«Στη μουσική η σαβούρα θάβεται, την τρώει η λησμονιά. Έτσι όταν κάνεις ένα flashback προς τα πίσω, αυτό που βλέπεις είναι μόνο τα καλά τραγούδια που έχουν μείνει. Αυτό θα συμβεί και για την δική μας εποχή…»
Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην Αριάδνη Κυπριάδη και την Μαριάννα Πουτακίδου
Music Corner – 26/4/2010
Ο Δημήτρης Μητσοτάκης αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις της ελληνικής σκηνής. Ιδρυτικό μέλος των Ενδελέχεια, πορεύτηκε με επιτυχία μαζί τους για πολλά χρόνια στα μονοπάτια της ελληνικής κιθαριστικής ροκ. Στην ωριμότητα του πια, αναζήτησε νέους τρόπους έκφρασης και δημιούργησε ένα καινούριο συγκρότημα, τους «Ευδαίμονες». Στην προσπάθεια αυτή βρήκε συνοδοιπόρο και τη νεαρή τραγουδίστρια Εύα Λαύκα. Το πρώτο τραγούδι που ξεχώρισε από τον ομώνυμο δίσκο του συγκροτήματος είναι το «Αν».
Δείτε βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα από τη συνέντευξη
του Δημήτρη Μητσοτάκη και της Εύας Λαύκα στο MusicCorner.gr
Musiccorner: Θα μπορούσατε να μας συστήσετε τους Ευδαίμονες;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Ωραία, να τους συστήσουμε τους Ευδαίμονες. Οι Ευδαίμονες είναι η Εύα Λαύκα στο τραγούδι, ο Σταύρος Αναστασιάδης στο κοντραμπάσο, η Αρετή Κοκκίνου στο μαντολίνο και τις κιθάρες, ο Θανάσης Σολούκος στο ακορντεόν και το πιάνο. Δύο νεότερα μέλη που ήρθαν για τις ανάγκες των live και δε συμμετέχουν στο δίσκο είναι ο Γιάννης Τζιάλλας στην ακουστική κιθάρα και ο αδερφός μου ο Γιώργος Μητσοτάκης στα τύμπανα.
Musiccorner: Ως προς τη μουσική άποψη του συγκροτήματος που θα τοποθετούσατε τους Ευδαίμονες;
Εύα Λαύκα: Τώρα θα πει τη γνωστή ατάκα…!
Δημήτρης Μητσοτάκης: Μεταμοντέρνο ρετρό.
Musiccorner: Στο δίσκο θίγονται κοινωνικο-πολιτικά θέματα. Νομίζω ότι το πιο απλό παράδειγμα που μπορώ να αναφέρω είναι το «Αν». Η απορία μου είναι, μπορεί άραγε ο κάθε άνθρωπος “να έχει μπουφάν”;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Θεωρώ ότι θα μπορούσε. Ξέρεις αυτή τη στιγμή υπάρχουν κάποιες κυρίες του Ψυχικού, οι οποίες χαλάνε 60.000 ευρώ το χρόνο σε παπούτσια, τσάντες και φουστάνια. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι 
χαλάνε 10.000 ζευγάρια παπούτσια το μήνα για να βγάλουν 600 ευρώ. Αν κάνεις την αντιστοιχία νομίζω θα καταλήξεις στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν να έχουν όλοι ένα μπουφάν.
