Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013
Black Snake Moan
Μέσα απ’ τα blues μπορεί να βρει κανείς διαμάντια αν ψάξει αρκετά. Αν και μένουν στην ιστορία της μουσικής για την ειλικρίνειά τους και την αυθεντικότητά τους, με τον καιρό οι bluesmen ανέπτυξαν έναν δικό τους κώδικα επικοινωνίας. Άρχισαν να συμπυκνώνουν νοήματα και συναισθήματα σε μεταφορές. Παρομοίαζαν, για παράδειγμα, το πιο μοχθηρό συναίσθημα με το πιο μοχθηρό ζώο, τα πιο ελκυστικά πράγματα με γλυκίσματα ή άλλα… «αμαρτωλά» στοιχεία της καθημερινότητας.
Mmm, mmm, black snake crawlin’ in my room
Mmm, mmm, black snake crawlin’ in my room
Some pretty mama better come and get this black snake soon
Κάπως έτσι συνέβη και με τον Blind Lemon Jefferson, όταν τραγούδησε το «Black Snake Moan», το 1927. Ένα χρόνο νωρίτερα, το ίδιο κομμάτι είχε πει για πρώτη φορά η Victoria Spivey. Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες για αυτό το φίδι που βογγά στο δωμάτιό του Jefferson. Η πιο πιθανή όμως είναι και η πιο ενδιαφέρουσα, η πιο ανατριχιαστική, που μας πείθει, ακριβώς γιατί είναι ανθρώπινη. Και τα blues εξάλλου είναι ανθρώπινα, ο καθένας μπορεί να βρει εκεί τον εαυτό του ή το… Διάβολό του, όπως λένε κάποιοι.
Mmm, mmm, what’s the matter now?
Mmm, mmm, honey what’s the matter now?
Sugar, what’s the matter, don’t like no black snake no how
Λένε ότι τα blues είναι ο πόνος ενός πληγωμένου άντρα από μια γυναίκα. Δεν είναι μόνο αυτό φυσικά. Στα blues βρίσκει κανείς φόβο, αδρεναλίνη, έκσταση, έρωτα, πάθος, μια κραυγή, ένα κλαυθμό, έναν «αναστεναγμό» για όσα αισθάνεται κανείς. Ο Jefferson αποφάσισε να δείξει μέσα από το κομμάτι αυτό το φόβο του. Ένας άνθρωπος εκ γενετής τυφλός, είναι σίγουρα δύσκολο να καταλάβει πώς είναι ένα φίδι, ένα ζώο που ξέρει ότι δαγκώνει, ότι μπορεί να κάνει κακό, αλλά ποτέ δε θα το δει και δε θα μπορεί να το αναγνωρίσει όταν είναι κοντά του. Πάντα θα ακούει μονάχα το «βογγητό» του, σαν την απειλή της εγγύτητάς του. Το φίδι γίνεται το άγνωστο που φοβόμαστε όλοι και το βογγητό του τα σημάδια που μας δείχνουν πως αυτό, ό,τι κι αν είναι, βρίσκεται κοντά.
«Black Snake Moan», όταν μια φράση αλλάζει και παίρνει χίλιες μορφές, ώσπου να βρούμε εμείς τη μια που μας ταιριάζει…
Μια άλλη μορφή μας δείχνει η ταινία του Craig Brewer, το 2006. Ο Lazarus (εκπληκτικός Samuel L. Jackson) παίρνει την κιθάρα του μια κακόκαιρη μέρα και τραγουδά στη νεαρή Rae (Christina Ricci) «Black Snake Moan blues». Η σχέση τους θυελλώδης και ιδιαίτερη. Όχι, δεν είναι ερωτική, είναι κάτι αρκετά περίπλοκο. Η Rae έχει βιώσει μικρή την κακοποίηση (σωματική και λεκτική), ώστε να μετατραπεί σε ένα τέρας ψυχολογικά, με εμμονές, νυμφομανία, φόβους, διαταραχές. Ο Lazarus τη βρίσκει χτυπημένη στο δρόμο κι αποφασίζει στα μάτια της να βρει την κόρη που ποτέ δεν είχε. Ακόμα κι αν ήταν άρρωστη, ένα «καμένο χαρτί», εκείνος θα έκανε τα πάντα για να τη βάλει στον ίδιο δρόμο.
That voice in my head,
every time I think it’s gone,
it comes howling back.
Calls me when I’m ailing,
when I can’t find my way home.
Lost in the pines
I call it the Black Snake Moan
Είναι δύσκολο να δαμάσεις ένα μεγάλο φόβο. Πόσο μάλλον έναν άνθρωπο με ένα μεγάλο φόβο να βαραίνει την ψυχή του. Πόσο μάλλον ακόμα αν κρύβεις κι εσύ ένα μεγάλο φόβο, αλλά παρόλα αυτά θες να το παίξεις «σωτήρας» για τους άλλους…
Ο καθένας έχει τους δαίμονές του, που «βογγούν» τα βράδια και δεν τον αφήνουν να κοιμηθεί. Ο δαίμονας του Lazarus ήταν η γυναίκα του και το παιδί του, που δεν πρόλαβε ποτέ να γεννηθεί. Από την άλλη, ο δαίμονας της Rae είναι το φάντασμα της κακεντρεχούς μητέρας και το ανήθικου πατέρα. Δαίμονες που στοιχειώνουν κάθε στιγμή τη ζωή τους.
Και τότε έρχονται τα blues. Μια ηλεκτρική κιθάρα έρχεται να εξημερώσει κάθε ψυχή, και να εξημερώσει ακόμα και τον πιο δυνατό κεραυνό.
«Please keep singing» …
Ο Lazarus τη βάζει στο δρόμο της blues μουσικής. Της δείχνει πώς είναι να βάζεις μια νότα σε κάθε σου πληγή. Της δείχνει πώς είναι να κάνεις μουσική κάθε σου αναστεναγμό. Η blues είναι ο τρόπος για να αντιμετωπίσεις το δικό σου δαίμονα. Τραγούδησε το δαίμονά σου, κι εκείνος είτε θα φύγει μακριά είτε θα σε κυριεύσει. Και στις δύο περιπτώσεις, ο φόβος δε θα έχει κανένα πλέον νόημα.
Black snake is evil
Black snake is all I see
Μόνο προσοχή στις αλυσίδες… Στην ταινία, η αλυσίδα υπενθύμιζε στη Rae ότι το ευκαιριακό σεξ είναι απαγορευμένο, είναι κακό για την ίδια. Ήταν ένας τρόπος του Lazarus για να τη βάλει στο σωστό δρόμο.
Δυστυχώς, κάποιοι άνθρωποι μας βάζουν αλυσίδες… «βαριές». Κι όταν περνά ο καιρός, ξεχνάμε γιατί μας τις βάλανε, γιατί τους αφήσαμε να μας τις βάλουν. Και πλέον δε σημαίνουν τίποτα, ούτε μπορούν να σπάσουν. Απλά μένουν εκεί, με το βάρος τους, να μας θυμίζουν ότι κάποτε αφήσαμε κάποιον να τις δέσει γύρω από το σώμα μας.
Κι εκεί ξανάρχονται τα blues…
Woke up this morning,
Black snake moan moved in on me.
———
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner...