Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!

Παρασκευή 4 Μαΐου 2012

Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!

Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…

———————————————————–

ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ
«ΓΥΡΙΣΜΟΣ» (MINOS MSM 159)

Από τους καλύτερους λαϊκούς δίσκους στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, με έναν συγκλονιστικό Στέλιο Καζαντζίδη σε ανεπανάληπτες στιγμές. Χωρίς να παραγνωρίζω στο ελάχιστο το συνολικό έργο και την προσφορά του μεγαλύτερου τραγουδιστή του πλανήτη (προσωπική μου άποψη), θεωρώ ότι την τριετία 1972-1975 βρισκόταν στο απόγειο της καλλιτεχνικής του διαδρομής και η φωνή του ήταν «άλλο πράγμα», ενώ πρόσεξε περισσότερο το ρεπερτόριό του και είπε φοβερά και τρομερά πράγματα.

Κάποια από αυτά περιλαμβάνονται στο εν λόγω άλμπουμ, ο τίτλος του οποίου δεν είναι τυχαίος. Είχαν ήδη αρχίσει οι κόντρες και οι προστριβές του με την εταιρεία που το 1975 τον οδήγησαν στην απόφαση να σταματήσει και τη δισκογραφία για 12 ολόκληρα χρόνια.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και μέχρι το 1971, οι «προσωπικοί» του δίσκοι περιλάμβαναν σκόρπια τραγούδια από τις 45 στροφές και ο «Γυρισμός» ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη του δουλειά, αφού είχε υπογράψει το περίφημο συμβόλαιο με τη “MINOS” για συνολικά 108 τραγούδια, από τα οποία τελικώς ηχογράφησε μόνο τα 63 και μέχρι το 1987 έγιναν δίκες επί δικών για να ξεκαθαριστεί το θέμα.

Το άλμπουμ που παρουσιάζουμε κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1972 και κυριολεκτικά έκανε πάταγο, αφού πέρα από το γεγονός ότι ο Καζαντζίδης κυκλοφορούσε κάτι καινούργιο έπειτα από αρκετό καιρό, περιλάμβανε και 12 πολύ μεγάλα τραγούδια. Ειλικρινά, δε μπορώ να ξεχωρίσω κανένα.

Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω: «Την Παρασκευή το βράδυ», «Ο μπάρμπα-Γιάννης» (αφιερωμένο στον Γιάννη Παπαϊωάννου που είχε σκοτωθεί σε τροχαίο τον Αύγουστο του 1972), «Ποιος είδε γλάρο στα βουνά», «Η καρδιά μου ας όψεται», «Ανάθεμα την τύχη μου», «Μαυρομάνικο μαχαίρι» και όλα τα υπόλοιπα, είναι τραγούδια που «σπάνε κόκαλα».

Θα σταθώ όμως στα «Θα ξανατραγουδήσω» και «Γυρίζω απ’ τη νύχτα». Ουσιαστικά, αυτά τα κομμάτια αναγγέλλουν την (σύντομη όπως αποδείχτηκε) επιστροφή του Καζαντζίδη στη δισκογραφία και είναι πραγματικά εκπληκτικά. Ειδικά το δεύτερο, όπου η φωνή του Στέλιου μοιάζει να έχει ηχογραφηθεί σε ιερό ναό ή να έρχεται από το υπερπέραν. Γενικότερα, πρόκειται για ένα δίσκο που ακούγεται με το “volume” του ενισχυτή στο τέρμα και περιλαμβάνει δωρεάν μαθήματα ερμηνείας από τον κορυφαίο τραγουδιστή όλων των εποχών…

Την ίδια εποχή, τα τραγούδια κυκλοφόρησαν και στις 45 στροφές με εξίσου μεγάλη επιτυχία. Έχω ένα από αυτά τα 45άρια με την ασπροκόκκινη ετικέτα της “Standard” (θυγατρική της “MINOS”) που περιλαμβάνει στη μία πλευρά τον «μπάρμπα-Γιάννη» και στην άλλη «Την Παρασκευή το βράδυ».

Να πούμε εδώ ότι τα «Πάψε να ρωτάς» και «Το δρομολόι της ζωής» συμπεριλήφθηκαν και το 1973 στο δίσκο «Γυάλινος κόσμος», ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε κι άλλος ένας δίσκος με τίτλο «Το δρομολόι της ζωής» που περιλάμβανε τα τραγούδια του «Γυάλινου κόσμου» εκτός από το ομώνυμο και το «Πικρή ζωή».

Στο εσώφυλλο του «Γυρισμού» σε φόντο κίτρινο και μαύρο υπάρχει ένα φωτογραφικό «θέμα» του Στέλιου Καζαντζίδη από μια σειρά φωτογραφιών που είχαν χρησιμοποιηθεί στα εξώφυλλα των δίσκων του «Ένα γράμμα» και «Η στεναχώρια μου», καθώς και ένα σχέδιο βινυλίου πάνω στο οποίο είναι γραμμένοι οι τίτλοι και οι συντελεστές των τραγουδιών.

