Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα: “Μαντάμ Σουσού”

Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…

Αυτή η στήλη λοιπόν, κάθε 15 ημέρες θα σας παρουσιάζει κι από μία σειρά που έγραψε τη δική της ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!

———————————————————–

«Μαντάμ Σουσού»: «Τσοκαρίες» και «φαρμακομύτες»…

O χαρακτήρας της «Μαντάμ Σουσού» που εμπνεύσθηκε ο αξέχαστος Δημήτρης Ψαθάς, είναι ίσως ο πιο χαρακτηριστικός και «πολυφορεμένος» στη χώρα μας. Αν προσέξετε, δεν είναι λίγες οι φορές που στην καθομιλουμένη χρησιμοποιούμε όρους όπως «σουσουδισμός», «σουσούδες» κλπ, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να στηλιτεύσουμε τη μεγαλομανία και τη «σηκωμένη μύτη» ορισμένων ανθρώπων.

Επιπλέον, στο σύγχρονο λεξιλόγιό μας, δε λείπουν ορισμένες από τις απίστευτες «ελληνικούρες» της ηρωίδας του Ψαθά, όπως «τσοκαρίες», «Μπύθουλας», «πτωχοί άνθρωποι» κ.α. Αν μη τι άλλο λοιπόν, η «Μαντάμ Σουσού» είναι πάντα διαχρονική, επίκαιρη και λίγο ως πολύ, ο καθένας μας κρύβει μέσα του κάποια στοιχεία του χαρακτήρα της.

Ο σπουδαίος συγγραφέας και δημοσιογράφος μέσω αυτού του απίστευτου γυναικείου τύπου που εμπνεύσθηκε, έμελλε να γνωρίσει τη μεγαλύτερη επιτυχία της καριέρας του. Ξεκίνησε τη δημοσίευση των «περιπετειών» της το 1939 στο θρυλικό εβδομαδιαίο περιοδικό «Θησαυρός» και την ολοκλήρωσε μέσα στη δίνη της Κατοχής, το 1941.

Ωστόσο, η ηρωίδα του έγινε τόσο δημοφιλής κι αγαπητή, που τον «υποχρέωσε» σχεδόν αμέσως να βγάλει ένα βιβλίο με μια συρραφή των «πεπραγμένων» της, να τη διασκευάσει σε θεατρικό έργο κι αργότερα (1948) να τη δει και στον κινηματογράφο.

Περνώντας τα χρόνια, η Σουσού συνέχισε να πρωταγωνιστεί στο θέατρο, αλλά κάποια στιγμή, το βιβλίο με τις περιπέτειές της εξαντλήθηκε και δεν επανεκδόθηκε. Μέχρι που το 1977 επέστρεψε στα βιβλιοπωλεία, με τον Ψαθά να γράφει στο οπισθόφυλλο του «τόμου» ότι μ’ αυτή τη νέα έκδοση, ελπίζει η ηρωίδα του να τον αφήσει επιτέλους ήσυχο. Δυο χρόνια μετά, ο ίδιος την άφησε «ορφανή»…

Πάντως, πρόλαβε να τη δει και στην τηλεόραση με τη μορφή της Άννας Παϊταζή, από τον Ιούνιο του 1972 και για 65 επεισόδια, διάρκειας 15 λεπτών έκαστο. Τον Παναγιωτάκη υποδυόταν ο Ιάκωβος Ψαρράς και τον απατεώνα Κατακουζηνό ο Δημήτρης Καλλιβωκάς. Μάλιστα, ο Ψαθάς έλεγε τότε ότι η αξέχαστη ηθοποιός ήταν η ιδανικότερη Σουσού που θα μπορούσε να φανταστεί…

Δυστυχώς, από εκείνη την πρώτη «βερσιόν» της σειράς, δεν έχει μείνει ούτε ένα δευτερόλεπτο στο αρχείο της δημόσιας τηλεόρασης. Αυτό, οδήγησε στην απόφαση ενός remake, 14 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της. Έτσι, στις 4 Μαΐου 1986 έκανε πρεμιέρα στην ΕΡΤ-2  η νέα «Μαντάμ Σουσού», με πρωταγωνίστρια την Άννα Παναγιωτοπούλου, σκηνοθέτη το Θανάση Παπαγεωργίου (ο οποίος είχε και το ρόλο του Παναγιωτάκη) και την Ε. Διαμαντοπούλου στη διασκευή και συρραφή των κειμένων του Ψαθά.

