Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Το ελληνικό τραγούδι από το 1960 και μετά, χρωστά πάρα πολλά (και) στον Σταύρο Ξαρχάκο. Ήταν ο τρίτος «πόλος» μετά την «επανάσταση» που έφεραν στη μουσική της πατρίδας μας ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις και αυτοί οι τρεις, έπαιξαν σημαντικότατο και καίριο ρόλο στη διαμόρφωση – αναμόρφωσή της.
Ένα από τα «χρωστούμενα» του τραγουδιού μας στο σπουδαίο συνθέτη, είναι και η «ανακάλυψη» του Σταμάτη Κόκοτα. Τον πρωτοάκουσε στη Γαλλία, τον έπεισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και τον πρόσθεσε ως τρίτο βασικό ερμηνευτή του, δίπλα στον Γρηγόρη Μπιθικώτση και στη Βίκυ Μοσχολιού. Όλα τα υπόλοιπα, είναι ιστορία…
Το σημερινό «ταξίδι» μας λοιπόν, θα μας πάει ακριβώς 50 χρόνια πίσω (1966), όταν ο νεαρός και άγνωστος τραγουδιστής από τη μια στιγμή στην άλλη θα εκτιναχθεί στο ψηλότερο σκαλί της δημοτικότητας χάρη στον Ξαρχάκο. Η συνεργασία τους στη δισκογραφία θα συνεχιστεί ως το 1970 με συνολικά 18 τραγούδια και μεγάλες επιτυχίες, ενώ αργότερα ο ερμηνευτής θα ηχογραφήσει άλλες έξι σε δεύτερη εκτέλεση…
Από τον «Όθωνα» στην κορυφή…
Βρισκόμαστε λοιπόν στο 1966, όταν ξεκινούν τα γυρίσματα της πρώτης ταινίας που γυρίζει ο άρτι αφιχθείς από την Τσεχία σκηνοθέτης Γιώργος Σκαλενάκης. Είναι οι «Διπλοπενιές» σε σενάριο Αλέκου Σακελλάριου, με πρωταγωνιστές την Αλίκη Βουγιουκλάκη και το Δημήτρη Παπαμιχαήλ και μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου.
Στο φιλμ εμφανίζεται κι ένας άγνωστος νεαρός με -ακόμα- κοντά μαλλιά, ο οποίος απλώς και μόνον υποδύεται το μέλος μιας λαϊκής ορχήστρας παίζοντας μπουζούκι. Οι πληροφορίες λεν ότι ονομάζεται Σταμάτης Κόκοτας, αλλά πέραν τούτου ουδέν.
Κι όμως. Όταν λίγο αργότερα ο συνθέτης θα ετοιμάσει το δίσκο «Ένα μεσημέρι» σε στίχους Νίκου Γκάτσου, στον οποίο θα περιλάβει τα περισσότερα από τα τραγούδια που ακούστηκαν στην ταινία, ετούτος ο νεαρός θα είναι ένας από τους τρεις ερμηνευτές (οι άλλοι δύο ήταν ο Μπιθικώτσης και η Μοσχολιού) και θα κάνει το ντεμπούτο του στην ελληνική δισκογραφία με άκρως εντυπωσιακό τρόπο.
Ο Κόκοτας λοιπόν, ηχογραφεί τα πασίγνωστα «Στου Όθωνα τα χρόνια» και «Με τι καρδιά τον κόσμο ν’ αρνηθώ» και γίνεται αμέσως το πρόσωπο της ημέρας…
Η συνέχεια
Η ίδια ερμηνευτική «τριπλέτα» θα λάβει μέρος και στον επόμενο δίσκο του Ξαρχάκου, ο οποίος θα κυκλοφορήσει το 1968 με τίτλο «Χρώματα». Όπως και στο «Ένα μεσημέρι», έτσι κι εδώ, υπάρχουνε τραγούδια και ορχηστρικά κομμάτια, με τον Κόκοτα να τραγουδά το πολύ γνωστό «Έξω φυσάει και βρέχει», σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Την ίδια χρονιά, συνθέτης κι ερμηνευτής θα συνεργαστούνε και στις 45 στροφές με δυο πολύ όμορφα τραγούδια: «Έσβησε το τραγούδι» (είχε ηχογραφηθεί και με τη Μοσχολιού στα «Χρώματα») σε στίχους Ντίνου Δημόπουλου και «Γαλανομάτα μου», με «λόγια» Νίκου Γκάτσου…
Το 1969, ο Ξαρχάκος θα γράψει τη μουσική και τα τραγούδια για το μοναδικό δραματικό μιούζικαλ-φιλμ που γύρισε ο Γιάννης Δαλιανίδης, το οποίο είχε τίτλο «Γυμνοί στο δρόμο». Πρωταγωνιστούσαν ο Νίκος Κούρκουλος και η Ζωή Λάσκαρη κι επρόκειτο για μια διασκευή του έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Η γειτονιά των αγγέλων».
Τα τραγούδια της ταινίας κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στο άλμπουμ «Κόσμε αγάπη μου», με ερμηνευτές φυσικά τους «συνήθεις υπόπτους» Μπιθικώτση-Μοσχολιού-Κόκοτα, ο οποίος ακούγεται στα «Αφιέρωμα στο Μάνο (Σ. Σ. Χατζιδάκι)» και «Άσπρος τοίχος».
Και πάμε στο 1970, όπου θα κορυφωθεί η δισκογραφική συνύπαρξη των δύο καλλιτεχνών. Ο Σταύρος Ξαρχάκος θα γράψει δέκα τραγούδια για τη φωνή του Σταμάτη Κόκοτα, πάνω σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, Νίκου Γκάτσου, Ιάκωβου Καμπανέλλη και Ζάχου Χατζηφωτίου, τα οποία θα κυκλοφορήσουνε στις 33 στροφές με τίτλο «Ξαρχάκος + Κόκοτας».
Είναι ο πρώτος και τελευταίος «ολόκληρος» δίσκος τους, από τον οποίο θα ξεχωρίσει περισσότερο το υπέροχο «Γιατί θαρρείς με κέφι», με «λόγια» του Παπαδόπουλου. Είναι και η τελευταία φορά που ο συνθέτης θα ετοιμάσει μελωδίες για τον ερμηνευτή…
Από το 1984 στο 2002…
Με το Σταύρο Ξαρχάκο δισκογραφικά «παροπλισμένο» και ακριβοθώρητο τα επόμενα χρόνια (ειδικά από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και μετά), ήτανε φυσικό κι επόμενο τα παλιά τραγούδια του να επανέρχονται στο προσκήνιο διαρκώς είτε με τις αυθεντικές εκτελέσεις τους, είτε με δεύτερες…
Ο Σταμάτης Κόκοτας το φθινόπωρο του 1984 θα ηχογραφήσει ένα διπλό άλμπουμ με επανεκτελέσεις 24 εκ των σπουδαιότερων στιγμών από τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 (αλλά και των αρχών του ’80) και γενικό τίτλο «Τα μεγάλα τραγούδια».
Τέσσερα από αυτά, έχουνε μουσική Ξαρχάκου κι ερμηνεύτηκαν για πρώτη φορά από δύο σημαντικότατες γυναικείες φωνές: Της Βίκυς Μοσχολιού («Η νύχτα», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι», «Τι έχει και κλαίει το παιδί») και της Πόλυς Πάνου («Τι να την κάνεις τη ζωή», από τα «Κόκκινα φανάρια»)…
Κάτι ανάλογο θα γίνει και το 2002, όταν στο πλαίσιο της σειράς «Αυτά που ήθελα να πω», ο Κόκοτας θα ηχογραφήσει ένα CD (πια…) με 16 παλιά κι αγαπημένα τραγούδια διαφόρων συνθετών. Φυσικά, δε θα μπορούσε να λείπει ο Σταύρος Ξαρχάκος με τα «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή» και «Υπομονή»…
Όσο για τις επί σκηνής εμφανίσεις τους, ήτανε πραγματικά συγκινητικό το «ξανασμίξιμό» τους το 2013 στο Μέγαρο Μουσικής και στο Ηρώδειο, όπου ο ερμηνευτής παρουσίασε ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της σπουδαίας καριέρας του με τη μουσική επιμέλεια του συνθέτη…
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…