Musiccorner: Στην «Πέρδικα» αναμιγνύονται η γκάιντα με τα παραδοσιακά στοιχεία. Ήταν σίγουρα τολμηρή απόφαση η διασκευή ενός παραδοσιακού τραγουδιού. Σηματοδοτεί αυτό και μια γενικότερη στροφή προς την ελληνική παραδοσιακή μουσική; Θα δούμε και άλλα τέτοια δείγματα δουλειάς;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Δε σηματοδοτεί τίποτα απολύτως. Εγώ προσωπικά δεν θέλω να ανήκω σε κανέναν χώρο καλλιτεχνικά. Θέλω να είμαι ελεύθερος να κάνω οτιδήποτε μου κατεβαίνει στο κεφάλι, χωρίς να το ονοματίζω και χωρίς να λέω αν ανήκω κάπου ή πιο θα είναι το επόμενο βήμα μου. Κατά καιρούς ξέρω ότι μέσα από τα τραγούδια μου τοποθετήθηκα σε ορισμένα στυλ μουσικής και οι άνθρωποι που αγκάλιασαν και αγάπησαν τα τραγούδια ονοματίστηκαν κάπως. Αυτό όμως για μένα δεν είναι όρκος αγάπης ούτε κανένα συμβόλαιο με το ακροατήριο. Το μόνο πράγμα που θέλω να κάνω είναι να είμαι ελεύθερος και να εκφράζομαι όπως θέλω και να χρησιμοποιώ οποιαδήποτε στυλ και οποιαδήποτε χρώματα ή τεχνικές θέλω. Έχω ασχοληθεί με διάφορα είδη και όταν κάποιο πράγμα βγαίνει μέσα στη μουσική μου δεν μπορώ να το καταπνίγω επειδή δεν ανήκει σε ένα συγκεκριμένο είδος το οποίο πρέπει να υπηρετώ.
Musiccorner: Άρα το βλέπετε όλο αυτό ως μια ενότητα. Γιατί ζούμε σε μια χώρα που υπάρχει η τάση να βάζουμε ταμπέλες. Θεωρείτε ότι η μουσική είναι μια ενότητα.
Δημήτρης Μητσοτάκης: Ναι. Αν θέλετε ταμπέλα κρατήστε το “μεταμοντέρνο ρετρό”!
Musiccorner: Αν αντιληφθείτε ότι αυτό που, όπως είπατε, σας κατεβαίνει στο κεφάλι δεν το αγκαλιάζει ο κόσμος, δεν έχει την ανταπόκριση που περιμένατε, δεν απογοητεύεστε;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Ναι, απογοητεύομαι αλλά το έχω ξαναζήσει αυτό το πράγμα. Δε θα πάθω και τίποτα. Το έχω ξανανιώσει. Έχω νιώσει και την επιτυχία και την αποτυχία, αλλά είμαι ακόμα εδώ. Δεν έγινε κάτι.
Musiccorner: Ποια είναι μέχρι στιγμής η ανταπόκριση του κόσμου στο δίσκο;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Πολύ καλή νομίζω. Είναι λίγο νωρίς, αλλά νομίζω ότι πάει πολύ καλά. Έτσι έχω καταλάβει. Και από το πόσο παίζεται στα ραδιόφωνα και από το τι γίνεται στις ζωντανές εμφανίσεις και από άποψη πωλήσεων, όσο μπορείς να μιλάς στις μέρες μας για πωλήσεις.
Musiccorner: Μιας και αναφερθήκατε στο ραδιόφωνο, υπάρχει η προβολή που θα θέλατε από τα ΜΜΕ για το συγκεκριμένο δίσκο;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Υπάρχει, ναι. Είναι από τις λίγες φορές που νιώθω ότι γίνεται καλή δουλειά. Δεν ξέρω αν το υλικό βοηθάει σε αυτό, αλλά είμαι πολύ ευχαριστημένος.
Musiccorner: Άρα δεν ισχύει αυτό που λένε ότι το τι θα παιχτεί είναι κατευθυνόμενο από τα γνωστά playlist;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Υπάρχει playlist. Οι περισσότεροι σταθμοί λειτουργούν με playlist, απλά τυχαίνει το συγκεκριμένο album να αρέσει. Τουλάχιστον το «Αν». Υπάρχουν σταθμοί που παίζουν και τα υπόλοιπα κομμάτια. Θα μπορούσε να μην υπάρχει το «Αν» και να μην παίζεται, είναι και λίγο θέμα τύχης αυτό το πράγμα.
