Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 20 Απριλίου 2012
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
 |
ΛΟΥΚΑΣ ΘΑΝΟΣ
«ΣΑΛΠΙΣΜΑ» (COLUMBIA 70858)
|
Πόσος καιρός χρειάζεται από τη στιγμή που ξεκινά η προετοιμασία ενός δίσκου μέχρι την κυκλοφορία του; Λίγοι μήνες μόνο, ίσως και λιγότερο με τις σημερινές ευκολίες που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία. Πώς θα σας φαινόταν όμως αν μαθαίνατε ότι για να βγει ένα άλμπουμ στις βιτρίνες των δισκοπωλείων χρειάστηκε να περάσουν …οκτώ ολόκληρα χρόνια;
Κι όμως, ακριβώς αυτό συνέβη με το «Σάλπισμα». Πρόκειται για μια σειρά μελοποιημένων ποιημάτων γνωστών Ελλήνων ποιητών με τη συνθετική ματιά του Λουκά Θάνου, ο οποίος ξεκίνησε και ολοκλήρωσε τούτη τη δουλειά την τριετία 1969-1972. Εν συνεχεία, το 1974 έγιναν οι ενορχηστρώσεις και το 1976 ο Νίκος Ξυλούρης ήταν εκείνος που έδωσε φωνή στο έργο. Ωστόσο, η κυκλοφορία του καθυστέρησε αρκετά και μάλιστα η χήρα του αξέχαστου «αρχάγγελου» Ουρανία, είχε πει ότι όταν πήγε στην ΑΕΠΙ για να δηλώσει τη συμμετοχή του συζύγου της στο δίσκο, το όνομά του δεν υπήρχε στα αρχεία του φορέα!
Τελικώς, το άλμπουμ κυκλοφόρησε λίγες ημέρες μετά τον πρόωρο θάνατο του Ξυλούρη, τον Φεβρουάριο του 1980. Δηλαδή, αν υπολογίσουμε το γεγονός ότι ο Θάνος ξεκίνησε τη δουλειά το 1969, χρειάστηκε να περάσουν έντεκα χρόνια για να τη δει να κυκλοφορεί. Δεν πρόλαβε όμως να κάνει το ίδιο ο αείμνηστος λυράρης…
Πάντως, η ιστορία αναφορικά με τη χρονολογία έκδοσης του έργου είναι λίγο μπερδεμένη. Ο αριθμός που έχει δώσει η εταιρεία (70858) παραπέμπει στο 1978 κι αυτό είναι το έτος που αναφέρεται στην ετικέτα του δίσκου. Κατά πάσα πιθανότητα, το άλμπουμ ήταν έτοιμο να βγει τότε αλλά η έκδοσή του αναβλήθηκε για άγνωστους λόγους κι εμφανίστηκε τελικώς μετά το χαμό του ερμηνευτή του…
Όπως και να ‘χει, πρόκειται για ένα εξαιρετικό δημιούργημα από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο Λουκάς Θάνος με υποδειγματικές μελωδίες κι ενορχηστρώσεις δίνει μια νέα διάσταση στη σύγχρονη ελληνική ποίηση, η οποία ως τότε ήταν ως επί το πλείστον συνυφασμένη με το έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Εδώ, κυριαρχεί η λιτότητα στην ορχήστρα και φυσικά ο Ξυλούρης δίνει πραγματικό ρεσιτάλ ερμηνείας.
Η ποιητική μερίδα του λέοντος ανήκει στον Κώστα Καρυωτάκη, στα ποιήματα του οποίου είναι αφιερωμένη ολόκληρη η δεύτερη πλευρά του δίσκου. Μάλιστα, οι «Ιδανικοί αυτόχειρες» παρουσιάζονται εδώ σε μια πιο ολοκληρωμένη μορφή από εκείνη που μας τους είχε δώσει ο Δήμος Μούτσης μέσα από την «Τετραλογία» το 1975 με τη φωνή του αείμνηστου Χρήστου Λεττονού.
Υπάρχει επίσης και αρκετός Κώστας Βάρναλης και δικό του είναι το πιο γνωστό τραγούδι του άλμπουμ. Πρόκειται για τη «Μπαλάντα του κυρ Μέντιου», η οποία τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πασίγνωστη και τραγουδιέται παντού, δυστυχώς όχι πάντα από τις ιδανικές φωνές. Είναι όμως ένα κομμάτι που έχει τη «σφραγίδα» του Ξυλούρη κι αυτό δεν αλλάζει…
Γενικότερα, όλος ο δίσκος είναι εξαιρετικός. Ξεχωρίζουν όμως τα «Οι πόνοι της Παναγιάς» και «Είσαι ψυχή μου», χωρίς να υστερούν τα υπόλοιπα.
