Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2013
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
| Ηλίας Κλωναρίδης: Ένας «Αυγερινός» στις «Θάλασσες»! |
Η φωνή του κουβαλά τη βυζαντινή -αυστηρή και δωρική- παράδοση και τον καημό της ανατολής. Τραγουδιστής με τεράστιες δυνατότητες, κατάφερε να κερδίσει μια καλή θέση μεταξύ των «εκλεκτών» του ελληνικού έντεχνου και λαϊκού τραγουδιού και την εκτίμηση των δημιουργών, οι οποίοι του εμπιστεύτηκαν ορισμένα πολύ σημαντικά έργα τους.
Ποια ήταν τα «λάθη» του; Δεν έμαθε ποτέ να παίζει το παιχνίδι του σταρ-σύστεμ, δεν κυκλοφόρησε με «επώνυμη» συνοδό», δεν απασχόλησε τα «σκανδαλοθηρικά» ΜΜΕ με τις «περιπέτειές» του και κυρίως, δεν έκανε εκπτώσεις στο ρεπερτόριό του για να είναι αρεστός στις εταιρείες δίσκων. Προτίμησε να μείνει εκτός «συστήματος», παρά να προδώσει τα ιδανικά και τα πιστεύω του για το τραγούδι…
Αυτός είναι ο Ηλίας Κλωναρίδης. Ένας καλλιτέχνης με σεβασμό στη μουσική παράδοση της πατρίδας μας, ο οποίος με μοναδικό «όπλο» τη γνήσια λαϊκή-βυζαντινή φωνή του έβαλε το δικό του «λιθαράκι» στο πεντάγραμμο. «Αφιερωμένη εξαιρετικά» λοιπόν σ’ αυτόν τούτη η «βόλτα» μας στην καριέρα του που μετρά σχεδόν τέσσερις δεκαετίες!
Εν αρχή ην …η ψαλτική!
Ο Ηλίας Κλωναρίδης γεννήθηκε τη δεύτερη ημέρα του 1948 στο Περιβολάκι Λαγκαδά, ένα μικρό χωριό λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Δύσκολα και φτωχικά τα παιδικά χρόνια του, καθώς η οικογένειά του ζούσε μόνον από τις αγροτικές εργασίες και είχε να θρέψει πέντε παιδιά. Όμως, η διέξοδος για τον Ηλία ήταν η μουσική και κυρίως η ψαλτική. Ο μεγάλος αδερφός του ο Γιάννης ήταν ψάλτης κι έτσι «κόλλησε» και ο μικρός, ο οποίος άρχισε από την παιδική ηλικία του να ψέλνει στην εκκλησία του χωριού. Μάλιστα, τα κατάφερνε τόσο καλά που πολύ γρήγορα ανέλαβε υπεύθυνη θέση ψάλτη, καθώς ήταν εμφανές ότι διέθετε μια βυζαντινή και δωρική φωνή που ταίριαζε απολύτως στις απαιτήσεις των εκκλησιαστικών ψαλμών. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πήγαιναν στην εκκλησία μόνο και μόνο για να τον ακούσουν…
Ωστόσο, με τον καιρό μπήκε στη ζωή του και το λαϊκό τραγούδι. Φανατικός θαυμαστής του Στέλιου Καζαντζίδη, ονειρευόταν κάποια μέρα να μπορέσει κι εκείνος να μπει στο χώρο και να βγάλει το μεράκι και την αγάπη του για τη μουσική μπροστά στο κοινό. Δύσκολα τα χρόνια όμως, γνωριμίες δεν υπήρχαν από πουθενά και η Αθήνα φάνταζε πολύ μακρινή…
Από ακρόαση σε ακρόαση, αλλά…
Τα όνειρα του νεαρού Ηλία Κλωναρίδη άρχισαν να παίρνουν σάρκα και οστά κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας του στην Αθήνα το 1970. Γνωρίζεται με τον Χρήστο Νικολόπουλο (ήδη γνωστός σολίστας του μπουζουκιού κι έχοντας ήδη γράψει τα πρώτα τραγούδια του για τη φωνή του Καζαντζίδη), ο οποίος ενθουσιάζεται όταν τον ακούει και τον στέλνει για ακρόαση σε κάποια δισκογραφική εταιρεία. Ωστόσο, η προσπάθεια δεν είναι επιτυχημένη και θ’ ακολουθήσουν κι άλλες ανάλογες για τον Ηλία. Αντί όμως ν’ απογοητευτεί, πεισμώνει περισσότερο και δε σταματά να κυνηγά το όνειρό του. Το 1971 απολύεται από στρατιώτης και βρίσκει δουλειά σ’ ένα κέντρο στο Αιγάλεω.
