ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ
 


"Όσο μεγαλώνουμε εμείς ωριμάζει και η μουσική μας"


Συνέντευξη εφ' όλης της ύλης στην Γιώτα Γεωργουλέα
29/11/2001

Μπήκαμε πλέον για τα καλά στον χειμώνα, άρχισαν τα απότομα κρύα γι' αυτό και είπαμε να έχουμε μια ζεστή κουβέντα με τους "Ενδελέχεια", το γνωστό ροκ συγκρότημα που ξεκίνησε το 1993 και πολύ γρήγορα κατάφερε να γίνει ιδιαίτερα αγαπητό στο κοινό του. Όλοι σίγουρα θα γνωρίζετε και θα έχετε τραγουδήσει το "βουτιά από ψηλά", "διαμαντένια προβλήτα", "δεν είμαι αυτός που θες" αλλά και πιο πρόσφατα κομμάτια από τον τελευταίο κατά σειρά δίσκο τους στα "σύνορα της μέρας" όπως το "όλα εδώ γυρνάνε", "ο ξένος" ....
Το ραντεβού μας ορίστηκε σε έναν ιδιαίτερα οικείο γι αυτούς χώρο, σε ένα μικρό studio στην Ηλιούπολη, όπου και ετοιμάζουν την καινούργια τους δουλειά. Βρήκαμε τους δυο συνονόματους της παρέας, τον Δημήτρη Μητσοτάκη και Δημήτρη Λεοντόπουλο, να συζητούν και να πίνουν το καφεδάκι τους υπομονετικά, αφού τους "στήσαμε" για κανά μισάωρο. (Ζητώ συγγνώμη για αυτό...αλλά.... η κίνηση της Αθήνας φταίει για όλα!!)
Η όποια μικρή αμηχανία και άγχος της πρώτης γνωριμίας, γρήγορα ξεπεράστηκαν αφού οι "Ενδελέχεια" αποδείχθηκαν άτομα της παρέας και της κουβέντας. Τύποι ιδιαίτερα " υποψιασμένοι" με τα πράγματα, που τους αρέσει να προκαλούν με την αλήθεια της μουσικής τους, μας μίλησαν με πολύ ειλικρίνεια για το χώρο της μουσικής και τις δουλειές τους!!
Ας δούμε όμως τι μας είπαν....


 

MC: Μιας και βρεθήκαμε σε studio γι' αυτή τη συνέντευξη, ας ξεκινήσω με την ερώτηση αν ετοιμάζετε κάτι καινούριο.
Δ.M.: Αυτό συμβαίνει πάντα. Ποτέ δεν σταματούμε να δουλεύουμε πάνω σε καινούριες ιδέες. Σκέψου ότι τα "Σύνορα της μέρας" κυκλοφόρησαν αρχές Μαρτίου 2001 και για εμάς εκείνα τα κομμάτια δημιουργικά είχαν δουλευτεί από την αρχή του 2000. Για εμάς κάθε νέος δίσκος που βγαίνει είναι "παλιός", με την έννοια ότι έχει δουλευτεί πολύ καιρό πριν. Για να καλύψουμε τις δημιουργικές μας ανάγκες, πρέπει πάντα να κάνουμε κάτι άλλο. Είμαστε πάντα ένα δίσκο μπροστά από αυτόν που κυκλοφορεί κάθε φορά.

MC: Τώρα δηλαδή σε τι στάδιο βρίσκεστε εν' όψη του νέου σας δίσκου;
Δ.M.: Σε στάδιο ενορχήστρωσης.

MC: Πιστεύετε πως πρέπει κάθε δίσκος να κυκλοφορεί αφού περάσει συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από τον προηγούμενο ή όποτε υπάρχει καλό υλικό;
Δ.Λ.: Κοίταξε αυτά τα πράγματα έρχονται και λίγο από μόνα τους. Δηλαδή, γίνεται ένας δίσκος, παρουσιάζεται, ακολουθούν κάποιες συναυλίες και αμέσως μετά η χειμωνιάτικη δουλειά στο studio για τη δημιουργία των νέων τραγουδιών. Πρόκειται για έναν αρκετά συγκεκριμένο κύκλο.
Δ.M.: Εμείς περίπου κάθε 1,5 χρόνο κυκλοφορούμε καινούριο δίσκο.

