«Οι νέοι ακούνε πιο πολύ τα παλιά, παρά τα νέα τραγούδια που βγαίνουν και είναι τραγούδια …του supermarket»

Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην Μαριάνα Πουτακίδου
Φωτογράφηση: Χαρά Γερασιμοπούλου

Music Corner – 29/5/2013

Γεννημένος στο Κιάτο, από μικρός έδειξε την αγάπη του για τη μουσική και το πιάνο. Τα έδρανα της Νομικής στα οποία βρέθηκε για ένα χρόνο για χάρη του πατέρα του, μεταμορφώνονταν σε πιάνο την ώρα των διαλέξεων και έτσι δεν άργησε να τα εγκαταλείψει για να αναζητήσει την μουσική του τύχη στην πόλη του φωτός. Από το Παρίσι επέστρεψε έχοντας διαγράψει μια ζηλευτεί πορεία για να συνεχίσει το μελωδικό του ταξίδι στην Ελλάδα κάνοντας κάτι διαφορετικό.

Το διαφορετικό αυτό ονομάστηκε Νέο Κύμα, απέσπασε εξαιρετικές κριτικές και αγαπήθηκε πολύ από τον κόσμο. Για πενήντα χρόνια συνεχίζει να μας χαρίζει μεγάλες συγκινήσεις μέσα από τα τραγούδια του. Τον έχουν χαρακτηρίσει ως έναν από τους πιο σημαντικούς μελωδούς του 20ου αιώνα και όχι άδικα. Οι μεγαλύτερες ελληνικές φωνές έχουν τραγουδήσει τραγούδια του, ενώ εκατοντάδες στίχοι ποιητών και στιχουργών που μιλούν κατευθείαν στην καρδιά μας έχουν ντυθεί από τις μελωδίες του. Ένας ολοκληρωμένος συνθέτης που μολονότι οι συνθέσεις του χαρακτηρίζονται ως επί το πλείστον από έναν ρομαντισμό και μια ευαισθησία ποτέ δεν έκρυψε και την λαϊκή του πλευρά καθώς όπως ο ίδιος δηλώνει υπερήφανα «σέβεται τις λαϊκούρες του».

Με μεγάλη μας τιμή σας παρουσιάζουμε τον Γιάννη Σπανό, έναν σπουδαίο καλλιτέχνη, έναν γλυκύτατο άνθρωπο!

giannis_spanos_interview_2013_05_013
Music
Corner: Ποια θυμάστε να είναι η πρώτη σας επαφή με το πιάνο;
Γιάννης Σπανός:
Ήμουν στο Γυμνάσιο στο Κιάτο και η αδερφή μου μάθαινε πιάνο. Είχε μεγάλη κλίση η Μαρία στο πιάνο. Εγώ ήμουν μικρότερος αλλά άκουγα αυτά που έπαιζε και μετά τα έπαιζα με το αυτί. Έτσι κατάλαβα ότι έχω κάτι μέσα μου. Μετά πήγα στο ωδείο. Έτσι αυθόρμητα ξεκίνησε η πρώτη επαφή μου με το πιάνο. Τελείως ερασιτεχνικά. Στην επαρχία τότε σχεδόν δεν το ήξεραν το πιάνο, ούτε το επάγγελμα του μουσικού και του συνθέτη.

Music Corner: Είπατε ότι είχατε μουσικό αυτί. Τελικά ο καλλιτέχνης γεννιέται ή γίνεται; Είναι ταλέντο ή σπουδή;
Γιάννης Σπανός:
Όποιος έχει αυτί πρέπει να το φοβάται λίγο γιατί οι σπουδές του δεν έχουν σειρά. Προχωράει πολύ γρήγορα και δεν ολοκληρώνει όσα πρέπει να μάθει. Είναι πιο γρήγορος. Το αυτί είναι πολύ σπουδαίο πράγμα να το έχεις αλλά είναι κακός σύμβουλος. Το να έχεις μουσικό αυτί είναι προσόν αλλά και οι σπουδές είναι απαραίτητες.

