afierwmeno_eksairetika_logo_500x100Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης

 

 

“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————– 

Βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Ο Μάκης Μάτσας, έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη διεύθυνση των εταιρειών “ODEON” και “PARLOPHONE” από τον πατέρα του, Μίνωα Μάτσα και σχεδιάζει τη στρατηγική που θ’ ακολουθήσει.

Στόχος του, να μπει «σφήνα» στην απόλυτη κυριαρχία της Columbia του Τάκη Β. Λαμπρόπουλου, η οποία με την καθιέρωση του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού, είχε καταφέρει να «παίζει μόνη της» στο παιχνίδι της δισκογραφίας, ουσιαστικά χωρίς αντίπαλο. Από την άλλη, το βασικό περιεχόμενο των δίσκων των εταιρειών Μάτσα, ήταν το καθαρόαιμο λαϊκό τραγούδι, το οποίο όμως είχε αρχίσει να παίζει δευτερεύοντα ρόλο στις προτιμήσεις του κοινού.

Έτσι, ο νεαρός Μάτσας αποφάσισε να στρέψει τη δισκογραφική παραγωγή των εταιρειών του σε πιο έντεχνα μονοπάτια. Έπρεπε όμως να βρει τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές που θα τον βοηθούσαν, ώστε να πετύχει το σχέδιό του. Και με τη βοήθεια του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ενέταξε στις τάξεις της νεοϊδρυθείσας «Μίνως Μάτσας και Υιός» το συνθέτη που πάνω του θα στηριζόταν ένα μεγάλο μέρος της «μεταστροφής» του ρεπερτορίου της. Ήταν ο Μάνος Λοΐζος

Στο μεταξύ, έχοντας στο δυναμικό της εταιρείας τον Γιάννη Καλατζή που ήδη είχε τις πρώτες επιτυχίες του με το Γιώργο Μητσάκη, το Θόδωρο Δερβενιώτη και άλλους δημιουργούς, σκέφτηκε ότι αν εκείνος ερμήνευε ορισμένα από τα τραγούδια του νέου συνθέτη, θα γινόταν το πρώτο βήμα για το σπάσιμο του μονοπωλίου της Columbia. Και δεν έπεσε έξω…

Έτσι λοιπόν, από το 1968 και ως το 1976, δημιουργός κι ερμηνευτής συνέδεσαν το όνομά τους με ορισμένα από τα πιο όμορφα τραγούδια που γράφτηκαν ποτέ, κάνοντας μαζί πολύ μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες. Συνολικά, 18 τραγούδια, συν τρία που ηχογραφήθηκαν μετά το θάνατο του συνθέτη.

Βεβαίως, όλες με τη στιχουργική υπογραφή του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Μπείτε λοιπόν στο «Παποράκι» κι ελάτε να κάνουμε μια μικρή βόλτα σε τούτη την αξέχαστη εποχή…

kalatzis_loizos_001

«Σταθμός», «Δελφινάκι» και «Παλιό ρολόι»

Όπως ήδη αναφέραμε, στα τέλη του 1968 ο Μάκης Μάτσας δημιούργησε μια καινούργια εταιρεία, με την επωνυμία «Μίνως Μάτσας και Υιός». Το Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, κυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος με το σήμα της MINOS με τίτλο «Ο σταθμός», σε μουσική Μάνου Λοΐζου.

Περιείχε επτά τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου (πλην ενός) και πέντε ορχηστρικά θέματα. Βασικός ερμηνευτής ήταν ο Γιάννης Καλατζής με τέσσερα, τα οποία έγιναν αμέσως μεγάλες επιτυχίες, με κορυφαία το «Δελφίνι-δελφινάκι». Δεν πήγαν πίσω όμως και τα «Το παλιό ρολόι», «Πίσω απ’ την πόρτα» και «Μελαχρινάκι», αν και η λογοκρισία της χούντας δεν παρέλειψε να παρέμβει σε δύο από αυτά…

Στο άλμπουμ συμμετείχαν και οι Λίτσα Διαμάντη, Δημήτρης Ευσταθίου και ο πολύ νεαρός και σχεδόν πρωτοεμφανιζόμενος Γιώργος Νταλάρας. Ουσιαστικά, ήταν ο δίσκος που έβαλε δυναμικά στο παιχνίδι τη νέα εταιρεία Μάτσα, η οποία σε λίγα χρόνια πήρε τα ηνία κι έγινε κυρίαρχη στην εγχώρια δισκογραφία…

Από το «Λεβεντόπαιδο» στις «Θαλασσογραφίες»

Από τη στιγμή που η «σύμπραξη» Λοΐζου και Καλατζή συνάντησε αποδοχή μεγάλης έκτασης, ήταν φυσικό κι επόμενο να συνεχιστεί. Έτσι, το 1969 ο ερμηνευτής εμφανίζεται να τραγουδά το «Λεβεντόπαιδο» στην ομότιτλη ταινία της FINOS FILMS, με πρωταγωνιστή το Δημήτρη Παπαμιχαήλ και μουσικές και τραγούδια του συνθέτη.

