24/9/2012
www.musiccorner.gr
Γράφει η Φαίδρα Παπακαλοδούκα

Η 23η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από την Unesco ως Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου… Δεν αναρωτήθηκα ποτέ πριν τη φετινή παγκόσμια ημέρα βιβλίου, αν η εμπειρία του βιβλίου είναι για όλους ίδια. Θεωρούσα μάλλον ότι είναι. Ότι το ανοίγεις και το αφήνεις να σε πάει στο ταξίδι του.

Τα πρώτα λεπτά της ανάγνωσης είναι αναγνωριστικά. Μετά αφήνεσαι και, όπως ο Owen Wilson στο «Midnight in Ρaris» του Woody Allen, πας σε μέρη που δεν έχεις πάει ποτέ και όμως γίνονται οικεία. Βρίσκεσαι όμως στο περιθώριο του σκηνικού, άκρη άκρη για να μην μπεις στο κάδρο και χαλάσεις την πλοκή. Είσαι εκεί, αλλά δεν μπορείς να παρέμβεις. Δεν μπορείς να αλλάξεις τα εκτυλισσόμενα, να αλλάξεις τη δράση, να προλάβεις τους πρωταγωνιστές σου πριν κάνουν την καταστροφική κίνηση, πριν πουν τα βαριά λόγια. Δεν μπορείς να τους συμπαρασταθείς, συμβουλέψεις ή φωνάξεις όταν τα πόδια τους λυγίζουν, όταν μένουν άπραγοι, όταν κρατούν για τους ίδιους τις ανομολόγητες σκέψεις τους. Δεν μπορείς ούτε να εισβάλλεις σαν το ζιζάνιο για μια μόνο στιγμή να τους πειράξεις λίγο, να τους ανακατέψεις την πράξη του έργου. Όχι, οφείλεις απλά να παρακολουθείς. Και ας νιώθεις ότι τους ξέρεις, ότι απέναντι σου στέκονται ειλικρινείς και σου ξεγυμνώνουν κάθε σκέψη, όνειρο, χαρά και στεναχώρια. Τους ξέρεις τόσο καλά που ακόμα και όταν τους αφήνεις για λίγο, εκεί που η καθημερινότητα σου τρέχει, βλέπεις τυχαία κάποιον που τους μοιάζει. Εσύ δεν μπορείς να πας σε αυτούς, αλλά αυτοί μπορεί να σε αιφνιδιάσουν στιγμιαία μέσω ενός αγνώστου που φοράει παρόμοιο παλτό, ενός κοριτσιού που σου χαμογελάει, μιας γυναίκας με το ίδιο θλιμμένο βλέμμα, ενός σκηνικού όμοιου με αυτό που σου διηγήθηκαν. Εσύ δεν μπορείς να τους μιλήσεις, αλλά αυτοί σαν να έχουν ήδη συζητήσει μαζί σου, σου έμαθαν πράγματα που δεν ήξερες, σου γνώρισαν σκέψεις που δεν έκανες, σου έδωσαν διδάγματα που υιοθέτησες, σε απάλυναν από άγχη που φοβόσουν πως μόνο εσύ έχεις. Και όταν οι σελίδες φτάνουν στο τέλος τους, παλεύεις ανάμεσα στην μανία της καταβρόχθισης τους και σε μια ασυναίσθητη επιβράδυνση του τέλους. Θες να το καθυστερήσεις προσπαθώντας να αποφύγεις το τέλος της διήγησης…

Ξέρεις όμως ότι οι σελίδες της περιπλάνησης είναι ατελείωτες. Θα ανοίξεις άλλο βιβλίο, θα περιπλανηθείς από την αφήγηση, στην ποίηση, στη γνώση και τούμπαλιν. Μήπως τα βιβλία δεν είναι κήποι σαν αυτούς που ως παιδί ο Μάριος Φραγκούλης κρυβόταν απ’ τη ζωή όταν έλειπε, και οι πρωταγωνιστές τους ο ήλιος που έκρυβε για να ‘χει ο δρόμος του φως και η σιωπή του ένα φίλο;

Μπορεί όλη η εμπειρία του βιβλίου να είναι για όλους η ίδια; Μα μπορούμε άνθρωποι με τόσο διαφορετικές εμπειρίες, αφετηρίες και ζητούμενα να βιώσουμε με τον ίδιο τρόπο τα ίδια ερεθίσματα; Ειδικά όταν οι ίδιοι ξαναπιάσουμε το ίδιο βιβλίο κάποια χρόνια μετά και αλλιώς το διαβάζουμε, άλλα σημεία του μας αγγίζουν λιγότερο ή περισσότερο, άλλα στοιχεία του είναι πιο ουσιώδη ή αδιάφορα.

Η Καταλονία κάθε τέτοια μέρα στήνει ένα σκηνικό πλημμυρισμένο με χιλιάδες βιβλία και οι βιβλιοπώλες με κάθε αγορά χαρίζουν στον αγοραστή ένα τριαντάφυλλο. Μια γιορτή σαν του Αγίου Βαλεντίνου αλλά με το τριαντάφυλλο να έχει ένα άλλο συμβολισμό, μια γιορτή που κάθε βιβλίο αξίζει…

———–

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here