Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
| Γιάννης Πάριος: Από την “Ψαρόβαρκα” στα “Ξένα”… |
Το νησιώτικο τραγούδι, είναι συνυφασμένο κυρίως με την οικογένεια Κονιτόπουλου, χωρίς βεβαίως τούτο να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κι άλλοι σπουδαίοι ερμηνευτές του είδους. Σχεδόν έναν αιώνα τώρα, η αγάπη για τούτο το υπέροχο κομμάτι της παράδοσής μας μεταδίδεται από γενιά σε γενιά και όπως δείχνουν τα πράγματα, αυτή η ιστορία θα συνεχιστεί για ακόμα πολλά χρόνια.
Όμως, θα πρέπει να πούμε με βεβαιότητα ότι τα πανέμορφα και γεμάτα Ελλάδα νησιώτικα τραγούδια, δε θ’ αποκτούσαν την τόσο πλατιά και μαζική απήχηση που γνώρισαν στη χώρα μας από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, αν δεν υπήρχε ο Γιάννης Πάριος. Γνήσιος νησιώτης ο ίδιος, γεννημένος και μεγαλωμένος στην Πάρο, «ζυμώθηκε» από …βρέφος με τους παραδοσιακούς σκοπούς των μοναδικών στον κόσμο ελληνικών νησιών και όπως έχει πει πολλάκις, «εξαιτίας» τους αποφάσισε να γίνει τραγουδιστής.
Θα ερευνήσουμε σήμερα λοιπόν την «άλλη πλευρά» του «τροβαδούρου της αγάπης και του έρωτα». Εκείνη που έχει ως σήμα κατατεθέν τα τραγούδια από τις Κυκλάδες, το Αιγαίο, τα Δωδεκάνησα και όλα τα συμπλέγματα των νησιών μας. Τα τραγούδια «της κούνιας μου», όπως έγραψε ο ίδιος στο οπισθόφυλλο του πρώτου διπλού «νησιώτικου» άλμπουμ. Αυτά που μέσω της φωνής του, ταξίδεψαν όχι μόνο σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά όπου υπάρχει ελληνισμός ανά την υφήλιο…
1982: Το μεγάλο «μπαμ»…
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο Γιάννης Πάριος είναι ο τραγουδιστής με τις υψηλότερες πωλήσεις στη χώρα και με τεράστιες επιτυχίες στο «ελαφροερωτικό» ρεπερτόριό του. Οι δίσκοι του βρίσκονται μονίμως στην κορυφή και μόλις ανακοινώνεται η κυκλοφορία κάθε καινούργιας δουλειάς του, το σκηνικό είναι πάντα ίδιο: Οι ιδιοκτήτες των ανά την πρωτεύουσα δισκάδικων (ναι, υπήρχαν κάποτε …τέτοιοι και τέτοια!), κάνουν ουρά από τα ξημερώματα έξω από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, ώστε να προμηθευτούν εγκαίρως τα απαραίτητα αντίτυπα για το μαγαζί τους, ξέροντας ότι θα ξεπουλήσουν σε χρόνο μηδέν!
Όμως, στα τέλη Μαρτίου 1982, κυκλοφορεί ένα διπλό άλμπουμ που δε θα δημιουργήσει μόνο ουρές από τους καταστηματάρχες έξω από την εταιρεία, αλλά και αντίστοιχες από τον κόσμο στα «πρατήρια» (όπως τα έλεγαν ακόμα…) δίσκων. Είναι «Τα νησιώτικα», με τα οποία ο Πάριος θέλησε να τιμήσει την καταγωγή του, αλλά και να κάνει και το κέφι του, τραγουδώντας τα όπως θα έκανε και με μια παρέα φίλων του στην Πάρο. Χωρίς το παραμικρό ενδιαφέρον για το αν θα «πουλήσει» ή όχι.
