Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013

Κάθε τραγούδι έχει τη δική του ιστορία. Άλλοτε από μια προσωπική εμπειρία, άλλοτε από την ανάγνωση ή το άκουσμα μιας ιστορίας, άλλοτε εντελώς τυχαία και συμπτωματικά, έχουν γραφτεί υπέροχες μελωδίες και στίχοι που μας συντρόφεψαν στις χαρές, στις λύπες, στη διασκέδαση, στους έρωτες, στους χωρισμούς μας. Αυτές τις ιστορίες θ’ αφηγείται τούτη η στήλη, σαν ένα παραμύθι, που όμως είναι τόσο αληθινό…

Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…

———————————————————–

Κάνε λιγάκι υπομονή
(Βασίλη Τσιτσάνη)
Σωτηρία Μπέλλου – Γιώργος Νταλάρας

 

Η δεκαετία του ’40 είναι ίσως η πιο τραγική του 20ού αιώνα για την πατρίδα μας. Ελληνοϊταλικός πόλεμος, Κατοχή κι Εμφύλιος συνέθεσαν μια «τριλογία» που άφησε πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και μια χώρα στα πρόθυρα της διάλυσης. Οι πληγές άργησαν πολύ να κλείσουν και τα πάθη που γέννησαν όλα τούτα τα γεγονότα, έχουν αναμμένες σπίθες μέχρι και τις μέρες μας…

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, η λογοκρισία κυριαρχούσε σχεδόν απολύτως και ειδικά σε ότι είχε να κάνει με κάθε είδους καλλιτεχνική δημιουργία. Είτε επρόκειτο για θεατρική παράσταση, είτε για κινηματογραφική ταινία, είτε για τραγούδι, τα πάντα έπρεπε να περνάνε από ειδική «επιτροπή» που αναλόγως του περιεχομένου, έδινε τη σχετική άδεια.

Εκείνη την εποχή, ο Βασίλης Τσιτσάνης βρισκόταν στο αποκορύφωμα της δημιουργικότητάς του. Είχε ήδη γράψει πολλά από τα μεγάλα κι αθάνατα τραγούδια του και ήταν πολύ γνωστός και δημοφιλής, ωστόσο όλα όσα λάμβαναν χώρα στην Ελλάδα, δε μπορούσαν να τον αφήσουν αδιάφορο.

Έγραψε λοιπόν αρκετά τραγούδια με αλληγορικά λόγια, έτσι ώστε να περάσουν από τη λογοκρισία. Στην ουσία όμως, αυτά μιλάνε για την τραγωδία που βίωνε τότε ο λαός μας και τούτο γινόταν εύκολα αντιληπτό, ασχέτως αν τα μηνύματα ήταν έμμεσα.

Ο απαγορευμένος… «Υπομονητικός»

Ένα από τα τραγούδια που γράφτηκαν τότε (1948), ήταν και το «Κάνε λιγάκι υπομονή» ή «Μην απελπίζεσαι». Ο Τσιτσάνης θέλοντας να παραπλανήσει τη λογοκρισία έβαλε ερωτικά στοιχεία, αλλά ουσιαστικά εκφράζει την ελπίδα ότι πολύ σύντομα η Ελλάδα θα έβγαινε από το αδιέξοδο και θα απαλλασσόταν από τα δεινά που τόσο την ταλαιπώρησαν τη δεκαετία του ’40.

Εν συνεχεία, ο συνθέτης προσπάθησε να πάρει άδεια για να το ηχογραφήσει, με αρκετή δυσκολία τελικώς τα κατάφερε, κι έτσι το τραγούδι κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 1948 σε δίσκο 78 στροφών (γραμμοφώνου) με τη Σωτηρία Μπέλλου και τον ίδιο τον Τσιτσάνη, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία!

Ωστόσο, το 1951 το «Κάνε λιγάκι υπομονή» συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των απαγορευμένων ρεμπέτικων που εξέδωσε η Γενική Ασφάλεια Αθηνών και μάλιστα με τίτλο «Υπομονητικός»! Οι πληγές του Εμφυλίου αιμορραγούσαν ακόμη και Κύριος οίδε για ποιο λόγο απαγορεύτηκε το τραγούδι. Ίσως γιατί προσέβαλλε «τα χρηστά ήθη κι έθιμα» της πατρίδας μας, επειδή μιλούσε για έρωτα (τουλάχιστον έτσι νόμιζαν οι «φωστήρες» της λογοκρισίας…).

«Απογείωση» με Νταλάρα

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ο Τσιτσάνης το συμπεριέλαβε σε μια σειρά δίσκων 45 στροφών extended play -δηλαδή με περισσότερα τραγούδια στην κάθε πλευρά, αλλά μικρότερης διάρκειας το καθένα-, σε μια προσπάθεια «μεταφοράς» του παλιού υλικού του, προσαρμοσμένο στις νέες τεχνολογίες ηχογράφησης. Εκεί, το ερμήνευσε η Πόλυ Πάνου

Όμως, αυτό το τραγούδι έμελλε να ξαναβρεί τη θέση του στις προτιμήσεις του κοινού, αλλά και να το μάθουν οι νέες γενιές το 1980, όταν ο Γιώργος Νταλάρας αποφάσισε να τραγουδήσει τα «Ρεμπέτικα της κατοχής», τα περισσότερα από τα οποία είχαν χαθεί στη λήθη του χρόνου ή δεν είχαν καν ηχογραφηθεί…

Τότε, μαζί με τον εξαίρετο μελετητή του είδους Κώστα Χατζηδουλή ξεκίνησαν να ψάχνουν το υλικό κι όταν κατέληξαν στην επιλογή των κομματιών, ο τελευταίος του πρότεινε να προσθέσει στη λίστα και το «Κάνε λιγάκι υπομονή» και με τη συνδρομή και του ίδιου του Τσιτσάνη που επέμενε προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, ο Νταλάρας το έβαλε ξανά στα χείλη όλου του κόσμου με μια πραγματικά καταπληκτική ερμηνεία…

Έκτοτε και μέχρι σήμερα, το τραγούδι έχει γνωρίσει πολλές εκτελέσεις από διάφορους τραγουδιστές και φυσικά έχει περάσει στο πάνθεον των «αθάνατων» και κλασικών κομματιών της λαϊκής και ρεμπέτικης μουσικής μας…

———————

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

1 ΣΧΟΛΙΟ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here