Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 15 Ιουνίου 2012
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
 |
ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ – ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ
«ΤΑ ΒΟΡΙΑΔΑΚΙΑ» (COLUMBIA 71256)
|
Από τις καλύτερες δουλειές του αξέχαστου Κύπριου συνθέτη, η οποία μπορεί να μην έκανε τις μεγάλες πωλήσεις κατοπινών δίσκων του αλλά περιέχει πανέμορφα τραγούδια, ερμηνευμένα από τρία νέα – τότε – παιδιά που άφησαν το στίγμα τους στη σύγχρονη ελληνική μουσική. Ο λόγος για τον Νίκο Νομικό και τον Θέμη Αδαμαντίδη που βρίσκονταν στην αρχή της καριέρας του αλλά ήδη είχαν κάνει αίσθηση με τραγούδια όπως «Αγάπησέ με», «Δροσοσταλιά μου», «Κρήτη, Κέρκυρα και Νιο», «Θάλασσα-θάλασσα» κ.α.
Η τρίτη της παρέας ήταν η Γιάννα Κομνηνού, η οποία παρά την πολύ καλή φωνή της δεν κατάφερε να κάνει την καριέρα των άλλων δύο και χάθηκε σχεδόν μόλις ξεκίνησε. Πάντως, ενδεχομένως οι παλαιότεροι να θυμούνται τα «Και σ’ αγαπώ» και «Εγώ που τίποτα δεν έχω» σε μουσική του Σπύρου Βλασσόπουλου και στίχους του Γιώργου Κανελλόπουλου, τα οποία στην εποχή τους ακούστηκαν πολύ (ήταν και η ντίσκο στη μόδα τότε…) αλλά δε στάθηκαν αρκετά για να την κρατήσουν στην επικαιρότητα.
«Τα βοριαδάκια» κυκλοφόρησαν τον Νοέμβριο του 1982 και ήταν η πρώτη φορά που ο Μάριος Τόκας παρουσίασε μία δισκογραφική δουλειά που δεν στηριζόταν σ’ ένα πρόσωπο. Προηγήθηκαν «Τα τραγούδια της παρέας» το 1978 με τον Μανώλη Μητσιά και η «Πικραμένη μου γενιά» το 1981 με τον Λάκη Χαλκιά, ενώ ενδιάμεσα είχε ηχογραφήσει κι ένα παιδικό δίσκο με ερμηνεύτρια την Τάνια Τσανακλίδου σε στίχους του Φώντα Λάδη («Άρες, μάρες, κουκουνάρες»).
Το ύφος των τραγουδιών είναι αυτό στο οποίο μας έχει συνηθίσει ο συνθέτης στις περισσότερες από τις εργασίες του, δηλαδή όμορφες κι απλές μελωδίες που μπορεί ο καθένας να τις τραγουδήσει με μια κιθάρα και μια φυσαρμόνικα σε μια παρέα.
Ο συγκεκριμένος δίσκος «γέννησε» δυο μεγάλες επιτυχίες που ακούγονται ακόμη και σήμερα, το «Η νύχτα μυρίζει γιασεμί» με τον Αδαμαντίδη στις καλύτερες στιγμές της καριέρας του (άποψή μου είναι ότι δεν του πάνε καθόλου τα λαϊκά) και το υπέροχο «Μόνος γυρίζω στη Σαλονίκη» με τον Νομικό. Επίσης ακούστηκε και το «Πώς να του πω», ενώ πανέμορφα κομμάτια είναι και τα «Καλά να πας», «Φυσαρμόνικα» και «Άκου πώς κλαίνε».
Οι στίχοι του Σαράντη Αλιβιζάτου είναι πολύ καλοί κι εγκαινιάζουν τη συνεργασία του στιχουργού με τον Μάριο Τόκα, η οποία έμελλε να «γεννήσει» εξαιρετικά τραγούδια όπως η «Αννούλα του χιονιά», το «Σ’ αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη» και πολλά άλλα.
Στο οπισθόφυλλο μαθαίνουμε ότι η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο 2 της Columbia από τις 31 Αυγούστου έως τις 22 Οκτωβρίου 1982 με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο, ενώ την παραγωγή επιμελήθηκε ο Νίκος Κιάμος που υπογράφει και το σημείωμα με το οποίο περιγράφει τα «συστατικά» του δίσκου.
