αλεξίου με προέτρεψε, μου λέει «παιδί μου έχουν μαζευτεί του κόσμου τα τραγούδια. Κάνε κι εσύ την επιλογή σου, για να θυμηθεί κι ο κόσμος πόσα πολλά τραγούδια έχεις γράψει». Το διευκρινίζω και την ευγνομωνώ γι’ αυτό γιατί εμένα κυρίως μ’ ενδιαφέρει το τώρα και όχι το τι έχω κάνει. Είμαι ανήσυχη και θέλω κάθε φορά να είμαι παρούσα στη ζωή, να μη μείνω στο ότι πέτυχα κάποια πράγματα. Μ’ αρέσει ν’ ακολουθώ την εξέλιξη και την ψυχική μέσα μου και την κοινωνική γύρω μου.
Music Corner: Αναφέρεστε σε κοινωνική εξέλιξη. Η λέξη «κρίση» για σας πώς μεταφράζεται;
Λίνα Νικολακοπούλου: Σε πολλαπλά επίπεδα. Είναι βαρύ αυτό που πρέπει ν’ αντέξουμε γιατί ξεριζώνει μέσα μας πολλές σιγουριές. Όμως από την άλλη μεριά, αυτό που συνέβαινε στις ζωές μας εδώ και πάρα πολλά χρόνια, δεν ήταν καλό. Υπήρχε ήδη μία απελπισία μέσα μας, που εκφραζόταν μ’ ένα ανικανοποίητο. Ενώ βρίσκαμε τα πάντα γύρω μας, μπορούσαμε να καταναλώσουμε και να διασκεδάσουμε, παρατηρούσα ότι δεν ήμασταν καλά σα λαός. Ή τα ‘χαμε φορτώσει πολύ στον κόκορα… Έβλεπα γύρω μου να έχουμε γίνει όλοι μεταπράττες. Είχε γεμίσει ο τόπος μαγαζιά, και όχι δημιουργία αληθινή, έρευνα αληθινή. Δε φταίει μόνο ο κόσμος γι’ αυτό. Είναι πολιτικές που πάρα πολλά χρόνια βολευόντουσαν πίσω απ’ το ότι ο κόσμος είχε τον τρόπο του να ζήσει. Ούτε αυτό που γινόταν στην παιδεία μου άρεσε, και δεν έμπαινα μες στα σχολεία και τα πανεπιστήμια να το δω, άκουγα τον κραδασμό, έβλεπα τα παιδιά, έβλεπα τα προβλήματα και μια συνεχή αγωνία, χωρίς όμως να στερεώνεται τίποτα. Κυνηγάγαμε την ουρά μας στην Ελλάδα. Όπως και να το κάνουμε δεν είναι μόνο ελληνική αυτή η κρίση, είναι παγκόσμια η ζημιά που έχει γίνει. Αλλά εμείς εδώ έχουμε ένα φιλότιμο που το χάσαμε, μια κεραία, ένα αίσθημα δικαίου, που κι αυτό το χάσαμε. Τουλάχιστον μέσα απ’ αυτή την κρίση, ας ξαναξυπνήσει μέσα μας η επίγνωση ότι εδω είναι ένας τόπος ευλογημένος και πριν να τον χάσουμε τελείως απ’ τα χέρια μας ας κάνουμε κάτι για να διεκδικήσουμε την κληρονομιά μας. Δε μιλάω για τίποτα βαρύ. Μιλάω για το δικαίωμα μας σ’ αυτό το φως, σ’ αυτόν τον τόπο και σ’ αυτή τη φύση που μας περιβάλλει. Γιατί όλες οι επιδοτήσεις και οι «αλλαγές» ρημάξανε και την ύπαιθρο και τις θάλασσες και ό,τι γερό είχαμε, άρχισε να γίνεται θεωρία και πολιτική για πρόοδο, που εγώ δε βλέπω καμία πρόοδο. Διάλυση βλέπω. Έχουμε γερά μυαλά και μες στο λαό, ανθρώπους αποφασισμένους. Εγώ εκεί ελπίζω. Ελπίζω πρώτα σε μας τους πολίτες και τον κραδασμό αυτό θα τον πάρει και η πολιτεία. Αλλά πολλή αλητεία, πολλή ανευθυνότητα, πολύ κοροϊδιλίκι…
Μusic Corner: Μιλάμε όμως για πολιτικές τουλάχιστον τριακονταετίας…