Εκεί, γνωρίζει τον Πρόδρομο Τσαουσάκη που βρίσκεται στη δύση της καριέρας του, αλλά το όνομά του «μετράει» ακόμα. Θα τον στείλει κι εκείνος για ακρόαση, θ’ ακολουθήσουν πολλές ακόμη, αλλά όλες αποτυχημένες! Πάντως, δε θα το βάλει κάτω και θα συνεχίσει να προσπαθεί, ενώ για αρκετά χρόνια θα «περιπλανηθεί» σε διάφορα μικρά νυχτερινά κέντρα της πρωτεύουσας ως «ένας στους πολλούς»
Στο μεταξύ, θα κάνει το ντεμπούτο του στο βινύλιο το 1973 στο δίσκο «11+1 λαϊκά τραγούδια» στην εταιρεία SONORA, όπου θα ηχογραφήσει τέσσερα κομμάτια που θα περάσουν εντελώς απαρατήρητα.
Η πρώτη μεγάλη στιγμή: «Ελεύθεροι πολιορκημένοι» …
Το 1977, τραγουδά σ’ ένα …καμπαρέ στον Πειραιά. Εκεί, ένα βράδυ θα γνωρίσει τον συνθέτη Κώστα Κατσίγρα, ο οποίος θα τον ακούσει και θα του προτείνει να πάει για ακρόαση στην Columbia, καθώς είχε μάθει ότι η εταιρεία έψαχνε νέες φωνές μια και βρισκόταν σ’ ένα μεταβατικό στάδιο.
Ο Κλωναρίδης μην έχοντας να χάσει κάτι θ’ ακολουθήσει τη συμβουλή του κι επιτέλους θα τα καταφέρει. Οι παραγωγοί του πάλαι ποτέ δισκογραφικού κολοσσού θα ενθουσιαστούν, αλλά ο Γιάννης Μαρκόπουλος θα είναι εκείνος που θα του ανοίξει για τα καλά την πόρτα της αναγνώρισης. Ο σπουδαίος δημιουργός μετά από σχεδόν δέκα χρόνια άοκνης προσπάθειας, έχει καταφέρει να ολοκληρώσει μουσικά ένα πολύ μεγάλο έργο: Τους «Ελεύθερους πολιορκημένους» σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού κι ετοιμάζεται να το παρουσιάσει σε συναυλίες, αλλά και να το ηχογραφήσει στο βινύλιο.
Ακούγοντας τον Κλωναρίδη θα βρει μια από τις φωνές που του έλειπαν κι έτσι, τον Αύγουστο του 1977 ο τραγουδιστής από το Περιβολάκι θα βρεθεί στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας να ερμηνεύει τούτο το αριστούργημα σε πρώτη παρουσίαση στο πλάι του αξέχαστου Νίκου Ξυλούρη, του Λάκη Χαλκιά και της Ειρήνης Παπά! Περίπου την ίδια περίοδο θα ξεκινήσει και η ηχογράφησή του, η οποία θα κυκλοφορήσει λίγο πριν το τέλος της χρονιάς σε διπλό δίσκο.
«Να η ευκαιρία» και Γιώργος Κατσαρός…
Έτσι λοιπόν, ο Ηλίας Κλωναρίδης θα μπει ενεργά στη δισκογραφία και τα Χριστούγεννα του ’77 θα λάβει μέρος και σ’ ένα δίσκο με χριστουγεννιάτικα τραγούδια και τίτλο «Χρόνια πολλά» που κυκλοφορεί η Columbia, ερμηνευμένα από «νέα» ονόματα που ανήκουν στις τάξεις της.
Οι συμμετοχές του θα συνεχιστούν και την επόμενη χρονιά (1978) σ’ ένα «τουριστικό» δίσκο με δεύτερες εκτελέσεις τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη (όπου τραγουδά και η Γλυκερία με το επώνυμο …Λιβανού!), με τίτλο “This is the best of Theodorakis”. Οι ερμηνείες του στα «Στρώσε το στρώμα σου», «Καημός» και «Άρνηση («Στο περιγιάλι το κρυφό») πραγματικά εντυπωσιάζουν.
