afierwmeno_eksairetika_logo_500x100Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης

 

 

“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————– 

O Απόστολος Καλδάρας υπήρξε από τους πιο «κλασικούς» δημιουργούς του λαϊκού τραγουδιού στη χώρα μας, όπως αυτό διαμορφώθηκε από τη δεκαετία του ’50 κι έπειτα, αφήνοντας πίσω του ένα πολύ μεγάλο και σημαντικότατο έργο. Παράλληλα δε, επειδή ήταν πάντα «ανοιχτός» και «πρωτοπόρος» σε νέες ιδέες, από τα πρώτα χρόνια των ‘70s ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη βυζαντινή οκτάηχο, δίνοντας μια άλλη διάσταση στις δημιουργίες του.

Από την άλλη, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αποτέλεσε έναν από τους πιο βασικούς εκπροσώπους του «έντεχνου λαϊκού» τραγουδιού, όσον αφορά το στίχο. Συνεργαζόμενος με σπουδαίους συνθέτες του είδους (Σταύρος Ξαρχάκος, Γιάννης Σπανός, Μίμης Πλέσσας κ.α.), έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία και καθιέρωση του εν λόγω είδους, το οποίο βεβαίως έχει ως «πατέρα» του το Μίκη Θεοδωράκη…

kaldaras_papadopoulos_afieromeno

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν η μουσική του Τρικαλινού δημιουργού «συνάντησε» το λόγο του «προέδρου», «γεννήθηκαν» ορισμένα από τα σπουδαιότερα έργα όχι μόνον εκείνης της εποχής, αλλά και γενικότερα του ελληνικού τραγουδιού. Με κορωνίδα το «Βυζαντινό εσπερινό», μα και «σκόρπια» κομμάτια, η συνεργασία τους έμεινε χαραγμένη ανεξίτηλα στην ιστορία του εγχώριου πολιτισμού μας. Μπορεί ν’ αριθμεί μόλις 26 τραγούδια, αλλά στη συνέχεια θ’ αντιληφθείτε το μέγεθος και τη σημαντικότητά τους…

Από το «Μπαγλαμά» στον «Εσπερινό»…

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος δεν έχει τις καλύτερες αναμνήσεις από την πρώτη συνάντησή του με τον Απόστολο Καλδάρα, στο σπίτι της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Όπως λέει ο ίδιος, ο συνθέτης του φέρθηκε απότομα και ψυχρά, αλλά και όταν ήλθε η ώρα να συνεργαστούν στο βινύλιο, ήταν αρκετά δύσκολος στο να δεχτεί ορισμένα από τα θέματα που διάλεγε ο «πρόεδρος» για τους στίχους του…

Όπως και να ‘χει, στις αρχές του 1973 κυκλοφόρησαν τα πρώτα δύο «κοινά» τραγούδια τους. Ήταν ένα δισκάκι 45 στροφών, όπου ο Γιώργος Νταλάρας από τη μια πλευρά ερμήνευε το πασίγνωστο, διαχρονικό κι αγαπημένο «Αχ ο μπαγλαμάς», ενώ από τη δεύτερη το «Είμαστε το φτωχολόι», το οποίο δεν ακούστηκε ιδιαίτερα…

Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, μπήκανε τα «μπετά» για την πρώτη εκτεταμένη συνεργασία τους. Μετά από κάποια διαφωνία που προέκυψε μεταξύ του Καλδάρα και του Πυθαγόρα (δημιουργών της θρυλικής πια «Μικράς Ασίας»), ο συνθέτης ζήτησε από τον Παπαδόπουλο να γράψει εκείνος τους στίχους για το νέο δίσκο που ετοίμαζε.

Ήταν ο «Βυζαντινός εσπερινός», ένα έργο-σταθμός στη σύγχρονη ελληνική μουσική, βασισμένο στη βυζαντινή οκτάηχο και με τις μοναδικές ερμηνείες του Γιώργου Νταλάρα και της Χαρούλας Αλεξίου. Μπορεί από εμπορικής πλευράς να μην είχε την τεράστια επιτυχία της «Μικράς Ασίας», αλλά περιλαμβάνει ορισμένα πολύ σπουδαία τραγούδια που αναδείχτηκαν με τα χρόνια, όπως «Βάρα νταγερέ», «Για πάρε γύφτο σφυρί κι αμόνι», «Καμπάνα του εσπερινού», «Εκεί που σμίγει η Δύση κι η Ανατολή» κ.α.

Κόκοτας, «Γιε μου» και Διονυσίου

Και φτάνουμε στις αρχές του 1977, όταν ο Απόστολος Καλδάρας και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ενώνουν τις δυνάμεις τους και πάλι, δημιουργώντας το καινούργιο άλμπουμ του Σταμάτη Κόκοτα. Ο δημοφιλής ερμηνευτής είχε «οπισθοχωρήσει» εμπορικά από το 1974 και μετά, ωστόσο με την «Τελευταία νύχτα» επιστρέφει στην κορυφή, καθώς ο δίσκος κάνει πωλήσεις άνω των 50.000 αντιτύπων.

Κύριος λόγος για τούτη τη μεγάλη επιτυχία είναι το «Γιε μου», μιαν από τις πιο γνωστές, αγαπημένες και διαχρονικές στιγμές του τραγουδιστή. Βεβαίως, υπάρχουν κι άλλα εξαιρετικά τραγούδια, όπως τα «Μέτρα τα λάθη», «Χόρεψε σα Ρωμιά», «Πέρσα», «Ορθόπλωρο καΐκι» κ.α.

Αυτή ήτανε και η τελευταία ολοκληρωμένη συνεργασία συνθέτη και στιχουργού. Το «υστερόγραφό» της θα υπογραφεί με άλλα δυο τραγούδια, αρχής γενομένης από το 1978, όταν ο Στράτος Διονυσίου θα ηχογραφήσει «Τα ορθόδοξα». Έντεκα μοναδικά κομμάτια σε στίχους του Καλδάρα, εκτός από ένα, το οποίο υπογράφει ο Παπαδόπουλος, Πρόκειται για το «Του γιου σου κλέψε το σπαθί», η μουσική βάση του οποίου είναι το ορχηστρικό «Απτάλικο» που υπήρχε στο «Βυζαντινό εσπερινό»…

Το κεφάλαιο της «σύμπραξής» τους θα κλείσει το 1980, όταν ο δημιουργός θα γράψει τη μουσική στο δίσκο «Ο Σταμάτης Κόκοτας τραγουδά για όλους Απόστολο Καλδάρα». Δεν είχε την επιτυχία της «Τελευταίας νύχτας» (ακούστηκε περισσότερο το…ντισκόβιο «Αγοροκόριτσο»…), αλλά εδώ θα βρούμε το τελευταίο τραγούδι του συνθέτη σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Ο λόγος για το «Βάλε ρακί», το οποίο -όπως και γενικότερα όλο το άλμπουμ- πέρασε απαρατήρητο…

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here