Τα τραγούδια του δίσκου
01. Την Παρασκευή το βράδυ (Χρ. Νικολόπουλου – Πυθαγόρα)
02. Ο μπάρμπα-Γιάννης (Χρ. Νικολόπουλου – Πυθαγόρα)
03. Ποιος είδε γλάρο στα βουνά (Θ. Δερβενιώτη – Κ. Βίρβου)
04. Ανάθεμα την τύχη μου (Απ. Καλδάρα – Κ. Βίρβου)
05. Η καρδιά μου ας όψεται (Χρ. Νικολόπουλου – Πυθαγόρα)
06. Μαυρομάνικο μαχαίρι (Απ. Καλδάρα – Πυθαγόρα)
07. Θα ξανατραγουδήσω (Θ. Δερβενιώτη – Κ. Βίρβου)
08. Λασπωμένα όνειρα (Απ. Καλδάρα – Κ. Βίρβου)
09. Το δρομολόι της ζωής (Ευ. Ατραΐδη – Γ. Βασιλόπουλου)
10. Πάψε να ρωτάς (Ευ. Ατραΐδη – Γ. Βασιλόπουλου)
11. Πάνω στου τοίχου το καρφί (Απ. Καλδάρα – Πυθαγόρα)
12. Γυρίζω απ’ τη νύχτα (Χρ. Νικολόπουλου – Πυθαγόρα)

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ – ΚΩΣΤΑΣ ΒΙΡΒΟΣ
«ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ» (COLUMBIA SCXG 91)

Ο δεύτερος από τους οκτώ συνολικά μεγάλους δίσκους που έκανε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με στίχους του Κώστα Βίρβου στη δεκαετία του ‘70, μια συνεργασία που ουσιαστικά ολοκληρώθηκε το 1980 με τη «Μεγαλοπρέπεια». Οι δύο δημιουργοί είχαν κάνει μεγάλη επιτυχία το 1971 με το «Α-Ω», στο οποίο υπήρχαν σπουδαία τραγούδια όπως το ομώνυμο, το «Φέρε μια καλή», «Το θύμα ο Νικόλας», η «Σάντα Μαρία» και άλλα. Άλλωστε, η καλή «χημεία» τους είχε φανεί κι ένα δυο-χρόνια νωρίτερα με τα πασίγνωστα και διαχρονικά «Ο κυρ Θάνος» και «Στου Μπελαμή το ουζερί».

Επομένως, ακολούθησαν την ίδια «συνταγή» και προς το τέλος του 1972 που κυκλοφόρησε το «Ουράνιο τόξο», μόνο που σε κανέναν από τους δύο δίσκους δεν υπήρχε το όνομα του Βίρβου, αλλά οι στίχοι χρεώνονταν στον Μπιθικώτση. Ο λόγος είναι ότι ο στιχουργός είχε αποκλειστικό συμβόλαιο συνεργασίας με τη MINOS κι έτσι δεν επιτρεπόταν να γράψει για άλλες εταιρείες. Από το 1973 όμως και μετά με το «Πράσινο φως», η τάξη αποκαταστάθηκε…

Έχω τη γνώμη πως ο δίσκος που παρουσιάζουμε σήμερα είναι ο καλύτερος από τους οκτώ που έκαναν μαζί οι δυο τους. Περιλαμβάνει πολύ καλά έως εξαιρετικά τραγούδια, με μελωδίες γεμάτες έμπνευση από την πλευρά του «σερ» του ελληνικού τραγουδιού που «ντύνουν» ιδανικά τους στίχους του Κώστα Βίρβου.

Τα περισσότερα είναι γραμμένα στο ρυθμό του ζεϊμπέκικου, ενώ υπάρχει κι ένα …καλαματιανό. Πρόκειται για το υπέροχο «Όσα έρθουν κι όσα πάνε» που θεωρώ ότι μαζί με το ομότιτλο του δίσκου, το «Μια βαθιά υπόκλιση» και το «Ο μπατίρης ο Λουκάς» είναι οι καλύτερες στιγμές του άλμπουμ. Άλλωστε, ακούστηκαν πολύ την περίοδο που κυκλοφόρησαν. Από εκεί και πέρα, ξεχωρίζουν τα «Ο Φριτς, ο Μπρούνο κι ο Κωστής» και «Δυο αγάπες», χωρίς να υστερούν τα υπόλοιπα.

Δεύτερες φωνές κάνει η – πολύ νέα τότε – Αφροδίτη Μάνου (Αγλαΐα Δημητριάδου το πραγματικό της ονοματεπώνυμο) που είχε γίνει γνωστή ένα χρόνο νωρίτερα τραγουδώντας μαζί με τον Γιάννη Φέρτη το πασίγνωστο «Σαν με κοιτάς» και το «Ένα καλοκαίρι» σε μουσική του Γιάννη Σπανού για την περίφημη κινηματογραφική ταινία «Εκείνο το καλοκαίρι».

Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν δύο φωτογραφικά πορτραίτα του Γρηγόρη Μπιθικώτση, το ένα εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον τα επόμενα χρόνια σε εξώφυλλα ή εσώφυλλα τόσο σε προσωπικές συλλογές τραγουδιών, όσο και σε «ομαδικές» που συμμετείχε ο μεγάλος κι αξέχαστος τραγουδιστής. Πρόκειται για την «κλασική» φωτογραφία με το τσιγάρο στο χέρι…

Τα τραγούδια του δίσκου
01. Ουράνιο τόξο
02. Κατεβασμένα τα ρολά
03. Κοσμοπολίτισσα
04. Ο τζέντλεμαν
05. Στο νάιτ κλαμπ
06. Ο Φριτς, ο Μπρούνο κι ο Κωστής
07. Μια βαθιά υπόκλιση
08. Ο μπατίρης ο Λουκάς
09. Δυο αγάπες
10. Όσα έρθουν κι όσα πάνε (Ο καπετάν Φλωριάς)
11. Ο Γιάννης ο μπεκρής
12. Με κατηγόρησαν

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here