5+1 επιλέγει ο Δημήτρης Κονιδάρης
Σαν σήμερα, στις 17 Απριλίου 2012, έφυγε από κοντά μας ο Δημήτρης Μητροπάνος, ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές που έβγαλε η πατρίδα μας.
Ο Μητροπάνος γεννήθηκε στην Αγία Μονή Τρικάλων σε μια από τις δυσχερέστερες περιόδους της χώρας μας αφού μαινόταν ο Εμφύλιος πόλεμος ενώ η οικονομική κατάσταση των λαϊκών στρωμάτων ήταν ιδιαιτέρως άσχημη. Λόγω του ότι καταγόταν από οικογένεια με αριστερές καταβολές, γνώρισε πολλές διώξεις και γύρω στο 1964 αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Αθήνα εξαιτίας των πολιτικών πεποιθήσεών του. Σημειωτέον ότι ο πατέρας του ήταν πολιτικός πρόσφυγας και ο Μητροπάνος τον γνώρισε όταν πλησίαζε τα 30 του και ήταν ήδη γνωστός καλλιτέχνης.
Καθώς διέμενε πλέον στην πρωτεύουσα βρέθηκε ένα βράδυ στο μαγαζί που τραγουδούσε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και ο νεαρός Δημήτρης προσκλήθηκε να πει κάποια τραγούδια. Εκεί τον άκουσε ο κορυφαίος ερμηνευτής και τον οδήγησε στην COLUMBIA όπου τον ανέλαβε προσωπικά ο Γιώργος Ζαμπέτας ο οποίος τον βοήθησε ιδιαιτέρως. Ο Μητροπάνος ποτέ δεν έκρυψε, ακόμα και στα χρόνια της μεγάλης δόξας του, την εκτίμησή του και την ευγνωμοσύνη του για τον Ζαμπέτα. Λίγο πριν κάνει τις πρώτες δισκογραφικές δουλειές του είχε συμμετοχή σε συναυλίες του Μίκη Θεοδωράκη όπως και σε εμφανίσεις του Χρήστου Λεοντή. Έτσι ξεκίνησε σιγά σιγά η πορεία προς τη δόξα παρόλο που τα εμπόδια δεν ήταν λίγα. Από την πρώτη δισκογραφική δουλειά του φάνηκε ότι τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα. Συγκεκριμένα ο πρώτος του δίσκος 45 στροφών από τη μία πλευρά είχε τη «Χαμένη Πασχαλιά» και από την άλλη το κομμάτι «Στ’ Αναφιώτικα» σε μουσική Βασίλη Κουμπή και στίχους Δημήτρη Ιατρόπουλου και δεν σημείωσε επιτυχία λόγω της απαγόρευσης εξαιτίας των στίχων του Ιατρόπουλου. Ακολούθως, το 1971, εν μέσω χούντας, έβγαλε τον πρώτο προσωπικό του ολοκληρωμένο δίσκο με μουσική Σπύρου Παπαβασιλείου, Γιώργου Ζαμπέτα και Άκη Πάνου.
Μέσα στο πέρασμα των επόμενων τεσσάρων δεκαετιών ο Μητροπάνος συνεργάστηκε με αρκετούς συνθέτες και στιχουργούς και σημείωσε λαμπρές και διαχρονικές επιτυχίες. Η μεγάλη καθιέρωση έρχεται με τον «Άγιο Φεβρουάριο» (1972) του Δήμου Μούτση και του Μάνου Ελευθερίου, έναν από τους γνωστότερους δίσκους της ελληνικής μουσικής. Το 1973 τραγουδά τις μελωδίες του Γιώργου Κατσαρού και τους στίχους του Ηλία Λυμπερόπουλου στο δίσκο «Ο δρόμος για τα Κύθηρα». Ακολούθησε συνεργασία με τον Μίμη Πλέσσα και τον Κώστα Βίρβο στο δίσκο «Νεκρικοί διάλογοι» (1974) και την ίδια χρονιά ξεκίνησε η παραγωγικότατη και λίαν επιτυχημένη συνεργασία με τον Τάκη Μουσαφίρη (πάνω από πενήντα τραγούδια συνολικά) με το δίσκο «Κυρά-Ζωή». Στο δίσκο αυτό συμμετείχε συνθετικά, εκτός από τον Μουσαφίρη, και ο Σπύρος Παπαβασιλείου. Το εν λόγω δίδυμο συνθετών δημιούργησαν με τον Μητροπάνο ουκ ολίγους δίσκους όπως:
