Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Η «σχέση» της Ελλάδας με το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, πέρασε από …40 κύματα, όσα και τα χρόνια από την πρώτη φορά που αποφάσισε να δηλώσει συμμετοχή -συν ένα, με το τρέχον έτος. Η «επαφή» τους, τα είχε όλα: «Αγάπη», «μίσος», «πάθος», «παρεξηγήσεις», «αποχωρήσεις», «καταστροφές», «επανασυνδέσεις». Ωστόσο, ό, τι κι αν συνέβαινε μεταξύ τους, πάντοτε έδινε τροφή για ατέλειωτες και ποικίλες συζητήσεις.
Σκεφτήκαμε λοιπόν, να κάνουμε μια σειρά αφιερωμάτων στην παρουσία της Ελλάδας στη Eurovision, σταχυολογώντας τις σημαντικότερες στιγμές αυτών των 40 και πλέον ετών, μέσα από δημοσιεύματα της εποχής κι αναφέροντας ιστορίες που αξίζει να παρουσιαστούν. Κυρίες, κύριοι, καλώς ήλθατε στο μεγαλύτερο μουσικό gala της Ευρώπης!
| 1980: “Autostop”, σκάνδαλα και…13άρι |
Η είσοδος της δεκαετίας του ’80 -ίσως της πιο καθοριστικής από τη μεταπολίτευση κι έπειτα-, βρήκε την Ελλάδα να «ψάχνεται», όσον αφορά τις μουσικές κατευθύνσεις της. Το λαϊκό τραγούδι ήτανε σε δεύτερη μοίρα, καθώς απουσίαζαν για διάφορους λόγους οι περισσότεροι βασικοί εκπρόσωποί του, με κυριότερο βεβαίως τον Στέλιο Καζαντζίδη. Πάντως, ο Μάνος Λοΐζος με «Τα τραγούδια της Χαρούλας» το 1979, προσπάθησε κι ως ένα βαθμό πέτυχε ν’ αλλάξει λίγο τη μοίρα του…
Έτσι λοιπόν, υπήρχε μια τάση «ευρωελαφρότητας», καθώς οι μεταγλωττισμένες επιτυχίες του εξωτερικού κυριαρχούσαν στην ελληνική δισκογραφία. Παράλληλα, είχαν κάνει την εμφάνισή τους ορισμένοι περίεργοι «τύποι», οι οποίοι αρχικώς μοιάζανε με «γρίπη» που θα περνούσε γρήγορα. Ωστόσο, κάποιοι απ’ αυτούς συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τ’ αυτιά μας μέχρι σήμερα…
Μέσα σε τούτο το κλίμα, στα μέσα Δεκεμβρίου 1979 η ΕΡΤ προκήρυξε διαγωνισμό για το τραγούδι που θα μας εκπροσωπούσε στη Eurovision το 1980. Η λήξη του, προσδιορίστηκε για τις 10 Ιανουαρίου κι ως τις 22 Μαρτίου, απαγορευόταν ρητά η οποιαδήποτε μετάδοση των υποψήφιων τραγουδιών, εκτός από την ίδια τη δημόσια ραδιοτηλεόραση…
Η σειρά της Άννας Βίσση
Οι επιτυχημένες εμφανίσεις των προηγούμενων ετών, εξακολουθούσαν να κρατούν ζωντανή την ελπίδα για μια διάκριση στο θεσμό. Έτσι, στις 10 Μαρτίου 1980, διεξήχθη η βραδιά της τελικής επιλογής για το κομμάτι που θα πήγαινε στη Χάγη της Ολλανδίας, στις 19 Απριλίου.
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η εκδήλωση μεταδόθηκε απευθείας από την ΕΡΤ σε έγχρωμη εικόνα, από τα στούντιo στην Παιανία και με παρουσιαστή πάλι τον Βασίλη Τσιβιλίκα, όπως και το 1979. Αντί για έξι, τούτη τη φορά παρουσιάστηκαν 12 τραγούδια και τελικώς, επικράτησε το “Autostop”, που έγραψε ο Τζικ Νακασιάν σε στίχους Ρόνης Σοφού, με ερμηνεύτρια την Άννα Βίσση. Συνολικά, συγκέντρωσε 474 βαθμούς, μόλις πέντε περισσότερους από το “UFO” του Κώστα Τουρνά.
Η Κύπρια ερμηνεύτρια, μόλις είχε ξεκινήσει τη «μεταμόρφωση» της εικόνας της σε ποπ είδωλο, καθώς λίγους μήνες πριν με το «Αυτός που περιμένω» μέσα από το άλμπουμ «Κίτρινο γαλάζιο», είχε κερδίσει τον πρώτο χρυσό δίσκο της καριέρας της.