MC: Από την εταιρεία υπάρχει πίεση ως προς το χρόνο παραγωγής του νέου δίσκου;
Δ.M.: Μάλλον εμείς πιέζουμε την εταιρεία , πάρα αυτή εμάς! Κι αυτό γιατί έχουμε έντονη την ανάγκη για δημιουργία και έκφραση αυτής της δημιουργίας και με δίσκους.

MC: Να περάσουμε στον τελευταίο, τον 5ο κατά σειρά δίσκο σας. Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το αποτέλεσμα τώρα, μετά από αρκετούς μήνες αφού κυκλοφόρησε;
Δ.Λ.: Οι Ενδελέχεια σαν συγκρότημα έχουν δημιουργήσει πλέον συγκεκριμένη εικόνα στον κόσμο και αυτή είναι ανεξάρτητη από κάθε δίσκο, δεν αλλοιώνεται. Τώρα ο κάθε δίσκος μπορεί να πέσει στην παγίδα των "συγκυριών". Πχ υπάρχει στη σημερινή εποχή μια ατυχής συγκυρία στο θέμα των πωλήσεων cd εξαιτίας των προβλημάτων με την πειρατεία. Αυτό έχει "χτυπήσει" όλους τους καλλιτέχνες όσον αφορά τις πωλήσεις. Και όταν τα νούμερα στο ελληνικό rock, στο "target" δηλαδή που απευθυνόμαστε εμείς, είναι έτσι κι αλλιώς περιορισμένα, το πρόβλημα είναι μεγάλο. Για το χώρο που κινούμαστε εμείς, ακόμη και ένας να αγοράσει πειρατικό cd, είναι σημαντικό πρόβλημα. Μεγάλο λάθος που εξαφανίστηκε το βινύλιο και οι εταιρείες τώρα το καταλαβαίνουν.
Δ.M.: Το πρόβλημα είναι πιο έντονο για τα νέα group αυτά που δημιουργούνται τώρα. Ένα συγκρότημα που έχει μια ιστορία 10 χρόνων, έχει πλέον κατοχυρώσει τη θέση του στη δισκογραφία. σΓια τα νέα όμως παιδιά που θέλουν να μπουν στο χώρο δεν είναι εύκολη υπόθεση να συμβεί αυτό σήμερα. Ειδικά στο μουσικό είδος που κινούμαστε εμείς. Μέχρι πριν 3-4 χρόνια τα πράγματα ήταν πιο εύκολα, γι' αυτό μέχρι τότε δημιουργήθηκαν αρκετά νέα group.

MC: Μιας και μιλάμε για νέα group, πως βλέπετε τα πρωτοεμφανιζόμενα συγκροτήματα;
Δ.M.: Πιστεύω πως αυτή τη στιγμή, νεοεμφανιζόμενα group δεν υπάρχουν στο χώρο της ηλεκτρικής σκηνής. Υπάρχουν πολλά στο χώρο της electronica-dance σκηνής ή και της hip hop, όχι όμως στο δικό μας χώρο. Τα πιο νέα group, όπως για παράδειγμα τα "Φώτα που σβήνουν" ή οι "Ονειροπαγίδα", δεν μπορούν να θεωρούνται πλέον νέα. Έχουν ήδη από δυο δίσκους. Όπως λέγαμε και πριν, στη σημερινή εποχή οι συγκυρίες είναι αρνητικές στη δημιουργία νέων group.

MC: Να επανέλθουμε στα "Σύνορα της μέρας". Θεωρείτε πως είναι η πιο ολοκληρωμένη έως σήμερα δουλειά σας; Αν και κατά τη προσωπική μου άποψη, ο δίσκος που σας καθιέρωσε στο χώρο ήταν η "βουτιά από ψηλά".
Δ.M.: Η "βουτιά από ψηλά", ήταν το μεγάλο "μπαμ!!" στην καριέρα μας. Τώρα για να έρθω στην ερώτησή σου, είναι κάτι που επαναλαμβάνω κάθε φορά, όποτε με ρωτούν κάτι ανάλογο. Εάν δεν νιώθαμε πως η δουλειά που βγάζουμε κάθε φορά σε δίσκο δεν είναι ολοκληρωμένη και δεν μας εκφράζει περισσότερο από κάθε τι άλλο, δεν θα προχωρούσαμε. Τα "σύνορα της μέρας" αντιπροσωπεύουν ότι πιο αληθινό και δυνατό μπορούσαμε να κάνουμε εκείνη τη περίοδο. Είναι ένας δίσκος πολύ διαφορετικός από τους προηγούμενους, ένας δίσκος που απευθύνεται σε πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους τόσο από πλευράς ηλικίας, όσο και από πλευράς ψυχοσύνθεσης ή αντιλήψεων. Μπορεί να αγαπηθεί τόσο από τον ακροατή της "βουτιάς από ψηλά", όσο και από τον 30άρη - 40άρη που ακούει Μάλαμα, Περίδη, Παπάζογλου κλπ.