Στο μεταξύ, η εταιρεία του προτείνει μιαν εμφάνιση στη θρυλική και δημοφιλέστατη εκπομπή ταλέντων «Να η ευκαιρία», ώστε να γίνει περισσότερο γνωστός. Πράγματι, θα τραγουδήσει ενώπιον της επιτροπής και θα εντυπωσιάσει, ακούγοντας απ’ όλους τα καλύτερα σχόλια. Κυρίως δε από τον Γιώργο Κατσαρό, ο οποίος αμέσως θα του προτείνει μια σειρά τραγουδιών σε στίχους Πυθαγόρα…
«Αυγερινός», το πρώτο «μπαμ» …
Στις αρχές του 1979 λοιπόν, θα κυκλοφορήσει ο πρώτος προσωπικός δίσκος του Ηλία Κλωναρίδη με τίτλο το ονοματεπώνυμό του. Ο Κατσαρός του δίνει ορισμένα εξαιρετικά αλλά κι αρκετά απαιτητικά κομμάτια, τα οποία όμως ο τραγουδιστής ερμηνεύει με σχετική ευκολία καθώς η θητεία του στη βυζαντινή μουσική και στην ψαλτική τέχνη έχουν κάνει τη φωνή του εξαιρετικά ευέλικτη κι ευπροσάρμοστη ακόμη και στα πιο δύσκολα «γυρίσματα»
Η μεγάλη επιτυχία έρχεται αμέσως κι έχει τίτλο «Αυγερινός». Ένα μοναδικό τραγούδι υψηλότατων απαιτήσεων και κατά τη γνώμη μου ίσως το καλύτερο που έγραψε ο Κατσαρός. Ο ίδιος ο συνθέτης πολλά χρόνια μετά, ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης είπε στον Κλωναρίδη «Ηλία, αυτό λέγεται μια κι έξω» κι έτσι έγινε. Η ερμηνεία είναι συγκλονιστική και τούτο το κομμάτι παραμένει ως σήμερα το «σήμα κατατεθέν» του τραγουδιστή. Πολλοί επιχείρησαν να το πουν ή να το ηχογραφήσουν, αλλά χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία…
Βεβαίως, ο δίσκος περιλαμβάνει κι άλλες γνωστές και ωραίες στιγμές όπως «Δρόμοι της Αθήνας», «Θεσσαλονίκη», «Όταν θυμάμαι εσένα», αλλά και δύο τραγούδια-προάγγελους του θανάτου του Πυθαγόρα λίγους μήνες αργότερα: «Έρχομαι» και «Άνοιξε ουρανέ». Σίγουρα κάτι είχε διαισθανθεί ο αξέχαστος στιχουργός όταν τα έγραφε…
Ο «Ζυγός» και τα δημοτικά…
Από τη μια στιγμή στην άλλη λοιπόν, ο Ηλίας Κλωναρίδης γίνεται πασίγνωστος. Όλη η Ελλάδα μιλά για τον τραγουδιστή με τη στιβαρή και βυζαντινή φωνή κι όσοι δυσκολεύονται να θυμηθούν το όνομά του, τον περιγράφουν ως «αυτόν που λέει τον Αυγερινό», Η μεγάλη επιτυχία του θα «εξαργυρωθεί» την περίοδο 1979-80, όταν θα βρεθεί στο «Ζυγό» στην Πλάκα δίπλα στον Γιάννη Πάριο, τη Χαρούλα Αλεξίου, τη Δήμητρα Γαλάνη και τη Ρένα Πάντα.
Ωστόσο, ο Γιάννης Μαρκόπουλος δεν τον έχει ξεχάσει. Αρχικά, στο πλαίσιο ενός διπλού άλμπουμ με τίτλο «30 χρυσές επιτυχίες του Γιάννη Μαρκόπουλου» που θα κυκλοφορήσει τον Ιούνιο του 1980, ο Κλωναρίδης θα ηχογραφήσει σε δεύτερη εκτέλεση τον «Σκλάβο» που είχε πρωτοπεί ο Γιώργος Νταλάρας στο δίσκο «Σεργιάνι στον κόσμο» το 1979.
