Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα: “Η γειτονιά μας”

Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…

Αυτή η στήλη λοιπόν, κάθε 15 ημέρες θα σας παρουσιάζει κι από μία σειρά που έγραψε τη δική της ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!

———————————————————–

H αγαπημένη “Γειτονιά μας”

Η Ελλάδα του 1972, βρίσκεται για πέμπτο χρόνο στο «γύψο» του Παπαδόπουλου και της παρέας του, παθιάζεται με το ποδόσφαιρο (ακόμη νωπό το «έπος του Γουέμπλεϊ») και τους σούπερ σταρ του τραγουδιού Τόλη Βοσκόπουλο και Γιώργο Κοινούση, ενώ το «σπορ» της τηλεόρασης αρχίζει να γίνεται όλο και περισσότερο απαραίτητο. Κύρια αιτία γι’ αυτό, «Ο άγνωστος πόλεμος» του Νίκου Φώσκολου που έχει ξεκινήσει να προβάλλεται στα τέλη του ’71 και καθηλώνει όλο και μεγαλύτερο αριθμό τηλεθεατών μπροστά στη μικρή οθόνη.

Ωστόσο, ο «συνταγματάρχης Βαρτάνης» (βασικός ήρωας του «Α.Π.»), λίαν συντόμως θα «κοντραριστεί» στα ίσα για τα ποσοστά τηλεθέασης με τους «κατοίκους» μιας «Γειτονιάς». Στις 24 Φεβρουαρίου 1972 λοιπόν, ξεκινά στην ΥΕΝΕΔ «Η γειτονιά μας» του Κώστα Πρετεντέρη και παραγωγής “Αστήρ TV”, μία εκ των δημοφιλέστερων ελληνικών τηλεοπτικών σειρών όλων των εποχών.

Το κοινό θα την αγαπήσει ευθύς εξαρχής και κάθε Δευτέρα και Πέμπτη, θα κάθεται μπροστά στην ασπρόμαυρη οθόνη για να παρακολουθήσει τις περιπέτειες του «Μάκη», του «Ιωνάθαν», της «Ρέας» και των άλλων χαρακτήρων που δημιούργησε ο αξέχαστος συγγραφέας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η «Γειτονιά» κατέχει το ρεκόρ επεισοδίων στην ιστορία της κρατικής-δημόσιας τηλεόρασης, αλλά και μέχρι την εμφάνιση της ιδιωτικής, καθώς προβλήθηκαν συνολικά 550 ως τις 20 Οκτωβρίου 1977, όταν και ολοκληρώθηκε.

Δυστυχώς, ούτε ένα απ’ αυτά υπάρχει στο αρχείο της, αφού όλα έχουν σβηστεί. Μόνο μερικά πλάνα «γλίτωσαν», ίσα-ίσα για να μπορούμε να πάρουμε μόνο μια πολύ μικρή «γεύση» μιας σειράς, την οποία δεν είναι λίγοι εκείνοι που θυμούνται ακόμα και σήμερα με αγάπη και νοσταλγία.

Η σκηνοθεσία ήταν του Πέτρου Λεωκράτη και η τηλεσκηνοθεσία του Μεγακλή Βιντιάδη.

Η υπόθεση

Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια μικρή γειτονιά της Αθήνας, από τις τελευταίες που έχουν γλιτώσει την «ανοικοδόμηση». Βασικοί «πόλοι» της εξέλιξής της, είναι το καφενείο του Μάκη Κατσαούνη (Μάκης Δεμίρης) κι ακριβώς απέναντι, το αρχοντικό μιας ξεπεσμένης αρχόντισσας, της κυρίας Δελακοβία (Μαρία Φωκά) και του καπετάνιου συζύγου της (Γιάννης Αργύρης). Αυτοί είναι οι ιδιοκτήτες όλων των μαγαζιών της γειτονιάς, τα οποία νοικιάζουν.

Ο Μάκης είναι αρραβωνιασμένος με την κομμώτρια Σάσα (Σάσα Καστούρα) κι έχει έναν αδελφό, το Λευτέρη (Κώστας Καφάσης), τον οποίον όλη η περιοχή γνωρίζει με το ψευδώνυμό του -Ιωνάθαν- και μια γεροντοκόρη αδερφή την Ειρήνη (Δήμητρα Ζέζα), που είναι ερωτευμένη με τον καπετάν Γιασό, γιο των Δελακοβία (Πέτρος Πανταζής).