MC: Ο στόχος δηλαδή ήταν να επεκταθείτε και σε άλλο κοινό;
Δ.M.: Όχι δεν υπήρχε συγκεκριμένος στόχος. Ο δίσκος είναι ένα καθρέφτισμα των ακουσμάτων μας. Άλλωστε ποτέ σαν group δεν ήμασταν αυστηρά rock.
Δ.Λ.: Εγώ για τα "σύνορα της μέρας" θα ήθελα να πω και κάτι άλλο. Αυτός ο δίσκος ακολουθεί την εξέλιξη της ωρίμανσης του group. Όσο μεγαλώνουμε εμείς ωριμάζει και η μουσική μας.

MC:Σε κάποια συνέντευξη σας στο παρελθόν είχατε πει χαρακτηριστικά ότι " κάθε νέος σας δίσκος είναι μια ανάβαση σε συνεχή ανηφόρα". Γιατί αυτό;
Δ.M.: Κάθε τι καινούριο είναι ανάβαση σε μια ανηφόρα. Αυτό είναι και επιλογή μας. Θα ήταν πολύ εύκολο για εμάς κάθε φορά να επαναλαμβάνουμε κάτι που έχει ήδη πετύχει, αλλά τότε θα ήμασταν ψεύτες. Και με τον κόσμο, αλλά κυρίως με τον εαυτό μας. Πολλές φορές ο κόσμος ζητάει να ακούσει κάτι ανάλογο με αυτό που έχει ήδη αγαπήσει, αν όμως αυτό συμβεί, ο ίδιος ο κόσμος του γυρίζει την πλάτη. Γιατί; Γιατί απλά δεν υπάρχει το στοιχείο της έκπληξης. Και θα σου φέρω ένα παράδειγμα σ' αυτό. Μία επιτυχημένη κινηματογραφική ταινία που βγαίνει μετά σε σειρές, Νο2, Νο3 κλπ. Κάθε φορά είναι χειρότερη από την προηγούμενη. Αυτό δεν είναι τυχαίο.

MC: Με τις διασκευές πάντως δείχνετε να είστε θετικοί.
Δ.M.: Δεν είμαστε πολύ διασκευαστικό group. Έτυχε να κυκλοφορήσουμε ένα single το οποίο είχε δύο διασκευές και άλλο ένα τραγούδι όχι ακριβώς διασκευή, αλλά βασισμένο σε άλλο τραγούδι. Αυτές είναι όλες κι όλες οι διασκευές που έχουμε κάνει. Ήταν απλά ένα διάλειμμα από δίσκο σε δίσκο και κάτι που μας είχε ζητήσει ο κόσμος. Στο μέλλον βέβαια δεν είμαστε αρνητικοί, μπορεί να κάνουμε και κάποια ακόμη διασκευή.

MC: Η επιλογή του τίτλου του δίσκου πως γίνεται κάθε φορά;
Δ.M.: Ευθύνομαι κυρίως εγώ για την επιλογή του τίτλου, γιατί μετά από άδεια των παιδιών έχω την τύχη να γράφω τους στίχους. Κάθε φορά λοιπόν προσπαθώ να δώσω στον δίσκο ένα τίτλο που να εμπεριέχει μέσα όλο το υλικό. Αυτό κάποιες φορές μπορεί να γίνει εύκολα μέσα από τον τίτλο ενός τραγουδιού, άλλες φορές όμως δεν συμβαίνει. Το "στα σύνορα της μέρας" είναι φράση παρμένη μέσα από κάποιο κομμάτι.

