Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Τρίτη 23 Ιουλίου 2013

“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————–

Δήμος Μούτσης – Νίκος Γκάτσος
Δρομολόγιο με ένα χαμόγελο

 

Το 1966 ο Δήμος Μούτσης μπαίνει στη δισκογραφία με το πρώτο του τραγούδι. Είναι το «Μεσ’ απ’ το παλιό μου σπίτι» με τον Γιάννη Πουλόπουλο, στον οποίο χρεώθηκαν οι στίχοι ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τους έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις. Σχεδόν ταυτόχρονα, ηχογραφείται και με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και ακούγεται αρκετά.

Μέχρι τότε, ο Μούτσης ήταν βιολονίστας κι έπαιζε φυσαρμόνικα, καθώς είχε κάνει σημαντικές μουσικές σπουδές. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του και ως συνθέτης κι αμέσως έγινε γνωστός. Η Columbia δεν έχασε την ευκαιρία και υπέγραψε αποκλειστικό συμβόλαιο συνεργασίας μαζί του, δίνοντάς του την ευκαιρία να υπογράψει πολλές, μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες.

Ως προς τον στίχο, το μεγαλύτερο κομμάτι της πρώτης περιόδου του (1966-1971) ανήκει στον Νίκο Γκάτσο, ο οποίος ήδη είχε γράψει τη δική του ξεχωριστή πορεία και ιστορία στο τραγούδι. Οι δυο τους συνυπέγραψαν πολύ σπουδαίες δημιουργίες, οι οποίες μπήκαν στα σπίτια όλων των Ελλήνων και μέχρι σήμερα εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν στη νυχτερινή διασκέδαση και όχι μόνο.

Πάντως, ο ίδιος ο συνθέτης πολλά χρόνια αργότερα ανέφερε ότι ο ποιητής δεν του έδωσε τους καλύτερους στίχους του, αφού -όπως υποστήριξε στα λεγόμενά του- τους κρατούσε για τον Μάνο Χατζιδάκι.

Όπως και να ‘χει, το συγκεκριμένο «δίδυμο» έγραψε τη δική του ξεχωριστή ιστορία στην ελληνική μουσική και τις δημιουργίες τους ερμήνευσαν ορισμένοι από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές που έβγαλε αυτός ο τόπος όπως ο Σταμάτης Κόκοτας, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης κ.α.

afierwmeno_2013_07_23_gkatsos_moutsis

Οι πρώτες επιτυχίες

Μούτσης και Γκάτσος θα συνεργαστούν για πρώτη φορά το 1967 και μέσα από τις 45 στροφές θα έχουν τις πρώτες μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες τους. Αρχικά, θα δώσουν τρία τραγούδια στον -δυναμικά ανερχόμενο εκείνη την εποχή- Σταμάτη Κόκοτα ο οποίος ήδη είχε αρχίσει να δημιουργεί ένα «θρύλο» γύρω από το όνομά του.

Πρόκειται για τα «Βρέχει ο Θεός («Σιγά-σιγά»)», «Πήρες το μεγάλο δρόμο» και «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», τα οποία θ’ αγαπηθούν από την πρώτη στιγμή και μέχρι σήμερα παραμένουν ισχυρά «όπλα» στη «φαρέτρα» του εκλεκτού ερμηνευτή.

Ειδικά το «Σιγά-σιγά» αγαπήθηκε τόσο, που γνώρισε αρκετές επανεκτελέσεις ακόμη κι από τραγουδιστές που δεν είχαν καμία σχέση με το ελαφρολαϊκό είδος, όπως λ.χ. ο …Τόνι Πινέλλι!

Την ίδια χρονιά (1967), η Βίκυ Μοσχολιού θα ηχογραφήσει το πασίγνωστο «Σ’ έβλεπα στα μάτια» που αμέσως θα γίνει τεράστια επιτυχία, αλλά και τα επίσης γνωστά «Φαρμάκι τα γεράματα» (σχεδόν ταυτόχρονα το ερμήνευσε και ο Κόκοτας) και «Πού να ‘βρω ταχυδρόμο»

Αυτές οι μεγάλες επιτυχίες θα οδηγήσουν την εταιρεία στην απόφαση να καθιερώσει το «δίδυμο» Μούτσης-Γκάτσος ως «ενιαίο και αδιαίρετο» τα επόμενα χρόνια και δε θα κάνει λάθος, αφού τα σπουδαία τραγούδια θα έρχονται το ένα μετά το άλλο…

