26/9/2011
www.musiccorner.gr
Γράφει ο Λευτέρης Κατσουλιέρης

Το τέλος του μουσικού κόσμου όπως τον ξέραμε: το MC κάνει αναδρομή στην πορεία των R.E.M. (and we feel fine!)

Καθώς οι R.E.M. έριξαν τίτλους τέλους σε μια καριέρα 31 ετών, το Music Corner κοιτά πίσω στην καριέρα τους και μαζεύει 31 αγαπημένα τραγούδια τους που θα ακούμε για χρόνια και χρόνια ακόμα.

1. Radio Free Europe (Murmur – 1983)
Οι R.E.M. ιδρύθηκαν στην Αθήνα της Georgia το 1980, από 4 παιδιά με νότιο DNA, punk/new wave ανησυχίες (Television, Pattie Smith) και 60ς μελωδικές ευαισθησίες (Byrds, Beach Boys, Velvet Underground). Οι Michael Stipe (φωνητικά), Peter Buck (κιθάρα), Mike Mills (μπάσο, β’ φωνητικά) και Bill Berry (ντραμς) ηχογράφησαν το πρώτο τους single με τίτλο “Radio Free Europe” το 1981 ενώ λίγο μετά ακολούθησε το EP “Chronic Town”. Όταν το 1983 κυκλοφόρησαν το πρώτο τους άλμπουμ, το Murmur, μια επανηχογραφημένη εκτέλεση του “Radio Free Europe” έγινε το πρώτο κομμάτι του δίσκου, ένα ρυθμικό indie κομμάτι που ήδη φανέρωνε την ικανότητα των R.EM. να γράφουν μεγάλα ρεφραίν.
(Radio Free Europe στην πρώτη εθνική τηλεοπτική εμφάνιση των R.E.M. στην εκπομπή του David Letterman)

2. Talk About The Passion (Murmur – 1983)
Παρά τις έντονες post punk αναφορές του, στο Murmur αναδυόταν και η folk rock πλευρά των R.E.M., πουθενά πιο έντονα από την γλυκόπικρη μελωδία και τις καμπανιστές κιθάρες του “Talk about the passion”.

3. So. Central Rain (I’m sorry) (Reckoning  -1984)
Ωστόσο, η 12χορδη κιθάρα του Peter Buck βγήκε πραγματικά μπροστά στον επόμενο δίσκο, με τίτλο Reckoning, ο οποίος κυκλοφόρησε το 1984. Το ριφάκι που ανοίγει το “So.Central Rain” είναι μια από τις χαρακτηριστικές στιγμές του στο δίσκο.

4. 7 Chinese Brothers (Reckoning  -1984)

5. (Don’t Go Back To) Rockville (Reckoning  -1984)
Το Reckoning είναι από τους πλέον κλασικούς του Αμερικάνικού underground της δεκαετίας του 1980, ένας σφιχτοδεμένος δίσκος γεμάτος με κομμάτια που σφύζουν από ενέργεια όπως το “7 Chinese Brothers”: ο Buck χτίζει ένα κυκλικό ριφ πάνω στο σταθερό ρυθμό του Bill Berry ενώ ο Mike Mills αναπτύσσει το μελωδικό του παίξιμο κινούμενος κοντά  στο ριφ της κιθάρας αλλά χωρίς να περιορίζεται από αυτό. Και πάνω από όλα αυτά, οι αινιγματικοί στίχοι και η φωνή του Stipe. Στο δε “(Don’t Go Back To) Rockville”, οι country αναφορές  θυμίζουν ότι τα παιδιά είναι από το Νότο.

6. Driver 8 (Fables Of The Reconstruction – 1985)
Για τον επόμενο δίσκο τους, Fables Of The Reconstruction, οι R.E.M. μετακόμισαν στην Αγγλία. Η εμπειρία της διαμονής και ηχογράφησης δοκίμασε τα νεύρα του γκρουπ που έφτασε στα πρόθυρα της διάλυσης, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στη «μουντή» ατμόσφαιρα του δίσκου.  To Fables Of The Reconstruction ακούγεται σαν ένα μικρό στραβοπάτημα, λίγο κατώτερο από τους προκατόχους του αλλά και πάλι γεμάτο με τραγούδια σαν το “Driver 8”.

