Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Η σχέση τους, πέρασε από «σαράντα κύματα». Υπήρξε εποχή που οι δυο τους «δε μιλιόντουσαν», ενώ τα «βέλη» του ενός εναντίον του άλλου και το αντίστροφο, δεν είχανε τελειωμό. Όμως, πόσο μπορεί να μετρούν όλα αυτά μπροστά στο κοινό έργο που έχουν αφήσει πίσω τους; Μπορεί να μην είναι μεγάλο σε έκταση, αλλά και μόνον ένα τραγούδι να είχανε «μοιραστεί», θα έφτανε και θα περίσσευε…
Κυρίες και κύριοι, η στήλη παρουσιάζει τη συνεργασία του Γιώργου Νταλάρα με το Γιάννη Μαρκόπουλο. Δυο πολύ σπουδαίων «στελεχών» του νεοελληνικού πολιτισμού, με μεγάλη προσφορά σ’ αυτόν (ο καθένας από το δικό του μετερίζι), αλλά και ιδιαίτερων χαρακτήρων. Ίσως τούτη να είναι η αιτία της «διαμάχης» τους, όμως τα πάντα ξεχνιούνται όταν μιλάμε για τραγούδια που θα δείτε (και θ’ ακούσετε…) στη συνέχεια…
Πάμε λοιπόν στο Σάββατο, 18 Νοεμβρίου 1978. Είναι η μέρα των εγκαινίων της χειμερινής σεζόν στη μπουάτ «Διαγώνιος» στην Πλάκα, όπου ο συνθέτης κι ο ερμηνευτής βρίσκονται για πρώτη φορά μαζί, στην ίδια σκηνή.
Βεβαίως, είχανε προηγηθεί κάποιες συναυλίες λίγο μετά τη μεταπολίτευση το 1974, όμως εκεί συμμετείχαν αρκετοί συνθέτες κι ερμηνευτές. Εκτός των δυο τους, στο πρόγραμμα της μπουάτ συμμετείχαν οι πολύ νέες τότε Ελένη Βιτάλη και Γλυκερία…
Μέσα σ’ αυτό, υπήρχε κι ένα ειδικό «μέρος» που έχει τίτλο «Σεργιάνι στον κόσμο». Επρόκειτο για την καινούργια δουλειά του δημιουργού, με ερμηνευτή το Νταλάρα, πάνω σε στίχους Πάνου Θεοδωρίδη και Μάνου Ελευθερίου ως προς τις βασικές ενότητες του έργου. Η αποδοχή του από τον κόσμο ήτανε μεγάλη, οπότε η πορεία προς το στούντιο ηχογράφησης αποτελούσε μονόδρομος…
Έτσι, τον Ιούνιο του 1979 κυκλοφορεί το ομότιτλο άλμπουμ, το οποίο σημειώνει υψηλές πωλήσεις (άνω των 50.000) και περιλαμβάνει ένα τραγούδι, που και μόνο του να υπήρχε στο δίσκο, θα ήταν αρκετό για να περάσει στην ιστορία.
Φυσικά, ο λόγος για τα «Παραπονεμένα λόγια», μιαν από τις κορυφαίες στιγμές στην πορεία της ελληνικής μουσικής μέσα στα χρόνια, ένα τραγούδι αληθινό σύμβολο μιας εποχής, που έχει και διαχρονικό μήνυμα, αλλά και διαχρονική αξία…
Από εκεί και πέρα, ακούστηκε πολύ «Η μάνα του Αλέξανδρου» (από τον «Κύκλο της Μακεδονίας»), ενώ τα αφηγηματικά μέρη με το Γιάννη Μαρκόπουλο δίνουνε την εντύπωση μιας «ζωντανής» ηχογράφησης.