Από τα υπόλοιπα τραγούδια, είναι πασίγνωστα τα «Πάρε ένα κοχύλι απ’ το Αιγαίο» των Κώστα Χατζή-Φώντα Φιλέρη που ερμήνευσε ο Δάκης και το «Έτσι απλά σ’ αγαπώ» των Λάκη Παπαδόπουλου-Κυριάκου Ντούμου, με τη φωνή της Γλυκερίας. Ωστόσο, έγινε μεγάλη επιτυχία στις αρχές του 1981 από την Ελπίδα, όταν το ηχογράφησε για το άλμπουμ της «Με την Ελπίδα».
Επιπλέον, ακούστηκε πολύ και το «Μην αργείς» των Αντώνη Στεφανίδη-Δημήτρη Ιατρόπουλου. Όχι όμως από τον Τώνη Στεφανίδη που το τραγούδησε εκείνη τη βραδιά, αλλά από τη Μαρινέλλα ένα χρόνο αργότερα…
Στα αξιοσημείωτα, η συμμετοχή του…Γιάννη Φλωρινιώτη και των αδελφών Γαρμπή με το «Έχω μια μελωδία»…
Υποψία σκανδάλου…
Ωστόσο, διάχυτη ήταν η εντύπωση ότι η επικράτηση της Βίσση δεν ήταν και τόσο «καθαρή». Τα σχόλια έδιναν κι έπαιρναν, κυρίως εκείνα που έλεγαν ότι «χατιρικώς» πήρε το εισιτήριο για τη Χάγη, αφού δυο χρόνια νωρίτερα (1978) είχε χάσει μέσα από τα χέρια της τη συμμετοχή στο θεσμό, για λόγους που αναφέρουμε στο σχετικό αφιέρωμα…
Όλοι πίστευαν ότι θα κέρδιζε το “UFO” με τον Τουρνά, το οποίο οπωσδήποτε ανταποκρινόταν περισσότερο σε μια διοργάνωση όπως η Eurovision και είχε περισσότερες πιθανότητες διάκρισης. Όμως, επικράτησε η άποψη ότι τον «έριξαν» για να προωθηθεί η συμμετοχή της Βίσση.
Πριν λίγες ημέρες, ανακάλυψα στο διαδίκτυο μια πολύ ενδιαφέρουσα τοποθέτηση σχετικά μ’ αυτό το θέμα, από τον ίδιο τον στιχουργό του “UFO”, τον Γιάννη Μαρίνο. Θεωρώ ότι έχει χρησιμότητα να το παραθέσω αυτούσιο, χωρίς το παραμικρό σχόλιο από πλευράς μου:
«Εκείνο το σκοτεινό βράδυ στο μέγαρο της ΕΡΤ, βίωσα τη μεγαλύτερη απογοήτευση της ζωής μου και ένοιωσα όλη τη βρωμιά του παρασκηνίου στον χώρο της Ελληνικής μουσικής. Το ιστορικό: Βγαίνει από την αίθουσα η επιτροπή και δίνουν στον παρουσιαστή Βασίλη Τσιβιλίκα το χαρτί με τα αποτελέσματα. Εκείνος, κατευθύνεται προς το μικρόφωνο για να αναγγείλει το νικητή, κάνει μια μικρή πρόβα ξεδιπλώνοντας το χαρτί, όσο οι μουσικοί βάζουν τις παρτιτούρες του “UFO” και ετοιμάζονται, ενώ κάποια μέλη της επιτροπής μας δείχνουν με νοήματα πως ήμασταν οι νικητές.
Ο Β. Τσιβιλίκας στέκεται μπροστά στο μικρόφωνο και ακούγεται η φωνή του τηλεσκηνοθέτη: «Παρακαλώ ησυχία». Περνούν μερικά δευτερόλεπτα και αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση, 5 – 4 – 3, όταν ξαφνικά, ακούμε μια άλλη φωνή να φωνάζει: «Φώτα, ανάψτε τα φώτα».
Εκείνη τη στιγμή, γυρίζει ο Κώστας (Σ.Σ. Τουρνάς) και μου λέει, «δίκιο είχες». Τον είχα ενημερώσει για τα δημοσιεύματα που έλεγαν πως ό,τι και να γίνει, φέτος στη Eurovision θα πάει η Άννα Βίσση, αλλά δεν ήθελε να τα πιστέψει. Και έτσι έγινε. Μας είπαν να γυρίσουμε στα καμαρίνια μας και ότι θα μας ειδοποιήσουν.
