11/5/2012
Γράφει η Ελένη Λαμπράκη
Φωτογράφηση: Ντορίνα Καππάτου
www.musiccorner.gr
Σάββατο βράδυ, παραμονή των εκλογών με ό,τι αυτό συνεπάγεται και κατεβαίνουμε στην πλατεία Βικτωρίας για να κατηφορίσουμε μέχρι το ιστορικό Κύτταρο. Συναυλία για τα 30 χρόνια των Panx Romana και όσοι τους παρακολουθείτε, θα συμφωνήσετε μαζί μου πως ο λόγος τους στις μέρες μας είναι πιο απαραίτητος από ποτέ! Θα μου επιτρέψετε όμως μια μικρή παρένθεση. Περπατάμε από το σταθμό της Βικτώριας μέχρι το μαγαζί, Ηπείρου και Αχαρνών. Η εγκατάλειψη είναι πρωτοφανής. Κυκλοφορώ 8 χρόνια στο κέντρο και αυτή την κατάσταση δεν την έχω ξαναδει. Ακριβώς μια βδομάδα πριν έκανα την ίδια διαδρομή, μόνη μου, όχι πολύ αργά το βράδυ. Συνειδητοποίησα πως φοβόμουν μέχρι και τη σκιά μου και κοίταζα καχύποπτα τους 5 περαστικούς με τους οποίους συμπέσαμε κάπου στη διαδρομή. Και αυτοί το ίδιο έκαναν. Ίσως αυτοί να φοβούνται περισσότερο από μένα. Μας έχει καλλιεργηθεί μια κουλτούρα τρομοκρατίας και δε μας αφήνει να κάνουμε βήμα. Αυτή τη φορά ήμουν με παρέα οπότε περπατούσαμε κάπως πιο άνετα. Δρόμοι εγκαταλελειμμένοι και άνθρωποι εξαθλιωμένοι και Έλληνες και μετανάστες. Και αναρωτιέμαι γιατί και πως καταντήσαμε έτσι και πως θα καταφέρουμε όλοι να κάνουμε την πόλη μας και τη ζωή μας πάλι ανθρώπινη και φιλόξενη…
Πλησιάζουμε στο Κύτταρο και η ουρά για τα εισιτήρια είναι αρκετά μεγάλη. «Κοίτα να δεις που τελικά υπάρχει ακόμα κόσμος που ψάχνεται για το διαφορετικό», σκέφτηκα. Τους Panx Romana τους ανακάλυψα όταν ήμουν στη σχολή, σ’ ένα από τα άπειρα ξενύχτια όπου ανάμεσα σε MySpace και YouTube ψάχνεις να βρεις μια μουσική να σε εκφράζει, στίχους που να φωνάζουν για όλα αυτά που σε πνίγουν και δεν έχεις φωνή να μιλήσεις. Δεν είχε τύχει να τους ξαναδώ live και όπως είπαμε και με τη φωτογράφο μας Ντορίνα είναι δύσκολο πλέον να βρεις κάποιο cd τους. Οι Panx Romana ιδρύθηκαν το 1982. Μια παρέα φίλων μουσικών, επηρρεασμένοι καλλιτεχνικά κυρίως από το ρεύμα της punk μουσικής, ξεκίνησαν να παίζουν δυνατά το δικό τους punk n’ roll σε μια θρυλική εποχή για το rock στη χώρα μας. Δεν είναι όμως μόνο η αυθεντική μουσική τους που ξεχωρίζει. Το μεγαλύτερο σήμειο αναφοράς τους, για μένα τουλάχιστον, είναι οι στίχοι και η θεματολογία των τραγουδιών τους. Ονειροπόλοι και ουτοπιστές αν θέλετε, κυριολεκτικά ουρλιάζουν μέσα από τα τραγούδια τους κατά των ναρκωτικών, μιλάνε για την κοινωνική αδικία, το ρατσισμό, τους μετανάστες, για τον αντιμιλιταρισμό… για την ελευθερία την ψυχής και του ανθρώπου πέρα από οποιαδήποτε φυσική, τεχνητή, απτή ή νοερή δέσμευση.