MC: Σαν τίτλος λειτούργησε συμβολικά;
Δ.M.: Λειτούργησε πάρα πολύ συμβολικά. Προσπαθούμε να δώσουμε μια εικόνα. Τα "σύνορα της μέρας" είναι ένα σημείο που από τον ένα τόπο χάνεται το φως και στον άλλο ξημερώνει. Αυτό το πράγμα δεν έχει να κάνει με γεωγραφικά σύνορα. Είναι ένα σχήμα που καταρρίπτει τα γεωγραφικά όρια και σου λέει ότι τα σύνορα της μέρας είναι κοινά, τουλάχιστον σε ένα γεωγραφικό μήκος. Αυτό καθρεφτίζει πολύ έντονα και τη μετάβαση που κάναμε στον τελευταίο μας δίσκο, από άποψη σύνθεσης.

MC: Και η επιλογή του εξώφυλλου με τις... συμπαθείς γαλοπούλες;
Δ.M.: Αυτή είναι μια φωτογραφία του Νίκου Οικονομόπουλου, έλληνα φωτογράφου με διεθνείς διακρίσεις. Ήταν μια πρόταση του Αντώνη Καπίρη, υπεύθυνου για το artwork των τριών τελευταίων δίσκων μας. Ουσιαστικά ήταν η μόνη φορά που δεν είχαμε κάποια ιδέα για το εξώφυλλο και έτσι το αφήσαμε αποκλειστικά στον Αντώνη, αφού μετά από δύο επιτυχημένες συνεργασίες μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη σε κάποιον άνθρωπο. Ήταν μια φωτογραφία που έβγαζε τρομερή δύναμη και είχε και μεγάλη σχέση με τον τίτλο. Ίσως επειδή τα πουλιά αυτά ,είναι πολύ ...πρωινοί τύποι και εξαρτώνται απόλυτα από τα σύνορα της μέρας και το ξημέρωμα. Μεγάλο ρόλο στη φωτογραφία παίζει βέβαια και το συρματόπλεγμα που χωρίζει τους από δω και τους από κει. Υπάρχει και μια φοβερή ομοιομορφία στο κοπάδι αυτό με τις γαλοπούλες, που εμάς μας φέρνει στο μυαλό και άλλους συνειρμούς...

ΜC: Σας αρέσει γενικά να προκαλείτε με τη μουσική σας;
Δ.Λ.: Στη σύγχρονη ελληνική μουσική εγώ προσωπικά νομίζω πολλές φορές ,πως ή αυτοί είναι τρελοί, ή εμείς δεν πάμε καλά! Αλλά ευτυχώς υπάρχουν και κάποιες καλές ξένες παραγωγές που με δικαιώνουν. Υπάρχουν "συνάδελφοι"... Εμείς ποτέ δεν προκαλέσαμε με μια εμφάνιση ή με λόγια ή βγάζοντας ρούχα. Εμείς προκαλούμε από την αλήθεια. Όταν για παράδειγμα η "διαμαντένια προβλήτα" προκαλεί σαν τραγούδι συναισθήματα θυμού και πόνου σε μια μεγάλη ομάδα κοινού, έχεις πετύχει την αλήθεια. Έχεις γράψει ακριβώς ένα τραγούδι που ζητάει να ακούσει κάποιος άνθρωπος. Θα ήταν πρόκληση για την πρόκληση, αν γράφαμε ένα τραγούδι με μοναδικό σκοπό να παιχθεί στην τηλεόραση. Αυτό είναι μια πρόκληση. Προκαλείς τον ίδιο τον περίγυρο σου μα και την μουσική σου υπόσταση.

MC: Δεν έχετε δηλαδή καλές σχέσεις με την τηλεόραση;
Δ.Λ.: Ούτε εμείς μαζί της, ούτε αυτή μαζί μας.

MC: Κάποτε είχατε πει "δεν υπάρχουν εκπομπές να πάμε". Είστε λίγο καχύποπτοι ως προς την ποιότητα;
Δ.Λ.: Κοίταξε, η τηλεόραση σήμερα δεν μας δίνει το περιθώριο να εκφραστούμε αξιοπρεπώς μέσα από αυτήν και δεν μπορούμε κι εμείς να την ακολουθήσουμε.
Δ.M.: Μακάρι να υπήρχαν εκπομπές να πάμε, αλλά αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι αξιόλογο.
Δ.Λ.: Εμείς εκφραζόμαστε καλύτερα στο ραδιόφωνο.

