Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα: “Γιάννης και Μαρία”

Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…

Αυτή η στήλη λοιπόν, κάθε 15 ημέρες θα σας παρουσιάζει κι από μία σειρά που έγραψε τη δική της ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!

———————————————————–

Η «Αλλαγή» του 1981, δε θα μπορούσε ν’ αφήσει ανεπηρέαστη και την ελληνική τηλεόραση. Αφού λοιπόν την κράτησε έξι μήνες χωρίς εγχώρια σίριαλ, ξεκίνησε την προβολή κάποιων με «βαριά» ιστορικά θέματα («Λαυρεωτικά») ή μεταφορά λογοτεχνικών έργων στη μικρή οθόνη, χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία και με «φθηνή» ποιότητα («Το μυστικό του Άσπρου Βράχου», «Ο φονιάς» κ.α.).

Όμως, το φθινόπωρο του 1982 ξεκίνησε μια τηλεοπτική σειρά, η οποία είχε ως στόχο να παρουσιάσει και ν’ αναδείξει τα προβλήματα της νέας γενιάς, χρησιμοποιώντας απλό και σύγχρονο λόγο, χωρίς υπερβολές κι εντυπωσιασμούς. Πρόκειται για το «Γιάννης και Μαρία», η οποία προβλήθηκε στην ΕΡΤ σε 13 επεισόδια.

Έκανε πρεμιέρα την Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 1982 στις 21:40 και σημείωσε αρκετά ικανοποιητική τηλεθέαση, καθώς τόνισε με απλότητα και απολύτως κατανοητό τρόπο τις εφηβικές ανησυχίες και το πώς μπορούν να επηρεάσουν τα ίδια τα παιδιά και τις οικογένειές τους.

Το σενάριο και η σκηνοθεσία ήτανε του Πάνου Γλυκοφρύδη, ενώ στα πρώτα τέσσερα επεισόδια συνεργάστηκε στη συγγραφή και ο γνωστός ηθοποιός Γιάννης Βούρος. Πρωταγωνιστούσαν η Πέμη Ζούνη και ο Ηλίας Γιαννίτσος, στην πρώτη τηλεοπτική παρουσία τους.

Εκείνη, έκανε κι εξακολουθεί να κάνει μια σημαντική καριέρα στο χώρο, ενώ εκείνος εν συνεχεία δεν ασχολήθηκε με την καλλιτεχνία, καθώς έτσι κι αλλιώς δεν είχε την παραμικρή σχέση μ’ αυτή. Επελέγη εντελώς τυχαία από τον Γλυκοφρύδη, ενώ ήταν ακόμα μαθητής Λυκείου (μόλις 17 ετών).

Μαζί τους, αρκετοί καθιερωμένοι κι εκλεκτοί πρωταγωνιστές, τους οποίους θα παρουσιάσουμε σε ξεχωριστό κεφάλαιο.

Η υπόθεση

Η 16χρονη Μαρία Στεφάνου (Πέμη Ζούνη), παιδί χωρισμένων γονιών, εγκαταλείπει ξαφνικά το σπίτι της στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει με τη θεία της την Ευγενία (Χρυσούλα Διαβάτη). Αιτία, η αθέλητη εμπλοκή της σε μιαν υπόθεση ναρκωτικών, από κάποιον καλεσμένο στο πάρτι των γενεθλίων της.

Η θεία της, τη φοβερίζει ότι θα έλθει ο πατέρας της Μιχάλης (Γιώργος Τζώρτζης) από τη Γερμανία όπου ζει και θα την τιμωρήσει αυστηρά, οπότε εκείνη φοβούμενη κάτι τέτοιο, αποφασίζει να το σκάσει. Φτάνει στην Αθήνα άγνωστη μεταξύ αγνώστων και περιπλανιέται στους δρόμους, χωρίς να ξέρει τι θ’ απογίνει.

Σε μια παιδική χαρά, γίνεται αντιληπτή από το νεαρό Γιάννη Μαυρολέοντα (Ηλίας Γιαννίτσος), ο οποίος τη βλέπει από το παράθυρο του δωματίου του και πηγαίνει κοντά της για να μάθει τι συμβαίνει. Σιγά-σιγά, η Μαρία τον εμπιστεύεται, του μιλά για κείνη και τη ζωή της και ο Γιάννης αποφασίζει να τη βοηθήσει.

Την πηγαίνει κρυφά στο σπίτι της γιαγιάς του της Ηλέκτρας (Δέσπω Διαμαντίδου), η οποία βρίσκεται στο νοσοκομείο με εγκεφαλικό και της προτείνει να μείνει εκεί. Καθημερινά της φέρνει φαγητό και της κάνει συντροφιά, οπότε αρχίζει να δημιουργείται μια γλυκιά και τρυφερή σχέση μεταξύ των δύο νέων.

