Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Τετάρτη 10 Απριλίου 2013
Το μυστικό στα μάτια της
Και ποιος άνθρωπος δεν κρύβει μυστικά στα μάτια του… Άλλοι κρύβουν πολλά, άλλοι ένα και μοναδικό, που το φυλάνε για μια ζωή… Άλλοτε αυτό το μυστικό είναι μια θυσία ζωής, η οποία δε θες ποτέ να φανερωθεί σε κανέναν. Δεν έψαχνες ποτέ αναγνώριση για αυτό που έκανες και ούτε θα ψάξεις στο μέλλον. Άλλοτε είναι κάτι τόσο βαρύ στη συνείδησή σου, κάποιο τόσο μεγάλο λάθος, που νιώθεις πως αν ποτέ το μάθαινε κανείς, ξαφνικά θα έπεφτες ακαριαία εσύ ο ίδιος μπροστά στα μάτια σου. Για πολλές φορές δεν έχει σημασία το οτι πέφτουμε στα μάτια των άλλων, αλλά στιγμιαία ξέρουμε πως εμείς οι ίδιοι μειώσαμε τον εαυτό μας, με δική μας επιλογή – και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δε μπορούμε να κάνουμε τίποτα, σηκώνουμε το βάρος και προχωράμε με αυτό το μυστικό, όσο κρατήσει…
Το μυστικό της Irene (Soledad Villamil) κράτησε για αρκετά χρόνια από ό,τι φαίνεται. Η ζωή την έφερε κοντά με τον αστυνόμο Benjamin (Ricardo Darin) και ένα παραπολιτικό έγκλημα, η αποκάλυψη του οποίου θα διακινδύνευε τη ζωή και των δυο, τους έφερε κοντά. Μέσα σε όλη την εγκληματική και δικαστική θύελλα των ημερών εκείνων, ο Benjamin βρήκε το χρόνο να κάνει ό,τι πιο ακατάλληλο: να ερωτευτεί την Irene – αν και καμία χρονική στιγμή δεν είναι ακατάλληλη για κάτι τέτοιο!
Η ζωή, όπως τους έφερε κοντά, τους χωρίζει. Ο Benjamin είχε πάντα ένα παράπονο: γιατί ποτέ η Irene δεν του χαμογελάει; Γιατί κρατά πάντα αυτή την κρύα και αποστασιοποιημένη έκφραση στα μάτια της; Ποιο είναι το μυστικό που κρύβεται πίσω απο αυτά; Η απάντηση της Irene σε αυτό το παράπονο, “πού είναι επιτέλους αυτό το περιβόητο και ακαταμάχητο χαμόγελό της”, εξίσου σκληρή και ρεαλιστική ταυτόχρονα: “Φυσικά δεν το έχεις δει ποτέ. Το δείχνω μόνο στον αρραβωνιαστικό μου”. Οι αποστάσεις που ήθελε να κρατήσει η Irene προφανείς και αυτό πλήγωνε ακόμα περισσότερο τον Benjamin αλλά και τον ωθούσε μακριά της. Επίσης, δεν έκλεινε ποτέ την πόρτα του γραφείου της. Θα την έκλεινε μόνο αν συζητιόταν κάτι “προσωπικό”.
Μετά απο πολλά χρόνια, ο Benjamin αποφασίζει να επιστρέψει στην πόλη όπου ζούσε νέος και γνώρισε την Irene. Την ίδια στιγμή επιθυμεί να γράψει ένα μυθιστόρημα με θέμα το έγκλημα που εξιχνιάζανε τότε. Μια νεαρή κοπέλα βρίσκεται βιασμένη και νεκρή στο πάτωμα του δωματίου της. Ο δράστης άγνωστος, ύποπτος ακόμα και ο άντρας της. Στις σχολικές φωτογραφίες ένα πρόσωπο φαίνεται να την κοιτά επίμονα, και είναι το πρόσωπο του Isodoro Gomez: σε κάθε φωτογραφία, το ίδιο βλέμμα προς την πλευρά της. Φτάνοντας προς αυτό το πρόσωπο, ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ωθείται ναι προδόσει τον εαυτό του είναι από τις πιο έντονα ψυχολογικές σκηνές της ταινίας, μετά την αναπαράσταση του βιασμού βεβαίως.