Η ενορχήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας είναι του Δημήτρη Μηλιού, ο οποίος ήταν ένας από τους βασικούς συνεργάτες του Φίλιππου Νικολάου στο ξεκίνημα της καριέρας του γράφοντάς του αρκετά τραγούδια, με πιο γνωστό το πολυτραγουδισμένο στις μέρες μας «Μια καρδιά για σένανε».
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Θα ‘μαστε μαζί (Ν. Νομικός)
02. Το άστρο που πέφτει (Θ. Αδαμαντίδης)
03. Καλά να πας (Γ. Κομνηνού)
04. Άκου πώς κλαίνε (Θ. Αδαμαντίδης)
05. Μόνος γυρίζω (Ν. Νομικός)
06. Φαντάρος (Γ. Κομνηνού)
07. Η νύχτα μυρίζει γιασεμί (Θ. Αδαμαντίδης)
08. Έφυγες γι’ άλλα σύνορα (Ν. Νομικός)
09. Χειλάκι κόκκινο (Γ. Κομνηνού)
10. Αγρίμι (Ν. Νομικός)
11. Όπως γυρίζει η ζωή (Γ. Κομνηνού)
12. Φυσαρμόνικα (Θ. Αδαμαντίδης)
|
ΜΑΝΟΣ ΛΟΪΖΟΣ – ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ
«ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ» (MINOS MSM 485)
|
Οι μεγάλες επιτυχίες που έκανε ο Μάνος Λοΐζος με τα λαϊκά τραγούδια του ιδιαίτερα στη δεκαετία του ‘70 επισκίασαν (για να μη πω εξαφάνισαν) μιαν άλλη πλευρά του, που μόνο όσοι έχουν μελετήσει καλά το έργο του μπορούν ν’ αντιληφθούν πόσο σπουδαία είναι.
Ο λόγος για την ενασχόλησή του με το «κοινωνικοπολιτικό» τραγούδι, καθώς ο ίδιος ήταν ένας ιδιαίτερα πολιτικοποιημένος άνθρωπος και κυρίως κατά τη διάρκεια της δικτατορίας έγραψε πολλά τέτοια κομμάτια, τα οποία βεβαίως δεν είχανε καμία τύχη εκείνη την εποχή αλλά κυκλοφόρησαν μετά τη μεταπολίτευση.
Ωστόσο, το μεγάλο όνειρο του δημιουργού ήτανε να ολοκληρώσει τη μελοποίηση των ποιημάτων του Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, σε απόδοση στα ελληνικά του Γιάννη Ρίτσου. Ξεκίνησε να τα γράφει καταμεσής της χούντας, αλλά δεν κατάφερε να τους δώσει μια τελική μορφή καθώς πάντοτε προέκυπταν άλλες δισκογραφικές υποχρεώσεις που δεν του επιτρέπανε κάτι τέτοιο. Αφήστε που και η εταιρεία δεν ήταν ιδιαίτερα «ζεστή» ως προς την εν λόγω δουλειά…
Έτσι, από καιρού εις καιρόν έμπαινε στο στούντιο και ηχογραφούσε ως «βάσεις» ορισμένα από τα τραγούδια που είχε φτιάξει για να τα δοκιμάσει, έχοντας ως στόχο να τα ερμηνεύσουν η Μαρία Φαραντούρη και ο Δημήτρης Κατοίκος και μάλιστα είχανε γίνει και οι σχετικές συζητήσεις. Επίσης, όπως ανέφερε σε τηλεοπτικό αφιέρωμα που προβλήθηκε ένα χρόνο μετά το χαμό του ο φίλος του Γιώργος Μέγκουλης, ο συνθέτης του είχε πει ότι ο ιδανικός ερμηνευτής του Χικμέτ θα ήταν ο Νίκος Ξυλούρης, που όμως κι εκείνος είχε ήδη αναχωρήσει για τη «γειτονιά των αγγέλων»…