Στο μεταξύ, επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη ο πατέρας της Μαρίας, χωρίς να ξέρει το παραμικρό για την εξαφάνισή της. Όταν μαθαίνει τα καθέκαστα από την αδερφή του, πηγαίνει αμέσως στον παλιό φίλο του μοίραρχο Γεωργίου (Στέλιος Λιονάκης) και ζητά τη βοήθειά του, καθώς εκείνος ήτανε που ανέκρινε την κόρη του για την υπόθεση με τα ναρκωτικά.

Στη συνέχεια, απευθύνεται στην κολλητή φίλη της Μαρίας, την Άντα (Μπέτυ Κλωνιά), η οποία αποδεικνύεται ότι είναι η μόνη που γνωρίζει για το πού θα πήγαινε η κοπέλα. Δέχεται να βοηθήσει στην αναζήτησή της, καθώς συν τοις άλλοις είναι ερωτευμένη με το Μιχάλη και τον ακολουθεί στην Αθήνα, όπου εκείνος βρίσκει ένα ιδιωτικό ντετέκτιβ (Γιώργος Μυλωνάς) και του αναθέτει τις έρευνες για την κόρη του.

Παράλληλα, ο Γιάννης και η Μαρία ανακαλύπτουν στο πατάρι του σπιτιού έναν ολόκληρο «θησαυρό» από τον παππού του νεαρού (Ανδρέας Φιλιππίδης), ο οποίος ως κομμουνιστής είχε αναπτύξει σημαντική δράση στην Κατοχή και στον Εμφύλιο. Γράμματα, απομνημονεύματα, αντικείμενα, γίνονται αφορμή μελέτης από τα δυο παιδιά κι έτσι, παρουσιάζεται ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μέσα από τα μάτια και τη γραφή ενός «αντάρτη».

Επιπλέον, δίνεται στο Γιάννη μιαν ευκαιρία να καταλάβει για ποιο λόγο ο πατέρας του Παναγιώτης (Γιάννης Κάσδαγλης), δεν ήθελε να έχει πολλές σχέσεις με τον παππού και πατέρα του. Όντας τραπεζικός υπάλληλος, είχε το φόβο μήπως η δράση και τα γραπτά ντοκουμέντα που άφησε εκείνος, του προκαλούσαν προβλήματα στην «καριέρα» του, καθώς ο πατέρας του σκεφτόταν να τα εκδώσει.

Εκτός όλων των άλλων, βρίσκουν κι ένα πιστόλι και αποφασίζουν ότι αν χρειαστεί, θ’ αυτοκτονήσουν ώστε να μην αντιμετωπίσουν την αντίδραση των δικών τους. Είναι φανερό πια ότι έχουν ερωτευτεί…

Εν τω μεταξύ, η μητέρα της Μαρίας η Ελένη (Άννυ Πασπάτη) που βρίσκεται στην Αθήνα και δουλεύει ως εργάτρια, μαθαίνει από τις εφημερίδες για την εξαφάνιση της κόρης της και συναντιέται με το Μιχάλη έπειτα από πολλά χρόνια, για ν’ αποφασίσουν πώς θα κινηθούν. Ακολουθεί έντονος καυγάς και τελικώς, επιλέγουν το να ψάξει ο καθένας μόνος του για τη μικρή.

Βεβαίως, η παρουσία της Μαρίας στο σπίτι της γιαγιάς του Γιάννη αρχίζει να γίνεται προβληματική, όταν ο πατέρας του αποφασίζει να το πουλήσει, ώστε να πάρει κοντά του τη μητέρα του μόλις βγει από το νοσοκομείο. Αυτή η εξέλιξη, αναγκάζει το νεαρό να του μιλήσει για την κοπέλα και να του εξηγήσει πώς και γιατί βρέθηκε εκεί.

Η απόπειρα αυτοκτονίας της Άντας εξαιτίας του έρωτά της για το Μιχάλη, είναι η εκκίνηση της αντίστροφης μέτρησης, ενώ παράλληλα ο ντετέκτιβ ανακαλύπτει το Γιάννη και τον παρακολουθεί, μην αργώντας να φτάσει στην αλήθεια. Επιπλέον, οι γονείς της Μαρίας πηγαίνουν στο σπίτι του νεαρού και τον περιμένουν για να του ζητήσουν εξηγήσεις. Εν τέλει, πηγαίνουν όλοι μαζί στο σπίτι της γιαγιάς και βρίσκουν τα δυο παιδιά αγκαλιασμένα στο πάτωμα, κρατώντας το ημερολόγιο του παππού και το πιστόλι…

