Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Τετάρτη, 11 Δεκεμβρίου 2013

This is England

1983, Αγγλία, φαινόμενο «skinheads»: κάπως έτσι κατατοπιζόμαστε την ταινία του Shane Meadows, «This is England» του 2006. Βασισμένη στην εμπειρία του ίδιου του σκηνοθέτη από τις τάσεις εκείνης της εποχής, η ταινία μας δείχνει εκ των έσω τη συμπεριφορά, τη σκέψη και τις αποφάσεις που οδηγήθηκαν από αυτή, των skinheads, ειδικότερα μετά τον πόλεμο με την Αργεντινή στα νησιά Falkland. Ένας πόλεμος που άφησε πίσω του νεκρούς Βρετανούς (ο αριθμός των νεκρών Αργεντινών και κατοίκων των νησιών αφήνουν ανεπηρέαστους τους πρωταγωνιστές της ταινίας) και άλλη μια πληγή στην ιστορία της θατσερικής Βρετανίας.

Ο μικρός Shaun (Thomas Turgoose) ζει σε μια γειτονιά γεμάτη bullies, δε βρίσκει κανένα ενδιαφέρον στη σχολική του ζωή κι έχει βαρεθεί πια να πολεμά για την ησυχία του. Όλα αυτά ισχύουν ώσπου βρίσκει την παρέα του Woody (Joseph Gilgun), μια παρέα skinheads που αράζουν στο δρόμο καπνίζοντας τσιγάρα και αναλύοντας την κοινωνικοπολιτική κατάσταση, διψώντας για εκδίκηση. Η μέρα που η παρέα θέλησε να πάρει το Shaun υπό την προστασία του ήταν η αρχή της ζωής του με τάσεις – μάστιγα της εποχής.

movies_corner_2013_12_this_is_england_01

Ο Shaun αγκιστρώθηκε από την παρέα. Υιοθέτησε το στυλ της ομιλίας, το ντύσιμο, το στήσιμο, τα πάντα. Παρόλα αυτά η ιδεολογία εξακολουθούσε να τον τρομάζει. Για ένα μικρό παιδί δεν είναι κι ότι καλύτερο μια διδαχή για το πώς να μισείς το διπλανό σου, να θες να το δεις νεκρό – όποιος κι αν είναι αυτός. Το δέχτηκε όμως. Εξάλλου ποτέ κανείς δεν του είχε δώσει τόση σημασία, κανείς δεν τον είχε κάνει να αισθανθεί οικογένεια. Δυστυχώς ή ευτυχώς (πάντα υπάρχει μια καλή πλευρά, ένα καλό μάθημα που μπορείς να πάρεις, έστω και γερό), τα δέχτηκε όλα αυτά γιατί ήθελε να ανήκει κάπου και μέσα από αυτό να αποκτήσει ότι δεν είχε ποτέ: οικογένεια, φιλία, ακόμα και μια κοπέλα να στέκεται δίπλα του και να τον θεωρεί αξιαγάπητο. Ακόμα κι αν δεν καταλάβαινε τι ακριβώς σήμαινε όλη αυτή η μυστικιστική σχεδόν τελετουργία που είχαν οι skinheads μεταξύ τους κάθε φορά που συναντιούνταν: χαιρετισμός, όρκοι, δέσιμο μέσα από tattoo και ουσίες, κηρύγματα και άλλα σχετικά.

Ώσπου στην παρέα επέστρεψε ο Combo, ένα αγνό κτήνος συμπεριφοράς με αστείρευτο μίσος και σκληρότητα για τον «εχθρό», τον «άλλον». Ένα κτήνος που τελικά το βλέπουμε να λυγίζει, και για ακόμα μια φορά φαίνεται το σημείο που το σύστημα λασκάρει: γιατί τόσο μίσος; Γιατί ποτέ δεν αγαπήθηκε, γιατί παρότι παραστράτησε, όταν βγήκε από τη φυλακή δεν είχε μια αγκαλιά να τον περιμένει, αγκαλιά ανθρώπινη και όχι «ιδεολογική». Κανείς δε τον έβλεπε σαν άνθρωπο, παρά σαν έναν κρίκο που μεστώνει όλο και περισσότερο την ιδεολογία αυτή, των βρετανών skinheads.

movies_corner_2013_12_this_is_england_02

Ο Shaun είδε πολλά κοντά σε αυτούς τους ανθρώπους: το μίσος στα μάτια τους, τη σκληρότητα, τη βία, το θάνατο. Κι όταν έρχεται ο θάνατος, όλοι μουδιάζουν, καταλαβαίνουν πως «ως εδώ, ξεφύγαμε». Τότε κάποιες μάσκες πέφτουν, κάποιες εμμονές σπάνε (τουλάχιστον για τους πρωταγωνιστές της ταινίας, σήμερα ο θάνατος σουλατσάρει στις οθόνες και κανένα σημείο του εγκεφάλου δεν κινητοποιείται).

Κι έτσι ο Shaun αφήνει πίσω του την εμμονή της πατρίδας. Τσαλακώνει τη σημαία με τον ερυθρό σταυρό, αντί να την ανεμίσει περήφανα. Την παρατά και τα τελευταία λεπτά της ταινίας το βλέμμα του καρφώνεται στα μάτια του θεατή: κι εκεί παγώνεις. Γιατί ποτέ πριν δεν είχες την εικόνα αυτή ξεκάθαρη.

So, this is England. Αυτή είναι η Αγγλία και η κάθε Αγγλία που τρέφει το μίσος για το διπλανό, το διαφορετικό, τον άνθρωπο που βρέθηκε «απέναντι» σα θύμα πολιτικών παιχνιδιών και πλύσης εγκεφάλου από τη μέρα που γεννήθηκε. Η κάθε Αγγλία που περιθωριοποιεί και στοχοποιεί απωθημένα στην ουσία.

Κι ο Shaun είναι σαν το παιδί του Francois Truffaut στα «400 χτυπήματα», το παιδί – θύμα κοινωνικοπολιτικών συγκυριών που πάντα κοιτά το θεατή με μόνο μια φράση στο βλέμμα: «Αυτή είναι η ζωή μου σαν παιδί. Την είδες. Εσύ που ήσουν; Από δω και πέρα, τι θα κάνεις;».

movies_corner_2013_12_this_is_england_03

Χωρίς να θέλω να γίνω γραφική, η μόνη φωνή που μου ερχόταν στο μυαλό ήταν του Παύλου Σιδηρόπουλου. Όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί πάντα ξεχνάμε το παιδί

Είναι η Αγγλία των skinheads του 1983. Έχουμε δει κι άλλες χώρες στη μεγάλη οθόνη με αντίστοιχες τάσεις. Μακάρι να υπάρχει κάποιος εκεί έξω που βλέπει την Ελλάδα του 2013 στην ουσία, βάζοντάς τη στο μικροσκόπιο, έστω και σε «pre-production»…

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here