Δυστυχώς, τον Οκτώβριο του 1983 που κυκλοφόρησε ο δίσκος με τα μελοποιημένα ποιήματα του Χικμέτ, ο Μάνος Λοΐζος ήδη είχε περάσει στην αθανασία. Έτσι, δε μπόρεσε ποτέ να χαρεί την έκδοση μιας δουλειάς που είχε «καημό και μεράκι» να βγάλει, όπως αναφέρει σε σημείωμά του στο εσώφυλλο του δίσκου ο στενός φίλος, συνεργάτης και κουμπάρος του Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το χαμό του, η εταιρεία επέλεξε να τον τιμήσει εκδίδοντας αυτό το άλμπουμ με τις «δοκιμαστικές» ηχογραφήσεις του συνθέτη. Οι απόψεις ήταν μοιρασμένες, αφού η μια πλευρά έκανε λόγο για ντοκουμέντα που έπρεπε να δουν το φως της δημοσιότητας, ενώ η άλλη υποστήριζε ότι η τότε MINOS εκμεταλλεύτηκε εμπορικά το όνομα του Λοΐζου και κυκλοφόρησε ένα δίσκο που αν εκείνος ζούσε, αποκλείεται να δεχόταν κάτι τέτοιο. Είπαν ότι οι ηχογραφήσεις ήταν πολύ πρόχειρες και ήταν ασέβεια στη μνήμη του η κυκλοφορία τους…
Ακούγοντας το δίσκο ξανά και ξανά, πιστεύω ότι τελικώς μόνον ο Μάνος θα μπορούσε να ερμηνεύσει με τον καλύτερο τρόπο τα εν λόγω ποιήματα. Δε μπορώ να ξέρω ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα αν τα έλεγε η Φαραντούρη ή οποιοσδήποτε άλλος τραγουδιστής και πώς θα ήταν η ενορχήστρωση, όμως είναι πραγματική μαγεία η χαρακτηριστική φωνή του Λοϊζου με τη συνοδεία της κιθάρας του κι ενίοτε μιας φυσαρμόνικας ή ενός φλάουτου, τα οποία παίζει ο ίδιος. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό κι ευτυχώς που αυτά τα «διαμάντια» σώθηκαν κι έτσι μπορούν σήμερα να τα χαίρονται όλοι οι φίλοι της καλής ελληνικής μουσικής.
Να σημειώσουμε ότι τα «Στηθάγχη» (με τίτλο «Αν η μισή μου καρδιά») και «Η πιο όμορφη θάλασσα» είχαν παρουσιαστεί δισκογραφικά για πρώτη φορά με μουσική του Θάνου Μικρούτσικου και ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη στα «Πολιτικά τραγούδια» που κυκλοφόρησαν το 1975, που ήταν και ο πρώτος δίσκος του συνθέτη.
Στο εσώφυλλο υπάρχουν οι στίχοι όλων των τραγουδιών και φωτογραφίες του Λοΐζου και του Χικμέτ, καθώς και σημειώματα του Λευτέρη Παπαδόπουλου και του Αχιλλέα Θεοφίλου, ενώ στο οπισθόφυλλο μια φωτογραφία του Μάνου με την κόρη του Μυρσίνη σε νεαρή ηλικία. Μάλιστα, στο εσώφυλλο σημειώνεται ότι τα καθαρά έσοδα από τις πωλήσεις του δίσκου θα προσφέρονταν από την εταιρεία σ’ εκείνη…
Οι ηχογραφήσεις έγιναν στα στούντιο Columbia και Polysound με ηχολήπτες τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και τον Γιάννη Σμυρναίο αντιστοίχως. Όσο για τις καλύτερες στιγμές του δίσκου, μην το ψάχνετε. Απλώς, βάλτε τον στο πικάπ ή στο CD player και αφεθείτε στη μαγεία του…!
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Μονάκριβή μου
02. Για τη ζωή
03. Το δίχτυ
04. Απερίγραπτη λένε
05. Στηθάγχη
06. Κατά τις λάμψεις πέρα
07. Χλιαροί και παλλόμενοι
08. Λίγα γαρούφαλλα
09. Όπως ο Κερέμ
10. Τι όμορφο που είναι να σε συλλογιέμαι
11. Αν με τη μεσολάβηση
12. Η πιο όμορφη θάλασσα
13. Ένα κρεβάτι εκστρατείας
14. Ο άνεμος κυλάει