Music Corner: Νομίζω πως δεν υπάρχει συνέντευξη που να μην σας έχουν ρωτήσει για το Νέο Κύμα και δικαιολογημένα. Όταν αναφέρεστε σε αυτό χρησιμοποιείτε πάντα τις λέξεις αυθορμητισμός και νέα παιδιά…
Γιάννης Σπανός:
Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Αν κάποιος δεν είναι αυθόρμητος το θεωρώ λίγο ύποπτο. Όποιος δεν είναι αυθόρμητος κάτι κρύβει. Μια σοβαροφάνεια. Προσπαθεί να φανεί διαφορετικός από αυτό που πραγματικά είναι. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να συζητάς με κάποιον και να μπορείτε να επικοινωνείτε με τα μάτια. Αυτό εννοώ αυθορμητισμό.

Music Corner: Σήμερα βλέπετε έναν αντίστοιχο αυθορμητισμό στους νέους;
Γιάννης Σπανός:
Οι νέοι το έχουν μέσα τους και μεταξύ τους συνεννοούνται μια χαρά. Οι γονείς έχουν πάντα παράπονα, γιατί δεν κατανοούν πως τα παιδιά ακολουθούν τη δική τους πορεία. Το λάθος των μεγαλυτέρων είναι ότι νεανίζουν. Όταν κρατάνε τη θέση τους και σέβονται την νεολαία τότε τα πράγματα πάνε καλά.

Music Corner: Στο Ιανό για δυο παραστάσεις ακούσαμε τραγούδια που «γεμίζουν την ψυχή μας». Ακούτε εσείς σήμερα τέτοια τραγούδια;
Γιάννης Σπανός:
Είναι πολύ σκόρπια. Υπάρχουν τα τραγούδια του Μάλαμα, των Κατσιμιχαίων, του Λειβαδά, του Μαχαιρίτσα. Πάντα υπάρχουν τραγούδια, το θέμα είναι ότι δεν ακούγονται στο ραδιόφωνο. Οι σταθμοί παίζουν τραγούδια κατά παραγγελία. Επιτυχίες πέντε μηνών που αντικαθίστανται με άλλες αντίστοιχες. Τα τραγούδια από μόνα τους αντέχουν στον χρόνο. Εμείς τότε είχαμε συμπαραστάτες. Προωθούνταν γενικά το ελληνικό τραγούδι και όχι ένας ή δύο συνθέτες. Από εκεί και πέρα ο καθένας διάλεγε.

Music Corner: Πιστεύετε πως η εποχή έχει ανάγκη συγκεκριμένα τραγούδια;
Γιάννης Σπανός:
Η κοινωνία ζητά κοινωνικό τραγούδι. Πολιτικό τραγούδι δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει. Ο κόσμος γι’ αυτό επιστρέφει μετά μανίας στα παλιά ρεμπέτικα. Ήταν αληθινά τραγούδια. Οι νέοι ακούνε πιο πολύ τα παλιά, παρά τα νέα τραγούδια που βγαίνουν και είναι τραγούδια …του supermarket. Επιμένω πως δεν φταίνε τα παιδιά που τα δημιουργούν. Φταίνε οι καιροσκόποι και οι εκμεταλλευτές ταλέντων. Με αυτούς τα βάζω.

Music Corner: Εσείς επιστρέφετε δισκογραφικά με μελοποιημένο Καβάφη. Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στο έργο του Αλεξανδρινού ποιητή ώστε να του αφιερώσετε έναν ολόκληρο δίσκο;
Γιάννης Σπανός:
Χρόνια μελοποιούσα ποιητές. Έχω κάνει τρεις Ανθολογίες με ένα τραγούδι από κάθε ποιητή. Φαντάσου πόσους ποιητές έχω μελοποιήσει! Πρώτη φορά κάνω ολοκληρωμένη δουλειά μόνο με τον Καβάφη γιατί με δυσκόλεψε πάρα πολύ. Πιστεύω ότι έκανα ένα σημαντικό βήμα. Στον τίτλο έχω βάλει «Πλησιάζοντας τον Καβάφη», όχι «Μελοποιώντας Καβάφη». Πλησιάζεις αλλά μπορεί και να μην φτάσεις ποτέ. Περιμένουμε να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο.

Music Corner: Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η τύχη αυτού του δίσκου δεδομένης της εποχής;
Γιάννης Σπανός:
Κανείς δεν ξέρει! Το ρίσκο πάντα υπάρχει. Εγώ δεν μπορώ να κάνω αυτό που περιμένει ο κόσμος να ακούσει από εμένα. Θα έκανα άνετα έναν λαϊκό δίσκο. Έχω ήδη κάνει λαϊκά. Θέλω να κάνω κάτι άλλο πετύχει δεν πετύχει! Να βάλω την υπογραφή μου ότι αυτός είμαι εγώ και τίποτα παραπάνω.