Εν συνεχεία, ο ερμηνευτής θα συμμετάσχει τραγουδώντας μοναδικά την «Ιτιά» και τα «Παιδιά της Σαμαρίνας» στο διπλό δίσκο-αριστούργημα «Ρίζες» που θα κυκλοφορήσει το καλοκαίρι του ’80, ο οποίος περιλαμβάνει δημοτικά απ’ όλη την Ελλάδα, λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια σε διασκευή κι ενορχήστρωση του Μαρκόπουλου.
Την ίδια χρονιά, η SONORA εκμεταλλευόμενη την επιτυχία του Κλωναρίδη θα «ξεθάψει» τις τέσσερις ηχογραφήσεις που είχε κάνει για λογαριασμό της το 1973 και θα τις επανεκδώσει σ’ ένα δίσκο με τη δική του φωτογραφία στο εξώφυλλο και τίτλο «Λαϊκά μεράκια», παρουσιάζοντάς τον ως «προσωπικό» του.
Ωστόσο, συμμετέχουν σ’ αυτόν ο Περικλής Περράκης, ο Μανώλης Τοπάλης (μεταξύ άλλων με δύο τραγούδια του Άκη Πάνου που είχε πει το 1976 στο «Μάθημα πρώτον») και δυο παντελώς άγνωστες τραγουδίστριες, η Λευκή και η Μ. Λιώτη…
Τα πρώτα χρόνια του ’80
Το Πάσχα του 1981 κυκλοφορεί το άλμπουμ «Η συνάντηση», με τον Ηλία Κλωναρίδη να συνεργάζεται για πρώτη και τελευταία φορά με τον Απόστολο Καλδάρα. Θεωρώ ότι είναι ο καλύτερος δίσκος του τραγουδιστή κι από τις πολύ καλές δημιουργικές στιγμές του αξέχαστου συνθέτη. Δεν έχει σημασία το εμπορικό αποτέλεσμα, αλλά το ότι περιλαμβάνει ορισμένα (τα περισσότερα) εξαιρετικά τραγούδια με επίσης εξαιρετικές ενορχηστρώσεις:
«Καρδιά ξενοδουλεύτρα», «Δυο εικοσάχρονα παιδιά» (είναι το ορχηστρικό «Βυζαντινός αέρας» από «Τα ορθόδοξα» του 1978 με τον Στράτο Διονυσίου), «Αστραφτοκοπήσαν τα μαχαίρια» (το μοναδικό ορχηστρικό «Απτάλικο» από τον «Βυζαντινό εσπερινό»), «Χριστέ δεν είσαι μόνος» και τα υπόλοιπα, είναι πραγματικά «διαμάντια» και είναι κρίμα που δεν ακούστηκαν όσο έπρεπε. Δεύτερες φωνές σε κάποια από αυτά (δεν αναφέρεται στο εσώφυλλο του άλμπουμ) κάνει η Χάρις Αλεξίου.
Ακολουθεί την άνοιξη του 1982 η «Ορφανή γειτονιά», ένας «πολυσυλλεκτικός» δίσκος του Κλωναρίδη με διάφορους συνθέτες (Τάκης Σούκας, Χρήστος Εμμανουήλ, Νίκος Λαβράνος κ.α.) και πιο λαϊκά ακούσματα, κατά τα ειωθότα της εποχής. Ακούστηκαν περισσότερο τα «Συγχώρα με» και «Το πεπρωμένο μου είσαι συ», με τη στιχουργική συμμετοχή -για πρώτη φορά- του ίδιου του τραγουδιστή, ο οποίος εκείνη την περίοδο εμφανιζόταν στη θρυλική «Φαντασία» σ’ ένα σχήμα που τα ονόματα μιλούν από μόνα τους: Στράτος Διονυσίου, Δούκισσα, Μιχάλης Μενιδιάτης, Νίκος Νομικός, Μπέσσυ Αργυράκη…
Ξανά Μαρκόπουλος
Κάπου εκεί, ο Κλωναρίδης θα συναντηθεί εκ νέου με τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Κατ’ αρχήν, θα συμμετάσχει σε πολλές συναυλίες του συνθέτη στο εξωτερικό και το καλοκαίρι του 1982 θα περάσει τις πύλες του Ηρωδείου, στην πρώτη παρουσίαση του νέου έργου «Σειρήνες» σε ποίηση του Κ.Χ. Μύρη (Κώστα Γεωργουσόπουλου). Η ηχογράφησή του θα καθυστερήσει, καθώς θα κυκλοφορήσει σε διπλό δίσκο στα τέλη του 1983…
Το φθινόπωρο του 1982, ο Μαρκόπουλος θα επιχειρήσει να γράψει «καθαρά» λαϊκά τραγούδια και μέσα από αυτά θα προκύψει το άλμπουμ «Βαριά λαϊκά». Ο Κλωναρίδης θα έχει συμμετοχή με πέντε («Άλλοι μιλούν για μένανε», «Τα τραγούδια θέλουν πόνο», «Παραγγελιά», «45 μάστοροι» και «Μπρους Λη»), κερδίζοντας τις εντυπώσεις και βρισκόμενος στα «χωράφια» του.
