Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Τετάρτη 10 Ιουλίου 2013

Ζούσε τη ζωή της

Έχω εκφράσει πολλές φορές την αγάπη μου για το γαλλικό νέο κύμα, είτε με ταινία του Alain Resnais, είτε του Jacques Demy, είτε του Francois Truffaut… Ως τώρα όμως μου είχε ξεφύγει ο αγαπημένος μου και δεν καταλαβαίνω το λόγο! Jean-Luc Godard φυσικά, μια εξέχουσα προσωπικότητα του κινήματος με πολλά κινηματογραφικά έργα που φτάνουν στις οθόνες μας μέχρι και σήμερα, με τελευταίο το «Socialism», σύγχρονο μεν, απαιτητικό δε.

movies_corner_2013_07_vivre_sa_vie_01

Αυτή τη βδομάδα όμως δε θα ήθελα να σχολιάσω το «Socialism», κάποια στιγμή ίσως το δω μεγαλύτερα και σοφότερη και καταλάβω παραπάνω πράγματα! Αυτή τη βδομάδα ήρθε μια ταινία από το 1962 για να μου φτιάξει το βράδυ της Κυριακής σε ένα θερινό σινεμά τον Εξαρχείων.

«Vivre sa vie», ή αλλιώς «Ζούσε τη ζωή της»: μια υπέροχη ταινία για να ανοίξει τόσο το μάτι αισθητικά, όσο και το μυαλό πνευματικά. Με φλέγοντα ζητήματα να θίγονται, όπως η ανεξαρτησία της γυναίκας, η εξάρτησή της από μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, το ετοιμόρροπο οικοδόμημα της εμπιστοσύνης, η ευθύνη του εαυτού.

Η ζωή της Nana (Anna Karina) προβάλλεται σε 12 μικρά αποσπάσματα, σε μια ροή που ξεκινά από την ανάγκη της για χρήματα, περνά από τον εγκλιματισμό της στην πορνεία και καταλήγει στην προδοσία της εμπιστοσύνης της και της αφέλειάς της να περπατήσει έναν τέτοιο δρόμο.

movies_corner_2013_07_vivre_sa_vie_02

Η σκηνοθεσία και τα πλάνα του Godard πάντα μοναδικά και ιδιαίτερα. Με μια πρώτη ματιά, κάποιος που έχει συνηθίσει για παράδειγμα παραγωγές του Hollywood, ενοχλείται από το φυσικό θόρυβο τις ταινίας (ήχος πιάτω και κουταλιών καθώς μιλούν οι ήρωες σε μια καφετέρια) και το άβολο στήσιμο τον ηθοποιών (ένας ήρωας στέκεται πλάτη κι έτσι κρύβει και τον ίδιο αλλά και το συνομιλητή του). Μα αυτό ακριβώς είναι που μαγεύει και κάνει μοναδική τη σκηνοθεσία του. Είναι η φυσικότητα. Ξαφνικά νιώθεις πως είσαι στο απέναντι τραπέζι και προσπαθείς να ακούσει τη Nana να φιλοσοφεί χωρίς να το ξέρει, ή να κλείνει συμφωνία με το μελλοντικό προαγωγό της. Γίνεσαι εν αγνοία σου ενεργό μέρος του σκηνικού, δρας όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικά και ταυτόχρονα έχεις και μια αίσθηση άβολη που δε στέκονται όλα μπρος στα μάτια σου όπως θα’ θελες, όπως θα είχες κι αν καθόσουν λίγο πιο δίπλα από τους ήρωες…

Είναι τρομερό το πόσο ανθρώπινη δείχνει η Nana. Αγαπά τον κινηματογράφο, συγκινείται με τα αδιέξοδα του και λυτρώνεται από τη λύση της πλοκής, η οποία φαίνεται να είναι μονόδρομος: ο θάνατος, ένα θέμα που γενικά περιφέρεται στην ταινία ως η τέλεια έκβαση, η απόλυτη λύτρωση σε κάθε πνίξιμο της προσπάθειας για αναζήτηση.

movies_corner_2013_07_vivre_sa_vie_03

Είναι επίσης μεγάλο το θάρρος της, όταν έχοντας επιλέξει το δρόμο της πορνείας, φέρει και την ευθύνη της απόφασής της και κάθε άλλης δικής της απόφασης.