• Λαικά ’76 (1976)
• Ερωτικά λαϊκά (1977)
• Παράπονο (1979)
• Λαϊκά του σήμερα (1980)
Με τους δύο ανωτέρω δημιουργούς ο μεγάλος ερμηνευτής συνεργάστηκε και σε άλλους δίσκους. Ωστόσο, στο πλούσιο ενεργητικό του έχει παράσημα τραγουδώντας μεταξύ άλλων Απόστολο Καλδάρα, Γιώργο Χατζηνάσιο, Σταύρο Κουγιουμτζή, Γιάννη Σπανό, Χρήστο Νικολόπουλο, Αλέκο Χρυσοβέργη, Λάκη Παπαδόπουλο, Σταμάτη Κραουνάκη, Θανάση Πολυκανδριώτη, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Διονύση Τσακνή, Μάριο Τόκα, Θάνο Μικρούτσικο, Χρήστο Λεοντή. Αξιοσημείωτη, βεβαίως, η σύμπραξη με τον Μίκη Θεοδωράκη στα «Πικροσάββατα» (1984) σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Οι επιτυχίες του Μητροπάνου είναι αναρίθμητες, γνωστότατες και διαχρονικές. Στο σημερινό σύντομο αφιέρωμα θα κάνουμε μία τρομερά δύσκολη επιλογή να διαλέξουμε 5+1 τραγούδια που έχει ερμηνεύσει με τη μοναδική φωνή του. Η επιλογή βασίζεται κυρίως σε υποκειμενικά κριτήρια αλλά τηρήθηκε ο κανόνας του ενός τραγουδιού ανά συνθέτη ενώ καλύφθηκε κάθε δεκαετία από το 1970 έως και την πρώτη του νέου αιώνα. Εννοείται ότι κατά τη διάρκεια συγγραφής του άρθρου, άλλαξα άποψη αρκετές φορές για ορισμένα τραγούδια αφού δεν ήξερα τι να πρωτοδιαλέξω… Μητροπάνος είναι αυτός και μέσα στον καταιγισμό των πολλών επιτυχιών του δημιουργεί έναν καθόλα ευχάριστο προβληματισμό. Σαφώς κάθε ένσταση και πρόταση είναι απολύτως σεβαστή, δεκτή και …επιθυμητή.
Πάμε λοιπόν:
1: «Άλλος για Χίο τράβηξε» (1972) των Δήμου Μούτση και Μάνου Ελευθερίου.
Πρόκειται, αναμφιβόλως, για ένα από τα πιο πολυτραγουδισμένα κομμάτια και, μάλιστα, από τον «Άγιο Φεβρουάριο» που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καθιέρωσή του ως σπουδαίου ερμηνευτή. Πρέπει να τονιστεί ότι το συμπεριλάμβανε σχεδόν πάντα στο πρόγραμμά του και, ως εκ τούτου, η σχέση του εν λόγω τραγουδιού με το κοινό παρέμεινε ολοζώντανη και θερμότατη στο πέρασμα των ετών.
2: «Πες μου πού πουλάν καρδιές» (1974) του Τάκη Μουσαφίρη…
…με τον οποίο, όπως αναφέρθηκε, είχαν πλουσιότατη συνεργασία με πολλές επιτυχίες αλλά, σίγουρα, το συγκεκριμένο κομμάτι έχει παρουσιαστεί πάρα πολύ από τον Μητροπάνο ενώ έχει ακουστεί ιδιαιτέρως στο ραδιόφωνο και στο Διαδίκτυο.
3: «Σ’ αγαπώ σαν αμαρτία» (1983) σε μουσική Σπύρου Παπαβασιλείου και στίχους Λάκη Τεάζη.
Ένα ακόμα πασίγνωστο κομμάτι από τον Παπαβασιλείου, που μαζί με τον Μουσαφίρη, είχε τη μερίδα του λέοντος στη συνεργασία με τον Μητροπάνο. Κι αυτό παίχτηκε πολύ από ραδιόφωνα και Διαδίκτυο παραμένοντας στις πρώτες επιλογές των τραγουδιών που σχετίζονται με τον αξέχαστο ερμηνευτή.
4: «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη» (1992) σε μουσική Μάριου Τόκα και στίχους Φίλιππου Γράψα.
Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της δεκαετίας του 1990 καθώς κι ένα από τα ωραιότερα ζεϊμπέκικα στα τέλη της προηγούμενης χιλιετίας. Τραγουδήθηκε πολύ και παραμένει ζωντανό στις μνήμες των άνω των σαράντα και όχι μόνο. Ειδικά τη χρονιά κυκλοφορίας του το εν λόγω κομμάτι ακουγόταν παντού, ειδικά σε ραδιόφωνα και σε πάσης φύσεως νυκτερινά κέντρα και όλοι μιλούσαν για το «δοξάρι» που θεωρείτο από πολλούς ως ο τίτλος του τραγουδιού.
5: «Ρόζα» (1996) σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου και στίχους Άλκη Αλκαίου.
Εδώ τα λόγια είναι περιττά αφού η θρυλική, πλέον, Ρόζα προκάλεσε σεισμό στη μουσική πραγματικότητα της πολύπαθης και ταλαιπωρημένης, από κακής ποιότητας μουσική, χώρας μας. Η Ρόζα ακολούθησε εντυπωσιακή πορεία και έχει ακουστεί όσο ελάχιστα τραγούδια κατά την τελευταία εικοσιπενταετία. Εξαίρετοι στίχοι, υπέροχη μουσική και τον Μητροπάνο να δίνει κατάθεση ψυχής κερδίζοντας όλη τη χώρα μας.
+1… «Έρωτας Αρχάγγελος» σε μουσική Χρήστου Λεοντή και στίχους Δημήτρη Λέντζου.
Πρόκειται, αναντίρρητα, για ένα από τα ομορφότερα τραγούδια της νέας χιλιετίας και, δυστυχώς, από τα τελευταία του κολοσσιαίου ερμηνευτή. Σίγουρα η διαδρομή του κομματιού δεν είναι τόσο μεγάλη σε σχέση με τα προαναφερθέντα τραγούδια της λίστας αλλά κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι έχει αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα σε μια πολύ δύσκολη εποχή κατά την οποία έχουν κυριαρχήσει τα χαμηλής ποιότητας και παντελώς αδιάφορα ακούσματα. Κατά τις τελευταίες 3-4 δεκαετίες έχει, σαφώς, μειωθεί η κυκλοφορία τραγουδιών που μπορούν να κερδίσουν τη μάχη με το χρόνο. Ο «Έρωτας Αρχάγγελος» είναι από εκείνα τα κομμάτια που έχουν τον ιδανικό συνδυασμό εκπληκτικής μουσικής, σπουδαίου και ποιητικού στίχου, άριστης ενορχήστρωσης και, φυσικά, ανεπανάληπτης ερμηνείας και θα μείνουν στην ιστορία.
Οπωσδήποτε στην περίπτωση του Μητροπάνου είναι πανεύκολο να καταρτιστούν δεκάδες λίστες με τις επιτυχίες του και, ασφαλώς, ο υποκειμενικός παράγοντας διαδραματίζει κομβικό ρόλο σε αυτές. Γενικώς ο αξέχαστος ερμηνευτής άφησε πίσω του βαρύτατη παρακαταθήκη. Έδειξε ότι δεν ήταν μια ακόμα μεγάλη φωνή αλλά ένας τεράστιας κλάσης τραγουδιστής που σφράγιζε ανεξίτηλα οτιδήποτε αναλάμβανε. Προσαρμόστηκε με θαυμαστή ικανότητα στο λαϊκό και στο έντεχνο σεβόμενος κάθε στίχο και κάθε νότα που έβγαινε από το χρυσό λαρύγγι του. Γι’ αυτό και έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως ένας από τους κορυφαίους ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού με πρωτοφανή αποδοχή. Εντούτοις, το εκπληκτικότερο για αυτόν τον γίγαντα είναι η αγάπη πολλών νέων ανθρώπων που τον έμαθαν κυρίως από τα έργα της τελευταίας εικοσαετίας (1992-2012) της ζωής του.
Ο πρόωρος θάνατός του σκόρπισε θλίψη και πίκρα σε όλους τους Έλληνες και τους λάτρεις της Ελληνικής μουσικής. Όμως, η φωνή του θα είναι διαρκώς ολοζώντανη και θα μας συνοδεύει για πάντα…
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Περιοδικό Μετρονόμος, τεύχος 64, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2017
- Δισκογραφία Δημήτρη Μητροπάνου (άντληση δισκογραφίας)
————-
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση, χωρίς την άδεια του Music Corner…