Η «μεταγραφή» και οι «Θάλασσες»
Ο Ηλίας Κλωναρίδης θ’ αλλάξει εταιρεία και το 1983 θα «μεταγραφεί» στην πανίσχυρη MINOS, η οποία είναι πλέον κυρίαρχος στο χώρο. Με την ετικέτα της θα κυκλοφορήσει το Νοέμβριο του 1983 το «Θα ‘ρθω μαζί σου», ένας δίσκος που κινείται σε λαϊκό αλλά κι «ελαφρολαϊκό» κλίμα, γραμμένος από διάφορους συνθέτες και κυρίως από τον Θανάση Πολυκανδριώτη.
Το ομότιτλο και το «Μη μου λες για τα μάτια της» θα ξεχωρίσουν αμέσως, ωστόσο τη μεγάλη και διαχρονική επιτυχία του άλμπουμ υπογράφει ο Αντώνης Βαρδής με τη ροκ μπαλάντα «Θάλασσες». Ένα τραγούδι υψηλών απαιτήσεων, «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα του Κλωναρίδη ο οποίος αναδεικνύει στο μέγιστο τις φωνητικές δυνατότητές του…
Παράλληλα, για πρώτη φορά ηχογραφεί αποκλειστικά δικά του «δημιουργήματα» (μουσική και στίχους), εκ των οποίων ξεχωρίζει το υπέροχο «Παράτα με πια» που ακούστηκε αρκετά εκείνη την εποχή.
Την επόμενη χρονιά (1984), η εταιρεία επιλέγει για τον Κλωναρίδη την «εύκολη λύση» της ηχογράφησης ενός δίσκου με γνωστά και μη λαϊκά και …ολίγον δημοτικά τραγούδια σε μορφή ποτ πουρί. Τίτλος του άλμπουμ «Τραγούδια του πάλκου» σε μουσική επιμέλεια του Τάκη Σούκα, ένα από τα πολλά τέτοιου είδους που βγήκαν εκείνη την εποχή στο απόγειο της αποδοχής του συνθήματος «Χορέψτε γιατί χανόμαστε» …
Λίγο αργότερα, έρχεται η τελευταία συνεργασία του τραγουδιστή με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στο βινύλιο. Ο συνθέτης γράφει τη μουσική και τα τραγούδια για την ταινία του Νίκου Τζίμα «Τα χρόνια της θύελλας» (το «ρέκβιεμ» του μεγάλου Μάνου Κατράκη), το soundtrack της οποία κυκλοφορεί το Πάσχα του 1985 σε ήχο ΜΟΝΟ, για να δίνει την ατμόσφαιρα μιας κινηματογραφικής αίθουσας. Ο Ηλίας Κλωναρίδης με τη Βασιλική Λαβίνα ερμηνεύουν με μοναδικό τρόπο το «Καλύτερα ο θάνατος» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Στα τέλη του 1985, ο τραγουδιστής έπειτα από έξι χρόνια συνεργάζεται πάλι με τον Γιώργο Κατσαρό. Αυτή τη φορά, οι στίχοι είναι του Κώστα Βίρβου και η δουλειά τιτλοφορείται «Η τρίτη λύση», όμως ουσιαστικά ο δίσκος «χαντακώνεται» από την ίδια την εταιρεία που φαίνεται ότι δεν έχει διάθεση ν’ ασχοληθεί περισσότερο με τον Κλωναρίδη…
«Στου φεγγαριού την αγκαλιά» και η «οπισθοχώρηση»
Έτσι λοιπόν, ο τραγουδιστής επιστρέφει στην Columbia και το 1987 κυκλοφορεί ο δίσκος «Με δυο αγάπες παίζεις» σε μουσική του Θανάση Πολυκανδριώτη. Εδώ υπάρχει ένα από τα ωραιότερα τραγούδια της δεκαετίας του ’80 (και όχι μόνο) που αποδείχτηκε άκρως διαχρονικό. Ο λόγος για το «Στου φεγγαριού την αγκαλιά» σε στίχους της αξέχαστης Ιφιγένειας Γιαννοπούλου, το οποίο πρωταγωνιστεί και σήμερα στις προτιμήσεις του κόσμου που ξέρει ν’ ακούει καλό ελληνικό τραγούδι…
Ακολουθεί το 1988 ο πρώτος δίσκος σε μουσική εξ ολοκλήρου του Ηλία Κλωναρίδη. Τίτλος «Γυμνές αλήθειες», όμως πέραν του ομότιτλου που ακούστηκε κάπως εκείνη την εποχή, τα υπόλοιπα τραγούδια δεν «πέρασαν» στο ευρύ κοινό. Από εκεί και κάτω, οι περισσότερες δισκογραφικές «καταθέσεις» του τραγουδιστή θα φέρουν τη δική του συνθετική υπογραφή.
