“Αφιερωμένο εξαιρετικά” στον… διεθνή Φίλιππο Νικολάου!

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2013

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————–

Αν ανοίξετε το λεξικό στο λήμμα «ελαφρολαϊκό τραγούδι», σίγουρα θα έχει τη φωτογραφία του Φίλιππου Νικολάου! Είναι ο δημιουργός κι ερμηνευτής που πρωτοστάτησε στη δημιουργία αυτού του είδους, γράφοντας ο ίδιος το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου του (ειδικά ως προς το στίχο) και άνοιξε το δρόμο ώστε να «ενταχθούν» εν συνεχεία εκεί κι άλλοι γνωστοί και δημοφιλείς τραγουδιστές…

Κυρίως στην πρώτη δεκαετία της καριέρας του, ο Νικολάου έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο τραγούδι «σλόγκαν» με μια λίγο «ελαφρά» και «χαριτωμένη» διάθεση («Αυτός που μένει στο επάνω», «Άσε τ’ αστεία», «Όχι θα κάτσω να σκάσω», «Μαίρη άνοιξε την πόρτα» κ.α.). Ωστόσο, έκανε αρκετές επιτυχίες μ’ αυτό τον τρόπο και αγαπήθηκε από το κοινό, ασχέτως αν οι πιο διαχρονικές στιγμές του είναι οι «σοβαρές» («Όταν», «Μάη μου», «Μια καρδιά για σένανε» κ.α.).

Πέραν όλων τούτων, ο ερμηνευτής και δημιουργός ήταν εκείνος που ουσιαστικά άνοιξε τον κύκλο των διασκευών ξένων «ευρωελαφρών» τραγουδιών στις αρχές της δεκαετίας του ’70. «Έσπειρε» για να «θερίσουν» λίγο αργότερα ο Γιάννης Πάριος και ο Γιάννης Πουλόπουλος, οι δύο κατ’ εξοχήν ερμηνευτές «μεταγλωττισμένων» επιτυχιών στο δεύτερο μισό των ‘70s…

Στο «διασκευασμένο» ρεπερτόριο του Νικολάου (γραμμένο όλο με δικούς του στίχους σε σύνολο 18 τραγουδιών) υπάρχουνε δημιουργίες από το Μεξικό, τη Βραζιλία, το…Μαρόκο, τη Γαλλία κλπ, αλλά και «μυθικές» στιγμές όπως το “I’ll survive”…

«Βιολιστής στη στέγη» και …BBC

O Φίλιππος Νικολάου επιχείρησε για πρώτη φορά να «ελληνοποιήσει» διεθνείς επιτυχίες του εξωτερικού το Νοέμβριο του 1973, μέσα από το προσωπικό άλμπουμ του «Μεγιεμελέ». Έτσι, μετέτρεψε σε «Καμάρι μου» το “Auntie” το οποίο είχε γραφτεί το 1972 με αφορμή τα πεντηκοστά γενέθλια του BBC ερμηνευμένο από μεγάλα ονόματα του εξωτερικού, όπως ο Enrico Macias και οι «δικοί μας» Βίκυ Λέανδρος και Ντέμης Ρούσσος. Το “Auntie” ήτανε το «παρατσούκλι» του τηλεοπτικού δικτύου και το τραγούδι στην Ολλανδία έφτασε μέχρι το νούμερο 4 στο top…

Το άλλο «μεταγλωττισμένο» κομμάτι ήτανε το πασίγνωστο “If I were a rich man” από το θρυλικό μιούζικαλ «Ο βιολιστής στη στέγη» του 1964. Ο Νικολάου δεν άλλαξε και πολύ τη σημασία του πρωτότυπου, δίνοντας τον τίτλο «Λίγη τύχη να ‘χα»…

Joe Dassin και …Paco De Lucia

To 1976 είναι η χρονιά που ο Φίλιππος Νικολάου θα ηχογραφήσει δύο προσωπικούς δίσκους, αλλά κι ένα 45άρι με διασκευή ξενόγλωσσου κομματιού. Στις αρχές της χρονιάς λοιπόν, κυκλοφορεί το «Θα σε περιμένω πάντα» που είναι η διασκευή του “Ça va pas changer le monde”, ένα θαυμάσιο τραγούδι ερμηνευμένο από τον αξέχαστο Joe Dassin που είναι πιο γνωστό με τον ιταλικό τίτλο “Non cambia il mondo”…

Από εκεί και πέρα, βρίσκουμε και το «Θα σ’ αγαπώ» το οποίο ως ορχηστρικό κομμάτι με τον τίτλο “Entre dos aguas” περιλαμβάνεται στον ομότιτλο πρώτο δίσκο του διάσημου σολίστα της κιθάρας Paco De lucia που είχε κυκλοφορήσει το 1975…

Το δεύτερο άλμπουμ του 1976 για τον ερμηνευτή και δημιουργό λέγεται «Θα ‘θελα» και σ’ αυτό υπάρχει μόνο μια διασκευή, εκείνη του “Bat-Te-Ring-Ram” που είχε γίνει γνωστό από το ολλανδικό ντουέτο Mouth and Macneal. Ελληνικός τίτλος του «Όχι δε γίνεται», το οποίο ακούστηκε πολύ εκείνη την εποχή αλλά και αργότερα…

