Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Η «σχέση» της Ελλάδας με το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, πέρασε από …40 κύματα, όσα και τα χρόνια από την πρώτη φορά που αποφάσισε να δηλώσει συμμετοχή -συν ένα, με το τρέχον έτος. Η «επαφή» τους, τα είχε όλα: «Αγάπη», «μίσος», «πάθος», «παρεξηγήσεις», «αποχωρήσεις», «καταστροφές», «επανασυνδέσεις». Ωστόσο, ό, τι κι αν συνέβαινε μεταξύ τους, πάντοτε έδινε τροφή για ατέλειωτες και ποικίλες συζητήσεις.
Σκεφτήκαμε λοιπόν, να κάνουμε μια σειρά αφιερωμάτων στην παρουσία της Ελλάδας στη Eurovision, σταχυολογώντας τις σημαντικότερες στιγμές αυτών των 40 και πλέον ετών, μέσα από δημοσιεύματα της εποχής κι αναφέροντας ιστορίες που αξίζει να παρουσιαστούν. Κυρίες, κύριοι, καλώς ήλθατε στο μεγαλύτερο μουσικό gala της Ευρώπης!
| 2001-2004: Παλίρροια και άμπωτη… |
Η είσοδος της νέας χιλιετίας, σήμανε και τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της Ελλάδας στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Η εκπροσώπηση της χώρας μας στη διοργάνωση, άρχισε να γίνεται …εθνική υπόθεση και σε συνδυασμό με την καθιέρωση της μεσημεριανής-κουτσομπολίστικης ζώνης στους περισσότερους τηλεοπτικούς σταθμούς, το φαινόμενο γιγαντώθηκε.
Από το 2001 ως το 2004, κυριάρχησαν η «παλίρροια» και η «άμπωτη», ως προς τα συναισθήματα που προκάλεσαν οι βαθμολογικές κατατάξεις της Ελλάδας στο θεσμό. Η πρώτη και η τελευταία χρονιά της σημερινής ανασκόπησης, χαρακτηρίστηκε από δύο τρίτες θέσεις, οι οποίες ναι μεν ήταν οι καλύτερες που είχαμε καταλάβει ως τότε, αλλά έμεινε μια πικρία για τη μη κατάκτηση της πρωτιάς, καθώς και τις δυο φορές ήμασταν τα απόλυτα φαβορί.
Ενδιαμέσως, είχαμε άλλες δύο παταγώδεις αποτυχίες, που προς στιγμήν έθεσαν ζήτημα νέου αποκλεισμού μας από τη διοργάνωση, εξαιτίας της χαμηλής θέσης που καταλάβαμε. Ωστόσο, τα καλύτερα ακόμη δεν είχαν έλθει…
2001: Πρώτη φορά …αγγλικά και τρίτοι!
Η Ελλάδα, επέστρεψε στο φεστιβάλ τραγουδιού της Eurovision έπειτα από δύο συνεχόμενα χρόνια απουσίας και μάλιστα, ως το πρώτο φαβορί. Ήταν η πρώτη φορά που η συμμετοχή μας θα περιλάμβανε και αγγλικό στίχο, κάτι που προκάλεσε πολλές συζητήσεις και διχογνωμίες. Όμως, η εποχή πλέον είχε αλλάξει κι έπρεπε κι εμείς να …εξευρωπαϊστούμε!
Έτσι, την εκπροσώπησή μας στην Κοπεγχάγη -τόπο τέλεσης του διαγωνισμού εκείνη τη χρονιά-, ανέλαβαν δυο παιδιά της ομογένειας, τα οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στη Σουηδία. Ήταν οι “Antique”, οι οποίοι ήδη είχαν κάνει τις πρώτες επιτυχίες τους στη χώρα μας και ήταν ιδιαίτερα αγαπητοί, κυρίως στη νεολαία. Τα μέλη τους, ήταν ο Νίκος Παναγιωτίδης και η Έλενα Παπαρίζου στο ξεκίνημα της -με πολλά σκαμπανεβάσματα- καριέρας της, η οποία είχε όλα τα φόντα να είναι λαμπρή και παγκόσμια…
Το τραγούδι, είχε τίτλο “Die for you”. Η μουσική ήταν του Νίκου Τερζή, οι στίχοι του Αντώνη Παππά και από την πρώτη στιγμή, ήταν φανερό ότι θα τερμάτιζε σίγουρα μέσα στην πρώτη τριάδα. Μάλιστα, για πολλούς ήταν φαβορί και για την πρωτιά!