Το 1990 εντάσσεται στην εταιρεία Music Box (MBI) και κυκλοφορεί ο δίσκος «Στη μέση του δρόμου» σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου και Θανάση Πολυκανδριώτη. Το ομότιτλο ακούγεται αρκετά, αλλά η καλύτερη στιγμή είναι το «Μίλα μόνη σου» γραμμένο από τον ίδιο τον Κλωναρίδη. Επίσης υπάρχουν και «Οι ασυμβίβαστοι», ένα ντουέτο με τον -σχεδόν άγνωστο τότε πέραν της Θεσσαλονίκης- Πασχάλη Τερζή…
Τα τελευταία χρόνια
Από εκεί και πέρα, οι περισσότερες (αν όχι όλες) δισκογραφικές δουλειές του τραγουδιστή θα περάσουν σχεδόν απαρατήρητες. Τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ πια στο τραγούδι τη δεκαετία του ’90, το lifestyle έχει μπει για τα καλά στο χώρο και μοιραία οι «αντιστάρ» όπως ο Κλωναρίδης εκτοπίζονται από το προσκήνιο.
Ωστόσο, δε θα εγκαταλείψει ποτέ τη μουσική και θα συνεχίσει να κυκλοφορεί προσωπικά άλμπουμ σε μικρότερες εταιρείες και κυρίως με δικές του δημιουργίες («Αντιδρώ» 1991, «Συνέβη» 1992, «Να της πείτε χαιρετίσματα» 1993, «Χοροί της νύχτας» 1995), αλλά και παραδοσιακά τραγούδια («Ο Ηλίας Κλωναρίδης τραγουδάει την Ελλάδα» 1998), ενώ συμμετέχει και σε διάφορες δουλειές συνθετών με ένα ή δύο τραγούδια.
Ωστόσο, η αποδοχή αυτών των δίσκων θα είναι ελάχιστη έως μηδαμινή καθώς πλέον οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί περί άλλων τυρβάζουν. Η πιο πρόσφατη δισκογραφική δουλειά του ήταν το 2005 με τίτλο «Στροφές αθανασίας»
Παρόλα αυτά βεβαίως, εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να εμφανίζεται σε διάφορους χώρους και συνεχίζει να συγκινεί με τις εξαιρετικές ερμηνείες του τόσο σε τραγούδια που είπε εκείνος σε πρώτη εκτέλεση, όσο και σε «κλασικές» στιγμές του λαϊκού και παραδοσιακού τραγουδιού μας. Κάπου-κάπου δε, τον βλέπουμε και στην -δημόσια φυσικά- τηλεόραση…
Αυτή λοιπόν είναι η μέχρι σήμερα παρουσία και προσφορά του Ηλία Κλωναρίδη στο ελληνικό τραγούδι, το οποίο έχει ανάγκη και αυτόν για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του. Εξακολουθεί να το υπηρετεί με σεβασμό και μεράκι και μέσα από τούτο το μικρό αφιέρωμα, του ευχόμαστε να συνεχίσει να το κάνει για ακόμη πολλά χρόνια…
———————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…