Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
«Μια φορά κι ένα καιρό, ήταν μια πανέμορφη πόλη, που οι φιλόξενοι κι ανοιχτόκαρδοι κάτοικοί της λάτρευαν τη μουσική. Έτσι λοιπόν, για πολλά – πολλά χρόνια κάθε Σεπτέμβριο, πλημμύριζε από μελωδίες που έγραψαν μεγάλη ιστορία»…
Κάπως έτσι θα μπορούσε ν’ αρχίζει ένα «παραμύθι», αναφερόμενο στο Φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης. Μα, μήπως κάτι τέτοιο δεν ήταν; Από το 1962 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80, η πρωτεύουσα της Μακεδονίας μόλις ξεκινούσε ο Σεπτέμβριος έβαζε τα καλά της, για να υποδεχτεί τους εκλεκτούς καλεσμένους της από το χώρο της μουσικής. Τα βλέμματα όλης της φιλόμουσης Ελλάδας, στρέφονταν στο «Αλεξάνδρειο Μέλαθρο», για πολλά χρόνια τόπο διεξαγωγής του Φεστιβάλ.
Κάθε 15 ημέρες λοιπόν, θα γυρίζουμε το ρολόι του χρόνου σ’ εκείνες τις αξέχαστες εποχές, παρουσιάζοντας χρόνο με το χρόνο τα τραγούδια, τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές που γράψανε τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο θεσμό. Όλα αυτά, μαζί με διάφορα παραλειπόμενα, εντός κι εκτός σκηνής…
———————————————————–
1963: Ένα «πουλί» στη σκιά του Λαμπράκη…
To 1963 υπήρξε μια έντονα φορτισμένη χρονιά, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο. Η όλη κατάσταση, οδήγησε στην παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή από την πρωθυπουργία και τη διενέργεια εκλογών, με την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου ν’ αναδεικνύεται πρώτο κόμμα, αλλά χωρίς αυτοδυναμία…
Καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις, έπαιξε η Θεσσαλονίκη. Εκεί, το Μάιο του ’63 δολοφονήθηκε ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης και ουσιαστικά από εκεί ξεκίνησε η αρχή του τέλους της οκταετίας της ΕΡΕ. Ο «σπόρος» της πολιτικής ανωμαλίας που θα οδηγούσε στη χούντα του ’67, είχε πια ριχθεί.
| Μέσα σ’ αυτή την τεταμένη και ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, από τις 11 ως τις 13 Σεπτεμβρίου έλαβε χώρα το δεύτερο Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού στη συμπρωτεύουσα, με τη σύμπραξη της Διεθνούς Έκθεσης και της Ελληνικής Μουσικής Εταιρείας. Τόπος διεξαγωγής και πάλι το ανοιχτό γήπεδο της ΧΑΝΘ, καθώς το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο μόλις είχε ολοκληρωθεί και ακόμη δεν ήταν έτοιμο να φιλοξενήσει τη διοργάνωση. Βεβαίως, παρουσιαστής ήτανε και πάλι ο Άλκης Στέας.Συνολικά, παρουσιάστηκαν 22 τραγούδια κατά τη διάρκεια του τριημέρου και τα 10 επικρατέστερα, διαγωνίστηκαν στον τελικό της 13ης Σεπτεμβρίου. Τα περισσότερα, ερμηνεύτηκαν και πάλι από δύο τραγουδιστές, όπως συνέβη και την προηγούμενη χρονιά, ενώ ήταν απαγορευμένη ακόμα και η παραμικρή «λαϊκή» νότα. Επιπλέον, οι εμφανιζόμενοι ερμηνευτές τραγούδησαν παραπάνω από ένα κομμάτια, με το Γιάννη Βογιατζή να εμφανίζεται σε …πέντε! |  |
Το κοινό, έδωσε το πρώτο βραβείο στο «Πέταξε ένα πουλί» σε μουσική Κώστα Κλάββα και στίχους Αλέξη Αλεξόπουλου, το οποίο ερμήνευσαν δύο ζευγάρια: Γιάννης Βογιατζής – Νινή Ζαχά και Τέρης Χρυσός – Νίκη Καμπά.
Σημειωτέον, ότι το τραγούδι ακούστηκε για πρώτη φορά από την Ελένη Ανουσάκη, στην ταινία «Μικροί και μεγάλοι εν δράσει», η οποία γυρίστηκε το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς. Η προβολή της, πιθανώς συνέπεσε με την ανάδειξή του στην πρώτη θέση του Φεστιβάλ…
Το δεύτερο βραβείο, κέρδισε το «Εδώ τελειώνει ο ουρανός» του Μίμη Πλέσσα και του Κώστα Κινδύνη, ερμηνευμένο από τη Τζένη Βάνου και τη Ζωή Κουρούκλη, δυο από τις κορυφαίες τραγουδίστριες του «ελαφρού» είδους εκείνη την εποχή.
Η Βάνου κατάφερε να κερδίσει και δεύτερο βραβείο, καθώς το «Άκου» του Τάκη Παναγόπουλου κατέκτησε την τρίτη θέση. Η άλλη ερμηνεύτρια του τραγουδιού, ήταν η Νίκη Καμπά…
Την «τετράδα» ολοκλήρωσε άλλη μια κορυφαία του «ελαφρού» άσματος, η Νάντια Κωνσταντοπούλου. Τραγουδώντας το «Πού πάτε κύριε» του Τάκη Μωράκη με στίχους της ίδιας, κατάφερε να τερματίσει στην τέταρτη θέση, ενώ το τραγούδι έγινε μιαν από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της καριέρας της κι ακούστηκε πολύ. Δεύτερη ερμηνεύτρια, η Λόλα Τσακίρη.
Από τις υπόλοιπες συμμετοχές, αξίζει ν’ αναφερθούμε στο ουσιαστικό ντεμπούτο του Σταύρου Κουγιουμτζή στη μουσική σκηνή της χώρας μας. Ο μετέπειτα σπουδαίος κι αγαπημένος συνθέτης, παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ με τις «Νυχτερινές φωτιές» σε μουσική και στίχους δικούς του, με ερμηνεύτριες τη Μάριον Σίβα και την Καίτη Δεσύλλα. Αυτό το τραγούδι δεν ηχογραφήθηκε και δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε δίσκο.
Επίσης, αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, ο οποίος έγραψε τους στίχους στο «Νεραντζιά-νεραντζιά» και ο Σπήλιος Μεντής (πατέρας της γνωστής ηθοποιού Νένας) έβαλε τη μουσική. Το τραγούδησαν οι Κλειώ Δενάρδου και Γιοβάννα.