Τη βραδιά λοιπόν της 12ης Μαΐου 2001, όλη η Ελλάδα στήθηκε μπροστά στην τηλεόραση, για να παρακολουθήσει το διαγωνισμό. Ήταν η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για το θεσμό, τη στιγμή μάλιστα που πολλές «δημοσκοπήσεις» έφερναν το τραγούδι μας στην κορυφή.
Ωστόσο, τα προγνωστικά δεν επιβεβαιώθηκαν. Η εμφάνιση των “Antique” και η ερμηνεία της Παπαρίζου άγγιξαν το τέλειο, όμως το «ανατολικό μπλοκ» έδρασε και πάλι. Προς μεγάλη έκπληξη όλων, η Εσθονία κατέκτησε την πρώτη θέση με το “Everybody”, ερμηνευμένο από τους Tanel Padar και Dave Benton, οι οποίοι αποτελούσαν το συγκρότημα 2XL.
Το “Die for you” κατέλαβε την τρίτη θέση, η οποία ήταν ως τότε η καλύτερη που είχε πάρει ποτέ η Ελλάδα στη Eurovision. Συγκέντρωσε συνολικώς 147 βαθμούς και δύο δωδεκάρια από τη Σουηδία (αυτονόητο…) και την Ισπανία. «Χάθηκε» κι ένα τρίτο, καθώς η Κύπρος δε συμμετείχε εκείνη τη χρονιά, λόγω χαμηλής βαθμολογίας την προηγούμενη πενταετία…
Από εκεί και πέρα, δεκάρι έδωσε το Ισραήλ, οκτώ βαθμούς οι Ισλανδία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Νορβηγία, Σλοβενία, Πολωνία και Γερμανία, επτά το Ηνωμένο Βασίλειο και η Μάλτα, έξι Ολλανδία κι Εσθονία, πέντε Ρωσία, Λιθουανία, Κροατία, Ιρλανδία, Τουρκία και Δανία, τέσσερις η Πορτογαλία, τρεις η Γαλλία και δύο η Λετονία. Πάντως, μας ψήφισαν όλες οι συμμετέχουσες χώρες (συνολικά 23)!
Να πούμε ότι για πρώτη φορά στη συγκεκριμένη διοργάνωση, εφαρμόστηκε το σύστημα βαθμολογίας 50-50. Δηλαδή, τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν κατά 50% από την κριτική επιτροπή και κατά 50% από τις ψήφους των Ευρωπαίων τηλεθεατών…
2002: Ανώμαλη προσγείωση (1)
Η μεγάλη επιτυχία του “Die for you” (που ακούστηκε πολύ όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την Ευρώπη), δημιούργησε το φαινόμενο …Eurovision-mania στη χώρα μας. Το κυνήγι της πρώτης θέσης, ξαφνικά έγινε …εθνική υπόθεση και οι τηλεοπτικές εκπομπές (κυρίως οι μεσημεριανές) αφιέρωναν ώρες επί ωρών με σχετικά θέματα.
Έτσι, ήταν φυσικό κι επόμενο να δημιουργηθεί μεγάλο ενδιαφέρον για το διαγωνισμό του 2002. Ο ελληνικός τελικός για την επιλογή του τραγουδιού που θα μας εκπροσωπούσε στο θεσμό, λίγο έλειψε να οδηγήσει σε …εμφύλιο πόλεμο!
Η επιλογή του “S.A.G.A.P.O.” του Μιχάλη Ρακιντζή με ερμηνευτή τον ίδιο, προκάλεσε έντονα σχόλια και διαμαρτυρίες από τους υπόλοιπους υποψήφιους, οι οποίοι εμμέσως πλην σαφώς, έκαναν λόγο για «στημένο» αποτέλεσμα.
