Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
 |
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ
«ΕΝΑΣ ΟΜΗΡΟΣ» (COLUMBIA 70216) |
Από τους πιο γνωστούς και δημοφιλείς «κύκλους τραγουδιών» του διάσημου συνθέτη, ο οποίος δημιουργήθηκε με αφορμή το ανέβασμα του ομώνυμου θεατρικού έργου του Ιρλανδού Μπρένταν Μπίαν σε μετάφραση του Βασίλη Ρώτα την άνοιξη του 1962 στο «Κυκλικό θέατρο». Πρωταγωνιστές ήταν ο Κώστας Μπάκας και η Νέλλη Αγγελίδου, σε σκηνοθεσία του Λεωνίδα Τριβιζά.
Μπορεί βεβαίως τα τραγούδια να γράφτηκαν για την παράσταση, όμως στα κατοπινά χρόνια αποτέλεσαν «σήματα κατατεθέντα» για καταστάσεις που συνέβαιναν στη χώρα μας σ’ εκείνη την ταραγμένη περίοδο. Για παράδειγμα, το πασίγνωστο «Γελαστό παιδί» συνδέθηκε με τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη ένα χρόνο αργότερα στη Θεσσαλονίκη…
Όπως συνηθιζόταν τότε, η λογοκρισία δεν άφησε απείραχτο ούτε αυτό το έργο του Θεοδωράκη. Αρχικώς, κυκλοφόρησαν τέσσερα τραγούδια με τη φωνή της Ντόρας Γιαννακοπούλου κι όταν αργότερα ο συνθέτης θέλησε να το ηχογραφήσει ολόκληρο, έπεσε στη μέγγενή της. Έτσι, αποφάσισε να κάνει κάτι εξαιρετικά πρωτοποριακό για εκείνη την εποχή. Τραγούδησε ο ίδιος τα κομμάτια με τη συνοδεία μόνο του πιάνου του και το έδωσε προς κυκλοφορία στην εφημερίδα «Αυγή». Όποιος ήθελε να το αποκτήσει, πήγαινε στα γραφεία της με μιαν άδεια μαγνητοταινία και την έπαιρνε πίσω γραμμένη!
Λίγο καιρό αργότερα, το έργο ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε κανονικά πάλι με τη φωνή του συνθέτη και πλήρη ορχήστρα, ενώ το Φεβρουάριο του 1967 το έδωσε και στη «μούσα» του Μαρία Φαραντούρη με την οποία έγινε και πιο γνωστό. Ωστόσο, δυο μήνες μετά επεβλήθη η στρατιωτική δικτατορία κι όπως ήταν φυσικό ο δίσκος δεν κυκλοφόρησε τότε, αλλά μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και γνώρισε σημαντική επιτυχία.
Το να μιλήσει κάποιος για την ερμηνεία της Φαραντούρη ή για τη δυναμική του έργου και τα μηνύματα που περνά, νομίζω ότι είναι περιττό. Ο χρόνος του έχει δώσει τη θέση που του αξίζει, παρά το γεγονός ότι για πολλούς θεωρείται πλέον ξεπερασμένο και «ανεπίκαιρο»…
Πέραν του «Γελαστού παιδιού», πασίγνωστα είναι και τα «Ήταν 18 Νοέμβρη», «Άνοιξε λίγο το παράθυρο» και «Θα σου δώσω ένα τόπι χρυσό», ενώ η ορχηστρική βερσιόν του «Ποιος δε μιλά για τη Λαμπρή» (επίσης γνωστό) αποτέλεσε τον ύμνο της Εθνικής μας ομάδας στην πορεία της προς το EURO 2004…
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Ήταν 18 Νοέμβρη
02) Το γελαστό παιδί
03) Άνοιξε λίγο το παράθυρο
04) Άκουσλα ταίρι μου
05) Τον Σεπτέμβριο θυμάμαι
06) Αγία Γραφή
07) Θα σου στείλω μάνα
08) Τη μάνα σου μη την πετροβολάς
