Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2013
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
 |
ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ-ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ
“ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ” (COLUMBIA 70146)
|
Η πτώση της δικτατορίας μετρά μόλις λίγους μήνες την εποχή που εκδίδεται η πρώτη δισκογραφική δουλειά του Σταύρου Ξαρχάκου μετά τη μεταπολίτευση (Δεκέμβριος 1974). Πάνω σε στίχους του Νίκου Γκάτσου (με τον οποίο τον συνδέει ένα λαμπρό μουσικό παρελθόν) γράφει δέκα τραγούδια, έξι εκ των οποίων ερμηνεύει η Βίκυ Μοσχολιού και τέσσερα ο Νίκος Δημητράτος.
Η επιλογή των τραγουδιστών δεν είναι τυχαία, καθώς η Μοσχολιού ουσιαστικά άρχισε την καριέρα της τραγουδώντας Ξαρχάκο («Χάθηκε το φεγγάρι», «Βάλε κι άλλο πιάτο» κ.α.), ενώ ο Δημητράτος είχε κάνει εντύπωση λίγους μήνες νωρίτερα ερμηνεύοντας μοναδικά το «Προσκύνημα» σε στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλλη στη μεγάλη θεατρική επιτυχία του θιάσου Καρέζη-Καζάκου «Το μεγάλο μας τσίρκο», όπου τη μουσική είχε γράψει ο Ξαρχάκος.
Η ενορχήστρωση – που ανήκει φυσικά στον ίδιο τον συνθέτη – δίνει έμφαση κυρίως στο πιάνο και στο βιολοντσέλο και κατά δεύτερο λόγο στο σαντούρι, ενώ χρησιμοποιείται και λύρα στο «Εμείς που μείναμε» που κλείνει το δίσκο.
Πρόκειται πραγματικά για δέκα «διαμάντια», ερμηνευμένα μοναδικά από δύο σπουδαίους τραγουδιστές. Η Βίκυ Μοσχολιού θυμίζει ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας όταν τραγουδά τα «Νυν και αεί», «Στον κάτω δρόμο» και «Μεγάλη Παρασκευή», ενώ ο Νίκος Δημητράτος ξεχωρίζει για τις στιβαρές ερμηνείες του στα «Δόκανα», «Ο μαύρος ήλιος» και «Ήρθε ο καιρός».
Γενικά, πρόκειται για μιαν εξαιρετική δουλειά που ναι μεν μιλά κατά βάση για τα βάσανα και τις κακουχίες του ελληνικού λαού, αλλά συνάμα τονίζει και την αισιοδοξία για το μέλλον, επισημαίνοντας ότι η φυλή μας είναι αθάνατη και θα προχωρά μπροστά όσα κι αν πάθει.
Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν οι στίχοι των τραγουδιών και φωτογραφίες των συντελεστών, ενώ το θέμα του εξωφύλλου (ένα στεφάνι από λουλούδια) έχει ζωγραφίσει ο σπουδαίος Γιάννης Μόραλης.
Την παραγωγή έκανε ο Γιώργος Μακράκης, ενώ η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο (αδελφό της τραγουδίστριας Νάντιας Κωνσταντοπούλου) και βοηθό τον Γιάννη Παπαϊωάννου.