Musiccorner: Εσείς πώς αντιμετωπίζετε το θέμα της προώθησης αυτής της δουλειάς; Είστε των δημοσιών σχέσεων;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Ναι, εγώ είμαι. Όπου με καλούν πηγαίνω, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Αν και νομίζω ότι και αυτοί οι άνθρωποι ξέρουν ποιους φωνάζουν. Δε νομίζω ότι θα με φωνάξουν ποτέ να πάω στα πρωινάδικα γιατί δεν πρόκειται να πάω. Μετά από τόσα χρόνια στους ανθρώπους του καλλιτεχνικού χώρου, τους φοράνε ένα αυτοκόλλητο που λέει ευπρόσδεκτος ή όχι. Ανάλογα με το τι εκπομπή κάνεις. Κατηγοριοποιούμαστε κι εμείς. Δεν είναι βλάκες οι άλλοι. Ξέρουν.
Musiccorner: Δεσποινίς Λαύκα, θα μπορούσατε να μας μιλήσετε λίγο για την ενασχόλησή σας με το τραγούδι;
Εύα Λαύκα: Εγώ έχω ξεκινήσει να ασχολούμαι, όχι με το τραγούδι συγκεκριμένα αλλά με την μουσική, από παιδάκι, κλασικά με τα ωδεία. Με κάποιον πολύ κοινό τρόπο όπως οι περισσότεροι. Το τραγούδι άρχισα να το σκέφτομαι από τα δώδεκα και στα δεκαέξι είχα τις πρώτες μου επαφές με live, με εμφανίσεις και συγκροτηματάκια. Και μπορεί αυτό να ακούγεται περίεργο, αλλά εγώ κινούμουν τότε στο χώρο του ξένου rock και μόνο. Τα ελληνικά δεν τα ήθελα καθόλου.
Musiccorner: Και η συνεργασία σας πώς προέκυψε;
Εύα Λαύκα: Προέκυψε στα πλαίσια ενός μουσικού εργαστηρίου που διευθύνει ακόμα και τώρα ο Δημήτρης. Γνωριστήκαμε, είδαμε ότι ταιριάζουμε…
Musiccorner: Στο εργαστήρι της Γεωπονικής;
Εύα Λαύκα: Ναι, της Γεωπονικής όπου σπουδάζω.
Musiccorner: Κύριε Μητσοτάκη μετά από τόσα χρόνια στους «Ενδελέχεια» πώς είναι να δουλεύετε σε ένα καινούριο project; Απελευθερωτικό ή αγχωτικό;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Είναι απελευθερωτικό. Είναι μία νέα αρχή. Πολύ δημιουργικό. Νιώθεις ελεύθερος όταν μπορείς εσύ να αποφασίσεις για το τι θα κάνεις. Οι «Ενδελέχεια» ήταν ένα group το οποίο άφησε ιστορία στα ελληνικά μουσικά δρώμενα. Έβγαλε εννέα δίσκους μέσα σε δεκαεφτά χρόνια πορείας, αλλά έκλεισε τον κύκλο του και νομίζω ότι καλώς έγινε αυτό όσο και αν στενοχώρησε μερικούς ανθρώπους. Τους ζητώ συγγνώμη αν τους στενοχωρήσαμε, αλλά νομίζω ότι καλό είναι κάποια στιγμή να φεύγεις και να κλείνεις ένα κύκλο αξιοπρεπώς πριν να σε πάρει η κάτω βόλτα.
Musiccorner: Είχατε στο παρελθόν πολλά προβλήματα με την τότε δισκογραφική σας εταιρεία. Πόσο εύκολο είναι να συμβιβαστούν τα «μουσικά» θέλω με τα επιχειρηματικά «πρέπει»; Πόσο δύσκολο είναι για έναν καλλιτέχνη να υπάρχει σε ένα χώρο που λειτουργεί με όρους εμπορίου;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Νομίζω ότι αυτό το πράγμα είναι πολύ σοκαριστικό όταν 
πρωτοξεκινάς. Αργότερα το μαθαίνεις και αρχίζεις να αντιμετωπίζεις τα πράγματα με δύο διαφορετικές οπτικές. Όταν είσαι εσύ και η τέχνη και όταν είσαι εσύ και ο έμπορος. Αυτό ίσχυε σε όλες τις εποχές και θα ισχύει πάντα. Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά σε αυτόν που πουλάει δίσκους ή βιβλία και αυτόν που πουλάει σώβρακα.
