Γράφει η Μαρία Αβραμίδου
Η Cleo (η Yalitza Aparicio, σε μια θαυμάσια ερμηνεία), ιθαγενής Μεξικανή, είναι γκουβερνάντα των τεσσάρων παιδιών μιας εύπορης μεσοαστικής οικογένειας λευκών που ζει στην πόλη του Μεξικό, στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Αναπάντεχα γεγονότα πρόκειται να αλλάξουν ριζικά τη ζωή όλων τους…
Το «Ρόμα» (”Roma”) είναι η πλέον προσωπική δημιουργία ενός σκηνοθέτη τον οποίο εκτιμώ ιδιαίτερα για το γεγονός ότι δεν διστάζει να καταπιαστεί με διαφορετικά είδη στη φιλμογραφία του –και σχεδόν πάντα με ξεχωριστό αποτέλεσμα και ύφος. Αυτήν τη φορά, ο Alfonso Cuarón ανατρέχει στις αναμνήσεις των παιδικών του χρόνων στη Roma, τη γειτονιά όπου μεγάλωσε, και γράφει, σκηνοθετεί, μοντάρει και αναλαμβάνει τη διεύθυνση της υποβλητικής ασπρόμαυρης φωτογραφίας στη νέα του ταινία, η οποία τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας και σαρώνει τα βραβεία των Ενώσεων Κριτικών διεθνώς. Το έργο του μεξικανού δημιουργού αποτελεί μια σύγχρονη ανασύσταση νεορεαλιστικής ταινίας, με έμφαση στις ιστορίες των απλών ανθρώπων. Ακριβώς επειδή το φιλμ του περιγράφει την καθημερινότητα, δεν διαθέτει ιδιαίτερη δράση –κυλά χωρίς εξάρσεις, όπως συμβαίνει στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων.
Αν και προσωπικά θεωρώ τη δημιουργία του ελαφρώς υπερτιμημένη, δεν μπορώ να παραβλέψω τις –πολλές– αφηγηματικές αρετές και πρωτοτυπίες της: υπάρχει απόλυτος ρεαλισμός, ο οποίος τονίζεται από στιγμές σουρεαλιστικές, ενώ η διαδικασία της ενηλικίωσης και της διαδρομής προς το μέλλον πηγάζει μέσα από το παρελθόν και τις μνήμες της παιδικής ηλικίας. Ο Cuarón επιλέγει να πει την ιστορία του από την οπτική των «αδυνάμων», καθώς οι κεντρικοί χαρακτήρες του έργου του είναι γυναίκες –αρκετές εκ των οποίων ιθαγενείς, μέλη μειονότητας– και παιδιά. Οι άνδρες είναι απόντες, αναξιόπιστοι ή και τα δυο μαζί –όμως προφανώς αυτή ήταν η πραγματικότητα που βίωσε μικρός και δεν φαίνεται να τους αντιμετωπίζει «εκδικητικά». Οι αλλαγές μέσα στη μικρή κοινωνία μιας οικογένειας είναι γι’ αυτόν πιο σημαντικές από τις ανατροπές που λαμβάνουν χώρα στην ευρύτερη κοινωνία και τις οποίες χρησιμοποιεί ως –καθοριστικό ενίοτε– φόντο της ιστορίας του. Μιας ιστορίας που χαρακτηρίζεται, ας μου επιτραπεί η έκφραση, από μια «σκληρή αθωότητα» και ένα ειρωνικό, υποδόριο χιούμορ, ενώ διαθέτει στιγμές όπου το συναίσθημα σε χτυπά κυριολεκτικά σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Η κάθαρση έρχεται σχεδόν φευγαλέα και συμβολικά, μέσα απ’ τη φωτιά και το νερό. Και η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο είναι πάντα εκεί –ακόμη κι αν μοιάζει μακρινή. Η ζωή δεν είναι ταινία –είναι απλώς η ζωή– μοιάζει να λέει ο ταλαντούχος δημιουργός. Ίσως και για να εντείνει αυτήν την αίσθηση, το έργο του δεν διαθέτει καθόλου πρωτότυπη μουσική επένδυση. Και μπορεί η τέχνη πάρα πολλές φορές να εμπνέεται από τη ζωή –υπάρχουν όμως εξίσου αμέτρητες φορές όπου το να ζεις θέλει τέχνη…
*Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους σε διανομή από το Netflix, από την Πέμπτη, 13 Δεκεμβρίου.
—————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…