Το κομμάτι θα κυκλοφορήσει στις 45 στροφές, έχοντας στην πίσω όψη τη «Γοργόνα» (πάντα σε στίχους Παπαδόπουλου), άλλη μια πολύ μεγάλη επιτυχία όχι μόνο της εποχής, αλλά και στο πέρασμα του χρόνου. Πλέον, ο Καλατζής είχε φτάσει στην κορυφή του ελληνικού πενταγράμμου, βοηθώντας παράλληλα και στην άνοδο της MINOS…

Και φτάνουμε στο 1970, όταν προς τα τέλη της χρονιάς ετοιμάζεται ο δεύτερος μεγάλος δίσκος των Λοΐζου-Παπαδόπουλου. Πρόκειται για τις «Θαλασσογραφίες», με βασικούς ερμηνευτές το Γιάννη Καλατζή και το Γιώργο Νταλάρα και τους «φρέσκους» Γιάννη Πάριο και Μαρίζα Κωχ. Η επιτυχία είναι και πάλι μεγάλη, καθώς το άλμπουμ περιέχει πασίγνωστα κι αγαπημένα τραγούδια.

Όσον αφορά τον Καλατζή, τραγουδά τα «Σ’ αγαπώ-σ’ αγαπώ», «Κόκκινο γλυκό μου στόμα», «Τζαμάικα» και σε δεύτερη εκτέλεση τη «Γοργόνα», με διαφορετική ενορχήστρωση και τη συμμετοχή χορωδίας. Φυσικά, είναι περιττό ν’ αναφέρουμε ότι όλα ακούστηκαν πολύ τόσο τότε, όσο και διαχρονικά…

Το «Παραμυθάκι» στον… «Εξορκιστή»

Το 1971, η συνεργασία ερμηνευτή, συνθέτη και στιχουργού θα συνεχιστεί, αλλά μόνο στις 45 στροφές και σε μόλις δύο τραγούδια. Το ένα από αυτά όμως, επρόκειτο ν’ αποκτήσει παγκόσμια φήμη, καθώς ακούστηκε για λίγα δευτερόλεπτα στη θρυλική ταινία «Ο εξορκιστής».

Πρόκειται για το «Παραμυθάκι μου», το οποίο ουσιαστικά γράφτηκε για…πλάκα, καθώς ο Λοΐζος χρειαζότανε κάποια χρήματα για να μπορέσει να πληρώσει το νοίκι του…

Στην άλλη πλευρά του 45αριού, υπάρχουνε τα υπέροχα «Πλεούμενα». Ένα τραγούδι γεμάτο καλοκαιρινές και θαλασσινές εικόνες, γεμάτο Ελλάδα…

«Παποράκι» και «Γαρύφαλλό μου»…

Πάμε στο 1972, τότε που ο Γιάννης Καλατζής ήταν ένα από τα πρώτα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, με πολλές και μεγάλες επιτυχίες διαφόρων δημιουργών. Ωστόσο, ο Μάνος Λοΐζος εξακολουθούσε να είναι ένας από τους πιο βασικούς «τροφοδότες» στη δισκογραφία του ερμηνευτή, κάτι που φάνηκε και αυτή τη χρονιά.

Αρχικώς, του έδωσε το «Γαρύφαλλό μου» για ένα δισκάκι 45 στροφών, στην πίσω όψη του οποίου υπήρχε το «Ειν’ η αγάπη μας μεγάλη» με την πρωτοεμφανιζόμενη Αλέκα Αλιμπέρτη. Το τραγούδι ακούστηκε κι αγαπήθηκε πολύ, αλλά δεν ήτανε το μόνο…

Λίγο πριν το τέλος του έτους, κυκλοφόρησε η τρίτη (και τελευταία) ολοκληρωμένη δουλειά του συνθέτη με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου και μοναδικούς ερμηνευτές τον Καλατζή και το Νταλάρα. Πρόκειται για το «Να ‘χαμε, τι να ‘χαμε», που έμελλε να χαρίσει νέες μεγάλες επιτυχίες στους συντελεστές του.