Η σειρά σημείωσε μεγάλη επιτυχία, είχε διάρκεια 26 ημίωρων επεισοδίων (δύο κύκλοι των 13) και ολοκληρώθηκε την 1^η Δεκεμβρίου 1986. Έκτοτε, έχει προβληθεί πολλές φορές σε επανάληψη, με τελευταία πριν από λίγες ημέρες…

Η υπόθεση 

Η Σουσού Παναγιώτου (Άννα Παναγιωτοπούλου) είναι μια μεγαλομανής -πλην πάμφτωχη- γυναίκα, η οποία ζει στο Βούθουλα, μια φτωχογειτονιά των Αθηνών, την οποία η ίδια «γαλλιστί» αποκαλεί «Μπύθουλα». Βλέπει όλους τους γείτονές της ως «μυρμήγκια» (χαρακτηριστική η φράση της «πτωχοκομείο») κι έχει τη μύτη ψηλά και «τουπέ» αριστοκράτισσας, ασχέτως αν με το ζόρι καταφέρνει να έχει ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι της κάθε μέρα. Όλη αυτή η συμπεριφορά της, πηγάζει από το γεγονός ότι ο πατέρας της ήταν «γιατρός της αριστοκρατίας», όπως κατά κόρον διατυμπανίζει σε κάθε ευκαιρία…

Είναι παντρεμένη με τον Παναγιωτάκη (Θανάσης Παπαγεωργίου), ο οποίος έχει ιχθυοπωλείο (κι αυτό «της αριστοκρατίας», σύμφωνα με τη Σουσού) και προσπαθεί να εξασφαλίσει τον επιούσιο για τον ίδιο και τη σύζυγό του. Είναι ένας καλοκάγαθος άνθρωπος, ο οποίος συχνά κάνει τα στραβά μάτια στις απίστευτες απαιτήσεις και παλαβομάρες της γυναίκας του, αφήνοντάς τη να ζει στο δικό της κόσμο. Την αγαπά πολύ και τη φωνάζει χαϊδευτικά “ζαργάνα μου”…

Όμως, δεν είναι λίγες οι φορές που επιχειρεί να τη συνεφέρει και να της δείξει την πραγματικότητα, ωστόσο χωρίς αποτέλεσμα. Επιπλέον, δεν ανέχεται να την κοροϊδεύουν και να την περιπαίζουν οι γείτονες και πολλές φορές, έρχεται σε έντονες προστριβές μαζί τους. Κυρίως δε, με τον κουρέα της συνοικίας Ζορζ (Τάσος Χαλκιάς), ο οποίος είναι ο «χιουμορίστας» και «φιλόσοφος» της γειτονιάς και πολύ συχνά, σκαρώνει πλάκες με «θύμα» τη Σουσού, την οποία αποκαλεί «πυργοδέσποινα του Μπύθουλα»…

Κατά τη διάρκεια ολιγοήμερων διακοπών της στο Μεγάλο Πεύκο, η ηρωίδα μας γνωρίζει έναν άντρα, ο οποίος με την πρώτη ματιά φαίνεται «πολύ καθώς πρέπει». Λέγεται Μηνάς Κατακουζηνός (Άγγελος Αντωνόπουλος), όμως στην πραγματικότητα είναι ένας κοινός απατεώνας, που με διάφορα κόλπα καταφέρνει πάντα να έχει οικονομική άνεση και συχνά αλλάζει ονόματα, ώστε να ξεφεύγει από τις «δαγκάνες» της αστυνομίας.

Νοικιάζει λοιπόν ένα σπίτι στο Βούθουλα, ώστε να χαθούν για λίγο τα ίχνη του και να ετοιμάσει τις επόμενες κινήσεις του. Η τύχη θα του χαμογελάσει ανέλπιστα, όταν θα συναντήσει στο δρόμο του το Τζων Τριφύλλη (Τώνης Γιακωβάκης), ο οποίος ψάχνει στη συνοικία για την αδελφή του Βαγγέλη Ευθυβούλου, στενού φίλου του στην Αμερική, που πέθανε και της άφησε κληρονομιά μια τεράστια περιουσία.