Το καστ

Η επιλογή του Γλυκοφρύδη να δώσει τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στην Πέμη Ζούνη και στον Ηλία Γιαννίτσο, αποδείχτηκε άκρως ιδανική. Οι δυο νεαροί ερμηνεύουν εξαιρετικά τη Μαρία και το Γιάννη, ουσιαστικά υποδυόμενοι τους εαυτούς τους. Παίζουν πολύ φυσικά κι απλά, σαν να μην υπάρχουνε κάμερες γύρω τους και μιλούν όπως δυο παιδιά, που τους ενώνουν οι ίδιοι προβληματισμοί και οι ίδιες ανησυχίες. Κι αν η Ζούνη είχε αποφασίσει ν’ ακολουθήσει την υποκριτική, ο Γιαννίτσος πραγματικά εντυπωσιάζει, καθώς χωρίς να έχει την παραμικρή θεατρική παιδεία, ανταποκρίνεται στο ρόλο του ως επαγγελματίας…

Από εκεί και πέρα, οι έμπειροι και καταξιωμένοι ηθοποιοί, δίνουν το δικό τους ξεχωριστό βάρος στη σειρά κι εναρμονίζονται απολύτως στις απαιτήσεις της. Ωστόσο, η παρουσία του Ανδρέα Φιλιππίδη και της Δέσπως Διαμαντίδου προσδίδει ένα ιδιαίτερο κύρος κι εξυψώνει το σίριαλ.

Επίσης, στο «Γιάννης και Μαρία» συμμετείχαν και οι Τάνια Σαββοπούλου (Κατερίνα, μητέρα του Γιάννη), Γιάννης Χειμωνίδης (κυρ-Αντώνης, ο κουτσομπόλης γείτονας της γιαγιάς του Γιάννη, που παίζει το δικό του ρόλο στην ανακάλυψη των δύο νέων), Κώστας Μπακάλης (Δημήτρης, θείος του Γιάννη), Στράτος Παχής (Τάσος, πατέρας της Άντας κι ερωτευμένος με τη θεία της Μαρίας), Λαμπρινή Λίβα (Κορνηλία, θεία του Γιάννη), Μαρίνα Πεφάνη (Σοφία, θεία της Μαρίας), Άκης Φλωρεντής (Θάνος, φίλος του Γιάννη) κ.α.

Σχόλιο

Έχω τη γνώμη ότι πρόκειται για μια πολύ τρυφερή, συγκινητική κι ανθρώπινη σειρά, πλήρως εναρμονισμένη στην εποχή της και με διαχρονικά μηνύματα. Θίγει αρκετά από τα προβλήματα που ταλαιπωρούν ακόμα και σήμερα τη νεολαία μας (ναρκωτικά, διαζευγμένοι γονείς κλπ), ενώ παρουσιάζει κι ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μέσα από τις αφηγήσεις του παππού του Γιάννη.

Παράλληλα, αποτελεί κι έναν ύμνο στην αγνή και άδολη αγάπη δύο νέων παιδιών, που ψάχνουν να βρουν το νόημα της ζωής και θέλουν να κάνουν τη δική τους επανάσταση, αποτινάσσοντας από πάνω τους τις αντιλήψεις και τους περιορισμούς των γονιών τους. Εξαιρετικά γραμμένη και σκηνοθετημένη από τον Πάνο Γλυκοφρύδη, ενώ το γεγονός ότι είναι γυρισμένη σε φιλμ, προσδίδει μια κινηματογραφική ατμόσφαιρα κι εντάσσει περισσότερο το θεατή στο θέμα που πραγματεύεται…

Σε όλα τα παραπάνω, να προσθέσουμε και την υπέροχη μουσική του Σάκη Τσιλίκη, πραγματικά «κομμένη και ραμμένη» για τη συγκεκριμένη σειρά. Τρυφερή, απαλή κι απολύτως εναρμονισμένη στο κλίμα της. Σημειωτέον ότι κάποια από τα μουσικά θέματα του σίριαλ, χρησιμοποιήθηκαν και σε μεταγενέστερα…

Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή της, η Πέμη Ζούνη αποκάλυψε ότι το 2002 ο Γλυκοφρύδης της είχε προτείνει να ξαναγυριστεί η σειρά, με τους πρωταγωνιστές της 20 χρόνια μεγαλύτερους. Εκείνη δέχτηκε, όμως ο Ηλίας Γιαννίτσος δεν κατάφερε ν’ ανταποκριθεί θετικά, καθώς είχε πολλές επαγγελματικές υποχρεώσεις στον τομέα που διάλεξε και του ήταν αδύνατο να τις αφήσει…

———–

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…