Λίνα Νικολακοπούλου: Πιστεύω πως απ’ τη μεταπολίτευση και μετά ήταν πολλοί αυτοί που δεν στάθηκαν στο ύψος τους. Και κόμματα και “αποκόμματα”. Γιατί θεωρώ και τον τύπο υπεύθυνο γι’ αυτό που γινόταν. Και το λέω με πολύ θάρρος. Δε μ’ αρέσει να μαλώνω κανέναν, ούτε να θεωρώ ότι φταίνε οι άλλοι, γιατί το ‘χουμε στην Ελλάδα αυτό, να νομίζουμε ότι φταίνε πάντα οι άλλοι. Φταίμε όλοι. Και δε μιλώ γι’ αυτό που ειπώθηκε, το «μαζί τα φάγαμε», δεν είναι αυτό το ζήτημα. Το ζήτημά μου είναι τι νομίζαμε τόσα χρόνια ότι οικοδομούμε. Σε όλους τους τομείς. Πού τα βρήκαμε όλα αυτά τα δικαιώματα; Έχουμε κι ευθύνες. Αυτό που λέμε ότι είμαστε, αυτό πρέπει να είμαστε. Πολλή ανάγκη για εύκολο κέρδος… Το εύκολο κέρδος για μένα δε φέρνει ούτε αυτοεκτίμηση, ούτε σεβασμό. Θέλει να είσαι μάστορας σε ό,τι δουλειά κι αν κάνεις. Ευλογημένα την έχεις διαλέξει αλλά πρέπει και να την αγαπάς τη δουλειά σου. Γιατί αν δεν την αγαπάς, θα αρχίσεις να θες άλλη παρηγοριά επειδή δε σ’ αρέσει αυτό που κάνεις. Τώρα φτάσαμε να απολύονται άνθρωποι, να είναι οικογένειες με παιδιά και να μην ξέρουν πώς να τα ζήσουνε. Πρέπει να βοηθηθεί αυτή η ομάδα του πληθυσμού. Και με συγχωρείτε για τον τόνο αλλά είναι ανθρωποκτονία αυτό που γίνεται. Θα τα καταφέρουμε, επιμένω σ’ αυτό, έχοντας όμως μάτια για τον διπλανό μας και για τα κακώς κείμενα. Τώρα πρέπει να είμαστε σοβαροί απέναντι σ’ αυτούς που ορίζουν τη μοίρα αυτού του τόπου, είτε δικοί μας είναι, είτε διεθνείς νομισματικοί οργανισμοί, είτε ευρωπαϊκοί συνεταίροι. Απλώς να μη θεωρήσουμε ότι μας αξίζει a priori αυτό που πάθαμε. Μας αξίζει να ξανασηκώσουμε τα μανίκια αλλά πρέπει να σοβαρευτούμε και σ’ αυτό που συμβαίνει να διεκδικήσουμε να μη χαθούνε γενιές παιδιών αμόρφωτων ή καταθληπτικών.
Music Corner: Πλέον ανήκουμε στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης στις νεαρές ηλικίες…
Λίνα Νικολακοπούλου: Θα φροντίσουμε τα παιδιά να ξαναθυμηθούν ότι έχουν δύναμη εσωτερική, φαντασία, πλούτο και ότι τους σεβόμαστε. Άσχετα αν αυτή η στιγμή δυσκολεύει τα βήματά τους. Αυτό, με όλη μου την αγάπη και όλη μου την ευχή γι’ αυτά τα παιδιά γιατί τα ‘χω έννοια.
Music Corner: Είναι πάρα πολλοί οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν ταυτιστεί με τους στίχους σας σε διάφορες φάσεις τις ζωής τους και βρίσκουν στήριγμα σε αυτούς. Αντίστοιχα εσείς έχετε ταυτιστεί τόσο πολύ με κείμενα -και όχι στίχο απαραίτητα- κάποιου άλλου;
Λίνα Νικολακοπούλου: Ασφαλώς, από το δημοτικό σχολείο διψάω για διαβάσματα και ακούσματα! Όχι μόνο λογοτεχνία και ποίηση, αλλά και θέατρο και χορό και κινηματογράφο και ζωγραφική. Δε νομίζω ότι είναι σωστό να βασίζεται κάποιος σ’ ένα φυσικό ταλέντο, πρέπει να καλλιεργείται. Εγώ διαβάζω πολύ, μη σας πω ότι είναι το πρώτο που μ’ ενδιαφέρει. Και τα τελευταία χρόνια προσπαθώ πολύ να διαβάζω ιστορία. Αυτό όσο μεγαλώνουμε όλοι το ‘χουμε ανάγκη να καταλάβουμε. Γιατί όσο είσαι νέος αισθάνεσαι ότι…
Music Corner: …ότι θα κυριαρχήσεις στον κόσμο;
Λίνα Νικολακοπούλου: Και δικαίως, γιατί κυριαρχείς. Αλλά σίγουρα χρωστάω σε πάρα πολλούς και πάρα πολλά για την πορεία μου μέχρι εδώ και σε Έλληνες και σε ξένους δημιουργούς.