Music Corner: Γι’ αυτό το δίσκο επιλέξατε τη φωνή του Μανώλη Μητσιά.
Γιάννης Σπανός:
Μελοποιούσα Καβάφη επί χρόνια αλλά κάπου ξέφευγε το θέμα. Δεν μπορούσα να τον πλησιάσω όπως θα ήθελα. Ήθελα να βγάλω μουσική από το ποίημα και όχι μουσική υπόκρουση για την απαγγελία ενός ποιήματος. Ο ποιητής με την εσωτερική μουσική που έχει είναι αρκετός από μόνος του για το δεύτερο. Το μεγάλο στοίχημα είναι να γράψεις μουσική που να μπορεί να παιχτεί με ορχήστρα. Διάλεξα τα λυρικά του ποιήματα. Εγώ τα λέω ερωτικά. Αγγίζουν όλο τον κόσμο και με μια λαϊκή φωνή όπως αυτή του Μανώλη βγαίνουν πηγαία και όχι με καλλωπισμούς. Βγαίνουν έτσι όπως πρέπει να βγαίνει η ποίηση.

giannis_spanos_interview_2013_05_006

Music Corner: Πλέον σπανίζουν οι κυκλοφορίες δίσκων με τη συνεργασία ενός συνθέτη και ενός ερμηνευτή, όπως γινόταν παλιότερα. Σας στεναχωρεί ή είναι και αυτό σημείο των καιρών;
Γιάννης Σπανός:
Παλιότερα έλεγαν: «Οδός Αριστοτέλους. Γιάννης Σπανός – Λευτέρης Παπαδόπουλος. Τραγουδούν οι τάδε…». Επί εποχής Μάτσα έγιναν σπουδαίοι οι τραγουδιστές και οι συνθέτες μπήκαν στα μικρά γράμματα. Πήραν τα ινία οι τραγουδιστές. Πλέον κάνουν και τα δικά τους τραγούδια. Έτσι κάπου διασύρεται το επάγγελμα του δημιουργού σε σχέση με τον ερμηνευτή. Έχουν αλλάξει οι εποχές. Τώρα με τα computer σκαρώνονται πολύ εύκολα τραγούδια, αλλά δεν υπάρχει μελωδία σε αυτά. Δεν μπορείς να τα σφυρίξεις. Όποιος μπορεί περπατώντας να σφυρίξει ένα τραγούδι, πάει να πει πως το τραγούδι αυτό υπάρχει. Βγάζω απ’ έξω τα τραγούδια που ακούγονται στα club γιατί εκείνα είναι για χορό. Για να μείνει όμως στην ιστορία ένα τραγούδι πρέπει να μπορείς να το πεις παρεΐστικα. Αλλιώς χάνεται.

Music Corner: Εσείς δεν σκεφτήκατε ποτέ να καταπιαστείτε με τη στιχουργική ή την ερμηνεία των συνθέσεών σας;
Γιάννης Σπανός:
Να γράψω στίχο! Αφού είμαι ατάλαντος! Δεν πατάω σε ξένα χωράφια. Τα σέβομαι αλλιώς …θα με πάνε μέσα! (γέλια)

Music Corner: Τι είναι αυτό που κάνει τα τραγούδια σας να ακούγονται από το ’60 μέχρι σήμερα;
Γιάννης Σπανός:
Δεν έγιναν για την επιτυχία. Έγιναν γιατί έπρεπε να γίνουν. Είναι σαν την γέννα. Δεν κάνεις ένα παιδί για γίνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το γεννάς και περιμένεις το καλύτερο. Αργότερα θα δεις τι θα γίνει. Μπορεί τελικά να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας!

Music Corner: Πως νιώθετε που τραγούδια σας συντροφεύουν μουσικά τρεις ή και τέσσερις γενιές;
Γιάννης Σπανός: Δεν είναι παράξενο; Είναι ότι πιο όμορφο! Όταν με ρωτάνε πιο δικό σου τραγούδι προτιμάς, απαντάω: «Αυτό που τραγουδάει ο κόσμος»! Το κοινό διαλέγει από μόνο του. Το κοινό είναι αυτό που σε ανεβάζει και σε κατεβάζει. Μην προσβάλεις ποτέ τον ακροατή. Είναι αξιοπρεπής γιατί ακούει μουσική. Είναι θέμα ψυχής!

