Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
Φωτογράφηση: Ιωάννης Αδαμίδης
Μέχρι το 2015, κάθε Σεπτέμβριο η Θεσσαλονίκη είχε την τιμητική της λόγω της Διεθνούς Έκθεσης και μόνο. Ωστόσο, έκτοτε και μέχρι σήμερα, βρίσκεται στο επίκεντρο του καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος και για ακόμη ένα λόγο: Τη διοργάνωση του Φεστιβάλ Όπερας, το οποίο φέτος λαμβάνει χώρα για κατά σειρά τρίτη χρονιά.
Κι αν πιστεύετε ότι η όλη προσπάθεια τελεί υπό την αιγίδα κάποιου κρατικού φορέα, κάνετε λάθος. Η ύπαρξή του, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο μεράκι, την αγάπη και την καλώς εννοούμενη «τρέλα» δύο ανθρώπων και των άξιων συνεργατών τους στη Skull of Yorick Productions:
Της Κασσάνδρας Δημοπούλου και του Φίλιππου Μοδινού, οι οποίοι σχεδόν μόνοι τους κατάφεραν κάτι που για έναν απλό άνθρωπο θα φαινόταν δύσκολο έως ακατόρθωτο: Να φέρουν την όπερα κοντά στο κοινό, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δε γνώριζε ή δεν ενδιαφερόταν για το συγκεκριμένο μουσικό είδος.
Αποτέλεσμα; Το αρχαίο Ωδείο της Ρωμαϊκής Αγοράς στη Θεσσαλονίκη (το οποίο παραχώρησε η Εφορία Αρχαιοτήτων της πόλης) να είναι κατάμεστο σε όλες τις παραστάσεις και είμαστε βέβαιοι ότι αυτό δεν έγινε διότι η είσοδος ήταν δωρεάν. Απόδειξη γι’ αυτό, είναι ότι και στα έργα που παρουσιάστηκαν στο Μέγαρο Μουσικής της συμπρωτεύουσας με εισιτήριο, η αίθουσα ήταν υπερπλήρης…
Το φετινό Φεστιβάλ έχει ξεχωριστή σημασία, καθώς είναι αφιερωμένο στην ίσως μεγαλύτερη ερμηνεύτρια στην ιστορία του λυρικού είδους, την αξέχαστη Ελληνίδα Μαρία Κάλλας. Στις 16 Σεπτεμβρίου, συμπληρώθηκαν σαράντα χρόνια από τον πρόωρο και ξαφνικό θάνατό της και φυσικά, οι συντελεστές της διοργάνωσης δε θα μπορούσαν να μην αφιερώσουν στη μνήμη της τη διοργάνωση.
«Η στέψη της Ποππαίας»
Η αρχή έγινε την προηγούμενη εβδομάδα, με δύο παραστάσεις στο υπέροχο Ωδείο της Ρωμαϊκής Αγοράς, στο κέντρο της συμπρωτεύουσας. Το ξεκίνημα, περιλάμβανε το έργο του Claudio Monteverdi «Η στέψη της Ποππαίας», σε δύο πράξεις. Η συνολική διάρκειά του πλησιάζει τις τέσσερις ώρες, αλλά για εξοικονόμηση χρόνου διασκευάστηκε έτσι, ώστε να μην υπερβαίνει τα 90 λεπτά.
Η υπόθεση εξελίσσεται στην αρχαία Ρώμη, όπου μιαν αδίστακτη εταίρα, η Ποππαία, καταφέρνει να κάνει τον αυτοκράτορα Νέρωνα να χωρίσει τη σύζυγό του και αυτοκράτειρα Οκτάβια και να την παντρευτεί.
Το μήνυμα που περνά, είναι ότι η αγάπη και ο έρωτας μπορούν να υπερπηδήσουν όλα τα εμπόδια και να κάνουν ευτυχισμένους δύο ανθρώπους. Ασχέτως αν το τέλος των συγκεκριμένων ήτανε τραγικό…
Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, υποδύθηκαν η Κασσάνδρα Δημοπούλου, ο Νικόλας Λεβέντης και η Ειρήνη Κώνστα, οι οποίοι έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους κι απέδωσαν εξαιρετικά ένα άκρως απαιτητικό και δύσκολο έργο.
Επίσης, συμμετείχαν οι Βασίλης Ασημακόπουλος, Χριστίνα Μαβίνη (σε δύο ρόλους), Ρούλα Κωσταβάρα, Μαρία Ρουκά, Μαρίζα Κιοσέογλου, Eric Schlossberg και Bronwen Stephens, που με το δικό τους ξεχωριστό ταλέντο, συνέβαλαν αποφασιστικά στο να παρουσιαστεί η όπερα του Monteverdi με τον αρτιότερο τρόπο.
Τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει η διεθνούς φήμης σοπράνο Τζένη Δριβάλα και η μουσική επιμέλεια ήταν του Φίλιππου Μοδινού, ο οποίος έπαιζε στο πιάνο όλα τα μουσικά μέρη του έργου.