Ωστόσο, αυτή τη χρονιά θα έχουμε ίσως τη μοναδική περίπτωση ταυτόχρονης ηχογράφησης διασκευής του ίδιου ξένου τραγουδιού από δύο Έλληνες ερμηνευτές με διαφορετικούς στίχους. Ο Νικολάου θα πάρει το πασίγνωστο “Tut en vas” του Allain Barriere και θα το κάνει «Μια ζωή», ερμηνεύοντάς το σε δισκάκι 45 στροφών με τη Μαίρη Αλεξοπούλου…

Παράλληλα όμως, ο Πυθαγόρας θα γράψει στίχους πάνω στο ίδιο γαλλικό κομμάτι με τίτλο «Τώρα πια», θα το δώσει στον Γιάννη Πάριο κι έτσι εκείνος θ’ «απογειωθεί» εμπορικά με πωλήσεις άνω των 240.000 αντιτύπων του ομότιτλου δίσκου του. Έτσι, το «Μια ζωή» ουσιαστικά θα εξαφανιστεί…

Και πάμε στο 1977 και στο δίσκο «Φορές, φορές», όπου το ομότιτλο κομμάτι είναι η «ελληνοποιημένη» έκδοση του βραζιλιάνικου “Perdao portela” που ηχογράφησε το 1976 ο Jair Rodrigues στο άλμπουμ του “Minha, hora e vez”.

Επίσης, υπάρχει και η …πινελιά του Γαλλοαλγερινού Enrico Macias (ένας από τους πιο…πολυδιασκευασμένους δημιουργούς στην ιστορία της ντόπιας δισκογραφίας) με την επιτυχία του “C’ est du soleil” που ο Νικολάου «μετέφρασε» σε… «Άσε να λέει».

Το τρίτο “μεταγλωττισμένο” τραγούδι που περιλαμβάνεται στο άλμπουμ είναι το “Χωρίς εσένα”, που αποτελεί διασκευή του γαλλικού “Bravo monsieur le monde” το οποίο είχε ερμηνεύσει με μεγάλη επιτυχία ο Michel Fugain. Στην Ελλάδα πάντως, δεν ακούστηκε ιδιαίτερα…

«Μου χρωστάς, δε σου χρωστάω» και άλλα…

Το τέλος του 1978 επιφυλάσσει στον ερμηνευτή και δημιουργό την πρώτη πραγματικά μεγάλη «εμπορική» επιτυχία της καριέρας του. Τότε κυκλοφορεί ο δίσκος «Μου χρωστάς, δε σου χρωστάω» και γίνεται χαλασμός κόσμου, καθώς οι πωλήσεις ξεπερνούν το «χρυσό» όριο των 50.000 αντιτύπων… 

Το ομότιτλο τραγούδι είναι διασκευή του γαλλικού “Aimez vous les uns les autres” που ερμήνευσε ο…συνήθης ύποπτος Enrico Macias στο επίσης ομώνυμο άλμπουμ του το 1977. Το κομμάτι αγαπήθηκε και στις …δύο γλώσσες και ειδικά στη χώρα μας ήλθε και πάλι στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια για ευνόητους λόγους.

Στον ίδιο δίσκο, ο Νικολάου… «μεταμορφώνεται» σε Julio Inglesias και διασκευάζει το “Soy un truhan-soy un señor” που είχε ηχογραφήσει ο διάσημος Ισπανός ερμηνευτής ένα χρόνο νωρίτερα (1977). Η ελληνική βερσιόν του λέγεται «Στη ζωή», αλλά δεν πολυακούστηκε.

Η τρίτη διασκευή του άλμπουμ μας μεταφέρει στο…εξωτικό Μεξικό. Από εκεί μας έρχεται το “Gota a gota” του Juan Acereto με ερμηνευτή κάποιον… L. y M. de Juan A. (οι πενιχρότατες διεθνείς μουσικές μου γνώσεις, αλλά και η έρευνα που έκανα δε στάθηκε δυνατό ν’ «αποκαλύψουνε» ποιος κρύβεται πίσω από αυτό το τουλάχιστον περίεργο όνομα…). Στα ελληνικά, «μετονομάστηκε» σε «Ψυχούλα μου δυο λόγια» κι έγινε μια από τις επιτυχίες του δίσκου.

Και …Gloria Gaynor

Και φτάνουμε στο 1979, όταν ο Φίλιππος Νικολάου κυκλοφορεί το άλμπουμ «Όμορφες στιγμές» με εξίσου μεγάλες πωλήσεις όπως και το προηγούμενο. Αυτό οφείλεται κυρίως στις δύο διασκευές που υπάρχουν εδώ, όπως άλλωστε συνέβαινε με σχεδόν το σύνολο των ανάλογων δισκογραφικών εγχειρημάτων των ερμηνευτών του είδους του.