7. Fall on me (Life’s Rich Pageant – 1986)

8. Flowers of Guatemala (Life’s Rich Pageant – 1986)
Για το Life’s Rich Pageant του 1986, οι R.E.M. ακολούθησαν την αντίθετη κατεύθυνση: πιο καθαρή παραγωγή, πιο φωτεινά χρώματα, περισσότερος χώρος στα κομμάτια να πάρουν ανάσα. Το αποτέλεσμα ήταν ένας σχεδόν άψογος δίσκος, που συνδυάζει δυναμικά ροκ κομμάτια (“Hyena”, “I Believe”) με mid-tempo οικολογικούς ύμνους (“Fall on me”, “Cuyahoga”) και τρυφερά αφιερώματα στο λαό της Γουατεμάλας (“Flowers of Guatemala”). Το τελευταίο δε, με μια ονειρική ατμόσφαιρα και ένα μεγαλειώδες (όσο και σπάνιο) σόλο του Peter Buck, είναι από τα κρυφά αριστουργήματα του γκρουπ.

9. The One I Love (Document  – 1987)
Με το Document, τον πιο ροκ δίσκο τους ως τότε, οι R.E.M. ξεπέρασαν τα όρια του εναλλακτικού και των κολεγιακών ραδιοσταθμών, κυρίως χάρη στο “The One I Love”, ένα από τα πρώτα κομμάτια τους που ακούστηκε πολύ και στην Ελλάδα. O Stipe ακούγεται πιο καθαρά από ποτέ αλλά χρησιμοποιεί τις λέξεις με φειδώ: μια επαναλαμβανόμενη στροφή και μία λέξη για ρεφραίν. Με κάποιο παράδοξο τρόπο που μόνο τα μεγάλα γκρουπ γνωρίζουν, το αποτέλεσμα είναι δραματικό.

10. It’s The End Of The World As We Know It (And I Feel Fine) (Document  – 1987)
Θα μπορούσε να είναι το τραγούδι που δεν έγραψαν μαζί ο Dylan με τους Beatles to 1965: ο Stipe πετάει χωρίς ανάσα τους στίχους του στις στροφές περνώντας από τον Lenny Bruce στον Lester Bangs αλλά το ρεφραίν είναι απλή ποπ τελειότητα, κολλητικό όσο λίγα και με υπέροχα φωνητικά από τον Mills. Στο τέλος, ο Stipe βρίσκει μια δεύτερη μελωδία στο ρεφραίν και στίχους για να μας αφήσει:”it’s time I have some time alone”.

11. Stand (Green  – 1988)
Με το Green, οι R.E.M. έβγαλαν κυρίως αυτό που οι ίδιοι ονομάζουν “big dumb pop”  ήχο: ποπ κομμάτια, όχι πολύ έξυπνα (για τα δικά τους κριτήρια) αλλά διασκεδαστικά. Το “Stand” ήταν το πιο πετυχημένο από αυτά αλλά κομμάτια σαν το “World Leader Pretend”  προϊδέαζαν για τη συνέχεια.

12. Losing my religion (Out Of Time – 1991)
Υπάρχει μια σημαντική απόσταση ανάμεσα στο «πετυχημένο ροκ γκρουπ» και «μεγαλύτερο γκρουπ στον πλανήτη» αλλά με το “Losing my religion” οι R.E.M. την διένυσαν σε δευτερόλεπτα. Αν έχετε καθόλου αναμνήσεις από το 1991, το “Losing my religion” θα είναι σίγουρα μέσα σε αυτές. Ακουγόταν παντού και άρεσε σε όλους.

13. Half a world away (Out Of Time – 1991)
Το “Half the world away” μπήκε στη λίστα για την γλυκόπικρη μελωδία και το μαντολίνο αλλά στη θέση του θα μπορούσε να είναι το “Low” ή το “Near Wild Heaven”, το Out Of Time προσφέρει πολλές επιλογές.

14. Shiny Happy People (Out Of Time – 1991)
Είναι το “Ob-la-di, ob-la-da” των R.E.M. (με καλύτερη εισαγωγή και στίχους): άλλοι το λατρεύουν και άλλοι το μισούν. Αν όμως δε θες να  χοροπηδάς χαρούμενος δεξιά και αριστερά με τα χέρια στον αέρα, δε χάνεις κάτι πολύ σημαντικό από την υπόθεση που λέγεται μουσική? Και η Kate Pierson των B-52s είναι φωνάρα.