09) Είμαι Άγγλος νιος και τυχερός
10) Θες να ζεις απ’ τις γυναίκες
11) Θα σου δώσω ένα τόπι χρυσό
12) Λατρεύω το σωτήρα μου
13) Δεν περνάει εδώ κανείς
14) Το γελαστό παιδί (Ορχήστρα)
15) Ποιος δε μιλά για τη Λαμπρή
16) Της κόλασης καμπάνες
|
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ
«ΑΤΡΕΙΔΕΣ» (MINOS MSM 379) |
Πρόκειται για ακόμη ένα σπάνιο δίσκο που μόνο σε «ψαγμένα» δισκοπωλεία βινυλίου θα καταφέρετε να βρείτε κι ας είναι σχετικά πρόσφατος, αφού κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1980. Ο Γιάννης Ζουγανέλης παρουσιάζει την πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά του στο κοινό, η οποία έχει να κάνει με τη μουσική που έγραψε για την παράσταση «Ατρείδες» που ανέβηκε από το «Θέατρο Έρευνας» του Δημήτρη Ποταμίτη το καλοκαίρι του 1979 στο θέατρο του Λυκαβηττού. Εκτός από τον ίδιο, πρωταγωνιστούσαν οι Ανδρέας Φιλιππίδης, Πίτσα Μπουρνόζου, Κώστας Μεσσάρης κ.α.
Οι «Ατρείδες» είναι ένα κολάζ από κείμενα αρχαίων συγγραφέων (Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη) που αναφέρονται στους ήρωες του μυθικού κύκλου των Μυκηνών επιλεγμένα και μεταφρασμένα από τον Κ.Χ. Μύρη (Κώστα Γεωργουσόπουλο). Τα χορικά μέρη του έργου ερμηνεύει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο οποίος μας παρουσιάζει μιαν εντελώς διαφορετική εικόνα από αυτή που έχουμε συνηθίσει. Πιο «λυρικός», δωρικός και μετρημένος στις ερμηνείες του, προσαρμόζεται απολύτως στις απαιτήσεις του έργου και σαφώς αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη του άλμπουμ. Άλλωστε, ο ίδιος ερμήνευε τα κομμάτια και στην παράσταση του Λυκαβηττού και συναντιέται για πρώτη φορά δισκογραφικά με τον Ζουγανέλη, μια συνεργασία που θα κορυφωθεί δυο χρόνια αργότερα (1982) στο «χρυσό» δίσκο «Φοβάμαι» με το ομότιτλο και τη «Στέλλα»…
Οι «Ατρείδες» παρουσιάζουν ένα εξαιρετικό μουσικό ενδιαφέρον, καθώς κυριαρχούν η επιβλητική μουσική του συνθέτη, η ιδανική ερμηνεία του τραγουδιστή και η καθοριστική συμμετοχή των ηθοποιών που μεταφέρουν νοερά τον ακροατή σ’ ένα ανοιχτό θέατρο…
Η παραγωγή ήταν του Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Action με ηχολήπτες τον Γιάννη Τριφύλλη και τον Γιάννη Σκιαδά. Η μακέτα του εξωφύλλου είναι του Κωστή Κωβαίου, ενώ στο εσώφυλλο υπάρχουν αναλυτικά σημειώματα του Ζουγανέλη και του Γεωργουσόπουλου για το έργο.
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Είσοδος
02) Ιφιγένια
03) Θυσία Ιφιγένειας
04) Ελένη
05) Κασσάνδρα
06) Υπάρχει Θεός
07) Ηλέκτρα
08) Ερινύα
09) Εφιάλτης του Ορέστη
10) Η γης τρέφει
11) Κλυταιμνήστρα
12) Ορέστης
13) Υποδοχή του Αγαμέμνονα
14) Δικαιοσύνη
15) Οι θεοί του Ολύμπου
16) Έξοδος