Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013
Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…“
———————————————————–
| “Κάθε λιμάνι και καημός” (Γιώργου Κατσαρού – Πυθαγόρα) Πάνος Γαβαλάς – Ρία Κούρτη |
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’50, κάθε ελληνική ταινία «που σεβόταν τον εαυτό της» έπρεπε απαραιτήτως να περιλαμβάνει και την εμφάνιση κάποιου τραγουδιστή, ο οποίος θα ερμήνευε είτε τις προσωπικές επιτυχίες του, είτε τραγούδια γραμμένα για το εκάστοτε φιλμ. Ανεξαρτήτως του είδους της ταινίας (δραματική, κωμική, αστυνομική κλπ), ερχόταν η στιγμή που οι πρωταγωνιστές της θα πήγαιναν σ’ ένα νυχτερινό κέντρο είτε για να διασκεδάσουν, είτε «για να πνίξουν τον καημό τους» και να ξεχάσουν τα «βάσανα» που περνούσαν σύμφωνα με το σενάριο που υπηρετούσαν!
Το 1963 λοιπόν, ο Νίκος Φώσκολος είχε γράψει το σενάριο για το φιλμ «Το κάθαρμα», το οποίο ανέλαβε να σκηνοθετήσει ο Κώστας Ανδρίτσος με πρωταγωνιστές τον Γιώργο Φούντα και τη Μάρω Κοντού. Ο σκηνοθέτης ζήτησε από τον Γιώργο Κατσαρό να γράψει τη μουσική για το έργο κι ένα τραγούδι που να μιλά για τους ναυτικούς και τη θάλασσα.
Ο συνθέτης δε χρειάστηκε να σκεφτεί πολύ σε ποιον θ’ ανέθετε τη γραφή των στίχων κι έτσι ζήτησε από τον φίλο και συνεργάτη του Πυθαγόρα (που είχε ήδη κάνει τις πρώτες στιχουργικές απόπειρές του κυρίως στο «ελαφρό» τραγούδι) να του το φτιάξει, δίνοντάς του το θέμα που ήθελε ο σκηνοθέτης. Πράγματι, μέσα σε δύο μέρες ο Πυθαγόρας είχε έτοιμους τους στίχους, με τον τίτλο «Κάθε λιμάνι και καημός» κι έτσι ο Κατσαρός έγραψε το τραγούδι σε ρυθμό ζεϊμπέκικο.
Από τον Μπιθικώτση στον Γαβαλά…
Έμενε να βρεθεί ο ερμηνευτής που θα το τραγουδούσε στην ταινία και ο συνθέτης σκέφτηκε αμέσως τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, ο οποίος ήταν στην κορυφή της δημοτικότητας και της αποδοχής του κόσμου κυρίως εξαιτίας της συνεργασίας του με τον Μίκη Θεοδωράκη…
Ωστόσο, το σχέδιο χάλασε επειδή -σύμφωνα με τα λεγόμενα του δημιουργού- ο σπουδαίος κι αξέχαστος «Σερ» ζήτησε ένα υπέρογκο -για την εποχή- ποσό από τον παραγωγό της ταινίας, ύψους 15.000 δραχμών! Συνεπώς, έπρεπε ν’ αναζητηθεί κάποιος άλλος τραγουδιστής και ο βασικός παραγωγός της τότε πανίσχυρης Columbia Νίκανδρος Μηλιόπουλος πρότεινε στον Κατσαρό τον Πάνο Γαβαλά, ο οποίος μόλις είχε ξεκινήσει τη συνεργασία του με τη Ρία Κούρτη που έμελλε να συνεχιστεί για περισσότερα από 20 χρόνια…
Ο συνθέτης συμφώνησε, αλλά στην πορεία αποφάσισε ν’ αλλάξει το ρυθμό του τραγουδιού κι από ζεϊμπέκικο να το κάνει χασάπικο, εκτιμώντας ότι έτσι θα ταίριαζε καλύτερα στην «μπελκάντο» και «κανταδόρικη» φωνή του Γαβαλά.
Πράγματι, ο εκλεκτός ερμηνευτής δέχτηκε να εμφανιστεί στην ταινία με τα μισά χρήματα απ’ ότι ζητούσε ο Μπιθικώτσης (7.500 δραχμές) κι έτσι ηχογράφησε το τραγούδι. Με το που προβλήθηκε το φιλμ, το «Κάθε λιμάνι και καημός» έγινε αμέσως μεγάλη επιτυχία και κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών με πολύ υψηλές πωλήσεις, εκτινάσσοντας στα ύψη της δημοτικότητας τόσο τον Κατσαρό, όσο και τον Γαβαλά.
Η επιτυχία του ήτανε τέτοια που ένα χρόνο αργότερα (1964) εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Βαρσοβίας ερμηνευμένο από την Νίκη Καμπά και μάλιστα κατέκτησε το δεύτερο βραβείο! Επιπλέον, οι δύο πρώτοι στίχοι του ρεφρέν έδωσαν τον τίτλο σε δύο ξεχωριστές ελληνικές ταινίες («Κάθε λιμάνι και καημός» και «Κάθε καημός και δάκρυ»)
Φυσικά, είναι περιττό ν’ αναφέρουμε ότι παραμένει μια από τις διαχρονικότερες στιγμές της ελληνικής μουσικής των τελευταίων 50 ετών και λαμπερό «παράσημο» στην πορεία του Γιώργου Κατσαρού, αλλά και του Πάνου Γαβαλά…
———————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…