Βεβαίως, αυτός ο τελευταίος παράγοντας ενδιέφερε απολύτως την εταιρεία, η «κεφαλή» της οποίας είχε πολλές ενστάσεις αναφορικά με το αν ο δίσκος θα έπρεπε να κυκλοφορήσει μονός ή διπλός. Η γνώμη του Μάκη Μάτσα έκλινε προς την πρώτη περίπτωση, αλλά τελικώς πείστηκε ν’ ακολουθήσει τη δεύτερη…
Ό,τι ακολούθησε, ανήκει πλέον στην ιστορία. Οι πωλήσεις ξεπέρασαν κατά πολύ τις 800.000 διπλών άλμπουμ, δημιουργώντας ένα αξεπέραστο μέχρι και σήμερα (κι όπως φαίνεται, για ακόμη πολλές δεκαετίες) ρεκόρ στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας!
Από τον Έβρο ως την Κρήτη, από ντισκοτέκ μέχρι «σκυλάδικα», σε στεριά και σε θάλασσα, τα νησιώτικα τραγούδια με τη φωνή του Πάριου ακούγονται ανελλιπώς. Χαρακτηριστική είναι η ατάκα της Χαρούλας Αλεξίου, πολλά χρόνια αργότερα: «Ακόμα και στη Θήβα, που δεν είχαν ιδέα τι είναι τα νησιώτικα, όλος ο κόσμος αυτά άκουγε τότε»…
Τα συνολικά 24 μουσικά κι αστραφτερά «κοχύλια» που το ως τότε κοινό τους ήταν «αυστηρά νησιώτικο», όπως «Ντάρι, ντάρι», «Θα πάρω μια ψαρόβαρκα», «Ποιος μωρό μου, ποιος», “Ικαριώτικο”, «Έρι, έρι» κ.α., έγιναν πασίγνωστα από τη μια στιγμή στην άλλη σε όλη την επικράτεια, αλλά και στα πέρατα της οικουμένης, όπου υπήρχαν Έλληνες.
Ο Πάριος λοιπόν, έκανε τα νησιώτικα «μόδα» -με την καλή έννοια του όρου-, βοηθούμενος βεβαίως κι από τους πρώτης τάξεως μουσικούς που έπαιξαν στο δίσκο: Βιολί ο αξέχαστος δάσκαλος του είδους Γιώργος Κονιτόπουλος, λαούτο ο αδελφός του Βαγγέλης (ο πολύ γνωστός ερμηνευτής), σαντούρι ο Τάκης Σούκας, κιθάρα ο Γιώργος Ευστρατιάδης και μπάσο ο Νίκος Τσεσμελής.
Δεύτερες φωνές, έκαναν η Χάρις Αλεξίου (στα «Περβολαριά» και «Παραπονιάρικό μου»), η Αγγελική Κονιτοπούλου και η Στέλλα Κλουβάτου-Κονιτοπούλου (επίσης πασίγνωστη τραγουδίστρια τα επόμενα χρόνια)…
Να σημειωθεί ότι δύο από τα τραγούδια του άλμπουμ, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην τηλεόραση πριν αυτό κυκλοφορήσει. Συγκεκριμένα, το τελευταίο Σάββατο της αποκριάς, στις 27 Φεβρουαρίου 1982, ο δημοφιλής ερμηνευτής συμμετείχε στην εορταστική εκπομπή «Ένα σόου με το Γιώργο Μαρίνο», που προβλήθηκε στην ΕΡΤ. Εκτός του ίδιου και του «οικοδεσπότη», έλαβαν μέρος η Λίτσα Διαμάντη και η Ελπίδα.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, πέραν του προσωπικού ρεπερτορίου τους, οι τραγουδιστές είπαν και κάποια κομμάτια «εκτός προγράμματος». Ο Πάριος λοιπόν ξάφνιασε, ερμηνεύοντας τα «Ντάρι-ντάρι» και «Θα πάρω μια ψαρόβαρκα», αποσπώντας άκρως κολακευτικά σχόλια από τον Τύπο τις επόμενες ημέρες.