Music Corner: Θέλω να τελειώσουμε με μερικούς στίχους σας. Είχατε γράψει πριν χρόνια «Το καλοκαίρι θα ‘ρθει στην ταράτσα του Βωξ / η Μελίνα θα παίζει τη Στέλλα» κλπ και επιλέγω το συγκεκριμένο τραγούδι το οποίο είναι γεμάτο με εικόνες της Αθήνας τότε, όπως υπάρχει στις δικές σας αναμνήσεις…
Λίνα Νικολακοπούλου: Δεν είναι μόνο αναμνήσεις, εκείνη την ώρα που τα ‘γραφα ήταν η καθημερινότητά μου, η μέρα μου κι η νύχτα μου, οι βόλτες μου, τα στέκια μου…
Music Corner: Αν γράφατε, ή πιθανόν και να υπάρχει στον καινούριο δίσκο, ένα τραγούδι για την Αθήνα σήμερα, ποια εικόνα θα κλείνατε μέσα;
Λίνα Νικολακοπούλου: Έγραψα ένα τραγούδι το οποίο μπορώ κάλλιστα να το πω αυτή τη στιγμή. Λέει «Βαρέθηκα τη φούμα να με παρηγορεί / Της σκέψης μου τη σούμα και ποιους κατηγορεί / Τις νικητήριες κόρνες, τους καλοθελητές / Της εξουσίας τις πόρνες και τους αναλυτές / Μεγάλο το διάστημα που ζω σ’ ένα κατάστημα / Πρόσεξε το κινητό σου / Μην κρατάς πολλά λεφτά / Βγήκα βόλτα στην Πανδρόσου / Τι σημαίνουν όλα αυτά / Πρόσεξε τραβάνε τσάντες / Του λαιμού τις αλυσίδες / Περπατούν του κόσμου οι πάντες / Είναι κατοχή αν είδες”… Δεν έχουμε λόγια δεν έχουμε γλώσσα. Πρέπει να εκφραστούμε απ’ την αρχή, δυνατά, όμορφα, έτσι όπως μπορούμε. Δηλαδή η φωνή από μέσα μας μιλάει και για το τι θέλουμε και ό,τι μπορούμε να το καταφέρουμε αυτό που θέλουμε. Πρέπει να ονειρευτούμε πολύ δυνατά αυτή τη στιγμή. Και βεβαίως ν’ αλλάξουμε, να γλυκάνουμε με τους διπλανούς μας και να δώσουμε τ’ αυτιά μας να ακούσουμε το πρόβλημα του άλλου, να φύγουμε απ’ αυτόν τον “αυτισμό” και την εξατομίκευση που είχαμε μπει τα τελευταία χρόνια. Η ανάγκη θα το κάνει. Περπατάω πολύ στην Αθήνα και στενοχωριέμαι πάρα πολύ γιατί ζω στο κέντρο της. Βλέπω τα σημάδια, την αλλαγή, τα κλειστά καταστήματα, όμως σηκώνω τα μάτια μου ψηλά και όταν βλέπω αυτή τη λιακάδα ξέρω ότι αυτό το φως θα μας καθαρίσει ξανά…
Music Corner: «Μ’ αρέσει αυτό το επίμονο / Του ανθρώπου λέω, τ’ αλίμονο / Που θέλει κι απ’ το σύμπαν σημασία». Διαλέγω αυτό το στίχο που είναι από τους αγαπημένους μου για να σας ρωτήσω το εξής. Είστε επίμονος άνθρωπος; Πιστεύετε ότι τη μοίρα μας την καθορίζουμε εμείς ή όχι;
