Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Πέμπτη, 30 Ιανουαρίου 2014
———————————————————–
| “Παναγιά μου-Παναγιά μου” (Μαρίζας Κωχ – Μιχάλη Φωτιάδη) Μαρίζα Κωχ |
Η Ελλάδα πήρε μέρος για πρώτη φορά σχετικά αργά στο διαγωνισμό της Eurovision. Ήταν το 1974, όταν η Μαρινέλλα εμφανίστηκε στο Μπράιτον του Ηνωμένου Βασιλείου να τραγουδά «Κρασί, θάλασσα και τ’ αγόρι μου» των Γιώργου Κατσαρού-Πυθαγόρα. Η συμμετοχή δε φάνηκε να συγκινεί ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους, καθώς τερμάτισε 11η με επτά βαθμούς.
Τη δεύτερη φορά όμως το 1976, όλα ήταν διαφορετικά. Η επτάχρονη δικτατορία είχε πέσει προ δύο ετών, οι υπαίτιοί της ήταν στη φυλακή και η δημοκρατία είχε αποκατασταθεί στην Ελλάδα. Όμως, η μαρτυρική Κύπρος εξακολουθούσε να στάζει αίμα από την προδοσία του δικτάτορα Ιωαννίδη και ουκ ολίγες φορές διοργανώνονταν συναυλίες επί ελληνικού εδάφους για την ενίσχυση της Μεγαλονήσου.
Ο τότε διευθυντής του Δευτέρου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και διάσημος συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις, σκέφτηκε ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να παρουσιαστεί στον εν λόγω διαγωνισμό μ’ ένα τραγούδι διαμαρτυρίας για τα βάσανα της Κύπρου, γνωρίζοντας βεβαίως πολύ καλά τις αντιδράσεις που επρόκειτο να ξεσπάσουν κυρίως από τουρκικής πλευράς.
Σε πρόσφατη συνέντευξή της, η Μαρίζα Κωχ διηγήθηκε πώς επελέγη εκείνη εν μία νυκτί για να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στο φεστιβάλ, που εκείνη τη χρονιά έλαβε χώρα στη Χάγη της Ολλανδίας.
Ένα βράδυ λοιπόν, της τηλεφώνησε ο ίδιος ο Χατζιδάκις και της είπε ορθά-κοφτά να πάρει ένα …λαούτο και να φύγει για τη Χάγη μ’ ένα τραγούδι σχετικό με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, με έντονα τα στοιχεία του μοιρολογιού. Δεν υπήρχε καν χρόνος για συζητήσεις, αφού ο αξέχαστος δημιουργός ήθελε το κομμάτι έτοιμο …το επόμενο πρωί!
Από εκεί και πέρα, ακολούθησε …ολονυχτία. Η Κωχ τηλεφώνησε στον στιχουργό Μιχάλη Φωτιάδη που βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη και τους βρήκε το ξημέρωμα στο ακουστικό να γράφουν …τηλεφωνικά το τραγούδι –η ερμηνεύτρια τη μουσική και ο συνομιλητής της τους στίχους-, τελειώνοντάς το την ώρα που ήθελε ο Χατζιδάκις.
Τίτλος του, “Παναγιά μου-Παναγιά μου“…
Διαμαρτυρίες και απειλές
Ωστόσο, τα δύσκολα μόλις τότε ξεκινούσαν. Όταν έγινε διεθνώς γνωστό το περιεχόμενο του κομματιού και πλησίαζε η μέρα διεξαγωγής του διαγωνισμού, στη Χάγη οργανώθηκαν μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας από τους Τούρκους που ζούσαν εκεί αλλά και στις γύρω χώρες εναντίον της συμμετοχής μας.
Εν συνεχεία, προτού η Κωχ βγει στη σκηνή για να τραγουδήσει οι διοργανωτές της είπαν ότι δε θα έπρεπε να το κάνει, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες τους υπήρχε στην αίθουσα ελεύθερος σκοπευτής έτοιμος να την πυροβολήσει άμα τη εμφανίσει της. Εκείνη όμως δεν πτοήθηκε κι αφού υπέγραψε ένα χαρτί με το οποίο θα εμφανιζόταν με δική της ευθύνη, βγήκε κι ερμήνευσε αυτό το κομμάτι-καταγγελία για τις θηριωδίες των Τούρκων στο νησί.
Φυσικά, οι «γείτονες» δεν υπήρχε περίπτωση να το μεταδώσουν και την ώρα που η Κωχ ήταν επί σκηνής, οι τηλεοράσεις της χώρας άρχισαν να παίζουν πρόγραμμα με …χορό της κοιλιάς ενώ διέκοψαν τη μετάδοση και σε όλες τις χώρες της «επιρροής» τους. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν «στο κόκκινο» εκείνη την περίοδο και παρά τρίχα δεν έσπασε το «θερμόμετρο» λίγο καιρό αργότερα με το περιβόητο «Χόρα»
Φυσικά, ουδείς περίμενε την πρώτη θέση για το ελληνικό τραγούδι. Άλλωστε, η παρουσία μας εκεί είχε ως μοναδικό σκοπό την καταγγελία για τα τραγικά συμβάντα στη Μεγαλόνησο και σίγουρα το μήνυμα ελήφθη. Τερμάτισε στην 13η θέση με 20 βαθμούς, οι οκτώ εκ των οποίων από τη Γαλλία…
Λίγες ημέρες αργότερα, κυκλοφόρησε και ο ομότιτλος δίσκος της Μαρίζας Κωχ που περιλάμβανε και μια εκτέλεση του τραγουδιού με αγγλικούς στίχους. Προσωπικά πιστεύω ότι ήταν η πιο ουσιαστικά συμμετοχή μας στη Eurovision, ανεξαρτήτως του τελικού αποτελέσματος που έτσι κι αλλιώς δεν ήταν το ζητούμενο…
———————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…