Έγραψε μεταξύ άλλων η «Ραδιοτηλεόραση» στο τεύχος 631 (13-19 Μαρτίου 1982): «Μια ευχάριστη έκπληξη ήταν ο Γιάννης Πάριος στο αποκριάτικο σόου του Γιώργου Μαρίνου. Γιατί τον απολαύσαμε σ’ ένα είδος τραγουδιού, που μέχρι τώρα δεν είχε ερμηνεύσει. Σε αυθεντικά νησιώτικα τραγούδια, που πραγματικά ερμήνευσε με εκπληκτικό τρόπο»…
1992: «Από τα γλυκά σου μάτια», στα «Νησιώτικα 2»
Ο απόηχος της τεράστιας επιτυχίας των «Νησιώτικων» κράτησε αρκετά χρόνια και ήταν τόσο μεγάλος, που ο Γιάννης Πάριος στους επόμενες δουλειές του ηχογράφησε τρία τραγούδια που τους έμοιαζαν: Το “Έλα-έλα” το 1983 στο άλμπουμ του “Όταν βραδιάζει” σε μουσική δική του και στίχους Σπύρου Γιατρά και τα “Που αγαπιόμαστε αλλά” (Γιώργου Κονιτόπουλου) και “Δε σου έχω εμπιστοσύνη” (Χρυσοβέργη-Γιατρά) το 1984, στο δίσκο «Πιο καλή η μοναξιά».
Πάντως, χρειάστηκε να περάσουν εννιά χρόνια για να ερμηνεύσει κάποιο «καθαρά» νησιώτικο κομμάτι. Ήταν το 1991, όταν ο Βαγγέλης Κονιτόπουλος θέλησε ν’ αποτίσει φόρο τιμής στον αδελφό του Γιώργο, ο οποίος είχε φύγει από τη ζωή τον Ιούνιο εκείνου του έτους.
Ετοίμασε λοιπόν ένα δίσκο, με τίτλο «Κάθε π’ ακούω δοξαριά» κι έδωσε την ευκαιρία στον Πάριο να ηχογραφήσει το «Από τα γλυκά σου μάτια». Ένα τραγούδι με παραδοσιακούς στίχους της Μικράς Ασίας, το οποίο όμως ο Κονιτόπουλος διασκεύασε σε νησιώτικο σκοπό…
Και φτάνουμε στον Απρίλιο του 1992. Με τη συμπλήρωση δέκα ετών από την κυκλοφορία του θρυλικού πια διπλού άλμπουμ, ο ερμηνευτής από την Πάρο αποφασίζει να μπει στο στούντιο για ένα …sequel, όπως θα λέγαμε σήμερα.
Έτσι λοιπόν, προκύπτει άλλος ένας διπλός δίσκος, «Τα νησιώτικα /2». Περιέχει 26 τραγούδια, υπό την ενορχηστρωτική επιμέλεια του Βαγγέλη Κονιτόπουλου. Ηχογραφήθηκε κι άλλο ένα, το «Νεράιδα είσαι μάτια μου», το οποίο όμως δε συμπεριλήφθηκε σ’ αυτόν. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2000, μέσα από την κασετίνα οκτώ CD «Πάριος έρωτας».
Η είδηση αυτής της κυκλοφορίας δημιούργησε μεγάλη εντύπωση και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που περίμεναν έναν εμπορικό και καλλιτεχνικό θρίαμβο, ανάλογο του 1982. Μάλιστα, θυμάμαι ότι στο MEGA είχε προβληθεί ένα μεγάλο τηλεοπτικό αφιέρωμα με την εν λόγω αφορμή, όπου ο Πάριος παρουσίασε τα καινούργια του νησιώτικα, με φόντο τις μοναδικές κι ανεπανάληπτες ομορφιές των ελληνικών νησιών.
Βεβαίως, οι εποχές έχουν αλλάξει και το ελληνικό τραγούδι του ’92, έχει ελάχιστη σχέση με το αντίστοιχο του ’82. Τα σημάδια της «αποσύνθεσής» του έχουν αρχίσει να γίνονται φανερά, ωστόσο το άλμπουμ θα ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 150.000 αντίτυπα.
Θα βγάλει δε νέες μεγάλες επιτυχίες όπως «Λυγαριά», «Έχω μια δίψα», «Γιάντα» κ.α., όχι όμως τόσες όσες ο προ δέκα ετών δίσκος. Γενικότερα, η επιλογή των τραγουδιών δεν ήταν η ιδανικότερη και τα περισσότερα είναι μάλλον αδιάφορα. Επιπλέον, ούτε ο Πάριος του ’92 είναι ίδιος μ’ εκείνον του ’82. Η φωνή του σε κάποια σημεία είναι «θαμπή» και «υγρή» και δεν έχει καμία σχέση με την αντίστοιχη προ δεκαετίας.