Musiccorner: Οπότε είναι ιδιαίτερα ψυχοφθόρα διαδικασία η αποδέσμευση από μία δισκογραφική εταιρεία;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Ήταν, γιατί όλο αυτό το πράγμα ήθελε χρόνο. Για εμένα το πιο άσχημο σε αυτή την ιστορία ήταν ότι ο χρόνος περνούσε. Ο χρόνος περνούσε και δε γινόταν κάτι. Ξέρεις ότι τα πράγματα σε αυτές τις περιπτώσεις τραβάνε πολύ, είναι πολύ χρονοβόρα. Και από την άλλη είχες τους ανθρώπους που σε συναντούσαν και σου έλεγαν «Μα τι γίνεται; Εσείς τι κάνετε; Διαλυθήκατε; Δεν διαλυθήκατε; Υπάρχετε; Δεν υπάρχετε;» Αυτό σε πιέζει λίγο και σε αγχώνει.
Musiccorner: Για το «Αν (Θυγατρικό)» δηλώσατε ότι αλλάξατε τους στίχους, γιατί δεν ταίριαζαν με την ηλικία των κοριτσιών που συμμετείχαν. Μήπως όμως τελικά τα παιδιά σήμερα μαθαίνουν πολύ γρήγορα το πώς λειτουργεί αυτός ο κόσμος; Βγαίνουν από αυτό που λέμε παιδική αθωότητα αρκετά γρήγορα;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Τα παιδιά ζουν σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο από αυτόν που μεγαλώσαμε εμείς, η δική μου η γενιά και πιθανώς και η δική σας. Στις μέρες μας η παιδική αθωότητα χάνεται πιο γρήγορα, γιατί είναι περισσότερη η πληροφορία και μάλιστα η σκληρή πλευρά της πληροφόρησης. Κύριος υπαίτιος σε αυτό είναι η τηλεόραση, το Internet και πάνω απ’ όλα οι ίδιοι οι γονείς. Επειδή τυχαίνει να πηγαίνω καμιά φορά σε Internet cafe, βλέπω πολλά πιτσιρίκια τα οποία είναι ανεξέλεγκτα εκεί μέσα με τις ώρες και παίζουν διάφορα ηλίθια παιχνίδια. Αυτά τα παιδιά δεν τα αναζητάει κανείς. Όταν αυτά τα παιδιά θα χαθούν καλό θα είναι να ξέρουν οι γονείς τους να μην τα ψάχνουν, γιατί δε θα τα βρουν.
Musiccorner: Εκτός από τη μουσική ασχολείστε και με τη συγγραφή βιβλίων. Είναι πιο εύκολο για ένα δημιουργό να είναι σκληρός και ειλικρινής σε ένα βιβλίο, παρά σε ένα τραγούδι; Γιατί το τραγούδι θα κληθεί αύριο να το ερμηνεύσει ζωντανά.
Δημήτρης Μητσοτάκης: Πιθανά να είναι πιο εύκολο στο βιβλίο, γιατί όταν κάποιος διαβάζει ένα βιβλίο δεν τον έχεις απέναντί σου, οπότε μπορεί υποσυνείδητα να λειτουργήσεις πιο ελεύθερα. Αν και εγώ προσπαθώ και στις δύο περιπτώσεις να μη βάζω φραγμούς. Σίγουρα βέβαια δε θα μπορούσα σε καμία περίπτωση, τις ωμές σκηνές που περιγράφω στα βιβλία μου να τις μελοποιήσω και να τις κάνω τραγούδι. Κάποια πράγματα απλά δεν τραγουδιούνται. Δε χρειάζεται να τραγουδηθούν. Εκτός αν έχεις αποφασίσει να σοκάρεις τον κόσμο σου. Ίσως όταν γράφεις ένα βιβλίο να είσαι πιο ελεύθερος από αυτή την άποψη.
Musiccorner: Άρα το ρίσκο και η ελευθερία έχουν κάποιο όριο.