Στο τέλος, δικαίως το κοινό που είχε κατακλύσει το χώρο χειροκρότησε με θέρμη και ειλικρίνεια τους συντελεστές αυτής της εξαιρετικής παράστασης. Μπορεί να έγιναν ορισμένα μικρά «λαθάκια», όμως αν υπολογίσουμε το γεγονός ότι όλη αυτή η προσπάθεια στηρίχτηκε μόνο στην αγάπη, στο πάθος και στη σκληρή δουλειά των ανθρώπων που συμμετείχαν (σημειωτέον αφιλοκερδώς…), ήταν απλώς σταγόνα στον ωκεανό. Μόνο για προχειρότητα δε θα μπορούσε να τους κατηγορήσει κάποιος.
Εις μνήμη Μαρίας Κάλλας…
Η δεύτερη παράσταση, ήταν ένα αφιέρωμα στη μνήμη της Μαρίας Κάλλας. Δεν παρουσιάστηκε κάποιο ολοκληρωμένο έργο, αλλά αποσπάσματα από διάφορα αριστουργήματα της λυρικής μουσικής σκηνής, ερμηνευμένα από διαφορετικούς καλλιτέχνες.
Ήταν ένα ζεστό καλοκαιρινό απόβραδο, με τον κόσμο να γεμίζει και πάλι το Ωδείο και μάλιστα, οι λίγο …καθυστερημένοι υποχρεώθηκαν επί μία και πλέον ώρα να παρακολουθήσουν όρθιοι την προσπάθεια των ερμηνευτών, καθώς στο χώρο δε μπορούσε να πέσει ούτε καρφίτσα. Κι όμως, ουδείς έφυγε πριν το τέλος και μόνο καλά λόγια ακούγονταν για το θέαμα και το ακρόαμα που τους προσφέρονταν.
Κατά τη διάρκεια της παράστασης, ακούστηκαν ορισμένα από τα πιο γνωστά κομμάτια της όπερας, που έγραψαν οι σπουδαιότεροι δημιουργοί και τουλάχιστον από πλευράς μελωδίας, τα περισσότερα ήταν οικεία στο κοινό. Επρόκειτο για αποσπάσματα από θρυλικά έργα, όπως “La Traviata”, “Norma”, “Tosca” και “Madama Butterfly”.
Αυτή τη φορά, η Τζένη Δριβάλα δεν περιορίστηκε στη σκηνοθεσία, αλλά εμφανίστηκε μπροστά στους θεατές για να τους προσφέρει ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία του σπάνιου ερμηνευτικού ταλέντου της. Η παρουσία της, ήταν πραγματικά πολύ μεγάλη τιμή για το Φεστιβάλ (πρώτη φορά εμφανιζόταν στο συγκεκριμένο χώρο) και φυσικό κι επόμενο ήταν ν’ αποθεωθεί από τον κόσμο, που ξέρει να εκτιμά και να σέβεται τις μεγάλες αξίες…
Ωστόσο, θα ήταν αδικία να μην υπογραμμίσουμε ότι και οι υπόλοιποι καλλιτέχνες έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους και χάρισαν στο κοινό εξαιρετικές ερμηνείες: Κασσάνδρα Δημοπούλου, Φίλιππος Μοδινός (σε διπλό ρόλο ερμηνευτή-σολίστα του πιάνου), Αντώνης Κορωναίος και Αλέξανδρος Γάβαρης, ενώ την εκδήλωση παρουσίασε ο Αθανάσιος Μαργούτας.
Φύγαμε από το Ωδείο της Ρωμαϊκής Αγοράς με την αίσθηση ότι σίγουρα η Μαρία Κάλλας από εκεί ψηλά που βρίσκεται, θα ένιωσε μεγάλη χαρά, συγκίνηση και υπερηφάνεια για τους «επιγόνους» της. Ο «σπόρος» που η ίδια φύτεψε πριν αρκετές δεκαετίες, έβγαλε πολλούς και γερούς «καρπούς»…
Η συνέχεια σε Αθήνα και Τύρναβο
Όμως, το Φεστιβάλ δεν ολοκληρώθηκε με αυτές τις δύο παραστάσεις. Συνεχίστηκε στην Αθήνα και στο θέατρο «Κνωσός», όπου στις 22 Σεπτεμβρίου παρουσιάστηκε η «Τραβιάτα» του Βέρντι και στις 24 μια μουσικοθεατρική παράσταση για τη ζωή της Μαρίας Κάλλας, με τίτλο «Η τέχνη μου-Η ζωή μου».
Θα ολοκληρωθεί στις 30 του μηνός στο Δημοτικό Θέατρο Τυρνάβου, με τη «Μαντάμ Μπάτερφλαϊ» του Πουτσίνι, στην οποία η είσοδος θα είναι ελεύθερη.
Ως επίλογο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Κασσάνδρα, ο Φίλιππος και οι εκλεκτοί συνεργάτες τους, είναι αληθινοί ήρωες. Δίχως στήριξη από το κράτος, δίχως χρηματοδότηση, αλλά με μοναδικά εφόδια την αγάπη για την όπερα και την επιθυμία τους να την κάνουν κτήμα όλων των Ελλήνων, έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν από το μηδέν ένα πραγματικό καλλιτεχνικό θαύμα. Κι όλα αυτά, καταθέτοντας την ψυχή και την πίστη τους σ’ ένα ιδανικό…
———-
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…