Music Corner: Βρίσκεστε στα μουσικά πράγματα σχεδόν πενήντα χρόνια…
Γιάννης Σπανός:
Έπινα καφέ με την Μπουμπουλίνα! (γέλια)

Music Corner: Ποια είναι η μεγαλύτερη συγκίνηση που σας έχει δώσει η μουσική όλα αυτά τα χρόνια;
Γιάννης Σπανός:
Η επικοινωνία με τα νέα παιδιά είναι πολύ σπουδαία για μένα. Το ότι είσαι εδώ και συζητάμε. Η ειλικρίνεια και η εντιμότητα του κόσμου.

Music Corner: Και η μεγαλύτερη στεναχώρια;
Γιάννης Σπανός:
Έκανα μια μεγάλη συναυλία πριν από τρία-τέσσερα χρόνια στο Καλλιμάρμαρο. Κανένα από τα πρώτα ονόματα, τους πρώτους ερμηνευτές δεν ήρθε. Ήταν όλοι απασχολημένοι. Πήρα κι εγώ παιδιά από τη νέα γενιά τραγουδιστών. Όλη η διαδρομή μου τραγουδήθηκε από νέες φωνές γιατί οι παλιές είχαν κάτι άλλο να κάνουν. Ο καθένας ακολουθεί τον δρόμο του. Σέβομαι τους συνεργάτες μου και με τους νέους που συνεργάζομαι είμαστε μια παρέα. Η δική μου νοοτροπία ίσως είναι διαφορετική αλλά προτιμώ να είμαι έτσι παρά σαν τους άλλους.

Music Corner: Μετά από τόσα χρόνια παρουσίας στο χώρο, τι είναι αυτό που κρατάει ακόμα ζωντανή τη διάθεσή σας να βρίσκεστε στον «κόσμο» της μουσικής;
Γιάννης Σπανός:
Το χιούμορ. Παίρνω στα σοβαρά μόνο τη δουλειά μου και δεν το παίζω σπουδαίος. Ή είσαι άξιος ή δεν είσαι. Αν δεν ξέρεις ποιος είσαι να πας στο ληξιαρχείο…

giannis_spanos_interview_2013_05_008

Music Corner: Πώς είναι για εσάς η φάση της δημιουργίας ενός τραγουδιού;
Γιάννης Σπανός:
Όταν είναι να κάνω κάτι κλείνω όλα τα φώτα μένω μόνος και παίζω με τις ώρες και ότι βγει. Είμαι τελείως μοναχικός στο θέμα της μουσικής. Δεν θέλω καμία παρέα και καμία κριτική. Δεν ρωτάω αν αρέσει. Το ακούω ξανά μετά από πολύ καιρό, όχι εν θερμώ και κάνω την αυτοκριτική μου.

Music Corner: Ένα τραγούδι σας που εκφράζει όλον τον κόσμο είναι το «Άνθρωποι μονάχοι», το οποίο όπως ο ίδιος λέτε ήταν ανέκαθεν επίκαιρο και λέει τα πάντα. Γιατί αυτό το τραγούδι παραμένει διαχρονικό;
Γιάννης Σπανός:
Την επιτυχία αυτού του τραγουδιού δεν την περίμενε κανείς. Είναι από τα πιο δύσκολα τραγούδια που έχουν γραφτεί και ξαφνικά άγγιξε όλο τον κόσμο, όλα τα κοινωνικά στρώματα. Έχει τραγουδηθεί από τα μεγαλύτερα μαγαζιά μέχρι τα πιο μικρά σκυλάδικα. Το ακούω παντού. Μάλλον η συνάντηση μας με την Μοσχολιού και τον Καλαμίτση ήταν μαγική. Αυτά δεν επαναλαμβάνονται.