Αφού μιλήσαμε με τους ίδιους επιστρέψαμε στο χώρο του live. Ασφυκτικά γεμάτο το μαγαζί, μεγάλη η ανυπομονησία από τον κόσμο. Σε ένα ποσοστό 90% το κοινό είναι πιτσιρικαρία δηλαδή 17 με 30 χρονών maximum. Αυτό δείχνει πως οι Panx δεν έχουν χάσει τη δυναμική τους ούτε την απήχησή τους στο νεαρό κοινό. Τα φώτα χαμηλώνουν και από τα μεγάφωνα ακούγεται μια ορχηστρική version του Phantom of the Opera δίνοντας την έναρξη για να βγουν στη σκηνή ο Frank, o Julio, o Woody και ο Δημήτρης! Από κάτω ουρλιαχτά και φωνές. «Είμαστε έτοιμοι;» ρωτάει ο Frank και ξεκινάει με τη «Διαγωγή Κοσμία». Πανικός. Προφανώς και δεν περιμένεις savoir vivre σε μια punk συναυλία οπότε ξεκινάει ένας ατέλειωτος κύκλος εκτόνωσης, σπρωξίματος και χοροπηδημήτος! Συνέχεια με το «Ράδιο Κατάληψη» που μας πάει πίσω στις καταλήψεις του ’90… κάτι μου λέει πως αν συνεχιστεί το υπάρχων μπάχαλο στην παιδεία θα το τραγουδάμε καθ’ όλη τη σχολική/φοιτητική χρονιά που έρχεται! «Rock n’ roll βοήθειες» και τα αίματα έχουν ανάψει για τα καλά. Δεν υπάρχει ούτε ένας καθιστός, ούτε ένας ακίνητος. Δε με έχουν απογοητεύσει στο ελάχιστο, αν και το φοβόμουν ότι αυτό που θα δω θα είναι μια σκιά της εικόνας που είχα γι’ αυτούς όπως έχει γίνει με άλλους τραγουδιστές και συγκροτήματα που δεν πρόλαβα στην πρώτη τους νιότη. Ευτυχώς διαψεύστηκα πανηγυρικά.
«Είναι περίεργο να γυρνάμε τριάντα χρόνια μετά σ’ ένα χώρο από τον οποίο ξεκινήσαμε. Με δέκα κομμάτια που είχαμε το 1982 κλείσαμε το Κύτταρο. Είναι σημαντικό το ότι μπορούμε να είμαστε πάλι σ’ αυτό το πάλκο και να βλέπουμε νέους ανθρώπους να πλαισιώνουν την προσπάθειά μας. Ευχαριστούμε πολύ». Νομίζω δε χρειάζεται να πω κάτι επιπλέον σ’ αυτό…
«Η πόλη δεν κοιμάται ποτέ», «Κλόουν», «Birdy»… Συνέχεια με ένα καινούριο κομμάτι (ναι υπάρχει καινούριο υλικό!), τη «Μαύρη Ανεμώνα» όπου αξίζει να κρατήσουμε το ρεφραίν που λέει «Όχι εγώ, δεν ξέρω να μισώ». Το live συνεχίζεται δυναμικά με μουσικούς και κοινό να τα δίνουν όλα. Ακούμε το «Λυκαυγές ενός νέου συστήματος», ένα τραγούδι που μιλάει για μια ουτοπική κοινωνία χωρίς φυλές και εθνικιστικούς διαχωρισμούς όπου ο Frank επισημαίνει «Δεν υπάρχουν καθαρές φυλές μόνο βρώμικα μυαλά».
