Ο Σάκης στο «Άξιον Εστί»

Φωτορεπορτάζ: Μάριος Γκούβας

Ο σάλος που προκλήθηκε από την απόφαση του Δήμου Νέας Σμύρνης να καλέσει τον Σάκη Ρουβά για να ερμηνεύσει το «Άξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη στην 90^η επέτειο από τη γέννηση του σπουδαίου συνθέτη, είναι γνωστός.

Δηλώσεις επί δηλώσεων, αρνητικές κριτικές με την ανακοίνωση της απόφασης και πριν παρουσιαστεί το έργο, σειρά αντικρουόμενων άρθρων, ανάγκασαν ακόμα και τον ίδιο το συνθέτη να πάρει θέση, υπενθυμίζοντας τα «μαρτύρια» που έχει υποστεί το μεγαλόπνοο έργο από τη χούντα και αρκετές λεπτομέρειες της πορείας του.

Και δε μιλάμε για ένα «διχαστικό» έργο, αλλά για ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που βραβεύτηκε με Νόμπελ και μελοποίηση από έναν διεθνώς καταξιωμένο συνθέτη. Κι όμως, ακόμα και μετά από 50 χρόνια, το σημαντικότατο αυτό έργο «κατάφερε» να διχάσει τους παροικούντες την …δισκογραφική Ιερουσαλήμ.

Η πλατεία της Νέας Σμύρνης και οι γύρω δρόμοι ήταν ασφυκτικά γεμάτοι από κόσμο, 15.000 ανακοίνωσαν από μικροφώνου. Οικογένειες με μικρά παιδιά, γιαγιάδες με τα μπαστούνια τους, φιλόζωοι με τα σκυλάκια τους αγκαλιά, για να μην πατηθούν από το πλήθος. Καμία πρόβλεψη για «διαδρόμους», καμία πρόβλεψη διευκόλυνση του κόσμου που δεν ήξερε από πού μπορούσε να φύγει.

Η απουσία επίσημης πρόσκλησης δε μας επέτρεψε να εισέλθουμε στο χώρο κοντά στη σκηνή παρά την προσπάθειά μας, και αρκεστήκαμε να «βολευτούμε» σε μια ακρούλα, από όπου δε βλέπαμε τη σκηνή αλλά και δεν μπορούσαμε ν’ ακούσουμε πολύ καλά τη συναυλία.

Δεν ξέρουμε αν οι υπεύθυνοι είχαν υπολογίσει τέτοια κοσμοσυρροή, το σίγουρο είναι ότι δεν υπήρχε καμία απολύτως πρόβλεψη ούτε για την οπτική ούτε για την ακουστική «επαφή» του κοινού με τη σκηνή. Καμία οθόνη, ανεπαρκής ηχητική κάλυψη και το συνεχές πέρα-δώθε του κόσμου που προσπαθούσε να βρει καλύτερη θέση και σχολίαζε διαρκώς, δεν επέτρεπε, ουσιαστικά, την παρακολούθηση της συναυλίας. Οι μόνοι που το κατάφεραν ήταν όσοι βρίσκονταν στον κεντρικό χώρο της συναυλίας μπροστά στη σκηνή και διέθεταν τις απαραίτητες προσκλήσεις.

Επί της ουσίας, τώρα, και με βάση όσο μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε, δε μπορούμε να πούμε και πάρα πολλά. Όσοι έσπευσαν να κατηγορήσουν το Σάκη Ρουβά για την απόφασή του να ερμηνεύσει το «Άξιον Εστί», διαψεύστηκαν απόλυτα. Ο Σάκης μπορεί να είναι ένας καλλιτέχνης που εκ πρώτης όψεως δεν «ταιριάζει» με το έργο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχει τα φωνητικά προσόντα για μια αξιοπρεπή, τουλάχιστον, ερμηνεία.

Σίγουρα δε μπορεί να συγκριθεί με το Γρηγόρη Μπιθικώτση, αλλά η ερμηνεία του ήταν όχι απλά αξιοπρεπής, αλλά πάρα πολύ καλή. Καλύτερη από άλλες εκτελέσεις που έχουν παρουσιαστεί στο παρελθόν από άλλους ερμηνευτές. Καλώς ή κακώς, η σύγκριση με την πρώτη εκτέλεση είναι αναπόφευκτη. Αλλά γι’ αυτό δεν ευθύνεται ο Σάκης που, όπως προείπαμε, στάθηκε στο ύψος του έργου και δεν το «μείωσε» σε καμία περίπτωση.

Η επιλογή του Σάκη Ρουβά, πέραν του πολύ ικανοποιητικού καλλιτεχνικού αποτελέσματος, είχε μια ακόμα και ίσως πιο σημαντική «λειτουργία». Έκανε γνωστό το έργο σε πλήθος νέων ανθρώπων, παιδιών και εφήβων, που λόγω της έλλειψης μουσικής παιδείας στη χώρα μας, δεν θα το γνώριζαν ίσως ποτέ. Τα ξενόφερτα μουσικά «πρότυπα» με τα οποία βομβαρδίζεται καταιγιστικά η νέα γενιά, ή η λαϊκοποπ της εποχής, τα αποξενώνει πλήρως από σπουδαία έργα και μάλιστα ελλήνων σπουδαίων ποιητών, λογοτεχνών και μουσικών.

Για μας, αυτή είναι και η ουσία της επιλογής του Σάκη για το συγκεκριμένο έργο. Η γνωστοποίησή του σε ένα κοινό που χορεύει στους ρυθμούς της Ariana Grande ή του τσιφτετελιού πάνω στα τραπέζια. Αυτό δεν είναι μουσική παιδεία, αλλά μουσική αποχαύνωση. Με στίχους ανούσιους, ενίοτε γελοίους, και μουσικές copy-paste χωρίς ίχνος πραγματικής δημιουργίας.

Από τις 15.000 κοινού που βρέθηκε στην πλατεία της Νέας Σμύρνης και τις εκατοντάδες χιλιάδες που παρακολούθησαν τις δηλώσεις, πριν και μετά τη συναυλία, ελπίζουμε να υπάρξουν κάποιοι που μ’ αυτήν την αφορμή θα προσεγγίσουν την ουσία των στίχων του Οδυσσέα Ελύτη και της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη.

Και βέβαια, θα πρέπει να ευχαριστήσουμε το Σάκη και για την ερμηνεία του αλλά και γιατί με τη συμμετοχή του έδωσε την ευκαιρία σε ένα σημαντικότατο έργο να γίνει γνωστό στη νεολαία.

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…