MC: Big brother παρακολουθείτε;
Δ.Λ.: Εγώ έχω παρακολουθήσει μερικές σκηνές. Μου έχει κάνει εντύπωση η ιστορία με την κοπέλα που έβγαλαν από το παιχνίδι γιατί ντυνόταν προκλητικά. Μου έκανε εντύπωση για την "κατινιά" αυτών που έπαιρναν με κακία τηλέφωνο και σκέφτονταν "τώρα θα σου δείξω εγώ, θα σε βγάλω από το παιχνίδι". Ξέρεις είναι δικαίωμα του καθενός να προκαλεί. Κατά τη γνώμη μου φταίει αυτός που "τσιμπάει". Γενικά πάντως εμένα η υπόθεση "big brother" με φοβίζει. Θα ανησυχούσα πολύ αν έπιανα τον εαυτό μου να κάθεται να βλέπει big brother. Ιδεολογικά δεν θα το έκανα.
Δ.M.: Εγώ νομίζω ότι αυτή είναι η πραγματικότητα. Είναι το αληθινό πρόσωπο της τηλεόρασης. Η τηλεόραση οφείλει να είναι πιο αληθινή. Το big brother δεν είναι τίποτα. Υπάρχει ακόμη πολύ κατηφόρα για την τηλεόραση και θα το δούμε αυτό. Αν δεν πιάσεις "πάτο" δεν μπορείς να γίνεις καλύτερος.
Δ.Λ.: Φαντάζεσαι την ελληνική τηλεόραση να έλεγε "δεν θέλουμε big brother και τα εκατομμύρια που θα φέρει, αλλά να κρατήσουμε το επίπεδό μας";. Το φαντάζεσαι; Θα ήταν κάτι ιδανικό, αλλά δεν μπορεί πλέον να γίνει.

MC: Διεθνείς εξελίξεις, πόλεμος, τρομοκρατία. Τι γνώμη έχετε για όλα αυτά; Πόσο σας επηρεάζουν;
Δ.Λ.: Στην Ελλάδα δεν νομίζω να μας επηρεάζει πολύ. Τώρα αν είσαι πωρωμένος και έχεις και λίγο "φασιστικές" αντιλήψεις, γουστάρεις αυτό που γίνεται. Ανάβουν τα αίματα των σκληροπυρηνικών..
Δ.M.: Εγώ κάθε φορά που υπάρχουν τέτοιες εξελίξεις με πολεμικές συρράξεις, τρομοκρατία κλπ, προσπαθώ να τα βλέπω λίγο βαθύτερα, λίγο ιστορικά. Πηγαίνοντας πίσω καμιά φορά ανακαλύπτεις την αλήθεια των πραγμάτων. Μπορεί κάτι που βιώνουμε πολύ έντονα σήμερα και το θεωρούμε φοβερό, μπορεί μετά από μερικά χρόνια να μη δείχνει τελικά τόσο φοβερό. Να είναι απλά άλλος ένας κρίκος σ' αυτή την αλυσίδα. Την περίοδο που συνέβησαν αυτά τα γεγονότα, έτυχε να διαβάσω μια εφημερίδα που είχε αφιέρωμα στις αμερικάνικες επεμβάσεις τα τελευταία 120 χρόνια. Ήταν δύο γεμάτες σελίδες όπου με τρόμο ανακάλυπτες ότι κάθε χρόνο από το 1885 και μετά υπήρχε στρατιωτική επέμβαση σε άλλη χώρα. Αυτό νομίζω πως λέει πολλά γι' αυτό που συμβαίνει σήμερα.

MC: Με την ευκαιρία του πρόσφατου εορτασμού του Πολυτεχνείου, να σας ρωτήσω αν θα κατεβαίνατε σε πορείες διαμαρτυρίας.
Δ.M.: Σαν group ναι, το κάνουμε. Ο καθένας έχει τους λόγους του να κατέβει σε μια πορεία διαμαρτυρίας. Πολλές φορές οι λόγοι είναι πολιτικοί, άλλοτε πάλι είναι κοινωνικοί. Άλλοι συμμετέχουν για λόγους image, όσο κι αν αυτό φαίνεται τρελό. Εγώ έχω ένα πολύ καλό λόγο να κατέβω σε μια τέτοια εκδήλωση, για να πω με αυτό το τρόπο κάποια πράγματα στην κόρη μου. Για εμένα προσωπικά το Πολυτεχνείο μπορεί να φαίνεται πλέον κάτι ξεθυμασμένο ή να το έχω βιώσει πιο έντονα σε νεανική ηλικία.