Θεωρώ ότι είναι ίσως η κορυφαία ερμηνευτική -τουλάχιστον στη δισκογραφία- στιγμή στην καριέρα του Νταλάρα, καθώς τα τραγούδια είναι εξαιρετικά δύσκολα και χρειάστηκε να φτάσει και πιθανώς να ξεπεράσει τα όρια των ικανοτήτων του για ν’ αντεπεξέλθει.
Για παράδειγμα, ακούστε κυρίως τα «Της ορφάνιας γιος», «Τη ζωή μου μη διαβάζεις», «Αν ήταν άστρα τα φιλιά σου» και «Γιάγκος Νούλας» και θα καταλάβετε τι εννοούμε…
Ενώ έχει μεσολαβήσει η προσωπική «κόντρα» τους, η οποία μόνον ήπια δεν ήταν, συνθέτης κι ερμηνευτής συνεργάζονται ξανά στο βινύλιο στα τέλη του 1985. Το Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, κυκλοφορεί το άλμπουμ «Ρεπορτάζ» σε στίχους του Αντώνη Ανδρικάκη, οι οποίοι περιγράφουν με ιδανικό κι ανάγλυφο τρόπο την ελληνική πραγματικότητα της εποχής (και όχι μόνο).
Ο Νταλάρας συμμετέχει με τρία τραγούδια: «Γύρω-γύρω στην πλατεία», «Το φίδι κι ο Αλέξανδρος» και «Οδυσσέας ‘85», πλαισιώνοντας τις νέες φωνές που υπάρχουνε στο δίσκο (Μανώλης Λιδάκης, Κατερίνα Κόρου, Λάμπρος Καρελάς και «Νέοι Επιβάτες», με επικεφαλής το Δημήτρη Ζερβουδάκη).
Τα τραγούδια δεν ακούστηκαν σχεδόν καθόλου, καθώς βγήκανε σε μιαν εποχή που κυριαρχούσε το -κυρίως εμπορικό- λαϊκό τραγούδι και το σύνθημα «χορέψτε γιατί χανόμαστε». Όμως, νομίζω ότι η ερμηνεία του «θείου» στον «Οδυσσέα» είναι ένα ιδανικό μάθημα για όσους θέλουνε ν’ ασχοληθούνε με το αντικείμενο…
Από τότε, πέρασαν σχεδόν τριάντα χρόνια. Και ξαφνικά, το καλοκαίρι του 2013 γίνεται γνωστό ότι το Σεπτέμβριο ο Γιάννης Μαρκόπουλος θα δώσει συναυλίες στο Ηρώδειο, έχοντας ως βασικό ερμηνευτή το Γιώργο Νταλάρα. Για όσους ακόμα ακούν καλό ελληνικό τραγούδι, η είδηση ήτανε πραγματικά σπουδαία κι ευχάριστη.
Αυτές αποτέλεσαν αληθινό θρίαμβο και τα «Παραπονεμένα λόγια» αντήχησαν εκ νέου στον ιερό χώρο, με το δημιουργό να διευθύνει την ορχήστρα και το Νταλάρα όπως τότε, το 1978, που συναντήθηκαν για πρώτη φορά επί σκηνής…
Αυτή η επανασύνδεση είχε και συνέχεια, καθώς τον Ιούνιο του 2015, ο δημιουργός παρουσίασε την καινούργια του δουλειά με τίτλο «Εντεύθεν» και τη συμμετοχή νέων φωνών, όπως ο Δήμος Αναστασιάδης, ο Vassilikos και η Δάφνη Ζουρνατζή.
Όμως, το ξεχωριστό γεγονός του άλμπουμ ήτανε το «παρών» του Νταλάρα με τρία τραγούδια, γνωστότερο εκ των οποίων το «Ό,τι αλλάζει να τ’ αντέξεις» με στίχους του συνθέτη.
Επίσης, τον ακούμε και στα «Θυμάμαι εσένα» (με «λόγια» του Γιώργου Σκούρτη) και «Η λυπημένη», σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, με το Μαρκόπουλο να στρέφεται και πάλι στο έργο των μεγάλων ποιητών μας.
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…