Λίνα Νικολακοπούλου: Δε μπορώ να σας απαντήσω σε τόσο μεγάλα θέματα. Πιστεύω ότι υπάρχει μέσα μας ένα όνειρο, από την εφηβεία μας ή κι από τα παιδικά μας χρόνια. Υπάρχει κάτι που σε τραβάει και σου ορίζει τις επιλογές. Κάθε άνθρωπος, αν τον ρωτήσεις από μικρό, λέει ότι κάτι θέλει να γίνει π.χ. γιατρός ή φυσικός επιστήμονας ή ότι θέλει να καλλιεργεί τη γη. Ο καθένας έχει μια έντονη φωνή μέσα του και γι’ αυτό πολλές φορές παρακαλάει τους δικούς του να του αγοράσουν μια κιθάρα, έναν υπολογιστή… Κάτι κουβαλάει μέσα της η ψυχή του κάθε ανθρώπου και είναι το ταλέντο του. Εκεί όμως πρέπει να δώσει μάχη μετά, να το διεκδικήσει. Τον έλκει κάτι, τον τραβάει από μέσα αλλά πρέπει να μην το παρατήσει. Έτσι κι εγώ δεν τα παράτησα. Δεν ήξερα τι ακριβώς ήθελα να κάνω. Ξεκίνησα να μαθαίνω κλασσική κιθάρα πολύ μικρή, μετά παρακολούθησα για δύο χρόνια τη σχολή του Πέλου Κατσέλη για θέατρο, μετά έκανα κινηματογράφο στη σχολή του Σταυράκου, δούλεψα από 18 χρονών σε μια τηλεοπτική εκπομπή που λέγεται «Παρασκήνιο» σαν παιδί για όλες τις δουλειές, μπήκα στο πανεπιστήμιο, γνώρισα το Σταμάτη και τα υπόλοιπα τα ξέρετε. Δεν σταμάτησα να κυνηγάω το όνειρό μου. Μπορεί να μην ήξερα τι θέλω, ήξερα όμως πως ήταν κάτι γύρω από την τέχνη. Ο άνθρωπος κουβαλάει μέσα του δημιουργία, πρέπει να εκφραστεί και να αφήσει το ίχνος του στον κόσμο. Γι’ αυτό συγκινούμαι όταν βλέπω τα σημάδια στους τοίχους της Αθήνας, ο καθένας γράφει κάτι για ν’ αφήσει το ίχνος του. Κι έτσι όπως έχει γίνει η κοινωνία και ο πολιτισμός σε παγκόσμιο επίπεδο, τα νέα παιδιά πιέζονται πάρα πολύ γιατί είναι καλουπαρισμένα ότι πρέπει ν’ ακολουθήσουν αυτό ή το άλλο. Και γι’ αυτό γράφουν μια κουβέντα δημόσια. Και μ’ άρεσε που είδα στο κέντρο της Αθήνας που έγραψε κάποιος «Born». Γεννήθηκε. Ήθελε να γράψει ότι γεννήθηκε… Ο άνθρωπος θέλει να διακριθεί. Θέλει σημασία απ’ τη μάνα του τα πρώτα χρόνια όταν γεννιέται, απ’ την αγάπη του μετά, απ’ τους φίλους του. Και πρέπει να υπερπηδήσει πολλά εμπόδια για να το καταφέρει αυτό γιατί όλα σε συνθλίβουν, όλα θέλουν να σε κάνουν από πολύ νωρίς να είσαι πειθήνιος, υπάκουος, να είναι μπροστά το καρότο και από πίσω να τρέχεις εσύ. Θέλω λοιπόν να πω ότι αυτό υπάρχει μες στον άνθρωπο, θέλει απ’ το σύμπαν σημασία. Θα γυρίσει και θα πει «Θεέ μου, Παναγία μου, βοήθα με να περάσω τις εξετάσεις, να βρω τον άνθρωπό μου…», δηλαδή απευθύνεται ο άνθρωπος σε μια μεγάλη δύναμη είτε το παραδέχεται είτε όχι. Πάντως είναι σίγουρο ότι θέλει σημασία κι απ’ το σύμπαν, γιατί κι ο ίδιος αποτελεί στοιχείο του…
—————–
*** Ευχαριστούμε το μουσική σκηνή “Χελώνα” για τη φιλοξενία (Δεκελέων 26 Γκάζι, τηλ. 216-9002000)…
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…