Γράφει η Πόπη Βεζάζη
Φωτογραφίες: Χαρά Γερασιμοπούλου

Τι είναι το “Duende”; Τι φέρνει μαζί του και τι υπηρετεί; Αυτό προσπαθεί να αποσαφηνίσει, να μετατρέψει σε κυρίαρχη στο μυαλό μας έννοια, ο Σταμάτης Κραουνάκης στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, βάζοντάς μας σε σκέψεις και «πολεμώντας» ηχηρά, με σύμμαχο την ποίηση του Φεντερίκο Γαρθία Λόρκα, ώστε να έρθουμε ένα βήμα πιο κοντά στην ουσία του έργου του.

kraounakis_duende_2018_05_004

Μέσα από το μουσικό αυτό ταξίδι, αυτό το είδος μουσικής παράστασης χωρίς συγκεκριμένη νόρμα και θεατρικό χάρτη, μέσα από αυτή τη διαλογική ιεροτελεστία, μας δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχουμε και εμείς ενεργά ένα βράδυ Τετάρτης, με σκοπό να γνωρίσουμε το “Duende” –τη φρεσκάδα του καινούργιου, την επανάσταση μέσα στο μυαλό του ποιητή, να διαλεχτούμε με τον αγαπημένο συνθέτη και τους συνοδοιπόρους του σε αυτό το μοναδικής αισθητικής ταξίδι. Ένα σκηνικό απλό, λίγα αντικείμενα, δύο ταλαντούχοι ερμηνευτές και συνομιλητές (Χρήστος Γεροντίδης, Κώστας Μπουγιώτης) και δύο αρμονικά δεμένοι μουσικοί (πιάνο: Βασίλης Ντρουμπογιάννης, τσέλο: Γιώργος Ταμιωλάκης) συνθέτουν μία λιτή αλλά συνάμα απαράμιλλη εικόνα.

 

Ο Σταμάτης Κραουνάκης, αυθόρμητος και χειμαρρώδης, ένας μαέστρος γεμάτος νεανικό ενθουσιασμό, στηρίζεται σε δέκα μελοποιημένα ποιήματά του Λόρκα από το “Libro de poemas” και κεντά πάνω στις παύσεις των, μεταφρασμένων από την Ολυμπία Καράγιωργα, κειμένων, τραγούδια από όλη την ποιητική αναζήτηση του Λόρκα και τη γνωριμία του με το κοινό. Εμφανίζεται στη σκηνή και ξεκινάει την αναζήτηση και την τελετουργική, μαγική σχεδόν, γνωριμία του κοινού με το “Duende”. Τοποθετεί στο βάθρο της ιστορίας του τρεις έννοιες που διατρέχουν κάθε καλλιτέχνη και δημιουργό, σε όλα τα είδη των τεχνών και σε όλους τους αιώνες: Τις Mούσες, τους Αγγέλους και το “Duende”. Καλλιτέχνες και λαοί εμπνέουν και εμπνέονται από έργα, απελευθερώνουν αισθήματα και δημιουργούν ιστορία, συνθέτουν πολιτισμούς και ρεύματα. Αλλά μόνο το “Duende” παραμένει σε σχέση με τα υπόλοιπα δύο η γνήσια πηγή για την αλήθεια και την ολοκλήρωση όλων αυτών. Τα δύο πρώτα «ορόσημα» της καλλιτεχνικής δημιουργίας χάνονται κάποτε στο βάθος του χρόνου και δεν διατηρούν τη διάρκεια και την αιωνιότητα του καλλιτέχνη. Κάποτε θα λήξουν. Το “Duende” όμως ποτέ. Γιατί είναι το πιο δύσκολο, το μοναδικό, το ύψιστο συναίσθημα που πρέπει να φτάσεις και να το αγγίξεις. Όπως αποδίδει μελωδικά και ο ίδιος ο Σταμάτης Κραουνάκης, το “Duende” δεν μπόρεσε κανείς φιλόσοφος να το εξηγήσει. Είναι η φλόγα μέσα μας –καίει και ορίζει ένα άτομο στην αρχή και εν τέλει προσδιορίζει ένα ολόκληρο έθνος, όπως την Ισπανία και την Ελλάδα.

