Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
 |
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΣ
«ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ» (PHILIPS 843608) |
Για περίπου έξι χρόνια, ο Κώστας Χατζής προσπαθούσε να βρει τη θέση του μέσα στο χώρο του τραγουδιού έχοντας μια συγκεκριμένη αντίληψη για το πώς αυτό πρέπει να λέγεται. Ωστόσο, δεν τα είχε καταφέρει ιδιαίτερα καθώς το λαϊκό, το έντεχνο, αλλά και το «Νέο κύμα» που τότε έκανε τα πρώτα του βήματα δεν επέτρεπαν στη φωνή ενός τσιγγάνου (με ότι αυτό συνεπαγόταν εκείνη την εποχή…) να ξεπεράσει τους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου και τα αυτιά μιας ολιγομελούς παρέας…
Πάντως, οι δύο πρώτοι δίσκοι του είχαν ήδη κυκλοφορήσει με τίτλους «Ο Κώστας Χατζής παίζει και τραγουδά μαζί σας Νο 1» και «Νο 2», χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Άλλωστε, τι νέο είχε να προσφέρει μια ιδιαίτερη και «περίεργη» φωνή που τραγουδούσε σε δεύτερη εκτέλεση «κλασικά» τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, του Μάνου Χατζιδάκι ή του Σταύρου Ξαρχάκου;
Ωστόσο, ο σπουδαίος δημιουργός κι ερμηνευτής κατάφερε ν’ ανοίξει σιγά-σιγά μια πόρτα με το επόμενο κι εξ ολοκλήρου μουσικά γραμμένο από τον ίδιο (όπως θα συμβαίνει σχεδόν μονίμως από εδώ και πέρα) άλμπουμ του, το «Αναγέννησις Αλόννησος», που κυκλοφόρησε το 1968 με τη στρατιωτική δικτατορία να έχει ήδη επιβληθεί στη χώρα και να «πετσοκόβει» οποιαδήποτε καλλιτεχνική δημιουργία θεωρούσε ότι έθιγε τα συμφέροντά της. Ο ίδιος σε συνέντευξή του πολλά χρόνια μετά, αποκάλυψε ότι η εν λόγω δουλειά έγινε προς τιμήν του – εξόριστου κι απαγορευμένου τότε – Μίκη Θεοδωράκη ο οποίος είχε δουλέψει με τον ερμηνευτή παλαιότερα και τον είχε βοηθήσει στα πρώτα του βήματα…
Έτσι λοιπόν, σε τούτο το δίσκο ακούμε έναν εντελώς διαφορετικό Χατζή από εκείνον που θα έκανε θραύση στη μπουάτ «Σκορπιός» στην Πλάκα τα επόμενα 15-20 χρόνια. Είναι από τις σπάνιες (αν όχι η μοναδική) φορές που η ενορχήστρωση σε δίσκο του τραγουδοποιού-ερμηνευτή περιλαμβάνει μπουζούκι, ενώ και οι ρυθμοί των τραγουδιών είναι κυρίως λαϊκοί (χασάπικο, ζεϊμπέκικο κ.τ.λ.), σε μια προσπάθεια ν’ ακολουθήσει τις μουσικές φόρμες που χρησιμοποιούσε κατά βάση ο Θεοδωράκης…
Ευθύς εξαρχής ξεχώρισε κι έγινε μεγάλη και διαχρονική επιτυχία το «Δε βαριέσαι αδερφέ», το οποίο μπορεί ν’ ακούγεται ως ένα ευχάριστο «τραγουδάκι», αλλά στους στίχους του κρύβεται η στηλίτευση του «ωχαδερφισμού» και της αδιαφορίας του Έλληνα, που νοιάζεται μόνο για την καλοπέρασή του και δεν ενδιαφέρεται για το τι γίνεται γύρω του. Ακόμη και σήμερα, 33 χρόνια μετά δεν έχει αλλάξει ούτε στο ελάχιστο!
Από εκεί και πέρα, πολύ γνωστά κι αγαπημένα είναι «Ο Στρατής», «Με τη σιωπή στην άκρη των ματιών» και «Δροσιά σου μάζευα». Οι στίχοι ανήκουν στη Σώτια Τσώτου (στο ξεκίνημα της συνεργασίας της με τον Χατζή που θα γράψει μεγάλη ιστορία), στον Ηλία Λυμπερόπουλο, στον Ερρίκο Θαλασσινό, στον Σπύρο Καμπάνη και στη Μαίρη Αντόνοβα.
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Δε βαριέσαι αδελφέ (Σ. Τσώτου)
02) Αν δεις διαβάτη (Σπ. Καμπάνη)
03) Πικρή ζωή (Μ. Αντόνοβα)
04) Σα γύρει ο ήλιος
05) Ο Στρατής (Σ. Τσώτου)
06) Με τη σιωπή στην άκρη των ματιών (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
07) Δροσιά σου μάζευα (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
08) Πίνω καημό, πίνεις λυγμό (Ηλ. Λυμπερόπουλου)
09) Θυμάμαι μονάχα τη θάλασσα (Ερ. Θαλασσινού)
10) Είδα την πίκρα τη μεγάλη (Ερ. Θαλασσινού)
11) Κρέμασες στο λαιμό σου (Ερ. Θαλασσινού)
12) Μέσα στα μάτια του χάρου (Ερ. Θαλασσινού)
|
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ – ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
«Ο ΚΑΜΠΟΣ» (COLUMBIA 70137) |
Λίγους μήνες μετά τη μεταπολίτευση, το «πολιτικοκοινωνικό» τραγούδι βρισκόταν στην πλήρη ακμή του και οι πιο πολλοί συνθέτες – ανεξαρτήτως του είδους που υπηρετούσαν ως τότε αλλά και αργότερα – «ζωστήκανε τα …φυσεκλίκια και τα κράνη», όπως είπε χρόνια μετά ο Δημήτρης Μητροπάνος…
Από τον κανόνα δεν εξαιρέθηκε ούτε ο Γιώργος Κατσαρός, γνωστός ως ο δημιουργός πασίγνωστων ελαφρολαϊκών σουξέ με τη στιχουργική συνδρομή του Πυθαγόρα -ως επί το πλείστον. Έτσι, μέσα σ’ αυτό το κλίμα οι δύο συνεργάτες και φίλοι αποφασίζουν να γράψουν ένα έργο που θα μιλά για την αγροτιά και τα προβλήματά της, θέμα αρκετά «πιασάρικο» εκείνη την εποχή. Τίτλος του, «Ο κάμπος». Είναι η δεύτερη φορά που καταπιάνονται μ’ ένα «κοινωνικοπολιτικό» ζήτημα, καθώς τον Οκτώβριο του 1973 είχαν φτιάξει την «Αλβανία» που τραγούδησε η Μαρινέλλα. Ο συνθέτης θα το επαναλάβει το 1976 με «Τα τραγούδια της ξενιτιάς», όμως σε στίχους του Δημήτρη Ιατρόπουλου…
Η επιλογή της ερμηνεύτριας του δίσκου είναι εκείνη που ξαφνιάζει, τουλάχιστον τώρα που έχουν περάσει 37 χρόνια από το φθινόπωρο του 1974 που κυκλοφόρησε. Πρόκειται για τη Δήμητρα Γαλάνη η οποία ούτε μέχρι τότε, αλλά ούτε και στη μετέπειτα καριέρα της ασχολήθηκε με το λεγόμενο «πολιτικό» τραγούδι ή γενικότερα με κύκλο κομματιών ενιαίας θεματολογίας. Πρόκειται για τη μοναδική ολοκληρωμένη συνεργασία της με τον συνθέτη, καθώς είχαν προηγηθεί δύο δισκάκια 45 στροφών από τα οποία είχε ξεχωρίσει μόλις λίγους μήνες πριν τον «Κάμπο» το «Θα υπάρχω θες δε θες».
Η ερμηνεία της στο συγκεκριμένο άλμπουμ είναι πολύ καλή, όμως ακούγοντάς το τώρα μπορεί εύκολα κάποιος να διαπιστώσει ότι ήταν εντελώς έξω από το προσωπικό της ύφος, καθώς μιλά για την αγροτική ζωή και τις δυσκολίες της. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ο εν λόγω δίσκος έχει «εξαφανιστεί» εδώ και πάρα πολλά χρόνια από τα δισκοπωλεία είτε με τη μορφή βινυλίου, είτε CD, αλλά και το ότι σχεδόν ποτέ η Γαλάνη δεν έχει αναφερθεί σ’ αυτόν με λόγια ή μελωδίες…
Παραγωγός ήταν ο Γιώργος Μακράκης και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Το εξώφυλλο είναι της Κικής Σιφναίου, ενώ στο εσώφυλλο υπάρχουν φωτογραφίες της ερμηνεύτριας επί σκηνής…
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Αυτός ο κάμπος
02) Εγώ γεννήθηκα στην άκρη
03) Ο Βεργής
04) Χωρίσαμε αλλά…
05) Σπίτι δίχως κεραμίδι
06) Κάπου νύχτωσε
07) Αγροτιά μου
08) Πάει ο άνδρας, πάει ο φίλος
09) Σαρακήνα
10) Πώς να μιλήσω
11) Γερο-τσιφλικά
12) Να ‘χα κάμπε μου