Δημήτρης Μητσοτάκης: Το ρίσκο υπάρχει έτσι κι αλλιώς. Από τη στιγμή που αποφασίζεις ότι δε θες να είσαι αρεστός παίρνεις ένα ρίσκο. Μερικές φορές αυτό το πράγμα σου βγαίνει σε καλό. Μερικές φορές το πληρώνεις.
Musiccorner: Αναφερθήκαμε πριν στο μουσικό εργαστήρι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου που είστε διευθυντής. Φαντάζομαι για να συνεργαστήκατε και με την Εύα υπάρχει ενδιαφέρον από μέρους του νέου κόσμου να ασχοληθεί με τη μουσική.
Εύα Λαύκα: Ναι, υπάρχει σίγουρα. Εγώ βλέπω στη Γεωπονική πάρα πολύ κόσμο που εκτός από τη σχολή ασχολείται με πάρα πολλά πράγματα, όχι μόνο με τη μουσική.
Musiccorner: Επειδή η μουσική είναι ευαίσθητο ζήτημα. Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα όλοι θέλουν να γίνουν ή τραγουδιστές ή ποδοσφαιριστές. Υπάρχει ενδιαφέρον γι’ αυτή καθ’ αυτή τη μουσική ως τέχνη, ως τρόπο έκφρασης;
Εύα Λαύκα: Εκτός από αυτό που είπες ότι είναι ένας τρόπος να γίνεις διάσημος και να βγάλεις το ψωμί σου, είναι και παρεΐστικο. Ο χώρος της μουσικής είναι παρεΐστικος, οπότε συσπειρώνει πολύ αυτές τις ηλικίες τις δικές μας και τις μικρότερες αλλά και τις μεγαλύτερες.
Musiccorner: Είναι και έκφραση κουλτούρας;
Εύα Λαύκα: Εξαρτάται από εκεί και πέρα και τι μουσική παίζεις! (γελάει).
Musiccorner: Από το 1994 εργάζεστε ως μουσικός εκπαιδευτής σε ομάδες του ΚΕΘΕΑ. Πώς λειτουργεί ένα τέτοιο πρόγραμμα; Πόσο εύκολο είναι κανείς να προσπαθεί να επικοινωνήσει μέσω της μουσικής με άτομα που βιώνουν μια τόσο δύσκολη κατάσταση;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Οι άνθρωποι που αποφασίζουν να μπουν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα έχουν δεχτεί ότι χρειάζονται βοήθεια, οπότε στα πλαίσια της αποδοχής αυτής της κατάστασης είναι ανοιχτοί, έτσι ώστε να μπορέσουν να λάβουν τη βοήθεια αυτή. Το σημαντικότερο είναι όταν θες να δώσεις βοήθεια σε κάποιον άνθρωπο, αυτός να είναι θετικός. Από τη στιγμή που είναι θετικός είναι ένας γόνιμος δέκτης αυτού που εσύ έχεις να του δώσεις. Οι τέχνες γενικά βοηθάν πάρα πολύ αυτούς τους ανθρώπους στην προσπάθειά τους, γιατί είναι τρόποι έκφρασης, δημιουργικότητας και ομαδικής συνεργασίας πάντα σε σχέση με κάποιο κοινό στόχο. Έχω ανθρώπους οι οποίοι προσέγγισαν το πρόγραμμα πριν από δέκα χρόνια και συνεχίζουν και έρχονται ακόμα σε μικτές ομάδες αποφοίτων και ανθρώπων που είναι εκτός προγράμματος, στα πλαίσια ενός ανοίγματος με την κοινωνία έτσι ώστε να καταλάβουν και οι ίδιοι και οι γείτονες κυρίως, ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι κανονικοί άνθρωποι και μπορούν να γίνουν καλά.
Musiccorner: Πώς ακριβώς λειτουργεί ένας μουσικός εκπαιδευτής;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Συνήθως προσπαθούμε να δουλέψουμε σ’ έναν κοινό στόχο σύμφωνα με τις εκάστοτε δυνατότητες της κάθε ομάδας. Υπάρχουν ομάδες για πιο αρχάριους και για πιο προχωρημένους. Κρίνω κάθε φορά μέχρι πού μπορεί να φτάσει μια ομάδα, τοποθετείται ένας στόχος, είτε αυτός είναι παρουσίαση κάποιων τραγουδιών είτε είναι CD – έχουμε εκδώσει τρία CD κατά καιρούς – είτε είναι παράσταση σε συνεργασία με ομάδα θεάτρου για παράδειγμα. Ανάλογα τις δυνατότητες των ομάδων.
