Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Τρίτη 18 Ιουνίου 2013
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
| Μάνος Λοΐζος – Βασίλης Παπακωνσταντίνου: Από τον «Στρατιώτη» στην «Πρώτη Μαΐου» … |
Πώς γίνεται ένας τραγουδιστής να έχει «ταυτιστεί» τόσο πολύ μ’ ένα συνθέτη, έχοντας ηχογραφήσει στην προσωπική δισκογραφία του μόλις δέκα τραγούδια του, εκ των οποίων το ένα σε δεύτερη εκτέλεση και το άλλο όταν ο δημιουργός του είχε φύγει από τη ζωή; Γίνεται, αν ο τραγουδιστής λέγεται Βασίλης Παπακωνσταντίνου και ο συνθέτης Μάνος Λοΐζος!
Ο εξ Αρκαδίας ερμηνευτής, είναι «προσωπική» ανακάλυψη του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος τον άκουσε να τραγουδά στη Γερμανία την περίοδο της δικτατορίας κι αμέσως του έκανε πρόταση να τον πάρει μαζί του στις συναυλίες που έκανε τότε ανά τον κόσμο.
Μόλις έπεσε το καθεστώς, αμφότεροι επέστρεψαν στην Ελλάδα και ο Παπακωνσταντίνου αμέσως υπέγραψε συμβόλαιο με την τότε «Μίνως Μάτσας και Υιός». Όταν ρωτήθηκε από τους υπεύθυνους της εταιρείας ποιον θα ήθελε να γνωρίσει κι ενδεχομένως να συνεργαστεί, απάντησε αβίαστα «το Μάνο Λοΐζο»!
Η πρώτη συνεργασία λόγω …διαδήλωσης
Εκείνη την εποχή, ο συνθέτης βρισκόταν στο στούντιο της Columbia όπου ηχογραφούσε «Τα τραγούδια του δρόμου», τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν γραφτεί κατά τη διάρκεια της επταετίας και για ευνόητους λόγους δεν είχαν περάσει στη δισκογραφία.
Ένα βράδυ λοιπόν, ο Παπακωνσταντίνου μαζί με τον Θεοδωράκη πηγαίνει εκεί και γνωρίζει το Λοΐζο, ο οποίος τον ακούει κι ενθουσιάζεται. Του δίνει λοιπόν τον «Στρατιώτη» της Κωστούλας Μητροπούλου και τον «Τρίτο παγκόσμιο» του Γιάννη Νεγρεπόντη, δύο τραγούδια που καθιερώνουν ουσιαστικά σε μια νύχτα τον ερμηνευτή με την ιδιαίτερη και δυναμική φωνή.
Σημειωτέον ότι αμφότερα επρόκειτο να ηχογραφηθούν με το Μανώλη Ρασούλη, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Κι αυτό γιατί εκείνος πήγε στο στούντιο κατευθείαν από μια διαδήλωση, στην οποία είχε φωνάξει τόσο πολύ, ώστε να …γδάρει τη φωνή του και φυσικά να είναι αδύνατο να τραγουδήσει. Έτσι, ο συνθέτης χωρίς δεύτερη κουβέντα αποφάσισε να τα ερμηνεύσει ο Παπακωνσταντίνου…
Πέρασμα στη «νέα εποχή»
Τα χρόνια περνάνε, δημιουργός κι ερμηνευτής κινούνται σε διαφορετικούς δρόμους, αλλά προς το τέλος του 1980 ξαναβρίσκονται. Ο Μάνος ετοιμάζει την -τελευταία εν ζωή όπως αποδείχτηκε- δισκογραφική δουλειά του με τίτλο «Για μια μέρα ζωής» και πειραματίζεται με τους «ηλεκτρικούς» ήχους, που έχουν αρχίσει ήδη να κάνουν την εμφάνισή τους στα μουσικά πράγματα.
Γράφει λοιπόν ορισμένα τραγούδια σ’ αυτό το ύφος, αλλά ανασύρει και παλαιότερα που είτε δεν είχαν ηχογραφηθεί ποτέ, είτε ακούστηκαν σε κινηματογραφικές ταινίες της εποχής κι έπειτα χάθηκαν. Με την ενορχηστρωτική βοήθεια του Κώστα Γανωσέλη, ο Λοΐζος μπαίνει για τα καλά στο «ροκ» πνεύμα που αρχίζει να κυριαρχεί και φυσικά, η φωνή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου ταιριάζει απολύτως στις νέες αναζητήσεις του.
Ο ερμηνευτής συμμετέχει με τέσσερα κομμάτια (τα υπόλοιπα τραγουδούν η Δήμητρα Γαλάνη, η Δώρα Σιτζάνη και ο ίδιος ο συνθέτης), εκ των οποίων το «Κι αν είμαι ροκ» ουσιαστικά δηλώνει την «ένταξή» του στο συγκεκριμένο μουσικό ρεύμα, όπου συνεχίζει να διαπρέπει για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες.
Τα υπόλοιπα, είναι «Το σίριαλ» σε στίχους του ίδιου του Λοΐζου, το «Ντύθηκες Μακρυγιάννης τις απόκριες» σε στίχους Μανώλη Ρασούλη και το «Γερνάς και σκοτεινιάζει» σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη.