Ο Ιωνάθαν δουλεύει ως γκαρσόνι στο καφενείο, αλλά έχει το μεγάλο όνειρο να γίνει ένας διάσημος τραγουδιστής (θα το καταφέρει και το 1976 θ’ αποχωρήσει από τη σειρά). Παράλληλα δε, αποτελεί την «αδυναμία» μιας ελαφρόμυαλης και «χαζούλας» κοπέλας, της Ρέας Κατσιφάρα (Μαίρη Χαλκιά), η οποία συνεχώς τον φωνάζει “Ιωναθάκι μου”. Γύρω από αυτά τα βασικά πρόσωπα, συν τον ψιλικατζή Φανούρη Δογαρά (Μπάμπης Ανθόπουλος), εκτυλίσσονται διάφορες καθημερινές ιστορίες.

Από τα τέλη του 1975, στη «Γειτονιά» εντάχθηκαν αρκετά νέα πρόσωπα και κάποια παλαιότερα αποχώρησαν, αλλά σταδιακά. Έτσι, έχουμε την «είσοδο» του καφετζή Αντωνάκη Σκερδεμπέ (Γιάννης Βογιατζής), ο οποίος ζει με τη γυναίκα του την Ανθή (Σούλη Σαμπάχ) και την πεθερά του τη Θεοδώρα Τούμπου (Μαίρη Μεταξά), του φιλόδοξου τραγουδιστή Νάσου Περκεμέ (Γιώργος Ζαχαριάδης, ο οποίος ήταν τραγουδιστής και στην πραγματικότητα), του αδελφού του Αργύρη (Βασίλης Μαλούχος) και της γυναίκας του Γεωργίας (Τζένη Ζαχαροπούλου), του μονίμως πεινασμένου ζωγράφου Κούλη Σφέρδεκλου (Νίκος Μπακογιάννης) και της Χριστίνας Παριανού (Τόνια Καζιάνη).

Επίσης, προστέθηκαν οι Κική Διόγου (Θάλεια, μοδίστρα), Τέλης Ζώτος (Νότης Σωτηρόπουλος, υπαστυνόμος), Τάνια Μίχα (Χρυσάνθη), Λουίζα Μπατίστα (Ευγενία), Γιάννης Κοντούλης (Πεντεφίκης), Χρήστος Ζορμπάς (καφετζής Βαγγέλης Λέγγος), Χρήστος Βαλαβανίδης (Αθηνόδωρος), Στέλιος Λιονάκης (Γερακιώτης), Μαριάννα Δεδάκη (Σόνια, πρώην μνηστή του Νάσου) κ.α.

Σημειωτέον ότι ο Νίκος Μπακογιάννης είχε εμφανιστεί και στο ξεκίνημα της σειράς, υποδυόμενος έναν αδέκαρο ποιητή, με το όνομα “Πέλος Σκαρπέλος”…

Ουσιαστικά, με αυτά τα νέα πρόσωπα ολοκληρώθηκε η πενταετής και πλέον πορεία της σειράς. Μάλιστα, στα τελευταία δύο χρόνια έπαψε να υπάρχει και η ίδια η γειτονιά, καθώς η οικογένεια Δελακοβία αποφάσισε να δώσει αντιπαροχή τα μαγαζιά που είχε στην κατοχή της. Έτσι, η ανέγερση πολυκατοικιών και η «μόδα» των σούπερ μάρκετ εξαφάνισε οριστικά κάθε ίχνος γειτονιάς. Με τον τρόπο αυτό, ο Πρετεντέρης θέλησε να συμβαδίσει με την εξέλιξη της ζωής όσον αφορά τον τρόπο κατοικίας, που αποξένωσε σε μεγάλο βαθμό τους ανθρώπους και τους οδήγησε στη μοναξιά…

Να πούμε ακόμη, ότι στα πέντε και πλέον χρόνια προβολής της «Γειτονιάς», πέρασαν ως «γκεστ» -και μη- πολλοί σημαντικοί ηθοποιοί. Νόρα Βαλσάμη (στα πρώτα χρόνια της σειράς), Βάσος Αδριανός (εγγονός της Δελακοβία), Νέλλη Γκίνη (τραγουδίστρια Μαρίνα), Ανδρέας Φιλιππίδης (Κασσανδρής), Νίκος Απέργης (γιατρός Νίκος Στεργίου), Γιώργος Βουτσίνος (Φαίδων), Έλια Καλλιγεράκη (φλερτ του εγγονού της Δελακοβία), Μαίρη Φαρμάκη, Νίτσα Μαρούδα και πολλοί άλλοι.