MC: Το Πολυτεχνείο τελικά πιστεύετε πως ζει, ή είναι πλέον παρελθόν;
Δ.M.: Νομίζω πως πρέπει να το δούμε σαν ένα γεγονός που επηρέασε θετικά τον ελληνικό λαό και πρέπει να τιμούμε πάντα τέτοιου είδους εξεγέρσεις. Δεν ξέρω αν κάτι τέτοιο θα γινόταν σήμερα, ή μάλλον δεν ξέρω τι θα πρέπει να γίνει για να συμβεί σήμερα κάτι αντίστοιχο.
Δ.Λ.: Εμένα μου φαίνεται πως αυτό που πέτυχαν τότε με την εξέγερση αυτή ήταν πολύ μεγάλο πράγμα. Να ανατρέψεις ένα καθεστώς! Προσπαθώ να το φανταστώ με τα σημερινά δεδομένα και μου φαίνεται σχεδόν αδύνατο να μπορεί να επαναληφθεί κάτι τέτοιο. Φοβερά ηρωικό. Τώρα ο καθένας έχει τους λόγους του να το τιμά ή όχι. Εγώ τη μέρα αυτή αισθάνομαι ότι αποδίδω τιμή. Δεν νομίζω όμως πως θα συμμετείχα ποτέ σε μια πορεία όπου γνωρίζω πως τελικά θα πέσει ξύλο, θα ριχθούν πέτρες κλπ.

MC: Γενικά λέγεται για τους καλλιτέχνες ότι είναι λίγο ιδιόρρυθμοι και επαναστάτες.. Οι Ενδελέχεια τι τύποι είναι;
Δ.M.: Είμαστε άνθρωποι της παρέας, της κουβέντας. Ίσως λίγο κλειστοί, με την έννοια ότι δεν μπαίνει εύκολα κάποιος στην παρέα μας. Κι αυτό γιατί θέλουμε όταν έχουμε κάποιον απέναντί μας, να μπορούμε να τον κοιτάμε ίσα στα μάτια και να μιλάμε για πολλές ώρες και για πολλά διαφορετικά πράγματα. Δεν υπάρχει τίποτα πιο πληκτικό από το να βγαίνεις με κάποιον, απλά επειδή πρέπει να βγεις και να μην έχεις τι να πεις. Εμείς πολλές φορές αναλωνόμαστε σε μεγάλες κουβέντες περί τέχνης κυρίως. Θα έλεγα επίσης ότι είμαστε αρκετά ..καλοφαγάδες! Σχεδόν ποτέ δεν θα πάμε σε μπαρ, γιατί μας αφαιρεί τη δυνατότητα να μιλήσουμε.
Δ.Λ.: Εγώ παρατηρώ στην ομάδα μας και από τον τρόπο που δουλεύουμε, ότι έχουμε βάλει υψηλά standards. Δεν θα γράψουμε ποτέ για παράδειγμα ένα σκυλάδικο τραγούδι. Ποτέ δεν θα γίνει αυτό. Είναι πράγματι δύσκολο να μας πλησιάσει κάποιος. Θα πρέπει να έχει πολύ κοινές ιδέες με εμάς. Κάποιος με διαφορετική μουσική ιδεολογία πολύ δύσκολα θα έμπαινε στο team το δικό μας. Αισθάνομαι πως μεταξύ μας κάνουμε πολύ ωραίες συζητήσεις, λέμε πολύ σοβαρά πράγματα και κυρίως τις Τετάρτες που έχουμε "συνάντηση κορυφής και φαγητού" όπως λέμε!
Δ.M.: Επίσης μια μέρα πριν από τις συναυλίες μας, έχουμε καθιερώσει να βγαίνουμε έξω και να τα λέμε.

