Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Όσοι αγαπούν το καλό ελληνικό τραγούδι, είναι αδύνατο να μη συμπεριλάβουν το όνομα της Λιζέτας Νικολάου στη «λίστα» των κορυφαίων ερμηνευτριών που έβγαλε αυτός ο τόπος. Μια αληθινή κυρία, με ποιότητα και ήθος, που υπηρέτησε και υπηρετεί το χώρο επί 45 συναπτά έτη, έχοντας στο ενεργητικό της πολλές και θαυμαστές συνεργασίες, με τους εκλεκτότερους εκπροσώπους του πενταγράμμου…
Όμως, χωρίς αμφιβολία ο «μέντοράς» της είναι ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Πρόκειται για τον άνθρωπο που της έδωσε την ευκαιρία να δοκιμάσει τις μεγάλες δυνατότητές της και στο έντεχνο είδος, όταν την άκουσε στις αρχές της δεκαετίας του ’70 να τραγουδά στα «Δειλινά» ως σεκόντο του Στράτου Διονυσίου, με το βαφτιστικό όνομά της (Ελισάβετ).
Τούτη η συνεργασία «γέννησε» ορισμένες εξαιρετικές στιγμές, κάποιες από τις οποίες αποτυπώθηκαν και στο βινύλιο. Αυτές λοιπόν θα παρουσιάσουμε σήμερα, κάνοντας μια αναδρομή στην κοινή δισκογραφική πορεία τους από το 1974 ως το 1980. Μπορεί να μην είχαν το «φανταχτερό» χρώμα που ίσως είχαν άλλες, όμως είναι γεμάτες ουσία κι άφησαν πίσω τους μια άκρως σημαντική παρακαταθήκη…
Του (Θεσσαλικού) κύκλου η αρχή…
Στα τέλη του 1974, κυκλοφορεί ένα από τα σημαντικότερα έργα στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας. Είναι ο «Θεσσαλικός κύκλος» που έγραψε ο Γιάννης Μαρκόπουλος, πάνω σε στίχους του Κώστα Βίρβου. Ένα πραγματικό πανηγύρι, με τον αξέχαστο λαϊκό ποιητή να δίνει ανάγλυφα τον τρόπο ζωής και τη νοοτροπία των συμπατριωτών του στις αρχές του 20ού αιώνα.
Ερμηνευτικά, συμμετέχουν η σπουδαία Βίκυ Μοσχολιού, δύο βασικά στελέχη του «συγκροτήματος» του συνθέτη (Λάκης Χαλκιάς, Χαράλαμπος Γαργανουράκης) κι άλλα δυο εντελώς καινούργια παιδιά, που στην πορεία ακολούθησαν εντελώς διαφορετικούς δρόμους: Τον Παύλο Σιδηρόπουλο και τη Λιζέτα Νικολάου…
Η Θεσσαλονικιά ερμηνεύτρια ουσιαστικά πραγματοποιεί το δισκογραφικό ντεμπούτο της στο «Θεσσαλικό κύκλο», καθώς ως τότε είχε ηχογραφήσει λίγα τραγούδια στις 45 στροφές και ακουγόταν ως δεύτερη φωνή του Βασίλη Τσιτσάνη στα κομμάτια που εκείνος ηχογράφησε στο άλμπουμ Τα ωραία του Τσιτσάνη».
Σε τούτο το έργο του Μαρκόπουλου συμμετέχει με πέντε τραγούδια, γνωστότερο εκ των οποίων είναι «Το παζάρι». Όμως, «Στα χειμωνιάτικα νυχτέρια» δίνει μια μοναδική κι ανεπανάληπτη ερμηνεία, από τις ωραιότερες όλων των εποχών. Επίσης, μαζί με το Λάκη Χαλκιά τραγουδά «Τα φαντάσματα» και με τον Παύλο Σιδηρόπουλο «Το τηλέφωνο» (δυο σκωπτικά-σατιρικά κομμάτια), ενώ ερμηνεύει και το «Βγήκε ο ήλιος»…
«Αφιέρωμα», «Ανεξάρτητα» και «Οροπέδιο»
Η συνεργασία της Λιζέτας Νικολάου με το Γιάννη Μαρκόπουλο θα συνεχιστεί και το 1975 τόσο στις «ζωντανές» εμφανίσεις (στη μπουάτ «Κύτταρο»), όσο και στη δισκογραφία. Ξεκινάμε από τα «Ανεξάρτητα» όπου την ακούμε στη «Ζωή» (στίχοι Θ. Γκόρπα) και συνεχίζουμε με το «Αφιέρωμα» και τα «Τι βλέπεις γύρω σου Λιζέτα» (σε στίχους του συνθέτη, ο οποίος σε κάθε κουπλέ της απευθύνει τη σχετική «ερώτηση») και «Ο ποταμός ο Λούσιος» σε στίχους Γιώργου Χρονά.