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Νυν και αεί (Β. Μοσχολιού)
02) Στον κάτω δρόμο (Β. Μοσχολιού)
03) Τα δόκανα (Ν. Δημητράτος)
04) Μεγάλη Παρασκευή (Β. Μοσχολιού)
05) Ήρθε ο καιρός (Ν. Δημητράτος)
06) Ο μαύρος ήλιος (Ν. Δημητράτος)
07) Η λιόστρα (Β. Μοσχολιού)
08) Ο δράκος (Ν. Δημητράτος)
09) Ανώνυμον (Β. Μοσχολιού)
10) Εμείς που μείναμε (Β. Μοσχολιού)
|
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ
«ΟΡΟΠΕΔΙΟ» (COLUMBIA 70255)
|
Αυτό το έργο είναι ίσως από τα λιγότερο γνωστά του Γιάννη Μαρκόπουλου και -κατά την προσωπική μου γνώμη- από τα πιο «αδικημένα». Βεβαίως, η δουλειά του σπουδαίου συνθέτη «ανδρώθηκε» και ωρίμασε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, αλλά μετά τη μεταπολίτευση εκτονώθηκε…
Στη συγκεκριμένη περίοδο και συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 1976 κυκλοφόρησε και το «Οροπέδιο» σε ποίηση Μιχάλη Κατσαρού, αλλά και με εμβόλιμους στίχους και κείμενα του Μαρκόπουλου. Είναι ένα έργο που μιλά για την προσπάθεια του ανθρώπου να επιβιώσει μέσα σε όλα τα κακώς κείμενα που συμβαίνουνε γύρω του -σύνηθες και διαχρονικό αυτό το ζήτημα…
Ο συνθέτης βασίζεται για ακόμη μια φορά στην παραδοσιακή μουσική κι επί τούτου χρησιμοποιεί και τα σχετικά όργανα στην ενορχήστρωση, παρουσιάζοντας και πάλι ένα άκρως ικανοποιητικό αποτέλεσμα για τον ακροατή…
Ως προς τους ερμηνευτές, καμία έκπληξη. Υπάρχει κατά βάση η ίδια «ομάδα» που έλαβε μέρος και στα προηγούμενα δισκογραφικά έργα του κι εμφανιζόταν μαζί του σε μπουάτ και συναυλίες (την εν λόγω περίοδο στο «Κύτταρο» στην Πλάκα).
Μιλάμε βεβαίως για τον Λάκη Χαλκιά, τον Χαράλαμπο Γαργανουράκη, τη Λιζέττα Νικολάου και τον Παύλο Σιδηρόπουλο, με νέα προσθήκη εδώ τη Βασιλική Λαβίνα στην πρώτη συνεργασία της με τον Μαρκόπουλο, με τον οποίο μοιράζεται τη ζωή και την πορεία της μέχρι και σήμερα…
Κάποια από τα τραγούδια του «Οροπεδίου» παρουσιάστηκαν λίγο αργότερα στην τηλεοπτική «Μουσική βραδιά» του Γιώργου Παπαστεφάνου στην πάλαι ποτέ ΕΡΤ. Αυτά που ακούστηκαν περισσότερο, είναι το «ομαδικό» «Τύμπανα παίζω» και το «Να ‘μαι Ιησού Κρίσνα Μωϋσή»…
Παραγωγός ήταν ο Γιώργος Μακράκης και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia από το Νοέμβριο του 1975 ως τον Ιανουάριο του 1976 με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο και βοηθούς τους Γιάννη Παπαϊωάννου και Γιώργο Τζάννες.
Το θέμα του εξωφύλλου είναι ζωγραφιά του Σπύρου Ορνεράκη από τη διακόσμηση του «Κύτταρου» κι εκεί βγήκε και η ομαδική φωτογραφία που υπάρχει στο εσώφυλλο του άλμπουμ, ενώ στο οπισθόφυλλο περιλαμβάνονται τα βιογραφικά συνθέτη και ποιητή. Στη θήκη του δίσκου υπάρχουν οι στίχοι των τραγουδιών…
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Εισαγωγή έργου (Ορχήστρα)
02) Να μην ακούγεται ήχος (Χαλκιάς-Γαργανουράκης-Νικολάου)
03) Τρέχω με το άλογό μου (Νικολάου)
04) Μέσα στο δέντρο (Χαλκιάς)
05) Δεν ήρθα σαν ξένος (Σιδηρόπουλος-Νικολάου, με παρεμβολή ποιήματος του Σύλβιου)
06) Τα οράματά μου (Γαργανουράκης και χορωδία)
07) Τύμπανα παίζω (Χαλκιάς, Γαργανουράκης, Νικολάου, Λαβίνα)
08) Δεν ακούς τη φωνή μου (Χαλκιάς-Νικολάου)
09) Να ‘μαι Ιησού Κρίσνα Μωϋσή (Γαργανουράκης)
10) Μάχομαι (Λαβίνα)
11) Θα κτίσω τη νέα σας πόλη (Νικολάου και χορωδία)
12) Άνεμος, νερό, φωτιά (Χαλκιάς και χορωδία. Απαγγέλει ο ηθοποιός Λευτέρης Βογιατζής)