«Κάποιο καλοκαίρι» και άλλα…

Το 1968, συνθέτης και στιχουργός επιχειρούν ένα «άνοιγμα» στους δίσκους 33 στροφών που δειλά-δειλά είχαν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στην ελληνική αγορά. Έτσι, γράφουν το άλμπουμ «Κάποιο καλοκαίρι» με «βαρύ πυροβολικό» τον Σταμάτη Κόκοτα και δίπλα του νέους ή πρωτοεμφανιζόμενους τραγουδιστές όπως η Ελένη Ροδά, ο Γιώργος Χατζηαντωνίου και η Μαρία Δουράκη.

Η επιτυχία είναι και πάλι μεγάλη. Ο Κόκοτας συνεχίζει τη «χρυσή» πορεία του και προσθέτει νέα «στολίδια» στο ρεπερτόριό του, με κορυφαίο την πασίγνωστη «Πειραιώτισσα» που μάλιστα ηχογραφείται σε δύο διαφορετικές εκτελέσεις.

Ακολουθούν η «Άπονη καρδιά» και το «Απόψε μην αργείς» που κι αυτά κατέχουν περίοπτη θέση στη μακρά κι επιτυχημένη πορεία του «τραγουδιστή με τις φαβορίτες»

Στον ίδιο δίσκο, η Ροδά ερμηνεύει ένα από τα ωραιότερα τραγούδια της καριέρας της με τη συνοδεία χορωδίας, όπου υπάρχει και η φράση που έδωσε τον τίτλο στο άλμπουμ («Κάποιο καλοκαίρι»). Ο λόγος για «Τα καράβια μου», ένα πραγματικά υπέροχο κομμάτι…

Επιπλέον, η Δουράκη κάνει ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο με το «Μια βραδιά στη Λάρισα» κερδίζοντας τις εντυπώσεις με την όμορφη φωνή της, χωρίς όμως να φτάσει ποτέ στην κορυφή αν κι έκανε μια σχετικά καλή πορεία στο χώρο. Σημειωτέον ότι το τραγούδι έγινε πιο γνωστό όταν το ηχογράφησε σε δεύτερη εκτέλεση η Βίκυ Μοσχολιού το 1973 στις «Στροφές»

Την ίδια χρονιά, το «δίδυμο» θα συνεργαστεί για πρώτη φορά με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία, αν και τα τραγούδια ήταν αρκετά καλά («Άκου Γρηγόρη να σου πω» και «Ήρθα μ’ ένα δάκρυ»).

Επίσης, θα «συναντηθεί» εκ νέου με τη Μοσχολιού με τα «Μη κάνεις πείσματα» και «Το ρετιρέ». Το πρώτο θ’ ακουστεί κάπως, αλλά περισσότερο το …1977 με την επανεκτέλεση της Άλκηστης Πρωτοψάλτη μέσα από το πρώτο προσωπικό της άλμπουμ με τίτλο «Απλά τραγούδια»

«Ένα χαμόγελο» και Δήμητρα Γαλάνη…

Είμαστε πλέον στο 1969 και η συνεργασία Μούτση και Γκάτσου συνεχίζεται. Είναι η χρονιά που ετοιμάζουν το δεύτερο «μεγάλο» δίσκο τους, που θα τιτλοφορηθεί «Ένα χαμόγελο». Αυτή τη φορά, βασικός ερμηνευτής θα είναι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης που θα ηχογραφήσει ένα από τα σπουδαιότερα τραγούδια της μέγιστης πορείας του, το «Αύριο πάλι»

Εξίσου γνωστά θα γίνουν και τα άλλα κομμάτια που ερμηνεύει ο «Σερ» σε τούτο το άλμπουμ», το «Μ’ ένα παράπονο» και το «Είχαμε περηφάνια». Σημειωτέον ότι αυτά τα τραγούδια επρόκειτο να ηχογραφήσει ο Μανώλης Μητσιάς (μάλιστα εμφανίστηκε στο φιλμ «Ένας μάγκας στα σαλόνια» να τραγουδά το «Μ’ ένα παράπονο»), αλλά προτιμήθηκε ο Μπιθικώτσης λόγω «ονόματος»

