Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…
Αυτή η στήλη λοιπόν, από φέτος κάθε εβδομάδα, θα σας παρουσιάζει εναλλάξ μία σειρά και μία εκπομπή που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!
———————————————–
Το όνομα του Νίκου Πιλάβιου είναι άμεσα συνδεδεμένο με ορισμένα από τα ωραιότερα παιδικά προγράμματα στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης. Όντας «παιδί-θαύμα» κι ο ίδιος από πολύ μικρή ηλικία (έπαιξε σε αρκετές ταινίες στη δεκαετία του ’60, όπως και οι συνομήλικοί του Βασίλης Καΐλας και Παναγιώτης Καλατζόπουλος), από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για την ψυχαγωγία, αλλά και την επιμόρφωση των μικρών τηλεθεατών από την προσχολική, μέχρι και την προεφηβική ηλικία.
Όπως είδαμε σε παλαιότερο αφιέρωμα της στήλης, η αρχή έγινε με τον «Παραμυθά». Μετά το τέλος της εκπομπής το 1981, ο Πιλάβιος επί αρκετό καιρό έψαχνε ιδέες για μια καινούργια, που θ’ απευθυνότανε τόσα στα παιδιά, όσο και στους γονείς τους. Και κάπως έτσι, προέκυψε η «Χιλιοποδαρούσα», την οποίαν αποκλείεται να μη θυμούνται όσοι πλησιάζουν ή είναι άνω των σαράντα ετών…
Πρόκειται για ένα από τα μακροβιότερα παιδικά προγράμματα που μεταδόθηκαν από την εγχώρια μικρή οθόνη, καθώς διήρκεσε τέσσερα χρόνια. Συγκεκριμένα, η πρώτη εκπομπή βγήκε στον αέρα από την ΕΡΤ-1 την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 1983 στις 16:25 και η τελευταία την Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 1987, συμπληρώνοντας συνολικά περισσότερες από 180. Τότε, ο Πιλάβιος παραιτήθηκε από τη θέση του υπεύθυνου τμήματος παιδικών προγραμμάτων…
Τι ήταν η «Χιλιοποδαρούσα»
Όπως αναφέραμε παραπάνω, η «Χιλιοποδαρούσα» ήτανε μιαν εκπομπή (ουσιαστικά τηλεοπτικό περιοδικό) που ως βασικό στόχο της είχε την ψυχαγωγία και την επιμόρφωση των παιδιών ηλικίας 5 ως 16 ετών, όμως την παρακολουθούσαν και οι γονείς τους και γενικότερα άνθρωποι κάθε ηλικιακής κλίμακας. Με άλλα λόγια, ξέφευγε από ένα «αυστηρά παιδικό» πρόγραμμα και απευθυνόταν σε όλες τις ηλικίες.
Βασικοί «πρωταγωνιστές», ήταν ο ίδιος ο Νίκος Πιλάβιος ως κεντρικός παρουσιαστής (και σκηνοθέτης και συμμετέχων στην ομάδα των σεναριογράφων…) και τρεις κούκλες τύπου μάπετ: Η Ροζαλία Μπουρμπουρίδου, ο Τιμολέων Αλαλέων και η «δεσποινίς» Χιλιοποδαρούσα, τις οποίες είχε κατασκευάσει η οικογένεια Σοφιανού, με μεγάλη παράδοση και προσφορά σε τηλεοπτικά παιδικά προγράμματα.
Οι φωνές τους ήταν αντιστοίχως η Ήβη Σοφιανού, ο Φαίδων Σοφιανός και η Ρένα Καζάκου. Αργότερα, προστέθηκε και ο «εκφωνητής ειδήσεων», αλλά και «μετεωρολόγος» Φώντας Λαδοπρακόπουλος (οπωσδήποτε αξέχαστη μορφή για τους τότε πιτσιρικάδες…).
Κατά την ωριαία διάρκεια της εκπομπής υπήρχαν ορισμένες ενότητες, κάποιες από τις οποίες άλλαζαν από χρονιά σε χρονιά. Δηλαδή, αφαιρούνταν στήλες, προσθέτονταν καινούργιες κλπ.