«Σηκώνω το χέρι μου, είμαι υπεύθυνη. Στρίβω το κεφάλι μου δεξιά, είμαι υπεύθυνη. Είμαι δυστυχισμένη, είμαι υπεύθυνη. Καπνίζω ένα τσιγάρο, είμαι υπεύθυνη. Κλείνω τα μάτια μου, είμαι υπεύθυνη. Ξεχνάω οτι είμαι υπεύθυνη, αλλά είμαι.»

movies_corner_2013_07_vivre_sa_vie_04

Κι όλα αυτά είναι σκέψεις που μπαίνουν στο παιχνίδι του λόγου, των λέξεων. Και πέφτουν σε παγίδα. Γιατί όταν βάζεις τη σκέψη σε λόγια, σε σειρά, σε μια ροή, τότε κινδυνεύεις να σε παρεξηγήσουν. Κι όταν το φοβάσαι αυτό, δεν ξέρεις τι να πεις. Φοβάσαι οτι θα διαλέξεις τη λάθος λέξη, πάντα το φοβάσαι αυτό… Κι όμως, κάποιες φορές είσαι καταδικασμένος να τη διαλέξεις, γιατί δεν είναι όλες οι σκέψεις για να εκφέρονται σε ήχους με νόημα. Κάποιοι πέφτουν στην άλλη παγίδα: να σκέφτονται με λέξεις. Εκεί υπάρχει ο κίνδυνος να καταστρέψεις τη σκέψη σου, πριν καν γεννηθεί. Η σκέψη προϋπάρχει, ο λόγος έρχεται για να συνεννοούνται οι άνθρωποι.

Μα είναι λάθος να στηρίζεσαι μια ζωή στις λέξεις, γιατί καμιά φορά ακούγονται και είναι κενές, βουβές, ανεπαρκείς…

movies_corner_2013_07_vivre_sa_vie_05

Η Nana ζούσε τη ζωή της. Της βγήκε σε κακό, η προδοσία ήταν στημένη, ο «θάνατος» ήρθε να λύσει τα δεσμά της από έναν κόσμο επίσης στημένο, τον κόσμο της πορνείας, με τους δικούς του κανόνες, τις δικές του απαιτήσεις και προδιαγραφές. Σε ένα μαγαζί ξεκλέβει χρόνο, βάζει το jukebox με τραγούδια swing της εποχής και χορεύει. Στην αρχή επιζητά το βλέμμα των αντρών, θέλει να προκαλέσει, θέλει να «πουλήσει». Αργότερα, είναι σα να μην τη νοιάζει, είτε την κοιτούν, είτε όχι… Μάλλον συνειδητοποιεί πως εκείνη την ώρα, όπως και τόσο καιρό, «ζούσε τη δική της ζωή», χόρευε μόνο για τον εαυτό της…

With the record selection
And the mirror’s reflection
I’m a-dancing with myself

Oh, when there’s no one else in sight
In the crowded, lonely night
Well, I wait so long for my love vibration
And I’m dancing with myself

But your empty eyes
Seem to pass me by
Leave me dancing with myself
So let’s sink another drink
‘Cause it’ll give me time to think

Y.Γ. Όλως τυχαίως, η διασκευή των Nouvelle Vague που μου θύμισε αυτή η ταινία, υπάρχει ήδη στο youtube, με τη σκηνή ακριβώς που είχα στο μυαλό μου. Τελικά κάποια πράγματα δεν είναι τυχαία. Οι τέχνες και τα ερεθίσματά της μπορούν να συναντηθούν άμεσα και συλλογικά. Αυτό ας το έχουμε στο νου μας για άλλους, πιο “χρήσιμους” συνειρμούς…

————

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here