Αφού πέρασε αρκετή ώρα και ήταν πλέον βέβαιο ότι τα αποτελέσματα … «μαγειρεύονταν», παρά τις ενστάσεις από μέλη της επιτροπής, δε μας ζήτησαν να κατέβουμε στην αίθουσα για να ακουστεί το νικητήριο τραγούδι. Απλά, μας ανακοίνωσαν δίχως περαιτέρω εξηγήσεις πως κέρδισε το “Autostop”. Σεβάστηκα την επιθυμία του Κώστα Τουρνά που δεν ήθελε να δημιουργήσουμε θέμα.
Το βράδυ εκείνο, για μένα δεν τελείωσε. Κάπου στις πέντε τα ξημερώματα, μπήκα σε ένα ψιλικατζίδικο που διανυκτέρευε στη πλατεία Αμερικής, για να πάρω τσιγάρα. Όπως περιμένω τη σειρά μου, ακούω ένα κύριο να λέει στο διπλανό του: «Ναι ρε σου λέω, βάλαμε τις παρτιτούρες του “UFO” στα αναλόγια». Γύρισα και του είπα: «Φίλε, ξέρεις ποιος είμαι; O στιχουργός του “UFO”.
Την επομένη μαζευτήκαμε όλοι οι δημιουργοί (συνθέτες-στιχουργοί-τραγουδιστές) και κάναμε μια δημόσια καταγγελία για το αποτέλεσμα, η οποία δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες. Φυσικά, δεν άλλαξε τίποτα, ενώ η επίσημη απάντηση της ΕΡΤ, ήταν ότι χάθηκαν κάποια ψηφοδέλτια…» .
Απλώς, προσθέτουμε ότι οι «Επίκουροι» που επρόκειτο να συνοδεύσουν τον Τουρνά στον προκριματικό, «μεταγράφηκαν» στο «στρατόπεδο» της Βίσση και τους είδαμε μαζί της και στην τελική βραδιά…
Καταποντισμός…
Και φτάνουμε στο Σάββατο 19 Απριλίου 1980, όταν έλαβε χώρα στη Χάγη ο 25ος διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision. Για πρώτη και τελευταία φορά ως το 2004 συμμετείχε το…Μαρόκο, ενώ απείχε το Ισραήλ (νικήτρια χώρα τις προηγούμενες δύο χρονιές), λόγω εθνικής επετείου…
Αξίζει ν’ αναφέρουμε, ότι το τραγούδι κάθε χώρας παρουσιαζόταν από τον αντίστοιχο εκπρόσωπο της κρατικής τηλεόρασης. Έτσι, το αντίστοιχο ελληνικό «προλόγισε» η Κέλλυ Σακάκου…
Η Άννα Βίσση με τους «Επίκουρους» και το “Autostop” εμφανίστηκε τρίτη κατά σειρά, ακριβώς μετά τη συμμετοχή της Τουρκίας. Ωστόσο, δεν κατάφερε να «συγκινήσει» ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους και τερμάτισε στη 13η θέση σε 19 συμμετοχές, τη χειρότερη που είχε πάρει η Ελλάδα ως τότε στο θεσμό, μαζί μ’ εκείνη του 1976.
Συγκέντρωσε μόλις 30 βαθμούς, οκτώ εκ των οποίων από την Ολλανδία, πέντε από την Αυστρία, τέσσερις από Ιρλανδία και Νορβηγία, δύο από Ιταλία και Δανία κι έναν από Πορτογαλία και Λουξεμβούργο. Δηλαδή, δε μας ψήφισαν ούτε οι μισές χώρες που συμμετείχαν στη διοργάνωση…
Για να λέμε και την αλήθεια, το “Autostop” δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο. Ένα απλό «τραγουδάκι» του σωρού, αρκετά «εύπεπτο» για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά κάτω του μετρίου για την Ευρώπη. Δεν το έσωσε ούτε ο «διεθνής» τίτλος του, ούτε η αναφορά σε διάφορα κράτη και πόλεις του κόσμου, αλλά στη γλώσσα μας…
Υπ’ όψιν ότι το τραγούδι, δεν περιλήφθηκε ποτέ σε προσωπικό δίσκο της Βίσση, ούτε καν στη συλλογή με τις μεγαλύτερες επιτυχίες της, που εξέδωσε η τότε Columbia το 1982 -μιλάμε πάντα για βινύλιο. Σε τέτοια μορφή, θα το βρείτε μόνο στο άλμπουμ “Eπιτυχίες της Columbia ’80″…
Η βραδιά, σημαδεύτηκε από την πρώτη νίκη του Jonny Logan στη Eurovision για λογαριασμό της Ιρλανδίας, με το εξαιρετικό “What’s another year”…
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…