Musiccorner: Η μουσική τελικά έχει θεραπευτικές ιδιότητες;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Σε εμένα έχει.
Εύα Λαύκα: Και σε εμένα έχει. Σίγουρα.
Musiccorner: Αν λάβει κανείς αφορμή από το γεγονός ότι χρησιμοποιείται η μουσική και σε μια ομάδα εξαρτημένων ατόμων για να αλλάξουν τη ζωή τους, κατά πόσο μπορεί να έχει σε γενικότερο πλαίσιο θεραπευτικές ιδιότητες; Μην ξεχνάμε το μύθο με το μαγικό αυλό…
Δημήτρης Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι έχει. Δεν το λέω εγώ δηλαδή…
Εύα Λαύκα: Μα ναι, αυτό είναι δεδομένο…
Δημήτρης Μητσοτάκης: Το λένε άνθρωποι οι οποίοι είναι ψυχολόγοι, ψυχίατροι κτλ. και έχουν αναφερθεί πάρα πολλές φορές στη σχέση αυτή. Κατ’ αρχήν υπάρχει μουσικοθεραπεία, υπάρχει χοροθεραπεία, ο χορός είναι μια τέχνη, η οποία χρησιμοποιεί μουσική. Δεν υπάρχει χορός χωρίς μουσική…
Musiccorner: Ο Επίκουρος είχε πει: «Η φωνή της σάρκας γυρεύει να μη πεινά, να μη διψά, να μη ξεπαγιάζει, όποιος τα ‘χει αυτά και προσδοκά να τα διατηρήσει, μπορεί να παραβγεί σε ευδαιμονία ακόμη και με το Δία». Πιστεύετε σε αυτό τον ορισμό της ευδαιμονίας; Το λέω επειδή είστε οι «Ευδαίμονες».
Δημήτρης Μητσοτάκης: Τώρα πιστεύω ότι ουσιαστικά είπες το «Αν» με άλλα λόγια.
Musiccorner: Είναι αυτά ικανά για να είμαστε χαρούμενοι;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Θεωρώ πως ναι. Για μένα ότι αναφέρω μέσα στο «Αν» είναι απαραίτητα για έναν άνθρωπο για να μπορεί να ζει αξιοπρεπώς και με χαρά, με ευδαιμονία. Το «θυγατρικό Αν» έχει και μία λίγο χιουμοριστική διάθεση και εκεί μέσα κρύβονται αλήθειες. Στο παιδί δεν του φαίνεται πολύ αστείο όταν λέει «αν μπορούσε να μη με τσούζει το σαμπουάν». Είναι ένα βάσανο για το παιδί να το τσούζει το σαμπουάν. Ο μεγάλος δε θα έλεγε αυτό, θα έλεγε «αν μπορούσε να έρχεται η πρώτη του μήνα και να έχω να πληρώσω το νοίκι».
Musiccorner: Αυτά είναι αρκετά; Το να μπορούμε να πληρώσουμε το νοίκι, να μπορούμε να πληρώσουμε το ηλεκτρικό, να μπορούμε να φάμε; Είναι αρκετά για να είμαστε χαρούμενοι;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Χρειάζονται αυτά και χρειάζεται και η αγάπη. Η αγάπη είτε η ερωτική, είτε η φιλική, είτε η οικογενειακή. Αυτά τα δύο χρειάζονται, η αγάπη και η δυνατότητα να μπορείς να εκπληρώσεις τις ανάγκες σου.