Το καλοκαίρι του 1981, ο τραγουδιστής θα λάβει μέρος στην περιοδεία του συνθέτη σε Ελλάδα κι εξωτερικό με πολλές συναυλίες, που έμελλε να είναι και οι τελευταίες του Μάνου…
Το πρόωρο τέλος…
Ενάμισι χρόνο αργότερα (Μάρτιος 1982), βγαίνει στα δισκοπωλεία το άλμπουμ «Φοβάμαι», με το οποίο πλέον ο Παπακωνσταντίνου οριστικοποιεί τη μουσική ταυτότητά του. Μέσα λοιπόν σε «ψυχεδελικά» ροκ τραγούδια («Κουρσάρος», «Σεμπάστιαν» κ.α.), επιλέγει και τρεις μπαλάντες του Μάνου Λοΐζου, εκ των οποίων η μία είχε ήδη ηχογραφηθεί με τον ίδιο το συνθέτη στο «Για μια μέρα ζωής».
Ο λόγος βεβαίως για το «Σ’ ακολουθώ», το οποίο στις νεότερες γενιές έχει περάσει με τη φωνή του Παπακωνσταντίνου κι έχει ταυτιστεί σχεδόν αποκλειστικά μαζί της. Θεωρώ δε ότι ευθύς εξαρχής θα έπρεπε να το είχε πει εκείνος (αφού έτσι κι αλλιώς συμμετείχε στο «Για μια μέρα ζωής»), αλλά κι ο Λοΐζος κάθε άλλο παρά άσχημα το ερμήνευσε…
Τα άλλα δύο τραγούδια είναι σε πρώτη εκτέλεση και γνωρίζουν επίσης σημαντική επιτυχία. Πρόκειται για την «Πρώτη Μαΐου» με στίχους του συνθέτη (γραμμένο αρκετά χρόνια πριν την ηχογράφησή του) και το «Χαράματα Ομόνοια», σε στίχους του Μανώλη Ρασούλη.
Έξι μήνες μετά, ο σπουδαίος δημιουργός θα φύγει από τη ζωή αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό στην ελληνική μουσική αλλά και αρκετές δισκογραφικές εκκρεμότητες, μία εκ των οποίων και η ολοκληρωμένη δουλειά με τον ερμηνευτή που βρισκόταν στα σκαριά…
Οι live εκτελέσεις στο βινύλιο
Βεβαίως, ο Παπακωνσταντίνου ήταν αδύνατο στις εκάστοτε συναυλίες του να μη συμπεριλάβει και τραγούδια του Λοΐζου. Πέραν των όσων είχε ερμηνεύσει εκείνος σε πρώτη εκτέλεση, διάλεγε και άλλες δημιουργίες του συνθέτη και τις παρουσίαζε με το δικό του τρόπο.
Κατ’ αρχήν, στη συναυλία που έδωσε στο «Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας» στις 6 Απριλίου 1985 για τη συμπλήρωση των δέκα ετών του στη δισκογραφία, παρουσίασε μια τελείως διαφορετική εκτέλεση του «Λιόντα» που είχε πρωτοπεί ο Γιώργος Νταλάρας το 1972, σε «αυστηρά ροκ» διασκευή…
Επίσης, τραγούδησε «Το ακορντεόν» και τον «Τσε», που έκτοτε συνδέθηκε κατά βάση με τη δική του ερμηνεία κι έτσι τον έμαθαν οι νεότερες γενιές, αν και προσωπικά πιστεύω ότι ο ίδιος ο Λοΐζος τον είχε αποδώσει μοναδικά το 1974.
Και τα τρία τραγούδια συμπεριλήφθηκαν στο διπλό άλμπουμ που κυκλοφόρησε λίγο καιρό μετά, με τίτλο «Η συναυλία από το Νέο Φάληρο».
Τέσσερις μήνες αργότερα (13 Σεπτεμβρίου 1985), ο Παπακωνσταντίνου θα συμμετάσχει στη μεγάλη συναυλία που γίνεται στο Ολυμπιακό Στάδιο για τη συμπλήρωση τριών χρόνων από το θάνατο του δημιουργού, η οποία θα κυκλοφορήσει επίσης σε διπλό άλμπουμ…
Τα παιδικά…
Μεσολαβούν δεκατρία χρόνια μέχρι ο ερμηνευτής να ηχογραφήσει σε πρώτη εκτέλεση κάποιο από τα ανέκδοτα τραγούδια του Λοΐζου. Το 1995 λοιπόν, κυκλοφορεί ο δίσκος «Κάτω από ένα κουνουπίδι», ο οποίος είναι μία συλλογή παιδικών κομματιών που είχε γράψει ο συνθέτης σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει και να επεξεργαστεί στο στούντιο. Συμμετέχουν αρκετοί γνωστοί τραγουδιστές, μεταξύ των οποίων και ο Παπακωνσταντίνου, που ερμηνεύει το «Μιαν απλή αλήθεια».
Βεβαίως, πέρα από τη συνεργασία σε στούντιο και συναυλίες, ο Μάνος και ο Βασίλης συνδέθηκαν με μια πολύ στενή φιλία που κράτησε ως το τέλος. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ερμηνευτής έχει πει πολλάκις ότι «αν δεν ήμουν γιος του πατέρα μου, θα ήθελα να είμαι γιος του Μάνου Λοΐζου!» και σχεδόν πάντα αναφέρει το όνομά του στις συνεντεύξεις που κατά καιρούς δίνει…
———————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…