Η τεχνική που χρησιμοποιεί η Irene είναι κάθε άλλο παρά άμεση. Δεν τον κατηγορεί κατα πρόσωπο. Αντιθέτως, είναι σίγουρη πως ένας άνθρωπος σαν αυτόν δε θα ήταν ικανός να βιάσει μια γυναίκα, δεν έχει τη μυική δύναμη, δεν έχει την ψυχική δύναμη, δεν έχει τίποτα που να θυμίζει τη ρώμη και το πάθος του εγκλήματος. Τον μειώνει, τον κάνει να φαίνεται ένα αγνό πρόβατο που ποτέ δε θα έπαιρνε καμιά πρωτοβουλία στη ζωή του. Κι εκεί είναι που αντέδρασε ο πραγματικός εγκληματίας: όταν κάποιος προβαίνει σε μια εγκληματική πράξη, κουβαλάει ούτως ή άλλως την ενοχή, όσο σίγουρος κι αν νόμιζε οτι ήταν για αυτό που έκανε. Ταυτόχρονα όμως, ακριβώς επειδή το ήθελε, κουβαλά και μια υπερηφάνεια, μια άρρωστη υπεροψία για ό,τι έκανε. Αφού η κοινωνία τον φορτώνει με τύψεις, ας του αναγνωρίσει τουλάχιστον τη ρώμη και το θάρρος να προβεί σε κάτι τέτοιο. Προφανώς ο δράστης ήταν πάντω “υπό” στη ζωή του και για μια φορά αποφάσισε να κάνει την υπέρβασή του και να ξεσπάσει, ακόμα και με τη φριχότερη πράξη, του βιασμού. Όταν αυτόν τον άνθρωπο τον υποτιμάς, των ωθείς στα όριά του, τον “αδικείς”, είναι σα να του παίρνεις ό,τι πιο δικό του έχει κάνει σε αυτή τη ζωή – στη συγκεκριμένη περίπτωση ό,τι πιο δικό του και απάνθρωπο θα μπορούσε να κάνει.
Με τα παιχνίδια της πολιτικής, το έγκλημα του Isidoro Gomez (Javier Godino) συγκαλύπτεται και αποσιωπάται. Αργότερα συμβαίνουν διάφορα, τα οποία θα άξιζε να τα συζητήσω μόνο αν κάποιος έχει δει την ταινία. Οι παράγοντες “συγχώρεση” και “εκδίκηση” παίρνουν πολύ ενδιαφέρουσες διαστάσεις στην ταινία του Juan José Campanella, “El secreto de sus ojos” (2009).
Yo canto en mi corazón
y Tú, mi amigo, me inspiras mis pasos…
Me voy por el mundo
conociendo varia gente
pero nunca hay una persona
como tú…
Το θέμα είναι όμως τι γίνεται με την ιστορία των Irene και Benjamin… Όπως λέει κι ο φίλος του τελευταίου: “Ένας άνδρας μπορεί να αλλάξει τα πάντα: το πρόσωπό του, το σπίτι του, την οικογένειά του, την κοπέλα του, τη θρησκεία του, το Θεό του. Υπάρχει όμως ένα πράγμα που δε μπορεί να αλλάξει. Δε μπορεί να αλλάξει το πάθος του…”. Έτσι κι ο Benjamin, είχε αλλάξει περιοχή, είχε αλλάξει οικογένεια, είχε χωρίσει, είχε γυρίσει πίσω, το πρόσωπό του έδειχνε γερασμένο. Μα το πάθος του και το “θέλω” του για την Irene δεν έπαψε ποτέ. Κι ήταν ίσως πολύ αργά να της εξηγήσει πόσα έχουν αλλάξει, μα πόσο ίδια έχουν μείνει. Του ήταν επίσης δύσκολο να της εξηγήσει πώς αυτή υπήρξε τόσο μεγάλη έμπνευση (βλ. ispiración, λέξη που μας θυμίζει ξεκάθαρα τους αγαπημένους μας Calexico στο δίσκο τους “Carried to Dust” το 2008.) για τον ίδιο, σε διάφορους τομείς.
Pero hoy es muy tarde
para dedirte que estoy cambiado
me duele, me duele que ya no estás aquí…ya es muy tarde para decirte que estoy cambiado,
ya es muy tarde para decirte que estoy cambiado…
Σε ένα κείμενό του ο Benjamin περιέγραφε μια σκηνή αποχαιρετιμού στις αποβάθρες των τρένων. Η ιστορία ήταν των δυο τους κι αυτό το ξέρανε πολύ καλά, μόνο εκείνοι όμως. Η αγάπη του άνδρα της ιστορίας για την γυναίκα που περιγραφόταν ήταν τόσο δυνατή… Κι όμως, όπως είπε και η Irene “Αν ήταν τόσο δυνατή η αγάπη του για εκείνη, γιατί δε την πήρε μαζί του;”.
Μετά από λίγες μέρες ο Benjamin επισκέπτεται το γραφείο της. Στέκεται μπροστά της. Η Irene του χαμογελάει και κλείνει την πόρτα…
————-
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner...