29/1/2013
Γράφει ο Μάριος Γκούβας
Φωτογράφηση: Θανάσης Μαϊκούσης
www.musiccorner.gr

Η πρόσκληση για την παρουσίαση του δίσκου του κουαρτέτου του Χάρη Λαμπράκη μας κίνησε από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον, καθώς η σκηνή της jazz μουσικής στην Ελλάδα παρακολουθείται σχεδόν αποκλειστικά από τους μυημένους στο είδος. Διαβάζοντας για το σχήμα, ιδιαίτερη εντύπωση και επιπλέον ενδιαφέρον, μας προξένησε η έλλειψη σαξόφωνου και η «αντικατάστασή» του από το Νέυ, ένα όργανο ανατολικής προέλευσης. Ένας λόγος παραπάνω, λοιπόν, για να παρακολουθήσουμε την παρουσίαση του δίσκου. Τίτλος του δίσκου “Meteora” και ο Νίκος Σιδηροκαστρίτης σημειώνει στο ένθετο του cd : “Μετέωροι, μνημονεύουμε τον τόπο, εκεί που συναντήθηκε η προσευχή με το μόχθο, η ζωή πάνω και κάτω απ’ τα σύννεφα, για να μη χαθούμε».

Φτάσαμε στο «ΚΕΛΑΡΙ» του Ωδείου Athenaeum κατά τις 21.30, τακτοποιηθήκαμε στο τραπέζι των ΜΜΕ και λίγη ώρα αργότερα γνωριστήκαμε με τα μέλη του κουαρτέτου και είχαμε μια σύντομη συνομιλία μαζί τους. Ο Χάρης Λαμπράκης, που «δανείζει» το όνομά του στο σχήμα παίζει νέυ. Ο Νίκος Σιδηροκαστρίτης drums, ο Δημήτρης Τσεκούρας κοντραμπάσο και ο Δημήτρης Θεοχάρης πιάνο.

MusicCorner: Παρουσίαση του δεύτερου δίσκου σας απόψε, με τίτλο “Meteora”. Πώς προέκυψε ο τίτλος;
Νίκος Σιδηροκαστρίτης: Στις πρόβες, από ένα θέμα του Χάρη σε συνδυασμό με ένα βιβλίο του φωτογράφου Κώστα Μπαλάφα. Ο συνδυασμός έγινε άμεσα, αυθόρμητα, αυτόματα θα λέγαμε και δεν ετέθη ξανά θέμα για τον τίτλο. Γι’ αυτό και το εξώφυλλο του δίσκου κοσμείται από μια φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα.
Δημήτρης Θεοχάρης: Ο Νίκος ο Σιδηροκαστρίτης είναι ο «νονός» του σχήματος. Ονοματοδοτεί σχεδόν όλα τα κομμάτια. Παρόλο που κομμάτια γράφουμε όλοι, ο Νίκος δίνει τους τίτλους.

MusicCorner: Ο προηγούμενος δίσκος σας, το «ΘΕΑ», κυκλοφόρησε το 2010 και σ’ αυτά που διάβασα χαρακτηρίζεστε ως κουαρτέτο jazz με ανατολικό «ύφος». Σ’ αυτό παίζει σημαντικό ρόλο το νέυ;
Χάρης Λαμπράκης: Τα ονόματα είναι λίγο παραπλανητικά. Η jazz ή η παραδοσιακή μουσική, έχουν να κάνουν με την αίσθηση του καθενός και τη συνολική θεώρηση. Είναι δύσκολο να κάνεις έναν χαρακτηρισμό.
Νίκος Σιδηροκαστρίτης: Εμείς δεν δίνουμε κάποιο «όνομα». Δεν το εντάσσουμε κάπου, όχι επειδή δε θέλουμε. Απλά παίζουμε. Όλοι έχουμε τις επιρροές μας και κάποια στιγμή συγκεντρωνόμαστε και συνεργαζόμαστε. Οι δύο Δημήτρηδες έχουν πολλή κλασική μουσική παιδεία. Και αυτοσχεδιαστική. Ο Χάρης προέρχεται από τη σχολή της ευρωπαϊκής έντεχνης μουσικής αλλά και από το νέυ, το οποίο είναι φορτισμένο 100% από την Ανατολή.
Δημήτρης Θεοχάρης: Για παράδειγμα, φανταστείτε ένα μάγειρα που θέλει να φτιάξει ένα ανατολίτικο φαγητό με δυτικές επιρροές και να το εκσυγχρονίσω, άρα θα βάλω αυτά τα υλικά σ’ αυτές τις δόσεις. Τα υλικά βρέθηκαν μόνα τους και αναμειγνύονται μόνα τους. Και βγαίνει αυτό το αποτέλεσμα που δε χαρακτηρίζεται ούτε ανατολίτικη μουσική, ούτε jazz ή κάτι άλλο.

MusicCorner: Η jazz στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ δύσκολη. Τι ανταπόκριση έχετε στη δουλειά σας, πέραν του μυημένου κοινού;
Νίκος Σιδηροκαστρίτης: Επειδή αυτό που κάνουμε δεν το «βαφτίζουμε», άσχετα αν το βαφτίζουν κάποιοι άλλοι, το θέμα είναι ότι επειδή υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, ο αυτοσχεδιασμός, ο ανατολίτικος ήχος, δεν θεωρούμε ότι «ανήκουμε» στη mainstream jazz σκηνή, ή έστω σ’ αυτό που έχει ο Έλληνας στο μυαλό του, που δεν το έχει.

MusicCorner: Και όποιος έχει μια εικόνα, αυτή περιλαμβάνει ένα alto σαξόφωνο.
Νίκος Σιδηροκαστρίτης: Ακριβώς. Οπότε η προσέγγιση του κοινού στη μουσική μας είναι πιο συναισθηματική. Λειτουργεί ξυπνώντας μνήμες από το παρελθόν. Δεν του θυμίζει Νέα Υόρκη. Του θυμίζει το χωριό του στην Ήπειρο, την Καρδίτσα. Οι τρεις τους είναι Ηπειρώτες κι εγώ Επτανήσιος.

MusicCorner: Με τα live τι γίνεται;
Δημήτρης Θεοχάρης: Το live είναι μια δύσκολη υπόθεση. Είναι μια ακροβασία. Κάθε χρόνο ψάχνουμε για ένα κατάλληλο χώρο, αλλά κάθε φορά βρίσκουμε αυτό που ψάχνουμε και μπορούμε να παίζουμε όσο συχνά θέλουμε. Έχουμε το κοινό μας το οποίο δεν είναι μεγάλο, αλλά είναι πιστό, μας στηρίζει και μας δίνει τη δύναμη να συνεχίζουμε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε.
Δημήτρης Τσεκούρας: Πρέπει να πούμε, όμως, ότι δεν υπάρχει ένας κατάλληλος χώρος στην Ελλάδα. Όπου έχουμε πάει υπάρχουν προβλήματα, κυρίως τεχνικά. Ακόμα δεν έχουμε βρει το χώρο που να μας ταιριάζει απόλυτα.

MusicCorner: Στο εξωτερικό κάνετε κάτι; Συμμετέχετε σε φεστιβάλ;
Χάρης Λαμπράκης: Στην Κύπρο παίξαμε λίγες φορές και προσπαθήσαμε να παίξουμε στην Ιταλία αλλά τελικά κάτι δεν πήγε καλά και δεν τα καταφέραμε. Αλλά γίνονται κάποιες κινήσεις για να προχωρήσει κάτι στο εξωτερικό…

Λίγο αργότερα, η Κα Ρουμπέν μας καλωσόρισε από σκηνής στην παρουσίαση και έδωσε τον λόγο στον παραγωγό της ΕΡΑ Πανταζή Τσάρα για μια σύντομη αναφορά στο “Meteora”, που θεωρεί “συνέχεια του «ΘΕΑ» αλλά με πιο προσωπικό χαρακτήρα”, και χαρακτήρισε το κουαρτέτο ως “το πιο συμπαγές του χώρου”.

Στη συνέχεια μίλησε ο δημοσιογράφος, μουσικοκριτικός και συνθέτης Κορνήλιος Διαμαντόπουλος, ο οποίος προχώρησε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση του δίσκου, τόσο σε μουσικό όσο και σε εικαστικό επίπεδο, καθώς στο εξώφυλλο του δίσκου υπάρχει φωτογραφία του σπουδαίου φωτογράφου Κώστα Μπαλάφα, από τη δεκαετία του ’50. Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του σε δήλωση του ζωγράφου Henri Matisse : “Πριν κανείς αποφασίσει να γίνει ζωγράφος κόβει τη γλώσσα του. Δε χρειάζεται να μιλάς. Ό,τι έχεις να πεις, το λες στο μουσαμά”. «Το ίδιο μπορεί να ισχύει και για τους μουσικούς. Από τη στιγμή που μπορείς να παίξεις κάτι, τι να πεις; Είναι παιγμένα, είναι ειπωμένα όλα μέσα από τη μουσική», συμπλήρωσε ο Κος Διαμαντόπουλος στην εισαγωγή του.

Λίγα λεπτά αργότερα οι μουσικοί ανέβηκαν στη σκηνή και χωρίς πολλά λόγια ξεκίνησαν με ένα νέο κομμάτι του Δημήτρη Τσεκούρα με τίτλο «Αγωγιάτες». Ο χαρακτηριστικός ήχος του Νέϋ απλώθηκε στην αίθουσα και πολύ σύντομα το πιάνο εξελίχθηκε στον «πρωταγωνιστή» της σύνθεσης σε ένα ιδιαίτερο σόλο με το νέϋ να κλείνει το κομμάτι.