Σημειωτέον ότι οι πρωταγωνιστές της “Γειτονιάς” είχαν υπογράψει αποκλειστικό συμβόλαιο με την εταιρεία παραγωγής της. Αυτό σημαίνει ότι δεν επιτρεπόταν η συμμετοχή τους σε οποιαδήποτε άλλη, όσο παίζανε σ’ αυτή. Πάντως, η Κάτια Αθανασίου πρωταγωνιστούσε παράλληλα και στο “Λούνα παρκ”, αν και δεν έμεινε στη σειρά περισσότερο από πέντε μήνες…

Σχόλιο

«Η γειτονιά μας» θα πρέπει να είναι η πρώτη «κοινωνική-ηθογραφική» σειρά της ελληνικής τηλεόρασης. Ο Κώστας Πρετεντέρης είχε ως στόχο να παρουσιάσει ένα καθαρά λαϊκό σίριαλ, με καθημερινούς χαρακτήρες που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και ζουν όπως ο περισσότερος κόσμος. Αυτό ήταν το στοιχείο που έκανε τη σειρά εξαιρετικά δημοφιλή και να βρίσκεται πάντοτε πολύ ψηλά στους πίνακες τηλεθέασης. Το κοινό αγάπησε τους χαρακτήρες των ηρώων και λίγο έως πολύ ταυτίστηκε μαζί τους, καθώς στον καθέναν απ’ αυτούς έβλεπε τον ίδιο τον εαυτό του.

Να σημειώσουμε ότι αρχικώς, ο συγγραφέας είχε σκεφτεί διαφορετικά το «τιμ» των πρωταγωνιστών. Χαρακτηριστικά, είχε προτείνει στον Γιάννη Βογιατζή να ενσαρκώσει το ρόλο του «Μικέ», με τον οποίο είχε κάνει θραύση στο σινεμά («Σας χαιρέτησα; Δεν σας χαιρέτησα» κλπ). Ωστόσο εκείνος αρνήθηκε, αλλά παράλληλα πρότεινε τη Μαίρη Χαλκιά, πάνω στην οποία ο Πρετεντέρης έγραψε έναν αντίστοιχο γυναικείο ρόλο «Μικέ» κι έτσι «γεννήθηκε» η «Ρέα». Βεβαίως, όπως είδαμε ο Βογιατζής εντάχθηκε τελικώς στο καστ προς τα τέλη του 1975 κι έμεινε ως το τέλος.

Επιπλέον, τον Ιωνάθαν επρόκειτο να ενσαρκώσει ο Σωτήρης Τζεβελέκος, ο οποίος όμως εκείνη την περίοδο δε μπορούσε να συμμετάσχει στη σειρά. Έτσι, ο ρόλος δόθηκε στον Κώστα Καφάση, που έγινε πασίγνωστος και δημοφιλής ουσιαστικά μέσα σε μια νύχτα. Παράλληλα δε με την τηλεοπτική επιτυχία του, ξεκίνησε να ηχογραφεί και δίσκους με λαϊκά τραγούδια, με κορυφαίο φυσικά το πασίγνωστο «Γέλα κυρία μου». Δηλαδή, ουσιαστικά έκανε αυτό που ονειρευόταν ως Ιωνάθαν της «Γειτονιάς»…

Και στην ούγια …Γιάννης Πάριος 

Δε θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε δυο λόγια αναφορικά με τη μουσική τίτλων της σειράς. Πρόκειται για το ορχηστρικό θέμα «Χέρι-χέρι με τη νύχτα» του Άγγελου Σέμπου, το οποίο περιλαμβανόταν στο δίσκο του συνθέτη «Συνάντηση», ο οποίος κυκλοφόρησε το 1969. Στιχουργός ήταν ο Κώστας Κινδύνης κι ερμηνευτές οι Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Καλατζής, Λίτσα Διαμάντη και ο Γιάννης Πάριος, ο οποίος έκανε την πρώτη εμφάνισή του στη δισκογραφία.

Μάλιστα, το ρεφρέν του μοναδικού τραγουδιού που ερμήνευσε στο άλμπουμ («Ράγισε ο καθρέφτης»), ήταν το βασικό μουσικό μοτίβο στους τίτλους της «Γειτονιάς». Χρόνια αργότερα, ο Πάριος ανέφερε σε συνέντευξή του ότι αισθανόταν πολύ περήφανος που άκουγε αυτή τη μελωδία στην τηλεόραση, μέσω της σειράς…

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…