Στην πορεία, ο Κατακουζηνός ανακαλύπτει ότι η κληρονόμος είναι η Σουσού και τότε βάζει μπροστά «τα μεγάλα μέσα». Εκείνη χωρίζει τον Παναγιωτάκη, μετακομίζει στο Κολωνάκι και ο απατεώνας της παριστάνει τον καλό φίλο, θέλοντας να κερδίσει την εμπιστοσύνη της. Κι όχι μόνο τα καταφέρνει, αλλά η αφελής «Σούζυ» (όπως έχει «αριστοκρατικά» μετονομαστεί) τον παντρεύεται κιόλας, ξεκινώντας έτσι την αντίστροφη μέτρηση για την καταστροφή της…

Όλη η αριστοκρατία του Κολωνακίου μένει έκπληκτη από τη συμπεριφορά της νεοφερμένης εκατομμυριούχου, η προέλευση της οποίας είναι ένα μέγα μυστήριο. Η ίδια, φροντίζει να διαδώσει ότι ήλθε από τις Ινδίες, όμως πολύ γρήγορα η αλήθεια θα βγει στο φως. Ωστόσο, η ίδια ουδόλως θα επηρεαστεί, τη στιγμή μάλιστα που γνωρίζει τι συμβαίνει «πίσω από την κλειδαρότρυπα» της αριστοκρατίας και απειλεί με αποκαλύψεις…

Όσον αφορά τα χρήματα, οι σπατάλες της είναι πρωτοφανείς και δεν αντιλαμβάνεται ότι αν συνεχίσει έτσι, η περιουσία της θα σκορπιστεί στους πέντε ανέμους σε χρόνο μηδέν. Προτού συμβεί αυτό, θα…προλάβει ο Κατακουζηνός, στήνοντας ένα εικονικό παιχνίδι στο Χρηματιστήριο κι εμφανίζοντάς της ψεύτικα στοιχεία, δήθεν ότι έχασε το μεγαλύτερο μέρος της. Εκείνη, συνεχίζοντας να είναι μεγαλομανής, του ζητά να τα παίξει όλα κι εκείνος δε χάνει την ευκαιρία ν’ αρπάξει ότι απέμεινε και να το σκάσει. Έτσι, απένταρη η Σουσού επιστρέφει στην αγκαλιά του Παναγιωτάκη και στο Μπύθουλα, αφήνοντας τη μοναχοκόρη της Κάθριν στην είσοδο της έπαυλης ενός πλούσιου εμπόρου…

Το καστ 

Αν ο Ψαθάς θεωρούσε ιδανική την Άννα Παΐταζή ως «Σουσού», νομίζω ότι θ’ άλλαζε γνώμη αν προλάβαινε να δει την Άννα Παναγιωτοπούλου στο συγκεκριμένο ρόλο. Θεωρώ ότι ο τύπος της ηρωίδας είναι «κομμένος και ραμμένος» στα μέτρα της εκλεκτής πρωταγωνίστριας, η οποία σίγουρα σημείωσε τη μεγαλύτερη τηλεοπτική επιτυχία της καριέρας της.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ακόμα και σήμερα την ταυτίζουν με τη Σουσού, παρά το γεγονός ότι έκτοτε συμμετείχε σε πολλές κι επιτυχημένες σειρές στη μικρή οθόνη. Μάλιστα, έπαιξε τον ίδιο ρόλο και στο θέατρο το 1998 κι απ’ ότι μαθαίνω, θα το επαναλάβει το προσεχές καλοκαίρι…

Ο Θανάσης Παπαγεωργίου είναι ιδανικός ως Παναγιωτάκης και άψογος ως σκηνοθέτης, ενώ ο Άγγελος Αντωνόπουλος μας εκπλήσσει ευχάριστα, παίζοντας για πρώτη -κι απ’ όσο θυμάμαι μοναδική- φορά σε κωμική σειρά.

Από το υπόλοιπο καστ, στον πρώτο κύκλο (Βούθουλας) πρωταγωνιστούσαν και οι Τάσος Χαλκιάς (κουρέας Ζορζ), Ευδοκία Σουβατζή (Κατίνα, ο μεγάλος έρωτας κι εν συνεχεία σύζυγος του Ζορζ), Νατάσα Ασίκη (η υπηρέτρια Δημητρούλα που «μετονομάστηκε» σε Μαρί στο Βούθουλα και Λεονί στο Κολωνάκι), Νίκος Κάπιος (Αριστείδης, πατέρας του Ζορζ), Νεφέλη Ορφανού (κυρα-Μαρίκα, μητέρα του Ζορζ), Έρση Μαλικένζου (Άννα, μητέρα της Κατίνας), Δήμητρα Ζέζα (Πανωραία), Νίκος Γαροφάλλου (Αντωνάκης), Περικλής Λιανός (Σωτήρης, βοηθός του Παναγιωτάκη στο ψαράδικο), ενώ ως guests εμφανίστηκαν μεταξύ άλλων οι Παύλος Χαϊκάλης (Βρασίδας, ζωγράφος που έφτιαξε την πινακίδα στο ψαράδικο), Χρήστος Βαλαβανίδης (μετρ), Μπέτυ Μοσχονά (κυρία Τσίρου).

