Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Πέμπτη 9 Μαΐου 2013
Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…“
———————————————————–
| “Ο φαντάρος” (Μάνου Λοΐζου – Μανώλη Ρασούλη) Χάρις Αλεξίου |
Το 1979 ο Μάνος Λοΐζος αποφασίζει να κάνει ένα δίσκο με ερμηνεύτρια τη Χάρις Αλεξίου, ο οποίος θα έχει τίτλο «Τα τραγούδια της Χαρούλας». Οι δυο τους συνδέονται από χρόνια με στενή φιλία, ο συνθέτης της είχε εμπιστευθεί τέσσερα τραγούδια στο άλμπουμ «Καλημέρα ήλιε» το 1973, αλλά εκκρεμούσε μια ολοκληρωμένη συνεργασία που διακαώς επιθυμούσε και η ίδια.
Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε να γραφτούν όλοι οι στίχοι από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, στενό συνεργάτη, αδελφικό φίλο και κουμπάρο του αξέχαστου Μάνου. Πράγματι, ο «πρόεδρος» τους έγραψε με βάση μια κασέτα στην οποία η Αλεξίου αφηγείτο τη ζωή της. Ωστόσο, όταν πήγε στο σπίτι του συνθέτη για ν’ ακούσει τα τραγούδια, εκείνος του είπε ότι τελικώς επέλεξε τη στιχουργική συνδρομή του Μανώλη Ρασούλη, ο οποίος ένα χρόνο νωρίτερα (1978) είχε κάνει μεγάλη αίσθηση με τα «λόγια» του στην «Εκδίκηση της γυφτιάς».
Στην πορεία, λόγω …δυστοκίας του στιχουργού, ο Λοΐζος θα ζητήσει τη βοήθεια του Πυθαγόρα (κι αφού ο Παπαδόπουλος θ’ αρνηθεί τη δική του συμμετοχή) που θα γράψει στίχους σε τρία τραγούδια.
Πολλά χρόνια μετά, ήρθαν στο φως της δημοσιότητας αρκετά από τα παρασκήνια της συνεργασίας του Μάνου με τον συνονόματό του. Ένα από αυτά, είχε να κάνει με τον πασίγνωστο «Φαντάρο» που πέρασε από …χίλια κύματα μέχρι να φτάσει στην τελική του μορφή.
Σύμφωνα με μαρτυρία του Ρασούλη, «για να πείσω τον Μάνο να γράψουμε τσιφτετέλι, χρειάστηκαν …έξι μήνες». Ο λόγος ήταν ότι ως πολιτικά αριστερός, ο συνθέτης δεν είχε ιδιαίτερες σχέσεις με τον εν λόγω ρυθμό και ήταν καθαρά θέμα ιδεολογίας η άρνησή του. Πάντως, είχε προηγηθεί το ορχηστρικό «Τσιφτετέλι» που είχε γράψει για το φιλμ «Ευδοκία» το 1971, το οποίο τον επόμενο χρόνο με στίχους του Παπαδόπουλου έγινε ο γνωστός «Κουταλιανός»
Παράλληλα, ο Λοΐζος δε γνώριζε καλά όλους τους λαϊκούς «δρόμους» κι έτσι ζήτησε από τον Χρήστο Νικολόπουλο να του γράψει μια κασέτα μ’ αυτούς παίζοντας το μπουζούκι του. Πράγματι, αυτό έγινε και για αρκετό καιρό ο Μάνος την άκουγε νυχθημερόν μέχρι να τους μάθει καλά ώστε να ετοιμάσει τα τραγούδια!
Η «γκόμενα» που έγινε… «γόησσα»
Τελικώς, ο συνθέτης πείστηκε να γράψει τσιφτετέλι αλλά τα προβλήματα δε σταμάτησαν εδώ. Όταν η Αλεξίου άκουσε στο δεύτερο κουπλέ του «Φαντάρου» το δίστιχο «Η πόλη σαν τη γκόμενα, όλο ματιές κι επόμενα» αρνήθηκε κατηγορηματικά να το τραγουδήσει. Βλέπετε, τέτοιου είδους φρασεολογία ήταν ακόμα …απαγορευμένη εκείνη την εποχή και η αντίδρασή της κρίνεται φυσιολογική.
Αφού στάθηκε αδύνατο να μεταπειστεί η ερμηνεύτρια, ο Ρασούλης υποχρεώθηκε ν’ αλλάξει τους στίχους και να γράψει αυτούς που ξέρουμε και τραγουδάμε όλοι, δηλαδή «Η πόλη σαν τη γόησσα, σαν την παλιά αρχόντισσα» («για να τη βγάλω από το …βούρκο», όπως ανέφερε χιουμοριστικά ο ίδιος πολλά χρόνια μετά σε συνέντευξή του).
Αυτό το τραγούδι είναι ξεκάθαρο ότι μιλά για τις «καταπιεσμένες» κοινωνικές ομάδες, αλλά με μια διάθεση «αλέγκρο». Με άλλα λόγια, ο στιχουργός από τη μια παρουσιάζει τις δυσκολίες της στρατιωτικής ζωής και το πόσο επηρεάζουν τον στρατευμένο ακόμη και όταν παίρνει άδεια, από την άλλη όμως του δείχνει ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος κι ότι η ζωή δεν τελειώνει εκεί («Ξέχνα στρατώνες και σκοπιές κι από το μπρούσκο της καρδιάς μας πιες»)
Όσο γι’ αυτό καθεαυτό το τραγούδι, νομίζω ότι τα σχόλια περιττεύουν. Είναι πασίγνωστο, διαχρονικό και πρωταγωνιστεί και σήμερα σε όλα τα γλέντια μας και σε όλων των ειδών τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, όντας ένα από τα πιο δυνατά «όπλα» στη «φαρέτρα» της Αλεξίου!
———————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…