MC: Τα group συνήθως προτιμούν τις συναυλίες από τις εμφανίσεις σε κλειστούς χώρους Εσάς τι σας αρέσει περισσότερο;
Δ.M.: Εγώ πιστεύω ότι η ανοιχτή καλοκαιρινή συναυλία, διαφέρει από το χειμερινό κλειστό club σε ένα ουσιαστικό παράγοντα, πολύ όμως σημαντικό. Άλλα τραγούδια αναδεικνύονται σε ένα ανοιχτό χώρο και σε υψηλές εντάσεις και άλλα σε έναν κλειστό και σε χαμηλές εντάσεις. Τώρα αυτό που λένε κάποιοι συνάδελφοι ότι σε κλειστούς χώρους βλέπεις τα μάτια και τις εκφράσεις του κόσμου, και είσαι πιο κοντά του, εγώ δεν το έχω παρατηρήσει σαν πρόβλημα στις ανοιχτές συναυλίες. Αντιθέτως και εκεί στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει πολύ κοντά σου το κοινό. Η επικοινωνία μαζί τους είναι παρόμοια.
Δ.Λ.: Και όσον αφορά τη ποιότητα της επικοινωνίας, πιστεύω πως έχει να κάνει με το τι μουσική γράφεις και πως το αντιμετωπίζεις αυτό που κάνεις. Δηλαδή αν έχεις την πρόθεση να εξαπατήσεις το κοινό, παίζοντας πολλές διασκευές ή χωρίς να έχεις ένα καλό πρόγραμμα, αυτό επηρεάζει την ποιότητα της επικοινωνίας. Δεν θα έχεις καλή σχέση με το κοινό σου το οποίο αντιλαμβάνεται τις προθέσεις σου. Όταν όμως υπάρχει ειλικρίνεια και αξιοπρέπεια, τότε υπάρχει θετική σχέση.

MC: Σχεδόν μια δεκαετία μετά το ξεκίνημά σας, πιστεύετε πως κάποια πράγματα ίσως και να μην σας έχουν έρθει όπως τα περιμένατε; Υπάρχει σήμερα ο ίδιος ενθουσιασμός;;
Δ.Λ.: Ο ενθουσιασμός υπάρχει στο ξεκίνημα. Όταν υπάρχει σε ένα live είναι καλός. Όταν όμως υπάρχει σε επίπεδο δουλειάς δεν είναι πάντα πολύ καλό στοιχείο. Άλλο να είσαι ενθουσιώδης σαν άνθρωπος και άλλο να υπάρχει ένας ενθουσιασμός που θα σε παρασύρει και θα επηρεάσει τη δημιουργικότητά σου. Εγώ πιστεύω περισσότερο στην πολύ δουλειά. Χρειάζεται να επενδύεις σ' αυτό που κάνεις. Και σε μια ομάδα πρέπει όλοι να καταφέρνουν να είναι δημιουργικοί. Μόνο έτσι πας μπροστά.
Δ.M.: Η πλάνη η μεγάλη ήταν στην αρχή της πορείας. Μετά από χρόνια συνεργασίας βγάλαμε ένα δίσκο και πιστέψαμε πως αυτό ήταν όλο. Δεν ήταν καθόλου αυτό. Εκεί άρχιζε η ιστορία. Θυμάμαι τον Στέλιο Φωτιάδη που ήταν ο παραγωγός μας στους δύο πρώτους δίσκους. Ήταν ένας άνθρωπος πολύ ήπιων τόνων. Ενώ είθισται ο παραγωγός να παραμυθιάζει τους καλλιτέχνες και να τους λέει ότι θα τους ανεβάσει και θα κάνουν τρελές πωλήσεις, ο Στέλιος μας έλεγε ότι αν πουλήσουμε 500 δίσκους θα ήμαστε ευχαριστημένοι όλοι. Και εμάς τότε "μας έπεσαν ..τα αυτιά κάτω" και αναρωτιόμασταν γιατί. Μας έλεγε χαρακτηριστικά: " θα πάρει έναν η μητέρα σας, άλλον η θεία σας, ο φίλος σας" Και τελικά για το ξεκίνημα, αυτή είναι η πραγματικότητα. Και αυτό το λέω γιατί αν κάποιος νέος διαβάσει αυτή τη συνέντευξη και ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με αυτά, να ξέρει ότι όλα αρχίζουν τότε. Μόλις καταφέρεις να βγάλεις δίσκο. Εσύ νομίζεις πως τότε τελειώνουν τα βάσανά σου, όμως τότε είναι που αρχίζουν όλα. Στην Ελλάδα όπως είναι τα πράγματα, ένα group για να μπορεί να επιβιώνει από αυτό που κάνει, πρέπει να έχει στη πλάτη του τουλάχιστον 5-6 χρόνια επαγγελματικής καριέρας και τουλάχιστον 2-3 δίσκους. Πολλοί μνημονεύουν τη "βουτιά από ψηλά" και λένε ο πρώτος μας δίσκος. Δεν ήταν ο πρώτος. Ήταν ο τρίτος. Και δεν θα ήταν "η βουτιά από ψηλά" με την επιτυχία της, αν ήταν ο πρώτος μας δίσκος. Θα είχε το ένα δέκατο των πωλήσεων που τελικά είχε.