Musiccorner: Μπορεί να είναι κανείς ευδαίμων σε μια χώρα που την παρουσιάζουν έτοιμη να καταρρεύσει;
Εύα Λαύκα: Εγώ πιστεύω πως μπορούμε και είμαστε κιόλας. Κατ’ αρχάς αυτό είναι και λίγο πλαστό το ότι καταρρέει η χώρα μας. Είναι λίγο τραβηγμένο. Είδα σήμερα στην τηλεόραση μία διαφήμιση που προέτρεπε όλους τους Έλληνες πολίτες να καταθέσουν σε ένα λογαριασμό για την Ελλάδα τον οβολό τους για να σωθεί η χώρα μας. Και το έλεγαν έτσι ευθαρσώς. Βοηθείστε όσοι αγαπάτε την Ελλάδα όσοι είστε Έλληνες. Τι είναι αυτά;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Εγώ είδα μια μεγάλη κυρία σε μια λαϊκή που έλεγε «ρε αφού θα τα φάνε, αφού οι ίδιοι θα τα φάνε πάλι». Ο άνθρωπος, ο απλός πολίτης καταλαβαίνει πολύ καλά, δε χρειάζεται να προσπαθούν να τον παραμυθιάσουν. Αν δεν είναι ευδαιμονικός λαός ο Έλληνας ποιος είναι; Πιθανά να είναι και οι Τούρκοι, άντε και οι Ιταλοί, μέχρι εκεί. Είναι στο αίμα του Έλληνα αυτό το πράγμα. Η Ευδαιμονία. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πόλη που να έχει περισσότερα σουβλατζίδικα, μπαράκια, πιτσαρίες, καφετέριες απ’ ότι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Πηγαίνεις σε μία πόλη της έκτασης των Τρικάλων και βλέπεις όσα μαγαζιά έχει όλο το Άμστερνταμ.
Musiccorner: Να γυρίσουμε λίγο στα μουσικά. Εσείς με την εμπειρία που έχετε στα μουσικά πράγματα κι εσείς με μία νέα φρέσκια ματιά πιστεύετε ότι υπάρχει κάποιο group ή κάποιος καλλιτέχνης από την ευρύτερη ελληνική μουσική σκηνή, που έχει τη δυνατότητα να προσφέρει πολλά στο χώρο και ίσως να μην προβάλλεται όσο θα έπρεπε;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Ναι, κάθε εποχή έχει τους εκφραστές της και πάντα υπάρχουν ταλέντα τα οποία βγαίνουν στην επιφάνεια. Πολλές φορές όταν κάνουμε flashback και λέμε «Α! Το 1960 έβγαιναν τρομερά τραγούδια, έβγαιναν τρομεροί καλλιτέχνες. Το 1950, 1940, 1930». Φυσικά έβγαιναν, απλά μετά από τόσα χρόνια η σαβούρα έχει θαφτεί. Όχι ότι δεν υπήρχε τότε σαβούρα. Φυσικά υπήρχε, αλλά η σαβούρα θάβεται, την τρώει η λησμονιά. Έτσι όταν κάνεις ένα flashback προς τα πίσω, αυτό που βλέπεις είναι μόνο τα καλά τραγούδια που έχουν μείνει. Αυτό θα συμβεί και για την δική μας εποχή. Το ίδιο συμβαίνει ήδη για την δεκαετία του ’90. Έχουμε αρχίσει και λέμε για τα group της δεκαετίας του ’90. Δεν υπήρχε σαβούρα τότε; Όταν είχε σκάσει η βόμβα με το ελληνικό rock εκεί στις αρχές του ’90, είχαν βγει περίπου εκατό rock συγκροτήματα από τα οποία, είχαν λόγω ύπαρξης τα δέκα. Αυτά αφήσανε έργο πίσω. Εκατό και λίγα λέω, εκατό είναι αυτά που μπορώ να θυμηθώ, σκέψου αυτά που δεν μπορώ να θυμηθώ. Το ίδιο συνέβαινε και παλιότερα, το ίδιο θα συμβεί και με την εποχή μας. Όταν σε είκοσι χρόνια θα αναπολούμε τη σημερινή εποχή και θα λέμε για τα τραγούδια που βγήκαν αυτή την περίοδο θα έχουμε ξεχάσει όλα τα σκουπίδια.