Η μεγάλη επιτυχία του δίσκου είναι το «Η αγάπη σου με καίει» που είναι διασκευή του “Il est comme le soleil” που είχε ηχογραφήσει ο -μαντέψτε- Enrico Macias δυο χρόνια νωρίτερα στο άλμπουμ του στο οποίο αναφερθήκαμε και παραπάνω. Αυτό το τραγούδι το θυμάμαι στην αυθεντική γαλλική του έκδοση ν’ ακούγεται σε μια τηλεοπτική διαφήμιση γνωστής μάρκας κολόνιας στις αρχές της δεκαετίας του ’80.

Το δεύτερο «μεταγλωττισμένο» κομμάτι θεωρώ ότι ήταν η πιο ατυχής και άστοχη επιλογή του Νικολάου ως προς το συγκεκριμένο είδος ρεπερτορίου. Η εκτίμηση και ο σεβασμός μου για όσα έχει προσφέρει στο ελληνικό τραγούδι αλλά και για το προσωπικό ήθος του είναι δεδομένα κι αδιαπραγμάτευτα, όμως θεωρώ ότι τραγούδια-θρύλοι όπως το “I will survive” δεν «αγγίζονται» και δεν διασκευάζονται, όπως κι αν λέγεται ο «διασκευαστής».

Πρόκειται φυσικά για την παγκόσμια, πασίγνωστη και διαχρονική επιτυχία της Gloria Gaynor που κυκλοφόρησε αρχικά στις 45 στροφές τον Οκτώβριο του 1978, ενώ στην Ελλάδα «μετονομάστηκε» στο απολύτως σχετικό -τουλάχιστον νοηματικά- «Θα επιζήσω».

Οι τελευταίες …πινελιές

Η είσοδος της δεκαετίας του ’80 βρίσκει τον Φίλιππο Νικολάου σε πλήρη ακμή τόσο καλλιτεχνικά, όσο κι εμπορικά. Στα μέσα του 1980 λοιπόν, κυκλοφορεί ο νέος δίσκος του με τίτλο «Τόση καρδιά, τόση αγάπη», το οποίο είναι η διασκευή της πρώτης και μοναδικής συμμετοχής του …Μαρόκου στο διαγωνισμό της Eurovision το 1980 στη Χάγη.

Εκεί, η Samira Bensaid το ερμήνευσε ως “Bitakat hob” με στόχο να μιλήσει για την ειρήνη, την ελπίδα, και τον τερματισμό των φυλετικών διακρίσεων. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι δε…συγκινήθηκαν ιδιαίτερα και του δώσανε μόλις 7 ψήφους (όλες από την Ιταλία) και συνολικά τη 18^η θέση.

Στον ίδιο δίσκο, ο ερμηνευτής και δημιουργός «μεταγλωττίζει» το βραζιλιάνικο “Ilha de mare” του Walmir Lima με ελληνικό τίτλο «Αχ» χωρίς όμως ν’ ακουστεί ιδιαίτερα, ενώ την ίδια τύχη είχε και το ιταλικό “Cogli la prima mela” του Angelo Braduardi που στη γλώσσα μας έγινε «Κάτι έχουμε να πούμε». Σημειωτέον ότι το ίδιο τραγούδι με στίχους του Δημήτρη Ιατρόπουλου ηχογραφήθηκε το 1982 από τη Λιζέτα Νικολάου με τίτλο «Έφυγε η αγάπη» στο άλμπουμ της «Βενετιά και Φανάρι».

Εξ Ιταλίας προέρχεται και η τελευταία διασκευή στη δισκογραφική καριέρα του Φίλιππου Νικολάου. Είναι πλέον 1981 και ο δημοφιλής τραγουδιστής κυκλοφορεί το νέο άλμπουμ του με τίτλο «Αυτό το κάτι στη ζωή». Το εν λόγω τραγούδι είναι η ελληνική εκδοχή του πασίγνωστου “Il tempo se ne va” που έγινε μεγάλη επιτυχία με τη φωνή του Adriano Celentano, αλλά και με τον Νικολάου στην «ντόπια» μορφή του.

Έκτοτε, ο ερμηνευτής και δημιουργός δε συμπεριέλαβε ποτέ διασκευές ξένων κομματιών στα προσωπικά άλμπουμ του. Η «μόδα» τους πλέον είχε περάσει κι εκείνος στράφηκε αποκλειστικά σε Έλληνες συνθέτες, αλλά έκανε και σπουδαίες εμπορικές επιτυχίες με τις «ζωντανές» ηχογραφήσεις που κυκλοφόρησε για τρία συνεχόμενα χρόνια με τον τίτλο «Μια λαϊκή βραδιά».

Να σημειωθεί ότι ο Φίλιππος Νικολάου κατά καιρούς έκανε κι ορισμένες διασκευές σε γιουγκοσλαβικά κι αρμένικα τραγούδια, ωστόσο δεν υπάρχει το παραμικρό στοιχείο για τους πρωτότυπους τίτλους τους, ούτε για τους δημιουργούς τους…

—————–

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…