Το «γεγονός» του δίσκου όμως είναι η παρθενική εμφάνιση της 17χρονης Δήμητρας Γαλάνη στη δισκογραφία (προσωπική ανακάλυψη του Μούτση), με μια φωνή που ναι μεν φαίνεται καθαρά «άγουρη» και «άψητη», όμως ήταν εμφανές ότι ήταν ευθύς εξαρχής φανερό ότι προοριζόταν για σπουδαία πράγματα κι ευτυχώς, δεν διέψευσε κανέναν. Εδώ την ακούμε στο πασίγνωστο «Κάποιο τρένο» και στο υπέροχο «Βράδιασε»

Την ίδια χρονιά, η Γαλάνη θα ηχογραφήσει και τα «Μια Παρασκευή» και «Ρίνα-Κατερίνα μου», το οποίο ακουγόταν στην ταινία «Ένας μάγκας στα σαλόνια» από τον Γιάννη Βόγλη και τη Μέμα Σταθοπούλου…

Στο «Ένα χαμόγελο» συμμετέχει και ο «συνήθης ύποπτος» Σταμάτης Κόκοτας με τα «Όμορφα που ‘ναι στο νησί» και «Με γνώρισες φτωχόπαιδο» που ακούστηκαν αρκετά.

Η δεκαετία του ’70 ως «Το δρομολόγιο»

Στον τελευταίο χρόνο του συμβολαίου του Δήμου Μούτση με την τότε Columbia (1970), τα τραγούδια που έγραψε με τον Νίκο Γκάτσο δεν ήταν πολλά όπως τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, κάποια από αυτά έγιναν ιδιαίτερα γνωστά κι αγαπήθηκαν από το κοινό, ενώ συνεργάστηκαν και με άλλους νέους τραγουδιστές.

Πρώτος-πρώτος ο Μανώλης Μητσιάς, που είχε γίνει γνωστός από τη μια μέρα στην άλλη με την «Ελευσίνα» των Μούτση-Ανδρεόπουλου ένα χρόνο πριν. Το 1970 λοιπόν, ο εκλεκτός ερμηνευτής θα συνεργαστεί με το «δίδυμο» Μούτση-Γκάτσου και θα ηχογραφήσει τα «Δρόμο το δρόμο», «Τα φανταράκια», «Κάποια νύχτα» (το επανεκτέλεσε ο Αντώνης Καλογιάννης το 1972 στο «Συνοικισμό Α») και το πολύ γνωστό «Μη ρωτάς».

Εν συνεχεία, έρχεται η ώρα του Λευτέρη Μυτιληναίου που κάνει μεγάλη επιτυχία με το «Κυρά μου αριστοκράτισσα», το οποίο την ίδια χρονιά εμφανιζόταν να ερμηνεύει ο Νίκος Δαδινόπουλος στο φιλμ «Η αριστοκράτισσα και ο αλήτης»

Εξάλλου, συνθέτης και στιχουργός δίνουν στη Βίκυ Μοσχολιού το «Τη νύχτα που σ’ αντάμωσα», ένα «ιδιαίτερο» τραγούδι που θα γίνει πιο γνωστό το 1975 μέσα από την επανεκτέλεση της Δήμητρας Γαλάνη στο άλμπουμ της «Λεπτομέρειες»

Από εκεί και πέρα, η πορεία του Δήμου Μούτση θα είναι τελείως διαφορετική. Αρχικά, θα υπογράψει συμβόλαιο συνεργασίας με την «Ελλαδίσκ» (γνωστότερη ως PHILIPS ή Polygram) και θα κάνει σπουδαίους δίσκους όπως «Ο Άγιος Φεβρουάριος», «Συνοικισμός Α» και «Στροφές», χωρίς τη συμμετοχή του Γκάτσου πλην των δεύτερων εκτελέσεων που αναφέραμε παραπάνω.

Αλλά και όταν θα επιστρέψει στην Columbia το 1974, οι δρόμοι του με τον σπουδαίο ποιητή-στιχουργό δε θα συναντηθούν αμέσως. Είναι η εποχή που ο Μούτσης αποφασίζει ν’ αλλάξει μουσικό ύφος και αρχίζει να «ψάχνεται» με πιο «ηλεκτρικούς» ήχους, διαμορφώνοντας πλέον ένα εντελώς προσωπικό στυλ.

Ώσπου φτάνουμε στο 1979, όταν ο συνθέτης θα συνεργαστεί ξανά -και για τελευταία φορά- με τον Γκάτσο για ένα νέο δίσκο. Πρόκειται για «Το δρομολόγιο» με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά και είναι η πρώτη και τελευταία φορά που το «δίδυμο» θα ετοιμάσει μια ολοκληρωμένη δουλειά για ένα και μόνο τραγουδιστή.