Παραγωγός ήταν ο Γιώργος Πετσίλας και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο. Στη θήκη του δίσκου υπάρχει σημείωμα του συνθέτη, καθώς και φωτογραφία του με τον Ξυλούρη…
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Η μπαλάντα του κυρ-Μέντιου (Κ. Βάρναλη)
02. Την καρδιά σου (Δ. Θάνου)
03. Τις νύχτες (Α. Αλεξάνδρου)
04. Μια κόρη (Δ. Θάνου)
05. Πόνοι της Παναγιάς (Κ. Βάρναλη)
06. Κι αν έσβησε (Κ. Καρυωτάκη)
07. Ιδανικοί αυτόχειρες (Κ. Καρυωτάκη)
08. Δεν αγαπάς (Κ. Καρυωτάκη)
09. Είσαι ψυχή μου (Κ. Καρυωτάκη)
10. Το άγαλμα της ελευθερίας (Κ. Καρυωτάκη)
|
ΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ – ΣΩΤΙΑ ΤΣΩΤΟΥ
«ΕΓΩ ΖΩΓΡΑΦΙΣΑ ΤΗ ΓΗ» (PHILIPS 814150-1) |
Δεν είναι λίγοι οι τραγουδιστές που «πειραματίστηκαν» μουσικά κατά τη διάρκεια της καριέρας τους και ρίσκαραν να ερμηνεύσουν διάφορα είδη τραγουδιών, χωρίς να χάσουν την αγάπη και τη στήριξη του κόσμου. Ωστόσο δεν τα κατάφεραν όλοι κι ένας απ’ αυτούς είναι ο Πασχάλης…
Το κοινό τον είχε αγαπήσει ως τον πιο αντιπροσωπευτικό ερμηνευτή της ποπ μουσικής στην Ελλάδα και η επιλογή του το 1983 να ηχογραφήσει ένα δίσκο που δεν είχε απολύτως καμία σχέση με το στυλ που είχε υιοθετήσει ως τότε αποδείχτηκε εμπορικά ανεπιτυχής.
Ο λόγος για το άλμπουμ «Εγώ ζωγράφισα τη γη» σε μουσική του Δώρου Γεωργιάδη και στίχους της αείμνηστης Σώτιας Τσώτου. Η θεματολογία του έχει να κάνει με τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετώπιζε (κι εξακολουθεί ν’ αντιμετωπίζει) ο πλανήτης μας, τα οποία συνήθιζε (και συνεχίζει…) να τραγουδά ο Κώστας Χατζής.
Η αφόρητη ζωή στην πόλη, οι αμβλώσεις, τα αμύθητα ποσά που ξοδεύονται για όπλα, η μόλυνση του περιβάλλοντος, ο «πόλεμος των άστρων» που ήταν τότε στην επικαιρότητα και γενικότερα τα κακώς κείμενα της παγκόσμιας κοινωνίας παρουσιάζονται με τη φωνή ενός τραγουδιστή που ως τότε ήταν συνώνυμος των πάρτι, της διασκέδασης και του χορού…
Ο ίδιος ο Πασχάλης πολλά χρόνια μετά θ’ αναφέρει ότι η αντίδραση της εταιρείας αναφορικά με τη συγκεκριμένη δουλειά ήταν μεγάλη. Χαρακτηριστική είναι η κουβέντα που του είπε ο τότε διευθυντής της, Βίκος Αντίππας: «Αυτό τον δίσκο θα τον κάνεις μόνο πάνω από το πτώμα μου». Τελικώς, αποδείχτηκε ότι μάλλον είχε δίκιο καθώς ο κόσμος δεν ανταποκρίθηκε στην πρόταση του ερμηνευτή κι έτσι το άλμπουμ δεν «περπάτησε» καθόλου στην αγορά…
Τούτο βεβαίως δε σημαίνει ότι τα τραγούδια και οι ερμηνείες δεν είναι καλά. Κάθε άλλο. Υπάρχουν αρκετές καλές στιγμές και τα μηνύματα που θέλουν να περάσουν οι δημιουργοί γίνονται περισσότερο εμφατικά με τη χρησιμοποίηση φυσικών ήχων (λ.χ. ο θόρυβος των αυτοκινήτων και οι κόρνες στους δρόμους στο «Η πόλη αυτή δε μας χωρά» ή ο αυθεντικός ήχος της βόμβας που έπεσε στη Χιροσίμα στα «Διαστημόπλοια»).
Ο Πασχάλης αποδίδει ιδανικά αυτά τα κομμάτια, όμως φαίνεται ότι το κοινό δεν ήταν έτοιμο ή πρόθυμο να τον δεχτεί σε τούτη την αλλαγή που προσπάθησε να κάνει. Έτσι, μέχρι και σήμερα ο εν λόγω δίσκος παραμένει σχεδόν άγνωστος και ο ίδιος ο τραγουδιστής δεν επιλέγει κάποια από τα τραγούδια του στις κατά καιρούς εμφανίσεις του.
Παραγωγός ήταν ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο και βοηθό τον Γιώργο Παπαχριστοφόρου. Στο οπισθόφυλλο υπάρχει σημείωμα των δημιουργών για το άλμπουμ, ενώ η «συσκευασία» συνοδεύεται από ένα φωτογραφικό κολάζ που απεικονίζει τα προβλήματα της οικουμένης…
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Αλλάζουμε
02. Εγώ ζωγράφισα τη γη
03. Η πόλη αυτή δε μας χωρά
04. Ο τελευταίος χριστιανός
05. Τα λεφτά
06. Τα διαστημόπλοια
07. Απ’ όλα τα παιδιά ζητώ συγνώμη
08. Η χρυσαλλίδα (άμβλωση)
09. Καλώς ήρθες αγάπη
10. Ρωτάνε γιατί νοιάζομαι για σένα
11. Χαμογέλασε στον ήλιο