Συνέχεια με το “Tsimblis” και “For Michalis”, μια ωδή στη μνήμη του πρόωρα χαμένου Μιχάλη Βερναρδάκη. Εισαγωγή με drums και τους υπόλοιπους μουσικούς σε στάση προσευχής, με το νέϋ να θρηνεί σε ηπειρώτικα μοτίβα και, ξαφνικά, όλα τα όργανα να «μπαίνουν» με ένταση στο «θρήνο» και να τον μεταλλάσσουν στην αποθέωση της τέχνης της jazz μουσικής, ενώ το κομμάτι επιστρέφει σε πιο ήπιους ρυθμούς και κλείνει με το θρήνο του νέυ.

Μετά το “Myrto”, όπου ο πιανίστας μας απέδειξε ότι το όργανο δε χρειάζεται …πλήκτρα, παίζοντας κατευθείαν με τις χορδές του, ο Νικόλας Σολδάς ανέβηκε στη σκηνή με το σοπράνο σαξόφωνό του για να συμμετάσχει στο “Altamont”, κομμάτι από τον πρώτο δίσκο του σχήματος με τίτλο «ΘΕΑ», ένα κομμάτι που εξελίχθηκε σε «κόντρα» δεξιοτεχνίας μεταξύ του νέυ και του σαξοφώνου, και τους δύο «σολίστες» να δίνουν ρεσιτάλ. Το πρώτο μέρος ολοκληρώθηκε με το “Gentle Rain”, ένα κομμάτι γραμμένο στα μέτρα του νέυ.

Λίγα λεπτά αργότερα, το κουαρτέτο ξεκίνησε με το “Γενναίοι” από το «ΘΕΑ» και συνέχισε με το “Kyma”. Η «σειρά» του Νικόλα Σολδά να ανέβει στη σκηνή ξαναήρθε για το “Sokaki” και αν δεν ξέραμε ότι βρισκόμαστε σε παρουσίαση δίσκου του συγκεκριμένου κουαρτέτου, θα ορκιζόμασταν ότι η σύνθεση ξεπήδησε μέσα από δίσκο του John Coltrane. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με το “Sophia”, μια σύνθεση που αναδεικνύει το πιάνο, και ολοκληρώθηκε με το ομότιτλο του δίσκου “Meteora”, αλλά και το «Η ανείπωτη χαρά των παιδιών», αφήνοντάς μας εντυπωσιασμένους από το σύνολο της δουλειάς του κουαρτέτου.

Η αλήθεια είναι ότι δεν περιμέναμε ένα τόσο καλό σύνολο. Πέραν της δεξιοτεχνίας όλων των μουσικών, που απεδείχθη πολλάκις μέσα από τα «σόλο» τους, υπήρχε μια ομοιογένεια, ένα «δέσιμο» μεταξύ τους που λειτουργούσε ιδανικά και μας ενθουσίασε, καθώς προέρχεται από Έλληνες καλλιτέχνες. Η ελληνική jazz σκηνή έχει άξιους εκπροσώπους που θα μπορούσαν κάλλιστα να θεωρούνται συνεχιστές των μεγάλων ονομάτων της διεθνούς σκηνής. Και το συγκεκριμένο σχήμα, μάλλον πρωτοπορεί.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που διαπιστώσαμε, είναι ότι η έλλειψη σαξοφώνου ή κλαρινέτου δεν είναι ικανή να αφαιρέσει τον χαρακτηρισμό της μουσικής του σχήματος ως jazz, όσο κι αν οι ίδιοι δεν θέλουν να χαρακτηρίζουν jazz τη μουσική τους, όσο κι αν μετά από εκατό και πλέον χρόνια ύπαρξης της jazz ως μουσικού είδους, δεν υπάρχει ένας σαφής «ορισμός» της. Στη δική μας, φτωχή, αντίληψη άλλωστε, το βασικότερο στοιχείο της jazz μουσικής είναι ο αυτοσχεδιασμός και η «συνομιλία» μεταξύ μουσικών και οργάνων. Κι επειδή το εύρος της και οι «μεταλλάξεις» που έχει συναντήσει στην ιστορία της είναι, πρακτικά, άπειρες, ας μας επιτρέψει το Harris Lambrakis Quartet να το χαρακτηρίσουμε ένα jazz σχήμα.

Το νέυ, τελικά, μπορεί να δέσει με τα υπόλοιπα όργανα και να δώσει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα σε κάθε σύνθεση, δημιουργώντας, ας μας επιτραπεί, ένα νέο «κλώνο» της jazz. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο φωτογράφος μας, μεταξύ σοβαρού και αστείου : «Ορεινή Jazz», προφανώς επειδή η χρήση του νέυ ξυπνάει «μνήμες» και παραπέμπει σε βουκολικά μουσικά πρότυπα και μοτίβα!

Αυτό που θα μας μείνει στη μνήμη, είναι οι άριστες εντυπώσεις από τους Harris Lambrakis Quartet που μας απέδειξαν ότι η jazz στην Ελλάδα όχι απλά ζει, αλλά εξελίσσει την ίδια την jazz, με τη γενική της «μορφή», πρωτοτυπώντας και δημιουργώντας νέες τάσεις…

Γι’ αυτό και τους ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία!

Αποκλειστικές φωτογραφίες του MusicCorner από το live


***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here