Γράφει o Σοφιανός Καβακόπουλος
www.musiccorner.gr
Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013
Από τότε που άρχισε να γράφεται η ιστορία ο τρόπος διαχείρισης του λαού ήταν ένας. Panem et circenses. Άρτος και Θεάματα. Η φράση αποδίδεται στον Γιουβενάλη, διάσημο Ρωμαίο σατυρικό ποιητή, ο αυτοκράτορας προσέφερε στο λαό σιτάρι (ψωμί) και θεάματα στο αμφιθέατρο (στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο, στον ιππόδρομο) με σκοπό να τους αποσπά από τα μεγάλα προβλήματα της κοινωνίας.
Ο άρτος δεν προσφέρεται σε τόσο μεγάλες ποσότητες τα θεάματα όμως και ειδικά τα δωρεάν ή με ιδιωτική πρωτοβουλία θεάματα χρησιμοποιούνται κατά κόρον και από τους σημερινούς “αυτοκράτορες”. Τηλεόραση και ποδόσφαιρο και ας είναι ο λαός κοιμισμένος και διχασμένος. Οπαδοποίηση οποιασδήποτε μορφής τέχνης, αθλητισμού, θεάματος. Έντεχνοι εναντίον μεταλλάδων. Κουλτουριάρηδες εναντίον ανένταχτων. Ολυμπιακοί εναντίον Παναθηναϊκών και πάει λέγοντας.
Σύμφωνα με τον αναρχικό φιλόσοφο Μ. Μπακούνιν «οι άνθρωποι πάνε στην εκκλησία για τους ίδιους λόγους που πάνε στη ταβέρνα, για να ξεχάσουν τη μιζέρια τους, να φανταστούν για λίγα λεπτά ότι είναι ελεύθεροι και χαρούμενοι». Το να προσπαθεί κάποιος να ξεφύγει από τα προβλήματα του για λίγα λεπτά μέσα σε μια μέρα δεν αποτελεί σίγουρα πρόβλημα. Απεναντίας, ένα απαραίτητο “διάλειμμα” πολλές φορές συνίσταται. Τι γίνεται όμως όταν οι ευχάριστες αυτές “αναπαύσεις” γίνονται μόνιμη συνήθεια, συχνά κατευθυνόμενη από διαφόρων ειδών κερδοσκοπικούς οργανισμούς και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, όπως στην περίπτωση των ποδοσφαιρικών αναμετρήσεων και άλλων αθλητικών εκδηλώσεων.
Παρατηρώ τις αντιδράσεις μουσικόφιλων σε ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις. Ξεχνάνε όλη την κουλτούρα που επιδεικνύουν στην γκόμενα μέρες πριν για να δουν το τόπι να κυλάει στο χορτάρι. Βλέπεις τον εντεχνολάτρη της ποίησης, να ουρλιάζει ακατάληπτα στην τηλεόραση εναντίον του επόπτη για το “ανύπαρκτο offside” (μην ρωτήσετε οι γυναίκες τι είναι αυτό).
Δεν τα έχω με τον αθλητισμό. Και εγώ αθλητής χρόνια έζησα την σκληραγωγία του πρωταθλητισμού. Έζησα την αγωνία και το άγχος για κάτι παραπάνω. Τα έχω με τον τρόπο που τα παρουσιάζουν και κάνουν τον κόσμο να παθιάζεται, ξεχνώντας τα προβλήματα του. Το να ξεχνιέσαι είναι καλό μεν, το να τα αγνοείς όμως όχι.
Γιατί όμως το ποδόσφαιρο είναι τόσο δημοφιλές; «Το ποδόσφαιρο είναι η μεταφορά των πολεμικών ενστίκτων σε καιρό ειρήνης. Η ασφαλής παραδοχή της ύπαρξης ενός καλώς εννοούμενου εθνικισμού, με τις εθνικές ομάδες να αποτελούν το όχημα το οποίο τις εκφράζει. Η φυλή, η οικογένεια, γενικότερα τα πράγματα που δίνουν στις ομάδες χαρακτήρα, στην πολιτική δεν είναι αποδεκτά. Για αυτό τον λόγο στο ποδόσφαιρο εκτονώνονται πολλά πολεμικά ένστικτα, ειδικά των ανδρών, αν και πολλές φορές νομίζει κάποιος ότι παρακολουθεί μπαλέτο με τις κινήσεις των ποδοσφαιριστών», λέει ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος. Κάπως έτσι το είχε δει και ο Χίτλερ και έγραψε στο βιβλίο του ο Αγών μου: «Δώστε στο Γερμανικό έθνος έξη εκατομμύρια σώματα μ’ άμεμπτη αθλητική εκγύμναση, όλα φλεγόμενα με φανατική αγάπη για την πατρίδα τους και γαλουχημένα με το υψηλότερο επιθετικό πνεύμα και σε λιγότερο από δύο χρόνια, αν είναι ανάγκη, ένα εθνικό κράτος θα έχει δημιουργήσει έναν στρατό». Το αστικό κίνημα για τα σπορ στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης ήταν μια εθελοντική βοήθεια. Δημιούργησε ηγέτες, οι οποίοι αποκαλούσαν τον πόλεμο το ευγενέστερο σπορ, και τελικά μ’ όλες τις σημαίες ξεδιπλωμένες, πέρασε τα σύνορα κι υποστήριξε τους φασίστες, οι οποίοι του είχαν υποσχεθεί μεγαλύτερη επιρροή πάνω στην εκπαίδευση των νέων.
Με κάθε τρόπο και σε κάθε χρονική περίοδο της ιστορίας, τα καθεστώτα είτε τα “καθεστώτα” (κατανοείτε τον λόγο ύπαρξης των εισαγωγικών), χρησιμοποίησαν το ποδόσφαιρο για να κατευθύνουν τον λαό μακριά από τα άγχη του. Η τηλεόραση το κάνει πιο εύκολο. Ο Έλληνας έχει και την ανάγκη του μεγαλείου του. Οπότε δύσκολα βλέπεις φως στο τούνελ. Στεναχωριέμαι, αγχώνομαι, προβληματίζομαι, αλλά όλα αυτά είναι λίγα μπροστά στο πρόβλημα και την καθοδήγηση ετών.
ΠΡΟΤΑΣΗ; ΜΟΝΟ ΜΙΑ!
Ακούστε μουσική και μουσικές και μουσικούς… Όχι μόνο αυτό που σας αρέσει, αλλά τα πάντα. Η μουσική σώζει και εξημερώνει τα “πολεμικά ένστικτα”…
———————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…