Φυσικά, άλλο που δεν ήθελαν οι κουτσομπολίστικες μεσημεριανές εκπομπές, οι οποίες κυριολεκτικά έκαναν πάρτι. Σε καθημερινή βάση, φιλοξενούσαν τους «αδικημένους» συμμετέχοντες και οι μπηχτές πήγαιναν κι έρχονταν…
Ωστόσο, ο «θησαυρός» αποδείχθηκε «άνθρακες». Το βράδυ της 25ης Μαΐου στο Ταλίν της Εσθονίας, η Ελλάδα επέστρεψε στον …20ό αιώνα όσον αφορά τις αποτυχημένες εμφανίσεις της στο θεσμό. Η -τουλάχιστον γραφική- σκηνική παρουσία, με κινήσεις ρομπότ και μια κάκιστη ερμηνεία από τον Ρακιντζή και την «ομάδα» του (αργότερα υποστηρίχθηκε ότι υπήρξε πρόβλημα με τα μικρόφωνα), έριξε τη χώρα μας από την τρίτη στην …17η θέση, με μόλις 27 βαθμούς. Κι αν δεν ήταν το σύνηθες δωδεκάρι της Κύπρου, θα τερματίζαμε στην 22η, μόλις δύο πάνω από την τελευταία.
Από εκεί και πέρα, μας «τίμησαν» μόνο η Ρωσία με οκτώ βαθμούς, η Ρουμανία με έξι και η Κροατία με ένα.
Στον αντίποδα, η επιστροφή της Κύπρου ήταν εξαιρετική. Οι δημοφιλέστατοι “ONE” με το “Gimme”, τερμάτισαν στην έκτη θέση με 85 βαθμούς!
Όσο για το νικητή, το «ανατολικό μπλοκ» να είναι καλά. Μετά την Εσθονία, ήταν η σειρά της Λετονίας να πανηγυρίσει, καθώς κατέκτησε την πρώτη θέση με το “I wanna” και τη Marie N.
2003: Ανώμαλη προσγείωση (2)
Το «πατατράκ» του 2002, μάλλον δεν έγινε μάθημα στην Ελλάδα, όσον αφορά τη συμμετοχή της στη Eurovision. Φυσικά, οι συζητήσεις και πάλι έδιναν κι έπαιρναν πριν, αλλά και μετά τον ελληνικό τελικό, όπου και πάλι ακούστηκαν «κραυγές και ψίθυροι»
Η επιλογή της Μαντούς με το εξ ολοκλήρου αγγλικό “Never let you go”, αποδείχθηκε εντελώς ατυχής. Όχι λόγω των φωνητικών κι ερμηνευτικών δυνατοτήτων της τραγουδίστριας, οι οποίες είναι αναμφισβήτητες, αλλά για το είδος του κομματιού. Πήγαμε στη Ρίγα με μπαλάντα, τη στιγμή που όλα έδειχναν ότι το “pop-ethnic” θα ήταν το κυρίαρχο στοιχείο της διοργάνωσης.
Έτσι, το βράδυ της 24ης Μαΐου 2003 πήραμε άλλη μια ψυχρολουσία, αλλά και την ίδια θέση με το 2002. Δηλαδή, 17η και μάλιστα με δύο λιγότερους βαθμούς από πέρσι (25). Πάλι καλά που πήραμε το δωδεκάρι από την Κύπρο, γιατί αλλιώς θα τερματίζαμε κάτω από την εικοστή…
Θριαμβεύτρια της βραδιάς, για πρώτη φορά η γειτονική Τουρκία με την περιβόητη Sertab Erener και το “Everyway that I can”, που έγινε ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία της Eurovision τα τελευταία 15 χρόνια. Η ξυπόλητη Τουρκάλα ερμηνεύτρια ξεσήκωσε το κοινό, ενώ έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και στη χώρα μας, την οποία επισκέφθηκε επανειλημμένως. Πάντως, έδωσε μεγάλη μάχη με το Βέλγιο και κέρδισε με μόλις δύο βαθμούς διαφορά.
Η Κύπρος δεν τα πήγε καλά, καθώς τερμάτισε στην εικοστή θέση με 15 βαθμούς, οι δώδεκα εκ των οποίων από την Ελλάδα. Την εκπροσώπησε ο Στέλιος Κωνσταντάς με το “Feeling alive”
2004: Καλομελέτα κι έρχεται…
Η χρονιά των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, λίγο έλειψε και είναι και η χρονιά της Ελλάδας στη Eurovision. Τότε, ουδείς μπορούσε να φανταστεί το θαύμα της Εθνικής ποδοσφαίρου στο Euro της Πορτογαλίας, οπότε άπαντες έπεσαν …με τα μούτρα στο φεστιβάλ τραγουδιού.