Μέσα από αυτές, τα παιδιά (αλλά και οι μεγάλοι…) μαθαίνανε να φτιάχνουνε μόνα τους εύκολες κατασκευές με πηλό, να κατασκευάζουν χειροποίητα έργα μέσω χειροτεχνίας, να ζωγραφίζουν πάνω σε θέματα που τους έδινε η ίδια η εκπομπή, να χορεύουν, να γυμνάζονται, ακόμα και να δοκιμάζουνε τις δυνάμεις τους στο να γράφουνε ποιήματα, αλλά και στην κουζίνα, μέσα από κάποιες απλές συνταγές, που πολλές φορές σημείωναν και οι μαμάδες. Κι όλα αυτά, με τη βοήθεια ειδικών εκπαιδευτικών και συμβούλων, που είχανε τη δική τους ξεχωριστή συμμετοχή στην εκπομπή.
Φυσικά, υπήρχανε και αρκετά παιδικά τραγούδια με την «Ορχήστρα των ζώων» (επίσης κατασκευές της οικογένειας Σοφιανού), αλλά και παντομίμα με παροιμίες, τις οποίες έπρεπε να βρουν τα παιδιά. Μέχρι και θέμα με κατασκευές origami είχε παρουσιαστεί…
Επιπλέον κατά καιρούς εμφανίστηκαν ως καλεσμένοι και αρκετοί δημοφιλείς καλλιτέχνες όπως ο Γιάννης Πάριος, η Άννα Βίσση κ.α., ενώ στις 15 Φεβρουαρίου 1987 μεταδόθηκε ένα ξεχωριστό εορταστικό πρόγραμμα, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 150 εκπομπών…
Σχόλιο
Ο γράφων ήταν από τους πιο τακτικούς τηλεθεατές της «Χιλιοποδαρούσας» (όταν δεν πήγαινε στο γήπεδο, συνοδευόμενος βεβαίως…) και θυμάται πολλά σπαρταριστά περιστατικά από κείνη, αλλά και το πόσες γνώσεις απέκτησε μέσα από τις ενότητές της.
Περισσότερο όμως, τη «γεροντοκόρη» και ασχημούλα «Ροζαλία» που όλο τα έβαζε με την ατυχία της και περίμενε το γαμπρό που δεν εμφανιζόταν ποτέ, τις συνεχείς κόντρες της με τον συμπαθέστατο «Τιμολέοντα», ο οποίος σε κάθε «μαργαριτάρι» της απαντούσε με την πασίγνωστη ατάκα «Ωχ, το μάτι μου» και βεβαίως τον Πιλάβιο, που πάντοτε έπαιζε το ρόλο του «διαιτητή» στις μεταξύ τους «διαμάχες».
Γενικότερα, μπορούμε να πούμε ότι η «Χιλιοποδαρούσα» ήταν από τις καλύτερες παιδικές εκπομπές στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης και αγαπήθηκε πολύ από το κοινό, κάτι που φαινόταν από τα υψηλότατα ποσοστά τηλεθέασης, που έφταναν ως και το 57%. Κι όλα αυτά, δίχως να κοστίζει περισσότερο από ένα εκατομμύριο δραχμές ανά έτος, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής…
Χάρη στο Νίκο Πιλάβιο, την αγάπη του για τα παιδιά και τις εξαιρετικές ιδέες του, επί τέσσερα χρόνια η εκπομπή ψυχαγώγησε, μόρφωσε και χάρισε γέλιο σε χιλιάδες ελληνόπουλα, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που τη θυμούνται ακόμα και σήμερα, τριάντα χρόνια μετά το τέλος της…
Χαρακτηριστική ήτανε και η μουσική των τίτλων, που έγραψε ο Σταμάτης Σπανουδάκης. Αργότερα -το 1989- την «έντυσε» με στίχους και με τη φωνή της Άλκηστης Πρωτοψάλτη ηχογραφήθηκε η «Γιορτή», η οποία περιλήφθηκε στο άλμπουμ της «Δυο βήματα απ’ την άμμο»…
* Οι φωτογραφίες προέρχονται από τεύχη του περιοδικού “Ραδιοτηλεόραση”, που υπάρχουν στο αρχείο του συντάκτη της στήλης.
———–
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…