15. Disturbance At The Heron House (MTV Unplugged – 1991)
Το MTV Unplugged ήταν μια καλή ευκαιρία για τους R.E.M. να πάρουν ένα από τα ροκ κομμάτια του Document, να το ρίξουν το ρυθμό και την ένταση και να το μεταμορφώσουν σε κάτι νέο και υπέροχο.

16. Drive (Automatic For The People – 1992)
Για πολλά συγκροτήματα, η πρόκληση του να ακολουθήσουν την επιτυχία του Out Of Time θα ήταν βαριά. Αντίθετα, οι R.E.M. κυκλοφόρησαν, μόλις ένα χρόνο αργότερα, τον καλύτερο δίσκο της καριέρας τους. Σαφώς πιο μελαγχολικό και «ωμό» συναισθηματικά από το Out Of Time, το Automatic For The People καταπιάνεται με θέματα όπως ο θάνατος και η απώλεια αλλά ποτέ δεν απελπίζεται. Και τα τραγούδια του, όπως το “Drive  με το χαρακτηριστικό θέμα στην ακουστική κιθάρα και τα έγχορδα, είναι μια σειρά από αλλεπάλληλες κορυφές για το γκρουπ.

17. Everybody Hurts (Automatic For The People – 1992)
Το χαρακτηριστικότερο δείγμα του πόσο ευθύς ήταν συναισθηματικά ο δίσκος, το “Everybody Hurts” ψάχνει να βρει την ελπίδα μέσα στην απελπισία και τα καταφέρνει με ένα μεγαλειώδες κλείσιμο όπου ο Stipe προσκαλεί: ”hold on”. Συνοδεύτηκε από ένα αξέχαστο video clip το οποίο πρέπει να έπαιζε στο MTV ανά 10-15 λεπτά. Εμείς βλέπουμε το τραγούδι σε Live εκτέλεση από το Festival του Glastonbury…

18. The sidewinder sleeps tonite (Automatic For The People – 1992)
Όπου το ρεφραίν πάει “Call me when you try to wake her up”. Ευχαριστώ internet, ποτέ δεν κατάφερα να βγάλω άκρη από την ερμηνεία του Stipe – όχι ότι έκανε το τραγούδι λιγότερο απολαυστικό στα αυτιά μου.

19. Man on the moon (Automatic For The People – 1992)
Οι έντονες country αναφορές δίνουν μια νοσταλγική διάθεση σε ένα από τα καλύτερα κομμάτια τους, ένα μίνι αφιέρωμα στον πρόωρα χαμένο κωμικό Andy Kauffman. Οι R.E.M. στα καλύτερά τους.

20. It’s a free world baby (Drive b-side – 1992)
Δείγμα του πόσο καλά έγραφαν οι R.E.M. εκείνη την περίοδο είναι το γεγονός ότι ένα τραγούδι σαν αυτό βρήκε θέση μόνο σαν b-side στο Drive και, μερικά χρόνια αργότερα, στο soundtrack του Friends.

21. What’s the Frequency Kenneth? (Monster – 1994)
Το επόμενο βήμα των R.E.M. ήταν μια στροφή 180 μοιρών στον ήχο τους: το Monster ήταν πνιγμένο στα εφέ της ηλεκτρικής κιθάρας του Buck και αυτό ξένισε πολλούς. Το βασικό πρόβλημα όμως ήταν οι συνθέσεις δεν ήταν στο επίπεδο των προηγούμενων δίσκων παρόλο που κομμάτια σαν το «What’s the Frequency Kenneth?” έφταναν για να μας αποζημιώσουν.

22. Leave (New Adventures In Hi-FI  – 1996)

23. Wake-up Bomb (New Adventures In Hi-FI  – 1996)

24. Electrolite (New Adventures In Hi-FI  – 1996)
Ηχογραφημένο αποσπασματικά κατά τη διάρκεια περιοδείας, το New Adventures In Hi-FI δεν είχε τη θεματική ενότητα άλλων δίσκων αλλά παραμένει σαφώς αδικημένο γιατί είναι γεμάτο με ωραία τραγούδια: το Leave παραπέμπει στις πιο ηλεκτρικές στιγμές του Neil Young ενώ το Wake-Up Bomb είναι επιστροφή στον “big dumb pop” ήχο. Από την άλλη, το “Electrolite” έχει μια εξαιρετική μελωδία και τη συνοδεία ενός υπέροχου πιάνου.