Στο δεύτερο κύκλο (Κολωνάκι), πρωταγωνίστησαν οι Πάνος Χατζηκουτσέλης (Λεό), Γιώργος Γιανναράκος (Τεό) και Δημήτρης Γιαννόπουλος (Παμεινό-Επαμεινώνδας), Πάνος Σουπιάδης (Κρηστό), οι οποίοι αποτελούσαν το υπηρετικό προσωπικό της Σουσούς. Επίσης, ο Πάνος Βασιλειάδης (Σταθόπουλος, φίλος και συνεργός του Κατακουζηνού στις απάτες).

Από εκεί και πέρα, τους αριστοκράτες του Κολωνακίου ενσάρκωσαν οι Θόδωρος Δημήτριεφ, Αριέττα Μουτούση (κύριος και κυρία Σμίγλερ), Αλέκος Κούρος, Μάγδα Μαυρογιάννη (κύριος και κυρία Κιτσομήτρου), Δημήτρης Κοτζιάς (Κοκός Λορέντζος), Χριστίνα Στόγια (κυρία Αλεπούδη) και Ελένη Καψάσκη (κυρία Χατζημαύρου). Guest εμφανίσεις, έκαναν μεταξύ άλλων οι Τάκης Βλαστός (αντικέρ), Νίκος Πόγκας (μαιευτήρας) και Γιώργος Λουκάκης (Παπατζανέτος, ο δήθεν «χρηματιστής»).

Σχόλιο 

Πέραν του κωμικού της υπόθεσης, ο Δημήτρης Ψαθάς μέσω της Μαντάμ Σουσούς, μας διδάσκει πολλά πράγματα. Δείχνει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο πού μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο η μεγαλομανία, το «ψώνιο» και η αφέλειά του, αλλά και παράλληλα ότι μπορεί να φτάσει εκεί που έχει ονειρευτεί. Η Σουσού είχε μόνον ένα όνειρο: Να ζήσει στο Κολωνάκι. Το κατάφερε, έστω αν η κατάληξη ήτανε «ντεκαντάνς». Πρόλαβε όμως να γράψει ιστορία εκεί και να πραγματοποιήσει το σκοπό της, πληρώνοντας όμως ακριβά το τίμημα…

Από εκεί και πέρα, η σειρά προκαλεί ασυγκράτητα γέλια, κυρίως από τις φοβερές και τρομερές ατάκες της κεντρικής ηρωίδας: «Περκινουά», «Ακαδημία Πλάτανος», «Μπονζούρ και μπονσουάρ», «αρχιπρωτοκολλοφύλαξ», «αρχιθυροφύλαξ», «τσοκαρίες», «πτωχοκομείο», «φαρμακομύτες», “βλαξ”, “μον ντιε”, «έχω λαμβλίασις», «θα εμπατάρω το Κολωνάκι», «αφηρημένη τέχνη, σημαίνει ότι ο ζωγράφος ήτο …αφηρημένος όταν εζωγράφιζε» και πλήθος άλλων… «μαργαριταριών», είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της αγαπημένης όλων «πυργοδέσποινας του Μπύθουλα».

Να πούμε επίσης ότι η επιτυχία της «Μαντάμ Σουσού» ήταν τόση την εποχή που κυκλοφόρησε, ώστε ο Λεό Ραπίτης να γράψει ένα τραγούδι γι’ αυτήν, σε στίχους Κώστα Μάνεση και Κρέοντα Ρηγόπουλου. Ηχογραφήθηκε το 1940 από τον μεγάλο και αξέχαστο ερμηνευτή Νίκο Γούναρη κι ακούστηκε στους τίτλους έναρξης των πρώτων επεισοδίων της σειράς…

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…