Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Πέμπτη 4 Ιουλίου 2013
Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…“
———————————————————–
| “Εφτά νάνοι στο S/S Cyrenia” (Θάνου Μικρούτσικου – Νίκου Καββαδία) Χάρις Αλεξίου |
Δε θα πρωτοτυπήσουμε αν αναφέρουμε ότι το έργο του Νίκου Καββαδία αναγνωρίστηκε κι αγαπήθηκε ευρέως μετά το θάνατό του το 1975. Άλλωστε, έτσι συμβαίνει σχεδόν πάντα στην Ελλάδα. Πρέπει πρώτα να πεθάνει κάποιος κι εν συνεχεία να του αποδοθούν οι δέουσες τιμές. Τα παραδείγματα άπειρα…
Ο ποιητής στα έργα του παρουσίασε με τον πιο ανάγλυφο και παραστατικό τρόπο τη ζωή και τις συνήθειες των θαλασσινών. Μέσα από τα ποιήματά του μας «ταξίδεψε» σε τόπους μακρινούς, εξωτικούς αλλά και θλιβερούς και μίζερους.
Μπορεί η γλώσσα που χρησιμοποιούσε να μην ήταν πάντα κατανοητή και πλήρως σαφής στους πολλούς, αλλά παρόλα αυτά διαβάζοντας τις περιγραφές του αισθάνεσαι σαν να βρίσκεσαι κι εσύ στο καράβι μαζί του…
Η Έλγκα και οι νάνοι της…
Εκτός από τη θάλασσα βεβαίως, ο Καββαδίας είχε έντονους δεσμούς και με τη …στεριά. Κάποια πρόσωπα κυριολεκτικά τα λάτρευε κι ένα από αυτά, ήταν η ανιψιά του η Έλγκα. Την αγαπούσε πολύ και σχεδόν ποτέ δεν της χαλούσε χατίρι. Η μικρή λοιπόν πάνω από το κρεβάτι της είχε τις φιγούρες των επτά νάνων του γνωστού παραμυθιού, οι οποίοι ήταν η μεγάλη αδυναμία της. Κάποια μέρα, ζήτησε από το θείο της να γράψει ένα ποίημα γι’ αυτούς και φυσικά εκείνος το έκανε λίαν συντόμως!
Τότε -και για πολλά χρόνια- ο Καββαδίας ταξίδευε με το επιβατηγό «Κυρήνεια» το οποίο μετέφερε στην Αυστραλία ανθρώπους όλων των εθνικοτήτων που πήγαιναν εκεί με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής. Επειδή ως γνωστόν το ταξίδι διαρκούσε πολλές εβδομάδες, ο ποιητής είχε τη δυνατότητα να συναναστρέφεται με όλο αυτό το ετερόκλητο πλήθος και να παρατηρεί τις ιδιομορφίες και τις συμπεριφορές του.
Το πλήρωμα του πλοίου αριθμούσε 200 άτομα και κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στη μακρινή ήπειρο, ο Καββαδίας είχε αποτυπώσει χιλιάδες εικόνες στο μυαλό του από τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που συναντούσε. Το 1951 λοιπόν και συγκεκριμένα στο Colombo, έχοντας στο νου του την επιθυμία της Έλγκας έγραψε το «Επτά νάνοι στο S/S Cyrenia»
Στεριά και θάλασσα…
Πρόκειται για ένα ποίημα που «μπλέκει» τη στεριά με τη θάλασσα, καθώς ο Καββαδίας είναι ξεκάθαρο ότι αφενός μεν αναφέρεται στην ανιψιά του («Κόρη ξανθή και γαλανή… μπορώ ποτέ να σου χαλάσω το χατίρι;»), αλλά και αφετέρου στις καταστάσεις που βίωνε στο καράβι («Γιατί τρεκλίζουμε οι διακόσιοι -τα μέλη του πληρώματος δηλαδή-;»).
Επιπλέον, η Ρουθ και η Εσθήρ που αναφέρονται στο ποίημα είναι υπαρκτά πρόσωπα, καθώς ταξίδευαν ως μετανάστριες στην Αυστραλία με το εν λόγω καράβι.
Το ποίημα συμπεριλήφθηκε στη συλλογή «Τραβέρσο» η οποία ήταν και η τελευταία του Καββαδία και κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1975, δηλαδή περίπου δύο μήνες μετά το θάνατό του.
Η ώρα του Μικρούτσικου…
Η έντονη ενασχόληση του Θάνου Μικρούτσικου με την ποίηση του Νίκου Καββαδία απέφερε τον πασίγνωστο και «κλασικό» εδώ και χρόνια «Σταυρό του Νότου» το 1979. Ωστόσο, ο συνθέτης δεν έπαψε ποτέ ν’ ασχολείται με το έργο του ποιητή ακόμη και σε περιόδους που έγραφε μουσική και τραγούδια για το θέατρο και τη δισκογραφία διαφόρων ερμηνευτών με άλλους στιχουργούς.
Το 1986 κλήθηκε να ετοιμάσει ένα δίσκο για τη Χάρις Αλεξίου, η οποία ουσιαστικά τότε έκανε την πρώτη μεγάλη «στροφή» στην καριέρα της σε μια προσπάθεια να διώξει από πάνω της την εικόνα της «λαϊκής τραγουδίστριας με το ντέφι και τα ζήλια». Το άλμπουμ «Η αγάπη είναι ζάλη» με κύριο «όχημα» το ομότιτλο κομμάτι αποτέλεσε ένα καλλιτεχνικό κι εμπορικό θρίαμβο για τους δύο συντελεστές, με πωλήσεις άνω των 100.000 αντιτύπων.
Ωστόσο, μεταξύ των υπολοίπων τραγουδιών «χώρεσε» και ο Καββαδίας με τους «Επτά νάνους» του. Τότε η απήχησή του δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη αφού τα ραδιόφωνα έπαιζαν τα πιο «εμπορικά» κομμάτια του δίσκου, όμως η ερμηνεία της Χαρούλας είναι κάτι περισσότερο από ιδανική. Λιτή και «αφηγηματική» στην αρχή, «ποταμός» στη συνέχεια όταν η μελωδία «πατάει γκάζι»
Πάντως, η «έκρηξη» του τραγουδιού ουσιαστικά έγινε όταν άρχισε να το τραγουδά στις συναυλίες του ο ίδιος ο Μικρούτσικος με τον γνωστό χαρακτηριστικό και «χειμαρρώδη» τρόπο του, κάνοντάς του χίλιες μύριες διασκευές με το πιάνο του κάθε φορά. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που τον θεωρούν ως τον μοναδικό ερμηνευτή των «Νάνων», αγνοώντας ότι πρώτη τους ηχογράφησε η Αλεξίου…
Όποια εκτέλεση κι αν προτιμά ο καθένας, το μόνο σίγουρο είναι ότι η ποίηση και οι εικόνες που περιγράφει με τόση παραστατικότητα ο Καββαδίας «υποχρεώνουν» τον ακροατή να κλείσει τα μάτια και να ταξιδέψει νοερά στα μέρη που αναφέρει ο ποιητής…
———————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…