Musiccorner: Σε δέκα χρόνια ποια ονόματα πιστεύετε ότι θα αναφέρονται από την ελληνική μουσική σκηνή; Η σαβούρα θα ξεχαστεί, αλλά ποιοι είναι αυτοί που θα ξεχωρίσουν από την εποχή μας;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που είναι αξιοσέβαστο το έργο τους. Θες να σου πω ονόματα;
Εύα Λαύκα: Κατ’ αρχάς εμείς (γελάνε).
Δημήτρης Μητσοτάκης: Να σου πω. Ο Στάθης Δρογώσης, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Ορφέας Περίδης. Να πω κι άλλους; Ο Αγγελάκας, ο Παυλίδης, τα Υπόγεια Ρεύματα…
Musiccorner: Το internet για κάποιους έχει γίνει τρόπος προβολής, ενώ για άλλους αποτελεί το μεγάλο δαίμονα.
Εύα Λαύκα: Εγώ έχω λιγότερα πράγματα να πω γι’ αυτό, γιατί τώρα μπήκα στο χώρο που βγάζουμε δίσκους. Εμένα δεν με έχει ενοχλήσει ακόμα, γιατί μέχρι πριν από λίγο καιρό ήμουν σ’ αυτούς που κατέβαζαν, οπότε δεν το είχα σκεφτεί ιδιαίτερα. Ο Δημήτρης έχει παραπάνω πράγματα να πει πάνω σε αυτό, γιατί έχει μια δισκογραφία αρκετά μεγάλη και έχει περάσει από πολλά στάδια.
Δημήτρης Μητσοτάκης: Το internet έχει κάποια ελευθερία για κάποιον που θέλει να φτιάξει κάτι και να το παρουσιάσει. Από την άλλη, όμως, νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να ψάχνεις μέσα στον ωκεανό του interent, να προσπαθήσεις να βρεις το καλό. Πρέπει να χαλάσεις άπειρες ώρες για να πετύχεις κάτι, να ακούσεις τριάντα κακά τραγούδια για να βρεις ένα. Εμείς ως δημιουργοί και ως άνθρωποι που θέλουμε να εκδίδουμε το έργο μας και μέσω δίσκων έχουμε προβληματιστεί πάρα πολύ σε σχέση με αυτό το πράγμα, με το λαθραίο κατέβασμα και όλα αυτά που συμβαίνουν. Για ποιο λόγο; Επειδή ουσιαστικά πλέον η δισκογραφία δεν αποφέρει κανένα κέρδος, δεν υπάρχουν παραγωγοί, δηλαδή δεν υπάρχουν χρηματοδότες. Οπότε, θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να χρηματοδοτούμε τα έργα μας και να κάνουμε το σταυρό μας να βγει ο δίσκος. Αυτό μαθηματικά οδηγεί σε ένα μαρασμό της δισκογραφίας και μάλλον και στο τέλος της. Πιστεύω ότι θα ζήσουμε το τέλος της δισκογραφίας. Από κει και πέρα, θα πρέπει ο καθένας να κάνει τις δικές του μίνι παραγωγές, να έχει home studio, ανεβάζοντας πιθανά ένα τραγούδι κάθε μήνα, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν θα έχει την ποιότητα που έχει ένα τραγούδι όταν ηχογραφείται με μουσικούς σε επαγγελματικά στούντιο.
Musiccorner: Τι να περιμένουμε από τους «Ευδαίμονες» στο άμεσο μέλλον;
Δημήτρης Μητσοτάκης: Να περιμένετε live. Περνάμε πολύ καλά στα ζωντανά. Αξίζει να έρθετε να το δείτε και να δείτε ότι το εννοώ αυτό που λέω. Είναι μια παρέα η οποία παίζει και περνάει πολύ καλά. Οπότε αυτό θα επιδιώξουμε. Να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες εμφανίσεις. Επίσης θα κάνουμε και μία πρόβλεψη. Πιστεύω ότι μερικοί από τους «Ευδαίμονες» θα …βάλουν και μερικά κιλά ακόμη!
Εύα Λαύκα: Νομίζω καταλαβαίνουμε όλοι σε ποιον πηγαίνει αυτό!
————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…