Music Corner: Σε μια αναζήτηση στο internet κάτω από το συγκεκριμένο τραγούδι υπάρχει ένα σχόλιο που λέει: «Έφυγε και η Μοσχολιού… Σε λίγο στην Ελλάδα θα ξεχαστεί δια παντός η λέξη πολιτισμός»! Συμφωνείτε με αυτή την ομολογουμένως απαισιόδοξη δήλωση;
Γιάννης Σπανός:
Οι σημαντικοί άνθρωποι που φεύγουν αφήνουν πίσω τους πολύ μεγάλη κληρονομία. Μας λείπει η φυσική παρουσία, αλλά είναι μέσα μας. Όταν κάποιος φεύγει λέμε πάντα τα ίδια πράγματα. Μερικοί έφυγαν πρόωρα πριν ολοκληρώσουν την πορεία τους. Ο Παυλάκος ο Σιδηρόπουλος δεν ήταν κρίμα που έφυγε τόσο νωρίς; Ο Νίκος Ξυλούρης το ίδιο. Ο Λοΐζος, ο Κουγιουμτζής, ο Άκης Πάνου! Θα είχαμε και άλλα σπουδαία έργα αν ήταν ακόμα μαζί μας, αλλά ο κόσμος δεν τελειώνει εκεί.

Music Corner: Αισιόδοξη η σκέψη σας. Μπορεί κανείς να είναι αισιόδοξος σήμερα με αυτά που ακούει, που βλέπει και που ουσιαστικά βιώνει;
Γιάννης Σπανός:
Η δυστυχία οδηγεί στην δημιουργία. Μετά από ένα χτύπημα σηκώνεις πάλι το κεφάλι. Όταν έχεις ψηλά το κεφάλι δεν καταλαβαίνεις ότι σου έρχεται το χτύπημα από πίσω. Μετά όμως από κάθε πτώση υπάρχει αναγέννηση. Όλη αυτή η γκλαμουριά εξαφανίζεται και τα πράγματα μένουν γυμνά. Όταν πετάμε μακριά όλα τα ψεύτικα μένει η ουσία. Και εκεί είναι που πρέπει να πούμε: «Τώρα τι κάνουμε;»

giannis_spanos_interview_2013_05_010

Music Corner: Τι κάνουμε αλήθεια;
Γιάννης Σπανός:
Πριν ήταν όλα εύκολα. Στα δύσκολα όμως φαίνεται η δύναμη και η αντοχή. Δεν φεύγουμε. Μένουμε και προσπαθούμε. Είμαι αισιόδοξος. Η δική σας γενιά δεν γνώρισε σπουδαίες εποχές. Απλώς μαθαίνετε γι’ αυτές. Ίσως έτσι είναι καλύτερα γιατί δεν σας λείπουν. Θα φτιάξετε τον δικό σας πολιτισμό. Δεν είμαι καθόλου του παρελθόντος. Χάλια ήταν. Ξέρεις τι άσχημα τραγούδια υπήρχαν και τότε; Απλώς επιβιώσαν τα καλά. Όποιος δεν τολμάει να ζει το παρόν και άρα και το μέλλον, καταφεύγει στο παρελθόν και αυτό είναι μεγάλος λάθος.

Music Corner: Να πάμε σε κάτι άλλο. Ο Μιχάλης Κουμπιός προσφωνώντας σας πέρυσι στο προαύλιο του Badminton αναφέρθηκε στον κήπο σας, λέγοντας μάλιστα πως γνωρίζετε απ’ έξω όλες τις λατινικές ονομασίες των φυτών που βρίσκονται σε αυτόν. Είναι αυτή μια δεύτερη αγάπη σας μετά τη μουσική;
Γιάννης Σπανός:
Δεν μπορείς να ασχολείσαι μόνο με ένα πράγμα. Μου αρέσουν πολύ τα φυτά. Να ασχολούμαι με το χώμα, να σκαλίζω, να φυτεύω. Είναι το hobby μου. Πιο πολύ με ενδιαφέρουν οι θάμνοι και τα σπάνια είδη. Το γκίνγκο ας πούμε είναι ένα δέντρο που υπάρχει από την παλαιολιθική εποχή. Είναι γιαπωνέζικο και υπάρχουν ή ένα ή δύο στην Ελλάδα. Το ένα το έχω εγώ!

Music Corner: Κλείνοντας θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας τα μουσικά σας σχέδια για το καλοκαίρι;
Γιάννης Σπανός:
Ότι προκύψει. Με παίρνουν τηλέφωνο και πάω. Μ’ αρέσουν οι μικροί χώροι, τα μπαράκια, τα νεολαιίστικα μέρη. Το θέμα είναι να επικοινωνείς. Να σε θέλει ο κόσμος. Να μην κάνεις τον σπουδαίο. Πιες το ουισκάκι σου και χαμογέλα!

*** Ευχαριστούμε τον ΙΑΝΟ για την φιλοξενία…
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here