Να πούμε ότι το άλμπουμ κυκλοφόρησε σε μια πολύ δύσκολη προσωπική περίοδο για τον ίδιο, καθώς η μητέρα του ήταν βαριά άρρωστη και είναι χαρακτηριστικό το «αφιερωματικό» μήνυμα που της απευθύνει με το σημείωμά του στο εσώφυλλο. Λίγο αργότερα, η κυρα-Μαρουσώ έφυγε από τη ζωή…
Την επόμενη χρονιά (1993), θα συμμετάσχει στο δίσκο της Στέλλας Κονιτοπούλου “Μελτέμια αγάπης” με το “Εκτός σχεδίου”, σε μουσική Βασίλη Κλουβάτου και στίχους Ελένης Ζευγώλη. Είναι το μοναδικό …μη παραδοσιακό, αλλά σύγχρονο νησιώτικο που ηχογράφησε.
2002: Τέσσερα «επετειακά» τραγούδια…
Ουδείς πίστευε ότι ο Γιάννης Πάριος θα επιχειρούσε ξανά να ηχογραφήσει νησιώτικα τραγούδια. Πέραν της «κατρακύλας» που είχε πάρει το ελληνικό τραγούδι στο διάστημα που μεσολάβησε ως τη «χαραυγή» του νέου αιώνα, η φωνή του χρόνο με το χρόνο έχανε τη φρεσκάδα και το «χρώμα» της. Γινόταν «τραχιά» και «άγρια», χάνοντας εκείνο το «βελούδο» που την κατέταξε εσαεί μέσα στις σπουδαιότερες που έβγαλε ποτέ τούτος ο τόπος.
Κι όμως, ο μεγάλος ερμηνευτής εξέπληξε τους πάντες τον Ιούλιο του 2002. Με τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τα πρώτα «Νησιώτικα», κυκλοφόρησε ένα διπλό CD (πια…) με τίτλο «Μια βάρκα για να πας απέναντι». Περιείχε το μεγαλύτερο μέρος των δύο παλαιότερων άλμπουμ (1982 και 1992), αλλά και τέσσερα πασίγνωστα νησιώτικα τραγούδια σε νέα ηχογράφηση, για το «επετειακό» της όλης ιστορίας.
Πρόκειται για τα «Αρμενάκι», «Στο ‘πα και στο ξαναλέω», «Μεσ’ του Αιγαίου» και «Τζιβαέρι». Η κατάπτωση της φωνής του Πάριου είναι ολοφάνερη σ’ αυτά, η οποία γίνεται περισσότερο αντιληπτή όταν αμέσως μετά ξεκινά η ακρόαση των παλαιότερων ηχογραφήσεων και ειδικά εκείνων του ’82.
Το …υστερόγραφο του 2005
Ωστόσο, η ενασχόληση του ερμηνευτή με τα νησιώτικα δεν ολοκληρώθηκε ούτε τότε. Το Δεκέμβριο του 2005, βγήκε στα δισκοπωλεία το CD «Δώδεκα και μία ματιές στα Δωδεκάνησα», στο οποίο ορισμένοι σημαντικοί τραγουδιστές (Γλυκερία, Θαλασσινός κ.α.) παρουσίαζαν κάποια από τα πιο γνωστά τραγούδια του εν λόγω συμπλέγματος. Μέσα σ’ αυτούς ήταν και ο Γιάννης Πάριος, ο οποίος ακούγεται στο «Σαν πας στα ξένα», ένα παραδοσιακό κομμάτι της Κω.
Έκτοτε και μέχρι σήμερα, δεν υπήρξε κάποια άλλη ηχογράφηση νησιώτικου τραγουδιού από τον ερμηνευτή του έρωτα. Βεβαίως, δεν παραλείπει ποτέ να τα παρουσιάζει στις εκάστοτε «ζωντανές» εμφανίσεις του, όμως δεν επιχείρησε κάποια σχετική δισκογραφική απόπειρα. Κι όπως φαίνεται, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί ξανά. Καλύτερα, γιατί δε θα έχει να προσθέσει κάτι παραπάνω στο «μύθο» που έφτιαξε και διατήρησε ο ίδιος, με τις συνολικά 58 σπουδαίες ερμηνείες του στο εν λόγω είδος…
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…