Η επιλογή του εκπροσώπου μας, ίσως ήταν η καλύτερη δυνατή για τα δεδομένα της εποχής. Ο νυν «έντεχνος» και «θεοδωρακικός» Σάκης Ρουβάς, ήταν τότε το απόλυτο ποπ είδωλο στη χώρα μας και είχε όλο το «πακέτο» για συμμετοχή στη Eurovision.
Φυσικά, δεν πήγε ούτε με το «Άξιον εστί», ούτε με κάποιο άλλο έργο του σπουδαίου Μίκη Θεοδωράκη, αλλά μ’ ένα τραγούδι πλήρως εναρμονισμένο με τις απαιτήσεις της διοργάνωσης, το “Shake it”.
Βεβαίως, το σύνηθες «σούσουρο» δεν έλειψε ούτε αυτή τη φορά, αφού ακόμα και η εκκλησία πήρε μέρος στο όλο πανηγύρι. Κάποιος ιερέας, θέλοντας να στηλιτεύσει την ηθική του τραγουδιού, έδωσε στη δημοσιότητα μεταφρασμένους τους στίχους του, κατακεραυνώνοντας τους δημιουργούς για τα «μαθήματα ακολασίας που παραδίδουν στη νεολαία»!
Όλα αυτά βεβαίως, ελάχιστα ενδιέφεραν τους Ευρωπαίους. Έγινε μια πρώτης τάξεως προώθηση της συμμετοχής μας από πλευράς ΕΡΤ (λεφτά υπήρχαν!), η ελληνική αντιπροσωπεία ταξίδεψε σε όλη τη «Γηραιά ήπειρο» και τα μηνύματα για «σίγουρη πρωτιά» έρχονταν από παντού.
Έτσι, γεμάτοι εθνική υπερηφάνεια, καθίσαμε στις τηλεοράσεις μας στις 12 Μαΐου του 2004, αρχικώς για να παρακολουθήσουμε τον ημιτελικό της διοργάνωσης. Αυτή η μέθοδος καθιερώθηκε εκείνη τη χρονιά, καθώς οι συμμετέχουσες χώρες ήταν πολλές κι επιβαλλόταν να γίνει ένα «ξεσκαρτάρισμα» πριν τον τελικό.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το “Shake it” πήρε άνετα την πρόκριση για τον τελικό της 15ης Μαΐου, τερματίζοντας στην τρίτη θέση και μ’ ελάχιστη διαφορά απ’ την πρώτη Σερβία-Μαυροβούνιο…
Ωστόσο, οι σαμπάνιες άνοιξαν και τα κεράκια της τούρτας έσβησαν από ουκρανικά χέρια και χείλη αντιστοίχως τη βραδιά του τελικού. Η Ruslana, η …ημιάγρια εμφάνισή της και οι «Άγριοι χοροί» της (“Wild dances”) κέρδισαν την πρώτη θέση -ήταν δεύτερη στον ημιτελικό-, αφήνοντας δεύτερη τη Σερβία και τρίτη την Ελλάδα. Πάντως, η ψηφοφορία ήταν πραγματικό θρίλερ και ο νικητής ξεκαθάρισε λίγο πριν το τέλος…
Η χώρα μας, συγκέντρωσε 252 βαθμούς («εθνικό» ρεκόρ μέχρι σήμερα), με πέντε δωδεκάρια -επίσης ρεκόρ ως τότε- από Αλβανία, Κύπρο, Ηνωμένο Βασίλειο (πρωτοφανές!), Μάλτα και Πορτογαλία. Ψηφίστηκε απ’ όλες τις συμμετέχουσες χώρες, αλλά έπεσε και πάλι στο σύνηθες «ανατολικό μπλοκ» κι έχασε μια πρωτιά που πιθανώς έπρεπε να πάρει. Όμως, τι αξίζει μια νίκη στη Eurovision, μπροστά …στο «Άξιον εστί»;
Και η Κύπρος όμως δεν πήγε άσχημα, καθώς κατετάγη πέμπτη με 170 βαθμούς, εκπροσωπούμενη από τη αγγλοκύπρια Λίζα Άντρεας και το “Stronger every minute”.
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…