Για το Γιάννη Καλατζή, η σπουδαιότερη ήτανε το «Παποράκι» με τη Χάρις Αλεξίου στις δεύτερες φωνές. Από κοντά όμως και «Ο Κουταλιανός», ένα τραγούδι ουσιαστικά γραμμένο για το δικτάτορα Παπαδόπουλο, που όμως επιτράπηκε η κυκλοφορία του καθώς το νόημά του δεν έγινε αντιληπτό από τους «φωστήρες» της λογοκρισίας.

Τα άλλα δύο που ηχογράφησε ο ερμηνευτής, ήτανε το «Μια πάπια, μια χήνα» και το «Να ‘χαμε, τι να ‘χαμε», με τη συμμετοχή όμως και διαφόρων «φίλων», όπως ο ίδιος ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Στην πρώτη (και σπάνια) εκτέλεση, ακούγεται και ο Γιώργος Νταλάρας…

Το φινάλε…

Έκτοτε και για κάμποσα χρόνια, ο Μάνος Λοΐζος αφοσιώθηκε στο κοινωνικοπολιτικό τραγούδι και σε νέους ερμηνευτές, αφήνοντας στην άκρη το λαϊκό είδος. Έτσι, η συνεργασία του με το Γιάννη Καλατζή διακόπηκε, καθώς εκείνος συνέχισε στους ίδιους δρόμους που τον είχαν οδηγήσει στην επιτυχία.

Ωστόσο, το υστερόγραφο στη δισκογραφική επαφή τους δεν είχε γραφτεί ακόμα. Αυτό έγινε στα τέλη του 1976, όταν ο ερμηνευτής παρουσίασε το άλμπουμ «Μη περιμένεις», με τραγούδια διαφόρων δημιουργών, παλαιών και νέων.

Στο δίσκο συνυπάρχουν ο Σταύρος Κουγιουμτζής και ο Γιάννης Σπανός με το…Νίκο Καρβέλα, αλλά τα πρώτα δύο κομμάτια της δεύτερης πλευράς, υπογράφει το δίδυμο Λοΐζος-Παπαδόπουλος. «Εγώ ‘μαι ένα μορτάκι» και «Τη ζωή μου σου ‘χω δώσει», είναι τα τελευταία που ηχογράφησε ο Καλατζής όσο ο συνθέτης τους ήτανε στη ζωή…

Φόρος τιμής…

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 κι έπειτα, ο ερμηνευτής αποχώρησε από τη δισκογραφία και ο κόσμος είχε μείνει με τις αναμνήσεις των μεγάλων επιτυχιών του. Οποία λοιπόν έκπληξη, όταν το 2003 έκανε την εμφάνισή του ένα διπλό CD (πια), με τίτλο «Τα αυθεντικά» από την FM Records. Ήτανε μια σειρά που κυκλοφόρησε με τον ίδιο τίτλο για αρκετούς τραγουδιστές πρώτου μεγέθους, αλλά ίσως η σημαντικότερη είχε να κάνει με την επιστροφή του Γιάννη Καλατζή…

Στο πρώτο CD, ο εκλεκτός ερμηνευτής ηχογράφησε σε νέα εκτέλεση ένα μέρος από τις παλιές κι αγαπημένες επιτυχίες του, ενορχηστρωμένες από το Μιχάλη Τερζή. Η ουσία όμως βρισκόταν στο δεύτερο, όπου υπήρχαν έξι ολοκαίνουργια τραγούδια, αλλά και κάποια πολύ γνωστά, που επέλεξε να τραγουδήσει ο ίδιος ο Καλατζής, με τίτλο «Τα τραγούδια που αγάπησα».

Τρία από αυτά, ήταν σε μουσική του Μάνου Λοΐζου: «Κουτσή κιθάρα», «Η δουλειά κάνει τους άντρες» και «Ένας πλάι στον άλλο» (το μοναδικό που δεν είχε στίχους Παπαδόπουλου, αλλά της Μάρως Λήμνου, πρώτης συζύγου του δημιουργού). Θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα φόρο τιμής και μνήμης από πλευράς Καλατζή στο συνθέτη που του έδωσε ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της καριέρας του!

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here