Οι Panx Romana τραγούδησαν για πάνω από δύο ώρες. Ανάμεσα σε κάθε τραγούδι σχεδόν, ο Frank έλεγε κάτι μικρό, ουσιαστικό. Ο κόσμος από κάτω τραγούδαγε ασταμάτητα. Κάποιοι ανέβηκαν και στη σκηνή φανερά ενθουσιασμένοι. Ακούσαμε τους «Χιονάνθρωπους», το «Συναγερμό», το «Κύκνειο Άσμα». Τραγούδια παλιά αλλά και μερικά καινούρια που με κάνουν να περιμένω με ενδιαφέρον την επόμενή τους δουλειά. Μέσα από όλο τον όμορφο «χαμό» της συγκεκριμένης βραδιάς, πέρα από τα τραγούδια, πέρα από τα μηνύματα, πέρα από την αίσθηση της ελευθερίας που είχα βγαίνοντας από το Κύτταρο, ένα μου έμεινε κυρίως και θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας. Προλογίζοντας τον «Κλόουν» ο Frank μας είπε για ένα σύνθημα που διάβασε κάπου γραμμένο:
Βλέπω πασχίζεις ν’ ανέβεις αυτή την πελώρια σκάλα. Ποιο είναι το πρόβλημά σου; Έχεις ξεχάσει πως έχεις φτερά…
Και επειδή η άποψή τους πάντα μετράει πόσο μάλλον στις μέρες που ζούμε πια, διαβάστε τι μας είπαν οι ίδιοι οι Panx Romana λίγο πριν την συναυλία!
MusicCorner: Πως προέκυψε το αποψινό live?
Δημήτηρης: Γιορτάζουμε τα 30 χρόνια των Panx Romana. Το 1982 έγινε η πρώτη μας εμφάνιση, εδώ στο Κύτταρο και σήμερα, 2012, είναι ακριβώς 30 χρόνια μετά!
Frank: Ξέρεις είναι περίεργο να βρίσκεσαι με τους ίδιους ανθρώπους, στον ίδιο χώρο που ξεκίνησες. Το συναίσθημα είναι μοναδικό. Όλα αυτά τα χρόνια δεν καταλαβαίνεις πως πέρασαν, πως γράψαμε αυτή την ιστορία στις ψυχές των ανθρώπων, στις καρδιές τους, στις δικές μας. Είναι πολύ όμορφο το να βρίσκεσαι εδώ πάλι, μετά από 30 χρόνια και να προσφέρεις ότι προσέφερες και στην εφηβεία σου!
MusicCorner: Θεωρώ πως το περιεχόμενο των τραγουδιών σας είναι πολύ συναισθηματικό, όχι με την έννοια του ερωτικού προφανώς, αλλά λόγω του ότι τα θέματα για τα οποία μιλάτε προκύπτουν από πολύ βαθιά μέσα μας, είτε πρόκειται για την ελευθερία, είτε για την κοινωνική αδικία, είτε για τα ναρκωτικά… και παραμένουν πάντα επίκαιρα.
Julio: Τώρα να χαρούμε που είναι επίκαιρα; Τα έχουμε γράψει πριν 30 χρόνια και δυστυχώς συμβαίνουν ακόμα τα ίδια και χειρότερα.