 

Το έργο είναι δυνατό, αποπνέει κάτι όμορφο και διαχρονικό, σημασίες πανανθρώπινες και έννοιες που βάζουν τα θεμέλια για να κατανοήσει ο θεατής την τελειότητα του “Duende” και πώς αυτό μπορεί να παραχθεί. «Η αληθινή μάχη είναι με το Duende». Αυτό προσπαθεί να μεταφέρει ο συνθέτης μέσα στην ψυχή μας, κατά τη διάρκεια της παράστασης. Δεν είναι κάτι απλό και σίγουρα όχι κάτι εύκολο και κατανοητό, στην αντίθετη όχθη με τα εύπεπτα και γρήγορα έργα των καιρών που διανύουμε. Το “Duende”, τελικά, δεν είναι ακόμα ένα ποίημα, ακόμα ένα δημιούργημα, ένας πίνακας ή ένα τραγούδι, αλλά ο ίδιος ο Θεός, η Ζωή, η Τέχνη, ο Θάνατος, ο Έρωτας. Το πάντρεμα της προσεγμένης μελωδίας και των ποιημάτων με τα κείμενα του Λόρκα εξυμνούν και αναδεικνύουν το μεγαλείο του “Duende” με τρόπο μυστικιστικό και έξυπνο –και μαζί με αυτό ενδυναμώνονται φυσικά και οι συντελεστές του έργου, οι οποίοι εντυπωσιάζουν με την πλήρη αρμονία μεταξύ τους επί σκηνής.

 

Η ερμηνεία των μελοποιημένων ποιημάτων, έρχεται να συμπληρωθεί με τη συζήτηση και τη νοηματική κινησιολογία μεταξύ των δύο ερμηνευτών και του συνθέτη, μέχρι που στο τέλος είναι σχεδόν σαν να συμμετέχουμε ενεργά όλοι μαζί, μπαίνουμε μυαλό και πνεύμα σ’ αυτό στο οποίο πασχίζει να μας μυήσει ο καλλιτέχνης, για να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που αναζητά τελικά είναι κάτι τρομερά δύσκολο –πρέπει να φτάσει κάποιος στην πιο σκοτεινή του στιγμή, στον πιο μεγάλο πόνο, στη μεγαλύτερη πληγή. Αυτό θα τον φτάσει στο “Duende”, την πιο υψηλή στιγμή της δημιουργίας του, στο πιο θαυμαστό έργο που κρύβει η ψυχή του ανθρώπου. Μέσα από αυτό επομένως θα γεννηθούν τα πιο ισχυρά πνεύματα, με τα οποία χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα –τονίζονται ιδιαιτέρως αυτές– διαποτίζονται στα έργα του μεγάλου ποιητή. Εκτενής η περιγραφή και η αναφορά στα δέκα αυτά μελοποιημένα ποιήματα του Λόρκα, όμως ο συνθέτης καταφέρνει και ισορροπεί τα κομμάτια του έργου πολύ σωστά. Ξέρει τι να δώσει στο θεατή και μέχρι ποιο σημείο, ώστε αυτό να αποτελέσει έναυσμα σκέψεων και να τον συγκινήσει χωρίς να κουράσει.

 

Ακούγονται σημαντικά έργα του ποιητή, όπως το «Ποίημα του Κάντε Χόντο», «Λαϊκό τραγούδι της Ανδαλουσίας», η «Ωδή Στον Σαλβαντόρ Νταλί» κ.α. –έργα πολύτιμα για τη συνολική εικόνα που χτίζει η παράσταση και τη γεύση που αφήνει–, αλλά και σημαντικές πληροφορίες για τη δημιουργική πορεία του Λόρκα, όπως και άλλων καλλιτεχνών που γνώριζε, όλων ανθρώπων με “Duende”, στην Ισπανία του 20ου αιώνα. Το έργο είναι ολοκληρωμένο, με πολλή ένταση, αλλά παράλληλα διαθέτει ένα σωστό καθοδηγούμενο tempo από τον Σταμάτη Κραουνάκη. Αποτελεί τροφή για σκέψη, σκορπάει μέσα στα 70 λεπτά της διάρκειάς του νοήματα δύσκολα, παραμένει όμως μία γνήσια πηγή για έμπνευση. Ένα απόσταγμα καλλιτεχνικής καθαρότητας, το οποίο μας αποδεικνύει πως πρόκειται για δημιούργημα που εξυψώνει τον Έλληνα συνθέτη και τον τοποθετεί στο βάθρο ενός «Καλλιτέχνη της Ζωής», ενός ανθρώπου που έχει κατακτήσει το “Duende”…

 

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here