MC: Τελικά λεφτά από αυτή τη δουλειά βγάζετε;
Δ.M.: Όλοι κάνουμε άλλες δουλειές. Και όσα λεφτά κι αν βγάλουμε από το τραγούδι, δεν θα σταματήσουμε ποτέ να κάνουμε κι άλλες δουλειές γιατί δεν θέλουμε ποτέ να βρεθούμε στη δύσκολη θέση να σκύψουμε το κεφάλι από οικονομική ανάγκη. Δηλαδή να δεχθούμε μια πρόταση ενός παραγωγού ή μιας δισκογραφικής που θα μας συμφέρει οικονομικά, αλλά θα είναι αντίθετη από την ιδεολογία μας. Και αυτό δεν το έχουμε κάνει ποτέ μέχρι σήμερα.

MC: Λάθος λοιπόν αυτό που λένε κάποιοι συνάδελφοί σας, ότι αισθάνονται τυχεροί που έκαναν το χόμπι τους επάγγελμα;
Δ.M.: Αυτό που κάνουμε είναι ένα επάγγελμα, αλλά με τους δικούς μας όρους. Εμείς είμαστε τα αφεντικά σ' αυτό που κάνουμε και μπορούμε ανά πάσα στιγμή να πούμε όχι. Αν ήταν το μόνο μας επάγγελμα όμως, δεν θα είχαμε αυτή τη δυνατότητα. Θα έπρεπε να συμβιβαστούμε για να ζήσουμε...

MC: Ας κλείσουμε με μια ερώτηση που θα έχετε απαντήσει πολλές φορές, αλλά θα σας την κάνουμε κι εμείς. Το όνομα "Ενδελέχεια" πως το επιλέξατε;
Δ.M.: Ήταν ο τίτλος από μια κασέτα που είχε πολύ διαφορετικά τραγούδια. Ξεκινούσε από Μπαχ και τελείωνε σε Βαμβακάρη. Εγώ σε κάθε κασέτα έβαζα τίτλο. Σ' αυτήν όμως δεν μπορούσα να βάλω κανένα τίτλο. Ρώτησα λοιπόν ένα φίλο που είχε σπουδάσει μάλιστα κοινωνιολογία, τι τίτλο να βάλω. Αφού την άκουσε μου είπε "Ενδελέχεια". Τότε μάλιστα ομολογώ ότι δεν την ήξερα αυτή τη λέξη και τον ρωτούσα τι σημαίνει. Όταν μετά από χρόνια ψάχναμε όνομα για το συγκρότημα, ήρθε στο μυαλό μου αυτή η σκηνή και τελικά λόγω του ότι ήταν μια πολύ ωραία και πρωτότυπη λέξη που δεν την πολυήξερε ο κόσμος, αλλά και γιατί η κασέτα εκείνη περιείχε πολύ διαφορετικά πράγματα, όπως και η μουσική μας, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το όνομα..
Δ.Λ.: Πάντως γελάω που στην αρχή πολλοί μπερδεύονταν με την έννοια αυτής της λέξεις. Άλλοι έλεγαν "τα ενδελέχεια", άλλη τη μπέρδευαν με την "ψυχεδέλεια", άλλοι πάλι νόμιζαν ότι είναι αγγλικό "and the lechia", χωρίς βέβαια να υπάρχει κάτι τέτοιο στην αγγλική γλώσσα..

MC: Τι να περιμένουμε λοιπόν για τη συνέχεια από τους "Ενδελέχεια";
Δ.Λ.: Καινούριο δίσκο, πάντα με κάποια διαφορετικά στοιχεία από τους προηγούμενους, σε κανένα χρόνο.
Δ.M.: 14 Δεκεμβρίου παίζουμε στο EXPO CENTER στην Πειραιώς μετά το Μοσχάτο, μαζί με τα Υπόγεια Ρεύματα.

 


*** Oι φωτογραφί
ες έχουν τραβηχθεί με ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, Olympus C-960