Από αυτό το τραγούδι βγήκε και το…παρατσούκλι της, καθώς σύμφωνα με αφήγηση του Μανώλη Μητσιά, κάποιοι μέχρι σήμερα τη φωνάζουν… «Λούσιο». Επίσης, συμμετέχει στον «Ερωτικό διάλογο» με το Χαράλαμπο Γαργανουράκη (βασικό ερμηνευτή του δίσκου), βασισμένο σε παλιά λαϊκά στιχάκια της Κρήτης…
Και πάμε στο Φεβρουάριο του 1976, όταν ο Μαρκόπουλος παρουσιάζει το «Οροπέδιο» σε ποίηση του Μιχάλη Κατσαρού. Η Λιζέτα Νικολάου εξακολουθεί να βρίσκεται στο συγκρότημά του που πλέον έχει αποκτήσει μια σταθερή σύνθεση, ενώ εκείνη την περίοδο, προστίθεται σ’ αυτό η Βασιλική Λαβίνα, που έκτοτε θα συνδέσει το όνομά της με το συνθέτη τόσο σε καλλιτεχνικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο…
Κάποια κομμάτια του έργου παρουσιάστηκαν την άνοιξη του 1976 στην τηλεοπτική «Μουσική βραδιά» του Γιώργου Παπαστεφάνου, όπου φυσικά έδωσε το παρών και η ερμηνεύτρια από τη Θεσσαλονίκη. Στο δίσκο, την ακούμε στα «Να μην ακούγεται ήχος» (μαζί με Χαλκιά-Γαργανουράκη), «Τρέχω με το άλογό μου», «Δεν ήρθα σαν ξένος» (με τον Παύλο Σιδηρόπουλο -ακούγεται «στο βάθος», όπως αναφέρεται στο εσώφυλλο του άλμπουμ…), «Τύμπανα παίζω» (με όλους τους ερμηνευτές) και «Θα κτίσω τη νέα σας πόλη».
Οι προσωπικοί δίσκοι και το φινάλε…
Το φθινόπωρο του 1977, έρχεται η στιγμή για την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου της Νικολάου, με τίτλο «Το χαμόγελο της Λιζέτας». Τα τραγούδια υπογράφουν ορισμένοι από τους σπουδαιότερους Έλληνες δημιουργούς, όπως ο Δήμος Μούτσης, ο Γιάννης Σπανός, ο Βασίλης Τσιτσάνης και φυσικά, ο Γιάννης Μαρκόπουλος (αν και πολύ λίγες φορές εμπιστεύθηκε δημιουργίες του σε «πορτραίτα» ερμηνευτών).
Η «τριάδα» των τραγουδιών που της έδωσε, αποτελείται από τα «Όχι δεν πρέπει» (σε δεύτερη εκτέλεση, μετά από εκείνη του Θέμη Ανδρεάδη), «Μέρα με τη μέρα» (ηχογραφήθηκε με τη Βίκυ Μοσχολιού το 1974, αλλά κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το…2000) και «Εγώ θέλω», όλα σε στίχους του Γιώργου Χρονά. Πάντως, η μεγάλη επιτυχία του άλμπουμ ήτανε το «Τώρα γι’ άλλα τραγουδάμε» των Δήμου Μούτση-Γιώργου Κανελλόπουλου…
Μεταφερόμαστε στο ξεκίνημα του 1980, όταν κυκλοφορεί ο δεύτερος προσωπικός δίσκος της ερμηνεύτριας, το «Σ’ αγάπησα, μ’ αγάπησες». Εδώ, ο Γιάννης Μαρκόπουλος υπογράφει τέσσερα τραγούδια (όπως και οι Αντώνης Βαρδής και Χρήστος Νικολόπουλος), με πιο γνωστό το «Ποιος πληρώνει το βαρκάρη» σε στίχους Γιάννη Καλαμίτση.
Πρόκειται για τη μουσική τίτλων της ομώνυμης πολύ επιτυχημένης σειράς του BBC, η οποία είχε πουλήσει περισσότερα από 100.000 δισκάκια 45 στροφών στη Μεγάλη Βρετανία. Μάλιστα, η Νικολάου το ερμήνευσε και στο τελευταίο επεισόδιο του θρυλικού «Λούνα παρκ», στις 9 Μαΐου 1981…
Από εκεί και πέρα, ο συνθέτης συμμετέχει με το ομότιτλο (ποίηση Μιχάλη Κατσαρού) και τα «Ώρα σας καλή» (στίχοι Φώτη Αγγουλέ) και «Άντε Γιώργη μου» (στίχοι Γ. Καλαμίτση).
Ήταν η τελευταία φορά που Μαρκόπουλος και Νικολάου συνυπήρξαν στο βινύλιο, αφήνοντας πίσω τους 20 τραγούδια μιας μοναδικής κι ανεπανάληπτης εποχής για την ελληνική μουσική…
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…