25. E-Βow The Letter  (New Adventures In Hi-FI  – 1996)
Οι R.E.M. ήταν μεγάλοι φαν της  Pattie Smith και η ιδέα να ηχογραφήσουν μαζί ήταν αριστουργηματική καθώς η ερμηνεία της στοιχειώνει το E-Bow The Letter.

26. Daysleeper (Up – 1998)
Η αποχώρηση του Bill Berry to 1997 αποτέλεσε ένα σημαντικό πλήγμα για το συγκρότημα. Οι υπόλοιποι αποφάσισαν να συνεχίσουν αλλά, όπως φάνηκε και με το πειραματικό Up του 1998, δύσκολα θα έφταναν πάλι στα επίπεδα που έπιασαν με την αρχική σύνθεση τους.

27. The Great Beyond (Man On The Moon OST – 1999)
Το Man On The Moon έδωσε τον τίτλο στη βιογραφία του Andy Kauffman που σκηνοθέτησε ο Milos Forman και οι R.E.M. έγραψαν το “The Great Beyond” για την ταινία, ένα τραγούδι ανέλπιστα καλό για ένα συγκρότημα που φαινόταν να περνάει κρίση.

28. Imitation Of Life (Reveal – 2001)
To Reveal του 2001 βρήκε τους R.E.M. να προσπαθούν να ξαναέρθουν σε επαφή με τις ποπ ρίζες τους. Οι Beach Boys, ένα από τα αγαπημένα γκρουπ του Mike Mills, αποτελούν σημείο αναφοράς ενώ με τα “All The Way To Reno” και “ Imitation Of Life” οι R.E.M. καταφέρνουν σε σημαντικό βαθμό να αναγεννήσουν τον folk-rock ήχο τους.

29.  Bad Day (In Time: The Best of R.E.M. 1988-2003)
Γραμμένο στο φρενήρη ρυθμό του “It’s The End Of The World As We know It”, το “Bad Day” συμπεριλήφθηκε στη συλλογή In Time: The Best of R.E.M. 1988-2003 και κατάφερε να σταθεί στο ύψος του ανάμεσα στην εκλεκτή παρέα της συλλογής.

30. Leaving New York  (Around The Sun – 2004)
Αν το Reveal ήταν άνισο μα συμπαθητικό, το Around The Sun έχει την διόλου τιμητική διάκριση να είναι ο πιο μέτριος (δε θα φτάναμε να πούμε κακός) δίσκος των R.E.M. από όπου διασώζονται λίγα κομμάτια, όπως το “Leaving New York”.

31.  Überlin (Collapse Into Now – 2011)
Μετά το πατατράκ του Around The Sun, οι R.E.M. επιχείρησαν μια “back to basics” προσέγγιση, πρώτα με τον ροκ ήχο του Accelerate του 2008 και στη συνέχεια με τον πιο πλούσιο ήχο του φετινού Collapse Into Now. Κι ενώ φαινόταν ότι το γκρουπ έβρισκε πάλι τα πατήματά του, η πρόσφατη ανακοίνωση της διάλυσής τους έβαλε τέλος σε μια πορεία 31 ετών.

Από indie φαινόμενα, σε mainstream ροκ αστέρες και από εκεί σε ημι-αδιάφορους δεινόσαυρους, οι R.E.M. έκαναν τον κύκλο τους με θάρρος και αξιοπρέπεια. Πολλοί έσπευσαν να τους ξεγράψουν κάθε φορά που έβγαζαν δίσκο κατώτερο του “Automatic For The People” ή το “Out OF Time” αλλά αυτή ήταν μια άδικη κριτική: κανένα  συγκρότημα δεν είχε ακμή που να κράτησε πάνω από 3-4 χρόνια και κανένα δεν κατάφερε να την ξαναφτάσει. Οι R.E.M όμως κυκλοφόρησαν μια σειρά από σπουδαίους δίσκους, έγραψαν τραγούδια μοναδικά, τόλμησαν να πειραματιστούν, υποστήριξαν πολιτικούς και κοινωνικούς σκοπούς με παρρησία, αντιμετώπισαν τα φώτα της δημοσιότητας με σεμνότητα ακόμα και την περίοδο που ήταν οι μεγαλύτεροι αστέρες της μουσικής βιομηχανίας.

Και στο τέλος, έκαναν μια υπόκλιση, μας ευχαρίστησαν και έριξαν την αυλαία. Δε μας μένει τίποτα άλλο από τους να τους ευχαριστήσουμε κι εμείς για τη μουσική τους…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here