Frank: Groups σαν το δικό μας είναι οι σύγχρονοι “προφήτες”. Ξέρεις, τα έχουμε πει πριν 30 χρόνια, τα βλέπεις και επαληθεύονται. Και ειδικότερα όταν βλέπεις σε μια κοινωνία, κάτω από αυτή την οικονομική κατάσταση, την κοινωνική κατάθλιψη και τα αδιέξοδα των ανθρώπων να επαληθεύονται μέσα από στίχους που έχουν γραφτεί πριν 30 χρόνια είναι ανατριχιαστικό. Είναι όπως τα βιβλία του Orwell, που βλέπεις να επαληθεύονται στις μέρες μας, με μια αποξένωση των ανθρώπων, έναν κεντρικό έλεγχο σε πιο βαθύ επίπεδο των συναισθημάτων μας, το ότι μας αφαιρούν κάθε διάθεση για αυτονομία και αυτοδιάθεση και δεν μας αφήνουν να πάμε πιο μπροστά. Όλη αυτή η κατάσταση πιστεύω πως βοηθάει να υπάρχουν groups σαν τους Panx Romana, πιστεύω πως είναι ο αντίλογος σε όλα αυτά, στην ελληνική μουσική που έχουμε συνηθίσει, που τη βλέπω σαν καθεστωτική μουσική, γιατί σε βοηθάει να παραμείνεις σε μια αδράνεια. Και είναι σημαντικό για εμάς να ενεργοποιούμε ανθρώπους, να ενεργοποιούμαστε κι εμείς, και έτσι σε μια εποχή που το κράτος πρόνοιας διαλύεται και τα ναρκωτικά αυξάνουν, χρειάζεται ένας αντίλογος. Και αυτό είναι που κάνουμε εμείς για τη νεολαία, έχουμε μια διάθεση για πρόληψη ενάντια στις ουσίες, γιατί οι ουσίες στο σώμα μας είναι εξουσίες στο είναι μας. Με τον τρόπο μας προσπαθούμε να αντιδράσουμε σ’ αυτή την κατάσταση και να προτείνουμε πράγματα με τα οποία οι άνθρωποι μπορούν να σταθούν στα πόδια τους και να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες καταστάσεις πιο εύκολα, αλλά όχι με ουσίες…
MusicCorner: Όταν είχατε ξεκινήσει, τι αντιμετώπιση είχατε και πως τα βλέπετε τα πράγματα σήμερα;
Woody: Η punk η φάση έτσι κι αλλιώς ήταν κάτι το καινούριο όταν ξεκινούσαμε. Μεταδικτατορική Ελλάδα, όλα περίεργα…
Julio: Κοίτα, διαφέραμε από το κλασσικό rock μοντέλο της εποχής. Εμείς ήμασταν καλά με τους εαυτούς μας βέβαια. Τότε σε συλλαμβάνανε για οπλοκατοχή αν είχες καρφιά στα ρούχα σου ή επειδή δεν είχες μακριά μαλλιά όπως είχαν πια συνηθίσει! Πάντως σήμερα έχουν αγριέψει πολύ τα πράγματα, αν εκείνη την εποχή ήταν λίγο άγρια, σήμερα είναι ακόμα πιο άγρια.
MusicCorner: Μετά την αποψινή σας εμφάνιση, σκοπεύετε να κάνετε κι άλλες; Ή να ετοιμάσετε κάτι καινούριο;
Frank: Είναι πολύ πρόσφατο αυτό, θα το πούμε και απόψε. Αποφασίσαμε να βγάλουμε το επόμενό μας cd, μόνοι μας με το δικό μας label. Θα υπάρξει και dvd πιθανόν με τη σημερινή συναυλία και θα συνοδευτεί και με ένα tour, όσο μπορούμε σε περισσότερες πόλεις, για να μπορέσουμε να διαθέσουμε κι όλας τη δουλειά μας. Θέλαμε να βρούμε τον τρόπο να νιώσουμε απελευθερωμένοι ως προς το πως θα το βγάζαμε, πως θα το κυκλοφορούσαμε και πως θα το διαθέταμε και τώρα που έχουμε τις απαντήσεις νιώθουμε έτοιμοι να το ολοκληρώσουμε. Είναι κάτι που δε θα το κάνουμε σ’ ένα απλό home studio, θα είναι μια παραγωγή πολύ ρομαντική, ακόμα και από εικαστικής απόψεως και είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτό!
MusicCorner: Οπότε να υποθέσω πως εμπνέεστε από την παρούσα κατάσταση για να γράψετε;
Woody: Θες δε θες, στιχάκια γράφεις. Ο,τι σκέφτεσαι και ό,τι ερεθίσματα παίρνεις, γίνονται αμέσως στιχάκι!
Περισσότερες αποκλειστικές φωτογραφίες του MusicCorner από το live
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…