Από το ύφος των τραγουδιών φαίνεται ξεκάθαρα η μουσική αλλαγή του Μούτση, καθώς κυριαρχεί το “country” στις μελωδίες του. Και ο Γκάτσος όμως αποφεύγει σχεδόν ολοκληρωτικά τις αναφορές στον έρωτα και μιλά για τα σύγχρονα (και δυστυχώς διαχρονικά) προβλήματα της ντόπιας και διεθνούς κοινωνίας αλλά και για την πολιτική κατάσταση, κάνοντάς το συχνά με σκωπτικό («Τρεις Αμερικάνοι», «Σαν τον Τσε Γκεβάρα») αλλά και κάποιες φορές πολύ σκληρό τρόπο («Οι ρήτορες», «Ελλάδα-Ελλάδα»).

Ο δίσκος θα πάει σχετικά καλά εμπορικά και θα βγάλει ορισμένες γνωστές ως σήμερα επιτυχίες. Πρώτη και κύρια, «Στο Άγιον Όρος». Εξάλλου, ακούστηκαν πολύ και τα «Μακρινή της αγάπης ώρα» και «1922»

Ιδιαίτερη αναφορά όμως πρέπει να γίνει στο «Ελλάδα-Ελλάδα», το οποίο ακούγοντάς το σήμερα μοιάζει τόσο επίκαιρο όσο ποτέ…

Αυτή ήταν και η τελευταία δισκογραφική συνεργασία του Δήμου Μούτση με τον Νίκο Γκάτσο. Παραλίγο να επαναληφθεί το 1990 όταν ο συνθέτης ετοίμαζε ένα δίσκο για τη Νάνα Μούσχουρη, όμως κάτι τέτοιο τελικώς δεν έγινε…

Η …σούμα

Συνολικά, ο Δήμος Μούτσης και ο Νίκος Γκάτσος έγραψαν μαζί 51 τραγούδια, τα οποία ανά τραγουδιστή είναι τα εξής (περιλαμβάνονται οι πρώτες εκτελέσεις τους):

Σταμάτης Κόκοτας: «Βρέχει ο Θεός», «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», «Απόψε μην αργείς», «Ήλιε μου καραβοκύρη», «Οι στρατιώτες», «Στον παράδεισο», «Η Φανή», «Κράτησα μια σπίθα», «Άπονη καρδιά», «Πειραιώτισσα», «Απόψε μην αργείς», «Πήρες το μεγάλο δρόμο», «Όμορφα που ‘ναι στο νησί», «Με γνώρισες φτωχόπαιδο».

Βίκυ Μοσχολιού: «Σ’ έβλεπα στα μάτια», «Πού να ‘βρω ταχυδρόμο», «Φαρμάκι τα γεράματα», «Μη κάνεις πείσματα», «Το ρετιρέ», «Τη νύχτα που σ’ αντάμωσα».

Γρηγόρης Μπιθικώτσης: «Άκου Γρηγόρη να σου πω», «Ήρθα μ’ ένα δάκρυ», «Αύριο πάλι», «Μ’ ένα παράπονο», «Είχαμε περηφάνια».

Μανώλης Μητσιάς: «Κάποια νύχτα», «Μη ρωτάς», «Δρόμο το δρόμο», «Τα φανταράκια», «Σαν τον Τσε Γκεβάρα», «Όταν γυρίσουν», «Η Ασημίνα», «Τρεις Αμερικάνοι», «Στο Άγιον Όρος», «Ποιος έχει δάκρυα να μου δώσει», «1922 («Ανατολή-Ανατολή»), «Μακρινή της αγάπης ώρα», «Τραγούδι του φυλακισμένου», «Οι ρήτορες», «Ελλάδα-Ελλάδα».

Δήμητρα Γαλάνη: «Κάποιο τρένο», «Ρίνα-Κατερίνα μου», «Μια Παρασκευή», «Βράδιασε».

Ελένη Ροδά: «Τα καράβια μου», «Κάτω στα Πετράλωνα».

Λευτέρης Μυτιληναίος: «Κυρά μου αριστοκράτισσα», «Η καρδιά μου συννεφιάζει».

Τόνι Πινέλλι: «Σίλια».

Μαρία Δουράκη: «Μια βραδιά στη Λάρισα».

Γιώργος Χατζηαντωνίου: «Παραθύρι-παραθύρι».

———————

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here